Türk Metropoliten Şehir Yönetim Sistemindeki Değişime 6360 Sayılı Kanun’un Etkileri: Samsun Büyükşehir Belediyesi Örneği

Yıl 2016, Cilt: 14 Sayı: 28, 553 - 585, 01.12.2016

Yakup Altan Ferhan Karaca

Öz

Yeni kamu yönetimi anlayışı çerçevesinde son dönemde kamu yönetiminde meydana gelen gelişmeler, büyükşehir belediye yönetiminde de değişimi ve yapının yeniden şekillendirilmesini zorunlu kılmıştır. Bu kapsamda yapılan son yasal düzenlemelerden olan 6360 sayılı Kanun’la Türkiye’deki büyükşehir sistemi idari, mali, siyasi ve kamusal hizmetlerin sunumu bakımından önemli değişikliklere uğramıştır.Çalışmayla Türkiye’de 1984 yılında başlayan ve 6360 ve 6447 sayılı kanunlarla günümüzde sayısı 30’a ulaşan metropoliten şehir yönetimindeki sorunları ve değişimi incelemek amaçlanmıştır.Araştırma kapsamında 6360 sayılı Kanun çerçevesinde oluşan yapıyla ilgili olarak Samsun ilindeki belediye yöneticileri ile bir anket çalışması yapılmıştır. Araştırma sonucunda, 6360 sayılı Kanun’la metropoliten şehir yönetimiyle ilgili olarak birçok yeniliğe ve gelişmeye imkân sağlandığı fakat buna karşın yeni yapının birçok olumsuzluğa/soruna da gebe olduğu tespit edilmiştir

Anahtar Kelimeler

Samsun Büyükşehir Belediyesi, Metropoliten Yönetim, 6360 sayılı Kanun

Change and Dynamics in Turkish Metropolitan City Administrations: The Case of Samsun Metropolitan City

Öz

Recent developments occurring in the public administration within the framework of new public management approach have also made necessary for changing and reshaping the structure in the metropolitan municipalities. The metropolitan system in Turkey has undergone significant changes in terms of administrative, financial, political and rendering of public services pursuant to Law No. 6360, which is legislative regulations made in this context.This study was aimed to investigate the problems and changes of metropolitan urban administration, which started in 1984 in Turkey and nowadays reaches to 30 by Law No. 6360 and 6447.Within the study, a survey was conducted with municipal managers in Samsun regarding the structure formed pursuant to Law No. 6360. As a result of research, it has been found that Law No. 6360 provides opportunity for many innovations and developments regarding metropolitan city government, but new structure is possible to pose many negativities and/or problems

Anahtar Kelimeler

Samsun Metropolitan Municipality, Metropolitan Governance, Law. No 6360

Kaynakça

• “Büyükşehir Belediyeleri”, http://www.migm.gov.tr/MahalliIdareler.aspx? Deta- yId=4, (Erişim Tarihi: 22.12.2014).
• “Büyükşehir Belediyesi Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde h t t p : / / we b . t b m m . g o v . t r / g e l e n k a g i t l a r / m e t i n l e r / 1 4 4 1 4 7 . p d f , (Erişim Tarihi: 4.2.2013). Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı”,
• “Büyükşehir Belediyesi Sınırlarının İl Sınırları ile Birleştirilmesini Öngören Kanun Taslağı Çalışmaları Hakkında Kamuoyuna Duyuru”, İdarenin Sesi, ss. 116- , Mart-Nisan 2012.
• “CHP, Büyükşehir Yasası’na karşı değil”, http://www.cnnturk.com/2012/turki- ye/12/08/umut.oran.chp.buyuksehir.yasasina.karsi.degil/687778.0/, (Erişim Tarihi: 9.12.2012).
• “Kamu Yönetimi Temel Kanunu Tasarısı Taslağı”, http://www.mmo.org.tr/genel/ bizden_detay.php?kod=6206&tipi=4&sube=0#.VJiEXl4is, (Erişim Tarihi: 8.2014).
• “Metropoliten Alan”, http://emlakansiklopedisi.com, (Erişim Tarihi: 1.10.2014).
• “Samsun Büyükşehir Belediyesi 2010-2014 Stratejik Planı”, http://www.samsun. bel.tr/Dosya/2010_2014_Stratejik_Plan.pdf, (Erişim Tarihi: 28.6.2015).
• “Samsun Büyükşehir Belediyesi”, https://tr.wikipedia.org/wiki/Samsun_B%C3% BCy%C3%BCk%C5%9Fehir_Belediyesi, (Erişim Tarihi: 27.6.2015).
• “Samsun”, https://tr.wikipedia.org/wiki/Samsun#Yerel_y.C3.B6netim, (Erişim Tarihi: 28.6.2015).
• “504 sayılı Yedi İlde Büyükşehir Belediyesi Kurulması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname”, Resmi Gazete, 9.9.1993, S. 21693.
• “Yeni Büyükşehir Yasası Neler Getirecek”, http://www.2eylul.com.tr/yeni- buyuksehir-yasasi-neler-getirecek-2-makale,1505.html, 12.2012). (Erişim Tarihi:
• Adıgüzel, Şenol. “6360 Sayılı Yasa’nın Türkiye’nin Yerel Yönetim Dizgesi Üzerine
• Etkileri: Eleştirel Bir Değerlendirme”, Toplum ve Demokrasi, Yıl. 6, S. 13-14, ss. 153-176, 2012.
• AK Parti Genel Merkezi Yerel Yönetimler Başkanlığı, Sorular ve Cevaplarla Yeni Büyükşehir Belediye Yasası, 2012, http://www.AKParti.org.tr/upload/docu- ments/AKParti_buyuksehir_yasasi.pdf, (Erişim Tarihi: 4.2.2013).
• Altan, Yakup. “Meclis-i Meb’usân Zabıt Cerideleri (1293-1877) Üzerinden Türk
• Belediyeciliğini Anlamak”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C. 14, S. 2, ss. 294-305, 2009.
• Aydınlı, Halil İbrahim. “1980 Sonrası Türk Belediye Sisteminde Yeni Liberal ve Desentralist Eğilimler”, Kocaeli Üniversitesi Sosyal bilimler Enstitüsü Dergisi, S. 5, ss. 73-86, 2003.
• Bedük, Saffet Arıkan “Büyükşehir Sınırlarının İl Sınırları ile Örtüştürülmesi, Ülkemizde Sorunları Azaltma Yerine Arttıracak Bir Uygulamadır”, İdarecinin Sesi Dergisi, S. 151, ss. 6-10, Mayıs-Haziran 2012.
• Çarkçı, Akif. “Anahatlarıyla İdari Vesayet ve Belediyelerdeki Yansımaları”, Yerel Siyaset, S. 14, Şubat 2007, http://www.yerelsiyaset.com/v4/sayfalar.php?goster=ayrinti&id=601, (Erişim Tarihi: 26.12.2014).
• Çelikyay, Hicran Değişen Kent Yönetimi ve 6360 Sayılı Büyükşehir Yasası, SETA:
• Siyaset Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı Yayını, İstanbul 2014.
• Demir, Kemal ve Suat Çubuk. “Türkiye’de Metropoliten Kentlerin Nüfus Gelişimi”, Erciyes Üni. Sosyal Bilimler Dergisi, S. 28, ss. 193-215, Yıl: 2010/1.
• Eke, Ali Erkan. “Anakent Yönetimi ve Yönetimler Arası İlişkiler: Batı Deneyimi ve Türkiye”, Amme İdaresi Dergisi, C. 18, S. 4, ss. 41-62, 1985.
• Eke, Ali Erkan. Anakent Yönetimi ve Yönetimler Arası İlişkiler, AÜSBF Yay. No.505, Ankara 1982.
• Eke, Feral. “Yönetimde Yerelleşmenin Planlama Açısından Koşulları”, Gazi Üni. İİBF Dergisi, 1/2001, ss. 143-152.
• Erdumlu, Güngör. Büyükşehir Belediyeleri Araştırması, Devlet Planlama Teşkilatı Sosyal Planlama Genel Müdürlüğü Araştırma Dairesi Başkanlığı Yayını, Ankara 1993.
• Erençin, Arif. “Büyükşehirlerde Belediyeler Arası İlişkilerin Yenilenen Yapısı”, Mülkiye Dergisi, C. XXIX, S. 246, ss. 121-131, 2007.
• Eryılmaz, Bilal. Kamu Yönetimi, Okutman Yayıncılık, Ankara 2010.
• Göçer, Orhan. Şehirciliğe Giriş, Konya Devlet Mühendislik Mimarlık Akademisi Yayını, Konya 1979.
• Görmez, Kemal. “Türkiye’de Anakent Yönetiminin Sorunları”, Çağdaş Yerel Yönetimler, C. 2, S. 1, ss. 19-29, Ocak 1991.
• Günal, Alpay, Senem Atvur ve Kadriye Okudan Dernek, “6360 Sayılı Yasanın
• Yerelleşme Bağlamında Değerlendirilmesi”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C. 19, S. 3, ss. 55-70, 2014.
• Gündüzöz, İlker. “Bir Senaryo Çerçevesinde Metropol Belediye Kavramı ve Fayda/ Maliyet Analizi”, Çağdaş Yerel Yönetimler, Ocak 2012, C. 21, S. 1, ss. 43-70.
• İçişleri Bakanlığı Mahallî İdareler Genel Müdürlüğü, 2013 Yılı Mahallî İdareler
• Genel Faaliyet Raporu, Ankara Haziran 2014.
• İsbir, Eyüp Günay. Şehirleşme ve Meseleleri- 2. Baskı, Gazi Büro Yayınları, Ankara Keleş, Ruşen. “Türkiye’de Anakent Yönetimi”, Amme İdaresi Dergisi, ss. 69-82, Haziran 1985.
• Keleş, Ruşen. Yerinden Yönetim ve Siyaset-Genişletilmiş İkinci Baskı, Cem Yayınevi, İstanbul 1994.
• Kılınç, Gökçen. “Çeyrek Asırlık Bir Tecrübe: Türkiye’de Büyükşehir Belediyelerinin Yapılanması ve Kayseri Büyükşehir Belediye Örneği”, Çağdaş Yerel Yönetimler, C. 19, S. 1, ss. 67-89, Ocak 2010.
• Oktay, Tarkan ve Mustafa Lütfi Şen, Belediye Meclis Üyeleri Rehberi, Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü Yayını, Ankara 2011.
• Öner, Şerif. “Sivil Toplum Kuruluşlarının Yerel Demokrasi ve Katılım Algılamaları”, Çağdaş Yerel Yönetimler, C. 10, S. 2, ss. 51-67, 2001.
• Özgür, Hüseyin. “Yerel Siyaset Perspektifinden Bakışla Büyükşehir Belediyelerinde Kentsel Alan Yönetimi Uygulamaları”, Yerel Siyaset, Okutan, ss. 125-166, Ocak Sezer, Yasin ve S. Evinç Torlak, “Büyükşehir ve Büyükşehir Belediyesi Kuruluş Kriterleri”, Erzincan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 9, S. 3-4, ss. 516- , 2005.
• Şengül, Ramazan ve N. Işıl Çetinkaya, “Belediye Hizmetlerine Gönüllü Katılım: Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Örneği”, s.2, http://akademikpersonel.kocaeli. edu.tr/ramazan.sengul/bildiri/ramazan.sengul26.12.2013_12.14.26bildiri.pdf (Erişim Tarihi: 19.10.2014).
• Tekel, Ayşe. “Desantralizasyon ve Türkiye’de Metropoliten Alan Yönetimleri Üzerine Bir Değerlendirme”, Türkiyat Araştırmaları, S. 5, ss. 71-88, Güz 2006.
• Tekel, Ayşe. “Metropoliten Planlamanın Önemi ve Gerekliliği Üzerine”, Çağdaş Yerel Yönetimler, C. 11, S. 1, ss. 42-55, Ocak 2002.
• Tekel, Ayşe. “Planlama Kuramları ve Metropoliten Planlamaya Yansımaları: Türkiye Özelinde Bir Değerlendirme”, Çağdaş Yerel Yönetimler, C. 18, S. 2, ss. 16, Nisan 2009.
• Tuzcuoğlu, Ferruh. Metropoliten Yönetim- Kentleşme Temel Kavram ve Kuramları ile Dünya’da ve Türkiye’de Büyükşehir Yönetimi, Sakarya Kitabevi, Adapazarı Uygun, Oktay. “Merkeziyetçilik, Federalizm ve Katılımcılık”, içinde Nihal Boztekin, (der.) Demokrasi ve Siyasal Katılım, Heinrich Böll Stiftung Derneği Türkiye Temsilciliği, ss. 102-109, İstanbul Ağustos 2013.
• Ünsal, Nefise Tülay. “Büyükşehir Belediyesi”, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Gazi Üniversitesi, Ankara 2007.
• Yaşamış, Firuz Demir. “Büyükşehir Sorunsalı”, Amme İdare Dergisi, C. 28, S. 1, ss. 111, Mart 1995.
• Yeter, Enis. “Ülkemizde Büyükşehir Belediyesi Uygulamasına İlişkin Görüşler”, Amme İdaresi Dergisi, Eylül 1991, C. 24, S. 3, ss. 153-161.
• Zengin, Ozan. “Büyükşehir Belediyesi Sisteminin Dönüşümü: Son On Yılın Değerlendirmesi”, Ankara Barosu Dergisi, Yıl: 72, S. 2, ss. 91-116, 2014.
• “3030 sayılı Büyükşehir Belediyelerinin Yönetimi Hakkındaki KHK’nin
• Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanun”, Resmi Gazete, 9.7.1984, S. 18453.
• “6360 sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına
• Dair Kanun”, Resmi Gazete, 6.12.2012, S. 28489.
• “6525 sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik
• Yapılması Hakkında Kanun”, Resmi Gazete, 27.2.2014, S. 28926, md. 25, 39.