2008 Küresel Krizi ve Seçilmiş Avrasya Ekonomilerine Etkileri: Azerbaycan ve Kazakistan Örneği

Yıl 2015, Cilt: 13 Sayı: 26, 41 - 62, 01.12.2015

Lutfiye Özdemir

Öz

2008 küresel krizi dünyanın pek çok ekonomisini olumsuz yönde etkilemiştir. Bu krizin Avrasya ekonomilerine de olumsuz yansımaları sözkonusu olmuştur. Bu bağlamda araştırmanın amacı, 2008 küresel krizinin seçilmiş Avrasya ekonomileri olarak Azerbaycan ve Kazakistan ülkeleri üzerindeki etkilerini araştırmaktır. Bu amaçla Azerbaycan ve Kazakistan ekonomilerinin sektörel dağılımları ve bu krizin sektörler üzerindeki etkileri incelenmiştir. Ardından ekonomilerin kriz dönemindeki büyüme eğilimleri, işsizlik ve enflasyon oranları, ihracattaki değişim, cari işlemler dengesi ve yabancı sermaye yatırımları araştırılmıştır. Sonuç olarak Azerbaycan ve Kazakistan ekonomileri küresel krizden petrol gelirlerindeki düşme nedeniyle etkilenmişlerdir

Anahtar Kelimeler

2008 Küresel İktisadi Krizi, Avrasya Ekonomileri, Azerbaycan, Kazakistan

2008 Global Crisis and Effects on Selected Eurasian Economies: Case of Azerbaijan and Kazakhstan

Öz

2008 global crisis had negatively affected many economies in the world. Also, the negative effects of the crisis reflected on the Eurasia economies. In this context, the purpose of the research is to investigate the effects on Azerbaijan and Kazakhstan economies of the 2008 global crisis as the selected Eurasian countries. Therefore, it was firstly examined the sectoral distribution of Azerbaijan and Kazakhstan economies, and the impacts of the crisis on sectors. Then it was in vestigated growth trend, unemployment, inflation rates, changes in exports, the
current account balance, and foreign capital investment of the economies during
the crisis period. In conclusion Azerbaijan and Kazakhstan economies were affected
due to low oil revenues by the global crisis.

Anahtar Kelimeler

2008 Global Crisis, Eurasian Economies, Azerbaijan, Kazakhstan

Kaynakça

• Afşar, Aslı. Global Kriz ve Türkiye Konut Piyasasına Etkileri, Anadolu Üniversitesi Yayını, Eskişehir 2011.
• Alkan, A. Levent. Küresel Sistemik Krizin Anatomisi, Scala Yayıncılık, İstanbul 2009.
• Apak, Sudi; Ayhan Aytaç. Küresel Krizler (Kronolojik Değerlendirme ve Analiz), Avcıol Basım Yayın, İstanbul 2009.
• Atay, Melike. ‘Küresel Krizde Kriz Erken Uyarı Sinyalleri Olarak Uluslararası Sermaye Hareketleri: Türkiye Örneği,’ içinde İrfan Kalaycı (ed.) Halil Seyidoğlu’na Armağan Finansal Kriz Yazıları, Nobel Yayınevi, Ankara 2010.
• Atıcı, Gonca; Güner Gürsoy. ‘Uluslararası Finansal Krizler ve Türk Bankacılık Sektörü,’ içinde İrfan Kalaycı (ed.) Halil Seyidoğlu’na Armağan Finansal Kriz Yazıları, Nobel Yayınevi, Ankara 2010.
• Boratav, Korkut. Bir Krizin Kısa Hikayesi, Arkadaş Yayınevi, Ankara 2009a.
• Boratav, Korkut. ‘Bir Çevrimin Yükseliş Aşamasında Türkiye Ekonomisi,’ içinde N. S. Sön- mez Mütevellioğlu (der.) Küreselleşme, Kriz ve Türkiye’de Neoliberal Dönüşüm, İs- tanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul 2009b.
• Bulut, Cihan; Ayhan Güney. ‘Global Finansal Krizin Sebepleri, Çıkış Yolları ve Azerbaycan Ekonomisi Üzerindeki Etkileri’ (The Reasons of the Global Financial Crisis, the Way out of a Situation and the Effects on Azerbaijan Economy), III. International Congress on Caucasus, 2010, Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=2229813 or http:// dx.doi.org/10.2139/ssrn.2229813 (Erişim Tarihi: 17 Aralık 2013).
• Çaça, Cesur. ‘Azerbaycan 5 Yılda 5 Kat Zenginleşti’, Turco Money, Özel Dosya, 5 Aralık 2011.
• Coşkun, Yener. ‘DODD-Frank Street Reformu ve Tüketicinin Korunması Yasası Kapsa- mında Sistemik Risk Yönetimi ve Düzenleme İlişkisi,’ içinde İrfan Kalaycı (ed.) Halil Seyidoğlu’na Armağan Finansal Kriz Yazıları, Nobel Yayınevi, Ankara 2010.
• Darıcı, Bülent; Fatih M. Öcal; Mete C. Okyar. ‘Küresel Finans Krizi Çerçevesinde Üretim ve İstihdam Göstergeleri: Reel Sektör Etkileşimi ve Reel Sektör Öncül Endekslerinin Analizi,’ içinde İrfan Kalaycı (der.) Halil Seyidoğlu’na Armağan Finansal Kriz Yazıları, Nobel Yayınevi, Ankara 2010.
• DEİK. Azerbaycan Ülke Bülteni, İstanbul 2011.
• Eğilmez, Mahfi. Küresel Finans Krizi Piyasa Sisteminin Eleştirisi, Remzi Kitabevi, İstanbul 2009.
• Eroğlu, Nadir; İlhan Eroğlu. ‘2008 Küresel Finans Krizi Çerçevesinde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın Kriz Yönetimi ve Çıkış Stratejisi,’ içinde İrfan Kalaycı (der.) Halil Seyidoğlu’na Armağan Finansal Kriz Yazıları, Nobel Yayınevi, Ankara 2010.
• χzizov, Mayis. ‘Küresel Krizler ve Kriz Döneminde Para Politikasının Kullanımı’, Journal of Azerbaijani Studies, 2010, s. 432-43.
• Hiç, Mükerrem, Küresel Ekonomik Kriz ve Türkiye, Beykent Üniversitesi Yayınevi, İstan- bul 2009.
• http://tr.benzinpreis.de/international.phtml?kontinent=EU&land=15&einheit=Liter&wa ehrung=USD, (ET: 05.06.2015)
• ILO. ‘Global Employment Trends’, January 2010, http://www.ilo.org/wcmsp5/groups/ public/---ed_emp/---emp_elm/---trends/documents/publication/wcms_120471. pdf, (15.08.2010); Global Employment Trends for Younth, Agust 2010: Special is- sue on the impact of the global economic crisis on youth, http://www.ilo.org/ wcmsp5/groups/public/---ed_emp/---emp_elm/--trends/documents/publication/ wcms_143349.pdf, (Erişim Tarihi: 29.12.2014).
• ILO. ‘What is the unemployment rate in Azerbaijan?’, www.ilo.org/public/english/regi- on, 2011, (Erişim Tarihi: 29.12.2014).
• IMF. ‘World Economic Outlook’, Rebalancing Growth, http://www.imf.org/external/ pubs/ft/weo/2010/01/, April 2010a, (Erişim Tarihi: 29.12.2014).
• IMF, World Economic Outlook, October 2010b.
• IMF, World Economic Outlook Data IMF Regional Economic Outlook, Middle East and Cenral Asia, 2010c.
• IMF, World Economic Outlook, Economist Intelligence Unit, Country Report: Azerbaijan, 2010d.
• Kalaycı, İrfan; Barış Aytekin; Berna Balcı İzgi. ‘Krizin İktisadı-İktisadın Krizi,’ içinde İrfan Kalaycı (der.) Halil Seyidoğlu’na Armağan Finansal Kriz Yazıları, Nobel Yayınevi, An- kara 2010.
• Kibar, Ali. ‘Küresel Mali Kriz ve Para Politikası Konferansı’, http://eaf.ku.edu.tr/sites/eaf. ku.edu.tr/files/desifre_17122008.pdf, 2008, (Erişim Tarihi: 21.11.2012).
• Korkmaz, Esfender; Arzu Tay. ‘Küresel Kriz, Türkiye’ye Etkileri ve Çözüm Önerileri’, Kaf- kas Üniversitesi İİBF Dergisi, Cilt. 2, Sayı. 1, 2011, s. 111-35.
• Mamedov, Zahid Farruk; Vidadi Zeynalov. ‘Küresel Mali Kriz Ortamında Azerbaycan Bankacılık Sektorunun Yapısı, Özellikleri ve Sorunları’, Amme İdaresi Dergisi, Cilt. 44, Sayı. 3, Eylül 2011, s. 173-203.
• Narin, Müslime; Akın Marşap. ‘Küresel Kriz Sonrası Türk Cumhuriyetleri Ekonomileri ve Türkiye ile Ticari İlişkileri’, (Tebliğ, International Conference on Eurasian Economies, İstanbul, Türkiye, 4-5 Kasım 2010), s. 5-13.
• Paksoy, Sadettin; Yusuf Ekrem Akbaş; Mehmet Şentürk. ‘1929 Dünya İktisadi Buhranı ve 2008 Küresel Finans Krizi: Devletçilik Prensibi Açısından Bir Değerlendirme,’ içinde İrfan Kalaycı (der.) Halil Seyidoğlu’na Armağan Finansal Kriz Yazıları, Nobel Yayı- nevi, Ankara 2010.
• Parasız, İlker. Finans Krizinin Güven Krizine Dönüşmesi: Küresel Kriz, Ezgi Kitabevi, Bur- sa 2009.
• Posner, Richard A. Kapitalizmin Çöküşü, (Çev. N. İ. Ateş), Bizim Kitaplar, Ankara 2009.
• Şentürk, Mehmet; İ. Halil Ekşi. ‘Üçüz Açıklar ve Finansal Krizler: Türkiye Deneyimi,’ için- de İrfan Kalaycı (der.) Halil Seyidoğlu’na Armağan Finansal Kriz Yazıları, Nobel Ya- yınevi, Ankara 2010.
• TOBB, ‘Ekonomik Rapor’, 2010, http://www.tobb.org.tr/Documents/yayinlar/ekono- mikrapor2010.pdf (Erişim Tarihi: 10.06.2015).
• TDK, http://tdkterim.gov.tr/bts/ (Erişim Tarihi: 18.12.2013).
• Türkkan, Erdal. ‘Ekonomik Kriz ve Güven Faktörü,’ içinde Halil Seyitoğlu ve Rıfat Yıldız (der.) Ekonomik Kriz Öncesi Erken Uyarı Sistemleri, Arıkan Basım Yayım Dağıtım Ltd. Şti., İstanbul 2006.
• UNCTAD. ‘World Investment Report,’ http://www.unctad.org/Templates/webflyer. asp? docid=13423&intItemID=5539&lang=1&mode=downloads, 2010, (Erişim Tarihi: 30.12.2013).
• Üzümcü, Adem; Mehmet Dikkaya. ‘Küresel Finans Krizinin Türkiye’nin Dış Ticareti Üze- rindeki Etkileri: 2001 Krizi ile Bir Karşılaştırma,’ içinde İrfan Kalaycı (der.) Halil Seyi- doğlu’na Armağan Finansal Kriz Yazıları, Nobel Yayınevi, Ankara 2010.
• World Bank. ‘Global Economic Prospects: Crisis, Finance, and Growth’, Published Febru- ary 2010 by World Bank ISBN: 0-8213-8226-8 ISBN-13: 978-0-8213-8226-4 SKU: 18226, http://publications.worldbank.org/ecommerce/catalog/product?item_id=9547035, 2010a, (Erişim Tarihi: 29.12.2013).
• World Bank. ‘Global Economic Prospects Summer’, Regional Annex, http://siteresources. worldbank.org/INTGEP2010/Resources/FullReport-GEPSummer2010.pdf, 2010b, (Erişim Tarihi: 29.12.2013).
• World Bank. ‘Countries in Europe and Central Asia’, http://web.worldbank.org/WBSI- TE/EXTERNAL/COUNTRIES/ECAEXT/0,,content MDK:21776903~menuPK:5026 204~pagePK:146736~piPK:146830~theSitePK:25859 9,00.html, 2010c, (Erişim Tarihi: 30.12.2013).
• Yıldırtan, Dina Çakmur; Ayşe Gül Bölükbaşı. ‘Finansal Kriz Sürecinde Elektrik Arzındaki Değişimin Panel Veri Analizi ile OECD Ülkeleri İçin Araştırılması,’ içinde İrfan Kalaycı (der.) Halil Seyidoğlu’na Armağan Finansal Kriz Yazıları, Nobel Yayınevi, Ankara 2010.
• Yiğit, Dilek. Küresel Ekonomik Krizin Türkiye ve Orta Asya Türk Cumhuriyetleri’nde Ekonomik Büyüme, İşgücü Piyasası ve Yoksullukla Mücadele Süreci Üzerine Etkileri, Ankara 2013.