EĞİTİM HARCAMALARI İLE CİNSİYETE GÖRE GENÇ İŞSİZLİK İLİŞKİSİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Yıl 2023, Cilt: 21 Sayı: 49, 459 - 481, 31.07.2023

Mehtap Öksüz

https://doi.org/10.35408/comuybd.1250348

Öz

Eğitim bireylere yönelik olmasına rağmen toplumu etkileyen bir olgudur. Eğitimli bireyler eğitimli toplumları; eğitimli toplumlar ise gelişim ve değişimi getirir. Bu bağlamda eğitimin toplumsal ve ekonomik birçok etkiye sahip olduğu söylenebilir. Çünkü eğitim günümüzde teknolojik ilerleme ve gelişimin yapı taşını oluşturmaktadır. Öte yandan eğitim bireylerin bilgi birikimini artırarak ve becerilerini geliştirmesini sağlayarak beşerî sermayeye etki etmekte ve istihdamları üzerinde etkili olmaktadır. Yani eğitim beşerî sermayeye etki ederek bireylerin istihdam edilmelerini artırabilmekte veya işsiz kalma olasılıklarını azaltabilmektedir. Eğitimin bu etkisinin cinsiyete göre farklılık gösterip göstermediği ise güncel bir araştırma konusudur. Bu bağlamda çalışmanın amacı eğitim harcamaları ve genç kadın/erkek işsizliği arasındaki nedensellik ilişkisinin araştırılmasıdır. Çalışmada Türkiye’de 1988-2020 dönemi kamu eğitim harcamaları ve genç kadın/erkek işsizlik verileri Fourier Granger nedensellik testiyle analiz edilmiştir. Çalışmanın sonucuna göre eğitim harcamalarından genç kadın işsizliğine doğru bir nedensellik ilişkisi bulunduğuna ulaşılmıştır. Genç kadın işsizliğinden eğitim harcamalarına; eğitim harcamalarından genç erkek işsizliğine, genç erkek işsizliğinden eğitim harcamalarına doğru ise nedensellik ilişkisi bulunmadığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Eğitim Harcamaları,, Genç İşsizlik,, Türkiye

Kaynakça

• Abdioğlu Z. ve Albayrak, N. (2018). Genç İşsizlik, Eğitim ve Ekonomik Büyüme. Küresel İktisat ve İşletme Çalışmaları Dergisi, 7(13), 8-20.
• Adıgüzel, M. (2021). Türkiye’de Genç İşsizliği Etkileyen Faktörler. Econharran, 5(8), 100-129.
• Aksu, L. (2016). Türkiye’de Beşeri Sermayenin Önemi: İktisadi Büyüme ile İlişkisi, Sosyal ve Stratejik Analizi. İktisat Politikası Araştırmaları Dergisi, 3(2), 68-129.
• Arıca, F. ve İpsala, S. (2021). Eğitim Harcamaları-Genç İşsizlik Nedensellik İlişkisi: Seçilmiş OECD Ülkeleri İçin Panel Veri Analizi. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 16(2), 16-30.
• Arslan, M. O. (2018). Kamu Maliyesinin İşlevleri. Ş. Tosunoğlu ve Y. T. Ergül (Ed.), Kamu Maliyesi içinde, (s. 21-39). Anadolu Üniversitesi Yayınları: Eskişehir.
• Ayvaz Kızılgöl, Ö. (2012). Kadınların İşgücüne Katılımının Belirleyicileri: Ekonometrik Bir Analiz. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 13(1), 88-101.
• Balcı İzgi, B. ve Konu, A. (2019). Genç İşsizliğini Belirleyen Unsurlar: Brics Ülkeleri ile Türkiye Panel ARDL Uygulaması. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(1), 95-112.
• Bayır, M. ve Şahin Kutlu, Ş. (2019). Mesleki Eğitim ve Üniversite Eğitiminin Genç İşsizlik Üzerindeki Etkisi: Türkiye Üzerine Ampirik Bir Analiz. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(20), 787-806.
• Binuomoyo, O. K. (2020). Examining the Relationship between Public Spending on Education and Unemployment Problem in Nigeria. Malaysian Journal of Business and Economics, 7(1), 57.
• Bojadjieva, D. M., Cvetanoska, M., Kozheski, K., Mujčinović, A. ve Gašparović, S. (2022). The Impact of Education on Youth Employability: The Case of Selected Southeastern European Countries. Youth & Society, 54(2S), 29S-51S. https://doi.org/10.1177/0044118X211069403
• Brauns, H., Gangl, M. ve Scherer, S. (1999). Education and Unemployment: Patterns of Labour Market Entry in France, The United Kingdom and West Germany. Mannheimer Zentrum für Europäische Sozialforschung.Arbeitspapiere -Mannheimer Zentrum für Europäische Sozialforschung Nr. 6, 1999, Erişim: 24.09.2022, http://www.mzes.uni-mannheim.de/publications/wp/wp-6.pdf
• Çondur, F. ve Cömertler Şimşir, N. (2017). Türkiye’de Eğitim Harcamaları, Ekonomik Büyüme ve Genç İşsizliği Arasındaki İlişkinin Analizi. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 2(6), 44-59.
• Enders, W. ve Jones, P. (2016). Grain Prices, Oil Prices, and Multiple Smooth Breaks in a VAR. Studies in Nonlinear Dynamics & Econometrics, 20(4), 399-419. https://doi.org/10.1515/snde-2014-0101
• Farber, H. S. (2004). Job Loss in The United States, 1981 to 2001. Research in Labor Economics, 23, 69–117. https://doi.org/10.1016/S0147-9121(04)23003-5
• Gülcan, O. ve Yavuz, İ. S. (2022). Türkiye’de Kamu Harcamaları ile İşsizlik Arasındaki İlişkinin Ampirik Analizi. Düzce İktisat Dergisi, 3(1), 30-61.
• Güvenoğlu, H. ve Bayır, M. (2020). Genç İşsizliği Etkileyen Faktörlere İlişkin Ampirik Bir Analiz. Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 6(2), 19-36. https://doi.org/10.29131/uiibd.820655
• Hall, J. (2000). Investment in Education: Private and Public Returns. West Virginia University Department of Economics Working Paper Series, Working Paper No. 16-05, Retrieved: 20.08.2022, http://busecon.wvu.edu/phd_economics/pdf/16-05.pdf
• Han, V. (2021). The Impact of Technological Growth and Education Spending on Unemployment: Evidence From a Panel ARDL-PMG Approach. Journal of Entrepreneurship and Innovation Management, 10(2), 1-22.
• ILO (2022a). Unemployment Rate by Sex and Age (%) - Annual, Young, Adults (15-24) Woman Unemployment Rate. Retrieved: 11.07.2022, https://www.ilo.org/shinyapps/bulkexplorer45/?lang=en&segment=indicator&id=UNE_DEAP_SEX_AGE_RT_A&ref_area=TUR&sex=SEX_F&classif1=AGE_YTHADULT_Y15-24&timefrom=1982&timeto=2020
• ILO (2022b). Unemployment Rate by Sex and Age (%) - Annual, Young Adults (15-24) Male Unemployment Rate. Retrieved: 11.07.2022, https://www.ilo.org/shinyapps/bulkexplorer45/?lang=en&segment=indicator&id=UNE_DEAP_SEX_AGE_RT_A&ref_area=TUR&sex=SEX_M&classif1=AGE_YTHADULT_Y15-24&timefrom=1982&timeto=2020
• Işık, S. (2020). Küresel Rekabet Açısından Yatırım Carilerinin Önemi: Türkiye Üzerine Bir Analiz. Yönetim Bilimleri Dergisi, 18(35), 9-35. https://doi.org/10.35408/comuybd.468255 İçli, G. (2001). Eğitim, İstihdam ve Teknoloji. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9, 67-70.
• İpek, S. (2017). Kamu Maliyesi. Paradigma Akademi: Çanakkale.
• Kartal, S. (2020). Türkiye’de Eğitim Politikalarının Dönüşümü: 1980 ve Sonrası. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(9), 1-18.
• Kibritçioğlu, A. (1998). İktisadi Büyümenin Belirleyicileri ve Yeni Büyüme Modellerinde Beşeri Sermayenin Yeri. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 53(1-4), 207-230.
• Klasen, S. (2019). What Explains Uneven Female Labor Force Participation Levels and Trends in Developing Countries?, The World Bank Research Observer, 34(2), 161–197. https://doi.org/10.1093/wbro/lkz005
• Lauer, C. (2003). Education and Unemployment: A French-German Comparison. ZEW Discussion Paper No. 03-34, Retrieved: 16.09.2022, https://dx.doi.org/10.2139/ssrn.439742
• Maliye Bakanlığı (1994). 1995 Mali Yılı Bütçe Gerekçesi. Türk Tarih Kurumu Basımevi: Ankara.
• Maliye Bakanlığı (1999). 2000 Yılı Bütçe Gerekçesi. Türk Tarih Kurumu Basımevi: Ankara.
• Maliye Bakanlığı (2005). 2006 Yılı Bütçe Gerekçesi. Gurup Matbaacılık AŞ: Ankara.
• Maliye ve Gümrük Bakanlığı (1990). 1991 Mali Yılı Bütçe Gerekçesi. Türk Tarih Kurumu Basımevi: Ankara.
• Maral, M., Yıldız, F. ve Alpaydın, Y. (2021). Türkiye’de Yüksek Öğretim Harcamaları ve Genç İşsizliği İlişkisi Üzerine Bir Analiz. Journal of Economic Policy Researches, 8(2), 173-197.
• Mehmetaj, N. ve Xhindi, N. (2022). Public Expenses in Education and Youth Unemployment Rates—A Vector Error Correction Model Approach. Economies, 10(12), 293, https://doi.org/10.3390/economies10120293
• Mert, M. ve Çağlar, A. E. (2019). Eviews ve Gauss Uygulamalı Zaman Serileri Analizi, Detay Yayıncılık: Ankara.
• Mincer, J. (1991). Education and Unemployment. NBER Working Papers Series, No: 3838. Retrieved: 16.09.2022, https://www.nber.org/system/files/working_papers/w3838/w3838.pdf
• Nazlioğlu, S., Gormus, N. A., & Soytas, U. (2016). Oil Prices and Real Estate Investment Trusts (REITs): Gradual-Shift Causality and Volatility Transmission Analysis. Energy Economics, 60, 168-175. https://doi.org/10.1016/j.eneco.2016.09.009
• Ortaç, R. (2003). Cumhuriyetimizin 80. Yılında Eğitim Harcamaları. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(2), 239-247.
• Öztürk, N. (2005). İktisadi Kalkınmada Eğitimin Rolü. Sosyoekonomi, 1(1), 27-44.
• Riddell, W. C. ve Song, X. S. (2011). The Impact of Education on Unemployment Incidence and Re-Employment Success: Evidence from the U.S. Labour Market. Labour Economics, 18(4), 453-463, https://doi.org/10.1016/j.labeco.2011.01.003
• Sayın, F. (2008). Türkiye’de Eğitim ve Büyümenin Genç İşsizliğine Etkisi, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(1), 34-51.
• Sayın, F. (2011). Türkiye’de 1988-2010 Döneminde Eğitim ve Büyümenin Genç İşsizliğine Etkisinin Analizi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(4), 33-53.
• Schultz, T. W. (1961). Investment in Human Capital. The American Economic Review, 51(1), 1-17. https://www.jstor.org/stable/1818907
• Schultz, T. W. (1975). The Value of the Ability to Deal with Disequilibria. Journal of Economic Literature, 13(3), 827-846.
• Soylu, Ö. B. ve Aydın, B. N. (2020). Genç İşsizliğin Gelişimi, Belirleyicileri ve İktisadi Politikalar: Avrupa Birliği-Türkiye Karşılaştırması. EKEV Akademi Dergisi, 82, 339-360.
• Strateji ve Bütçe Başkanlığı (2022). “2023 Yılı Bütçe Gerekçesi”, Fonksiyonel Sınıflandırmaya Göre Bütçe Giderleri. Erişim: 15.11.2022, https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2022/10/2023-Yili-Butce-Gerekcesi_17102022.pdf
• Theodossiou, I. ve Zangelidis, A. (2009). Should I Stay or Should I Go? The Effect of Gender, Education and Unemployment on Labour Market Transitions. Labour Economics, 16(5), 566-577, https://doi.org/10.1016/j.labeco.2009.01.006
• Topçu, M. ve Biçimveren, L. (2020). Türkiye’de Bölgesel Genç İşsizlik: Belirleyiciler Cinsiyete Göre Değişken mi?. Journal of Economic Policy Researches , 7(2), 51-67. https://doi.org/10.26650/JEPR727340
• Tunçsiper, B. ve Rençber, E. Z. (2020). Türkiye’de Genç İşsizlik Sorunu ve Belirleyicileri Üzerine Logit Model Analizi. International Journal of Social Sciences and Education Research, 6(4), 514-530. https://doi.org/10.24289/ijsser.770868
• Yardımcı, C. (2022). Eğitim Harcamalarının Ekonomik Büyüme İşsizlik ve Cari Denge Üzerine Etkileri: Türkiye Örneği. Vergi Raporu, 269, 148-165.
• Yıldız, E. ve Yıldız, N. (2019). Türkiye’de Kamu Eğitim Harcamalarının Cinsiyete Göre İşgücü Katılımına Etkisi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 60, 41-57.