Sinemada “Kötülük Problemi”nin İşlenişi: Ingmar Bergman’in “Kış Işığı” Filmi Örneği

Yıl 2023, Sayı: 26, 15 - 22, 16.10.2023

Yavuz Küçükalkan Ergin Yıldırım

https://doi.org/10.5152/communicata.2023.23048

Öz

Farkında olunsun ya da olunmasın, insan düşüncesinin tamamına yakını ahlaki yargı içinde gerçekleşir. Çünkü insan ahlaki bir varlıktır. Seçimlerini kendisi aracılığı ile gerçekleştirdiği iyi-kötü
kavram çiftinin, bu yargılamanın merkezi yapısını oluşturduğu söylenebilir. İyi kavramının önemi ve değerini anlamakta zorlanmayan insan bilincinin, kötülük kavramını anlamlandırma çabası devam
etmektedir. Bu çalışmada felsefe tarihinde önemli bir konu olan kötülük probleminin sinema tarihindeki işlenişi üzerinde durulmuştur. İsveçli yönetmen Ingmar Bergman’ın yönetmenliğini yaptığı 1962 yapımı “Kış Işığı” isimli sinema filmi, kötülük problemi açısından ele alınmıştır. Nitel analiz yönteminin kullanıldığı bu çalışmada, öncelikle felsefe tarihi içinde kötülük probleminin nasıl tanımlandığı üzerinde durulmuş, sonrasında yönetmen ve film hakkında bilgi verilmiştir. Son olarak kötülük probleminin, filmin temasıyla ilişkisine değinilmiştir. Bergman, Kış Işığı filminde Tanrı’nın suskunluğuna ve umutsuzluğa çare olarak sevgiyi, insanların birbirini sevmesini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Kötülük, Deus Otiosus, Tanrı’nın sessizliği, Ingmar Bergman, kış ışığı

The Treatment of the “Problem of Evil” in Cinema: the Case of Ingmar Bergman’s “Winter Light”

Öz

Whether one is aware of it or not, almost all human thought takes place in moral judgment. Because man is a moral being. It can be said that the good–bad concept pair, through which he makes his choices, constitutes the central structure of this judgment. The human consciousness, which has no difficulty in understanding the importance and value of the concept of good, continues to struggle to make sense of the concept of evil. This study focuses on the treatment of the problem of evil, an important subject in the history of philosophy and in the history of cinema. The 1962 movie “Winter Light,” directed by the Swedish director Ingmar Bergman, is analyzed in terms of the problem of evil. In this study, in which the qualitative analysis method is used, firstly, how the problem of evil is defined in the history of philosophy is emphasized, then information about the director and the film is given. Finally, the relationship between the problem of evil and the theme of the movie is discussed. In Winter Light, Bergman shows love and people loving each other as a remedy for God’s silence and hopelessness.

Anahtar Kelimeler

Deus Otiosus, evil, Ingmar Bergman, silence of God, winter light

Kaynakça

• Bergman, I. (1995). Aynadaki gibi- sessizlik (T. Özlü, Çev.). Bilgi Yayınevi.
• Bergman, I. (2008). Sinematografi i̇nsan yüzüdür (Derl. Raphael Shargel) (S. Özgül, Çev.). Agora Kitaplığı.
• Camus, A. (1997). Sisifos söyleni (T. Yücel, Çev.). Can Yayınları.
• Camus, A. (2003). Defterler (Ü. M. Altan, Çev.). İthaki Yayınları.
• Çelik, K. (2014). Kötülüğün felsefesi: Felsefi tecrübede kötülük sorunu ve kötülüğü haklılaştırma olarak teodise. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(6), 155–182.
• Çeviri konuşmalar (2018). “Ingmar Bergman” (Ü. Gurbanov, Çev.). https://youtu.be/_DwcKmICzmw
• Ekici, A. (2007). İsveç sinemasından bir auteur: Ingmar Bergman ve yedinci mühür. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 5(1).
• Eliade, M. (2001). Mitlerin özellikleri (2. Baskı) (S. Rifat, Çev.). Om Yayınları.
• Frankl, V. (2009). İnsanın anlam arayışı (S. Budak, Çev.). Okuyan Us Yayınları.
• Gündoğan, A. O. (2018). Albert Camus ve başkaldırma felsefesi. Öteki Yayınları
• Gürdal, G. (2018). Sinema Felsefesi ve Ingmar Bergman’ın varoluşçu sineması (Basılmış doktora tezi). Uludağ Üniversitesi.
• Hume, D. (1995). Doğal din üstüne söyleşiler (Din Üstüne içerisinde) (M.Tunçay, Çev.). İmge Kitabevi Yayınları.
• Paglia, C. (2014). Cinsel kimlikler (A. Hazaryan & F. Demirci, Çev.). Epos Yayınları
• Sümer, N. (2016). Ingmar Bergman’ın kış ışığı filmi çerçevesinde Hristiyanlıkta Deus Otiosus Tanrı anlayışını sorgulamak. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(4), 1395–1403.
• Teksoy, R. (2005). Dünya sinema tarihi. Oğlak Yayınları.
• Yaran, C. S. (1997). Kötülük ve Theodise. Vadi Yayınları.
• Zweig, S. (2013). Satranç (A. Sabuncuoğlu, Çev.). Can Yayınları.