Hümik Asit Uygulamalarının Toprak Kalitesi ve Maş Fasulyesi Verimine Etkisi

Year 2022, Volume: 10 Issue: 1, 17 - 27, 25.07.2022

Pelin Alaboz , Orhan Dengiz , Ruziye Karaman , Cengiz Türkay

https://doi.org/10.33202/comuagri.1065170

Abstract

Toprakların sürdürülebilir yönetimi için organik toprak düzenleyicileri yaygın olarak kullanılmaktadır. Toprak düzenleyilerinin etkisinin hem toprak hem de bitki verimi üzerine değerlendirilmesi oldukça önemli bir konudur. Bu çalışmada; 0 (H0), 1(H1), 2(H2), 4(H4) lt da-1 seviyelerinde humik asit uygulamasının toprak kalitesi ve maş fasulyesi (Vigna radiata L.) verimi üzerine etkisi araştırılmıştır. Hümik asit uygulaması toprak fiziksel kalite özellikleri üzerinde en etkili yarayışlı su içeğinde belirlenmiştir. Kontrol toprağında (H0) % 13.91 olan yarayışlı su içeriği H2 uygulamasıyla % 15.80 olarak tespit edilmiştir. H0 uygulamasında % 1.86 olan toprak organik madde içeriği H4 uygulamasıyla % 2.26’ya yükselmiştir. Toprakların besin elementi içerikleri incelendiğinde humik asit uygulamasıyla N, P ve K seviyelerinde istatistiksel olarak önemli değişimler (p<0.05) elde edilmiş, fakat H2 ve H4 uygulamarının etkileri birbirine benzer bulunmuştur. Toprak biyolojik indikatörleri (CO2, mikrobiyal biyomas karbon ve dehidrogenaz enzimi) üzerinde tüm uygulamalar istatistiksel olarak önemli seviyede (p<0.01) artışa neden olmuştur. Hümik asit uygulamarı ile toprak kalite indeksi sırasıyla 0.545, 0.567, 0.587 ve 0.591, maş fasulyesi verimi ise 253, 329, 347 ve 341 kg da-1 olarak bulunmuştur. Çalışma sonucunda hümik asit uygulamasının toprak kalitesi ve ürün verimini pozitif yönde etkilediği belirlenmiştir.

Keywords

Toprak kalite indeksi, Hümik asit, Maş fasulyesi, Analitik hiyerarşik süreç

Effects of Humic Acid Applications on Soil Quality and Mung Bean Yield Abstract

Abstract

References

• Alaboz, P., Işıldar, A.A., Müjdeci, M., Şenol, H., 2017. Effects of different vermicompost and soil moisture levels on pepper (Capsicum annuum) grown and some soil properties. Yuz. Yil Univ. J. Agric. Sci. 27: 30-36.
• Alaboz, P., Öz, H., 2020. Biyokömür ve solarizasyon uygulamalarının bazı toprak fiziksel özellikler üzerine etkileri. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi. 35(2): 208-214.
• Andrews, S.S., Karlen, D.L., Mitchell, J.P., 2002. A comparison of soil quality indexing methods for vegetable production systems in northern california. Agric. Ecosyst. Environ. 90: 25-45.
• Anonim, 2021. Meteoroloji Genel Müdürlüğü (MGM), Erişim tarihi: 20.10.2021. http://www. mgm.gov.tr/ veridegerlendirme/yillik-toplam-yagis verileri .aspx #sfU.
• Asaduzzaman, M., Karim, M.F., Ullah, J., Hasanuzzaman, M., 2008. Response of mungbean (Vigna radiata L.) to nitrogen and irrigation management. American-Eurasian Journal of Scientific Research. 3(1): 40-43.
• Begum, S., Noor, M., Ur Rahman, H., Hassan, G., Ullah, H., Ali, F., 2013. Heritability estimates and correlations among flowering and yield related traits in mungbean genotypes. British Journal of Applied Science Technology. 3(3): 472.
• Beyer, L., Waehendorf, C., Elsner, D.C., Knabe, R., 1993. Suitability of dehydrogenase activity assay as an ındex of soil biological activity. Biology and Fertility of Soils. 16: 52-56.
• Bhardwaj, K.K.R., Datt, N., 1995. Effect of legume green-manuring on nitrogen mineralization and some microbiological properties in an acid rise soil. Biology and Fertility of Soils. 19:19-21.
• Burt R., 2014. Kellogg soil survey laboratory methods manual. Soil Survey Investigations Report No. 42, version 5.0. USDA.
• Chiou, C.T., 1989. Theoretical Considerations in The Partition Uptake of Nonionic Soil Compounds. p. 1-23. In B.L. Sawley and K.Brown (ed). Reactions and Movement of Organic Chemicals in Soils. SSSA. Special Publication 22, ASA, CSSA, and SSSA, Madison Wl.
• Çancı, H., Toker, C., 2005. The broad-sense heritability for yield and yield components in mung bean [Vigna radiata (L.) Wilczek]. In GAP IV. Agriculture Congress. 21-13 Eylül, Şanlıurfa, 21-23.
• Dengiz, O. Sarıoğlu, F.E., 2013. Parametric approach with linear combination technique in land evaluation studies. Journal of Agricultural Sciences. 19: 101-112.
• Dengiz, O., 2020. Soil quality index for paddy fields based on standard scoring functions and weight allocation method. Archives of Agronomy and Soil Science. 66(3): 301-315.
• Doran, J.W., 2002. Soil health and global sustainability: translating science into practice. Agriculture, Ecosystems & Environment. 88(2): 119-127.
• Er, H., Demir, Y., Meral, R., 2020. Farklı özellikteki toprak iyileştiricilerinin kumlu toprakların su tutma kapasitesi üzerine etkisi.Uluslararası Biyosistem Mühendisliği Dergisi. 1(2): 55-65.
• Erdal, İ., Dogan, A., Yaylacı, C., Alaboz, P., 2018. Comparing the effects of compost and vermicompost on corn growth, nutrient concentration and uptake during the different growth periods. Scientific Papers-Series A-Agronomy. 61: 77-83.
• Erdal, İ., Küçükyumuk, Z., Taplamacıoğlu, D., Toftar, B., 2014. Kireçli bir toprakta humik ve fulvik asit uygulamalarının domatesin gelişimi ve beslenmesine etkileri. Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Dergisi. 2(2), 70-74.
• Erol, H., 2011. Farklı dozlarda humik+fulvik asit uygulamasının farklı bölge topraklarında mısır vejetasyonu altında toprağın biyolojik aktivitesine etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Anabilim Dalı, 58s.
• Hazelton P., Murphy B., 2016. Interpreting soil test results: What do all the numbers mean? (3rd ed.). CSIRO Publishing, p. 95–107.
• Isermayer ,H., 1952. Eine einfache Methode zur Bestimmung der Pflanzenatmung un der Karbonate in Boden. Die Zeitschrift für Pflanzenernährung und Bodenkunde. 56: 26–28 (in German).
• Kacar, B., 2009. Toprak Analizleri. Nobel Yayın Dağıtım, 467s, Ankara.
• Karaman, M.R., Brohi, A.R., Müftüoğlu, N.M., Öztaş, T., Zengin, M., 2007. Sürdürülebilir toprak verimliliği. Koyulhisar Ziraat Odası Kültür Yayınları: (1).
• Karaman, R., 2019. Maş fasulyesi (Vigna radiata Wilczek) genotiplerinin/yerel populasyonlarının ısparta koşullarında fenolojik, morfolojik, agronomik ve bazı teknolojik özellikler yönünden karakterizasyonu. Doktora Tezi, Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 226s, Isparta.
• Karaman, R., Kaya, M., 2020. Characterization in terms of phenological properties of mung bean [Vigna radiata (L.) Wilczek] genotypes/local populations in Isparta conditions. Turkish Journal of Agriculture-Food Science and Technology. 8(11): 2307-2312.
• Kemper, W. D., Rosenau, R.C., 1986. Aggregate stability and size distribution. In: Klute A, editor. Methods of soil analysis. Part 1. Physical and mineralogical methods. Madison, WI. p 425-42.
• Khan, F.U., Khan, M., Hassan, M., Gul, R. 2017. Genotypic Differences among mung bean (Vigna radiata L.) genotypes for yield and associated traits. Int J Appl Agric Sci. 3(2): 47-50.
• Masto, R. E., Chhonkar, P. K., Purakayastha, T. J., Patra, A. K., Singh, D., 2008. Soil quality indices for evaluation of long‐term land use and soil management practices in semi‐arid sub‐tropical India. Land Degradation & Development. 19(5): 516-529.
• Namlı, A., Akça, M.O., Akça H., 2019. Afşin-Elbistan havzası linyit işletmesi organik materyallerinden geliştirilen organik ve organomineral gübrelerin buğday verimi ve verim bileşenleri ile bazı toprak özellikleri üzerine etkileri. Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Dergisi. 7(1): 10-20.
• Ok, S.S., 2007. Hümik maddelerin yapısal özellikleri ve tarımsal önemi. Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Toprak Bölümü, Basılmamış Ders Notları, Ankara.
• Okur, N, Kayıkçıoğlu, H.H., Tunç, G., Tüzel, Y., 2007. Organik tarımda kullanılan bazı organik gübrelerin topraktaki mikrobiyal aktivite üzerine etkisi. Ege Üniv. Ziraat Fak. Dergisi. 44 (2): 65-80.
• Olsen, S.R., Cole, C. V., Watanabe, F. S., Dean, L.A., 1954. Estimation of available phosphorus in soils by extraction with sodium bicarbonate US Dept. Agric. Cric. 939.
• Öhlinger, R., 1993. Bestimmung des Biomasse-Kohlenstoffs mittels Fumigation-Exstraktion. In:Schinner, F., Öhlinger, R., Kandler, E. & Margesin, R. (eds.). Bodenbiologische Arbeitsmethoden. 2. Auflage. Springer Verlag. Berlin, Heidelberg.
• Pekşen, E., Toker, C., Ceylan, F., Aziz, T., Farooq, M., 2015. Determination of promising high yielded mungbean [Vigna radiata (L.) Wilczek] genotypes under Middle Black Sea Region of Turkey. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi. 30(2): 169-175.
• Raturi, A., Singh, S. K., Sharma, V., Pathak, R., 2015. Genetic variability, heritability, genetic advance and path analysis in mungbean [Vigna radiata (L.) Wilczek]. Legume Research-An International Journal. 38(2): 157-163.
• Saaty, T.L., 1977. A scalling method for priorities in hierarchical structures. Journal of Mathematical Psychology. 15(3): 234-281
• Saaty, T.L., 2008. Decision Making with the Analytic Hierarchy Process. International Journal Services Sciences. 1(1): 83-98.
• Schlichting, E., Blume, H.P., 1966. Bodenkundliches Praktikum; eine Einfuhrung in pedologisches Arbeiten fur Okologen, insbesondere Land-und Forstwirte, und fur Geowissenschaftler.
• Sillanpaa, M., 1990. Micronutrient assessment at the country level: an international study. In: FAO Soils Bullettin. N. 63. Rome.
• Singh, D.P., Singh, B.B., 2011. Breeding for tolerance to abiotic stresses in mungbean. Journal of Food Legumes. 24(2): 83-90.
• Şenol, H., Alaboz, P., Demir, S., Dengiz, O., 2020. Computational intelligence applied to soil quality index using GIS and geostatistical approaches in semiarid ecosystem. Arabian Journal of Geosciences. 13 (23): 1–20.
• Tamer, N., Başalma, N., Türkmen, C., Namlı, A., 2016. Organik toprak düzenleyicilerin toprak parametreleri ve ayçiçeği (Helianthus annuus L.) bitkisinin verim ve verim öğeleri üzerine etkileri. Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Dergisi. 4(1):11 – 21.
• Tamer, N., Karaca, A., 2011. Organik toprak düzenleyicilerin toprağın enzim aktiviteleri ile buğday verim ve kalitesi üzerine etkileri. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• U.S, Salinity Laboratory Staff, 1954. Diagnosis and Improvement of Salina and Alkali Soils. Agricultural Handbook, 60, U.S.D.A.
• Ullah, H., Khalil, I. H., Ur Rahman, H., Amin, I., 2011. Genotype environment interaction, heritability and selection response for yield and yield contributing traits in mungbean. African Journal of Biotechnology. 10(4): 475-483.
• Van Wambeke, A.R., 2000. The Newhall Simulation Model for estimating soil moisture and temperature regimes. Department of Crop and Soil Sciences. Cornell University, USA, 9 p.