Ebeveynlerin Çocuklarını Sosyal Medyada Teşhiri: Çocuk Hakları Bağlamında Bir Değerlendirme

Yıl 2019, Cilt: 4 Sayı: 8, 195 - 208, 01.12.2019

Cansu Dursun

Öz

Hızlı bir değişim içerisinde olan dünyada sosyal medya ve kullanım biçimleri değişirken, çocuğun konumu da sürekli olarak değişmektedir. Her bir kuşak, bir diğerinden daha dijital hale gelmeye başlamıştır. İnternetin içine doğan, büyüyen çocuklar ister istemez bu sanal ağın içerisindedir. “Sharenting” kelimesi İngilizce’de share paylaşmak ve parenting ebeveynlik kelimelerinin birleşiminden türetilmiş, çocuğa dair hikaye ve görselleri sürekli sosyal medyada paylaşan bir ebeveynlik anlayışını ifade eder. Bu çalışmada ebeveynin çocuğunu sosyal medyada görünür hale getirmesi ve sharenting kavramı tartışılacaktır. Her anı sosyal medyada ebeveyn tarafından sergilenen çocuğun mahremiyet hakkının ihlali ile Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi 1989 ve “unutulma hakkı” çerçevesinde çocuğun ihlal edilen hakları üzerine yoğunlaşılmıştır

Anahtar Kelimeler

Çocuk, Dijital Yaşam, Sosyal Medya, Çocuk Hakları, Sharenting

Ebeveynlerin Çocuklarını Sosyal Medyada Teşhiri: Çocuk Hakları Bağlamında Bir Değerlendirme

Öz

In this rapidly changing world while social media and usage patterns change, the child’s position is constantly changing as well. The next generation starts to become more digital than the previous one. The children who are born into the Internet and grown up in this environment are inevitably in this virtual network. Sharenting refers to a kind of parenting that is derived from the combination of the words “share” and “parenting” in English, where those types of parents constantly share the stories and the photos of their babies or children on social media. In this study, the concept of parents’ overuse of social media to share photos and activities of their children and the concept of sharenting will be discussed The focus has been on the violations of the child’s right to privacy, which is performed by the parents on social media at the moment, and on violations of the child’s right to be forgotten in the frame of United Nations Convention on the Rights of the Child 1982 and the right to be forgotten

Anahtar Kelimeler

Child, Digital Life, Social Media, Children’s Rights, Sharenting

Kaynakça

• Akgül, A. (2016). Kişisel Verilerin Korunmasında Yeni Bir Hak: “Unutulma Hakkı” ve AB Adalet Divanı’nın “Google Kararı”. TBB Dergisi, Sayı:116,11-38.
• Alankuş, G. (2007). Çocuk Odaklı Habercilik, IPS İletişim Vakfı Yayınları.
• Altun, D. (2019).An İnvestigation Of Preschool Childrens’s Digital Footprints and Screen Times and of Parents Sharenting and Digital Parenting Roles. International Journal of Eurasia Social Sciences 10(35), 76-97.
• Ari`es, P. (1962). Centuries of Chilhood A Social History of Family Life. New York. Vintage Books a division of Random House
• Bartels, J. S. (2015). Parents’ Growing Pains on Social Media: Modeling Authenticity. Charecter And…, 1, 51-70.
• Bauman, Z.; Lyon, D. (2018). Akışkan Gözetim. Ayrıntı Yayınları.
• Brosch, A. (2016). When The Child İs Born İnto The Internet : Sharenting As A Growing Trend Among Parents On Facebook. The New Educational Review , 43, 225-236.
• Brosch, A. (2018). Sharenting-Why Do Parents Violate Their Children’s Privacy?. The New Educational Review, 54, 75-85.
• Child Health Evaluation and Research Unit. Parents on social media: Likes and dislikes of sharenting. C.S. Mott Children’s Hospital National Poll on Children’s Health (2015)., 23(1):1-3.
• Erbay, E. (2012).Türkiye’de Çocuk Haklarını Tanıtma, Yaygınlaştırma Ve İzlemeye Yönelik Uygulamaların Eleştirel Analizi Ve Bir Model Önerisi. Toplum ve Sosyal Hizmet, 23 (2), 47-74.
• Erişir, R., Erişir, D. (2019). Yeni Medya ve Çocuk: İnstagram Özelinde Sharenting (Paylaşananababalık) Örneği. Yeni Medya Dergisi, 50-64.
• Giddens, A.(2010). Mahremiyetin Dönüşümü (İ. Şahin, Çev.). Ayrıntı Yayınları.
• Güçlü, S. (2016). Çocukluk ve Çocukluğun Sosyolojisi Bağlamında Çocuk Hakları. Sosyoloji Dergisi Armağan Dergisi, 1-22.
• Horrocks, C. (2000). Baudrillard ve Milenyum ( K. Ökten, Çev.). Everest Yayınları.
• Kural, S. (2013). Türkiye’nin Y Kuşağı Mark Zuckerberg’e Özeniyor [Araştırma]. SosyalMedya.co.
• Mayall, B. (2018). Çocukluk Sosyolojisi Tarihi (T. F. Orman, Çev.). Beta Yayınları.
• Özcan, Ö.(2017). Orta Çağ’dan Erken Modern Döneme Çocukluğun Tarihsel Gelişimi. Çocuk ve Medeniyet Dergisi, 2 (4), 91-126.
• Postman, N. (1995). Çocukluğun Yokoluşu (K. İnal, Çev.). İmge Kitabevi Yayınları.
• Morris, E. (2019). Revisiting Coppa. Family Online Safety İnstitute.
• Steinberg, S. (2017). Sharenting: Children ‘s Privacy in the Age of Social Media. University of Florida Levin College of Law UF Law Scholarship Repository.
• Sennett, R. (2010). Kamusal İnsanın Çöküşü. Ayrıntı Yayınları.
• Serozan, R. (2005). Çocuk Hukuku. İstanbul: Vedat Kitapçılık.
• Şirin, M. R. (2012). Dersimiz Çocuk. İstanbul: İz Yayıncılık.
• Şirin, M.C. (2017). Fransa ve Türkiye’de Korunması Gereken Çocuk ve Çocuk Koruma İdaresinin Tarihsel Gelişimi. Çocuk ve Medeniyet Dergisi, 2(3), 43-69.
• UNİCEF (2017). Dijital Bir Dünyada Çocuklar. New York.
• Uzun, R. (2014).Çocukların Medyadan ve Medyada Korunması Çocuklara Yönelik Etik Davranış Kurallarının İncelenmesi. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 22, 152-167.
• https://www.mbkaya.com/hukuk/unutulmahakki.pdf (Erişim Tarihi: 28.07.2019).
• https://digitalage.com.tr/makale/sosyal-aglar-ve-cocuklarin-mahremiyeti/ (Erişim Tarihi: 07.10.2019)
• http://www.serapduygulu.com.tr/yazi-arsivi/sosyal-medyada-cocuk-istismari-sosyal-medyadacocuklarin-fotograflarini-paylasmak-mahremiyet-ihlali-midir-1515527112-1515527175.html (Erişim Tarihi: 07.10.2019)
• https://www.bbc.com/turkce/haberler/2016/03/160302_facebook_ebeveynlere_uyari (Erişim Tarihi: 07.10.2019)