SOSYAL BİLİMLER ALANINDA ENDÜSTRİ 4.0 VE DİJİTALLEŞMENİN ULUSLARARASI BAĞLAMDA GÜNCEL DEĞERLENDİRMESİ: BİBLİYOMETRİK ANALİZ YÖNTEMİ

Yıl 2024, Cilt: 22 Sayı: Özel Sayı: Endüstri 4.0 ve Dijitalleşmenin Sosyal Bilimlerde Yansımaları, 1345 - 1366, 30.09.2024

Ayten Yağmur

https://doi.org/10.35408/comuybd.1496210

Öz

Sanayi devrimi ile başlayan endüstriyel gelişim süreçlerinin yaşanan güncel basamamağı, Endüstri 4.0 olgusudur. Özellikle internet teknolojilerinin küresel manada sistemli hale gelmesi ile Endüstri 4.0 kavramının ortaya çıkması ve yoğunlaşması kaçınılmaz olmuştur. Endüstri 4.0 olgusu, özellikle dijitalleşmenin küresel bağlamda yoğunlaştığı 2000’li yıllardan sonra somut olarak karşılaşılan sosyo-ekonomik dönüşümü ifade etmektedir. Akademik literatür değerlendirildiğinde konuya dair araştırmaların her geçen gün artış gösterdiği belirlenmiştir. Araştırmalara yönelik artış, konunun sistematik değerlendirilmesini de zorunlu kılmaktadır. Ayrıca Endüstri 4.0 ve en önemli etkenlerinden birisi olan dijitalleşmenin, sosyal bilimler bağlamında bir arada sistematik değerlendirmelerin yapıldığı çalışmalar sınırlı olmanın ötesinde her geçen gün güncelliğini kaybetme riski ile karşılaşmaktadır. Araştırmanın amacı, uluslararası bağlamda Endüstri 4.0 ve dijitalleşme kavramlarının yazar, atıf, kategori, ülke vb. koşullar bağlamında sistematik değerlendirilmenin yapılmasıdır. Araştırmada, Web of Science veri tabanından elde edilen 1656/972 uluslararası ve güncel veriler ışığında Endüstri 4.0 ve dijitalleşmeye yönelik bibliyometrik literatür taraması tekniği kullanılmıştır. Araştırma verilerinin analizi için akademik camiada eğilimi yüksek ve sistematik bulguların ortaya çıkarılmasında önemli faktör olan VOSviewer uygulaması kullanılmaktadır. Endüstri 4.0 ve dijitalleşmeye yönelik bibliyografik araştırma sonuçlarına göre; Almanya, İtalya, İngiltere, Hindistan gibi ülke yazarlarının yoğunlukta olduğu, Vinit Parida, Heiko Gebauer ve Marko Kohtamaki gibi yazarların ön planda olduğu, Technological Forecasting and Social Change ve Journal of Business Research dergilerinde konu kapsamın uygun olduğu, Endüstri 4.0 ve dijitalleşme anahtar kelimelerinin yaygın kullanıldığı, Politecn Milan, Norwegian Univ. SCI and Technol. ve Rhein Westfal Th Aachen kurumlarında istihdam edilen yazarların üretken olduğu tespit edilmiştir. Böylelikle kavramlara ilişkin sosyal bilimler alandaki çalışmalar için bütüncül bir bakış açısı kazandırılmıştır. Sonuçların Endüstri 4.0 ve dijitalleşmeye yönelik gelecek araştırmalarda temel kılavuz olması hedeflenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Endüstri 4.0, Dijitalleşme, Sosyal Bilimler, Bibliyometrik

Kaynakça

• Arslan, E. (2022). Sosyal bilim araştırmalarında VOSviewer ile bibliyometrik haritalama ve örnek bir uygulama. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(Özel Sayı 2), 33-56.
• Aslanov, H., and Mirzagayeva, S. (2022). The digitalization process: what has it led to, and what can we expect in the future?.Metafizika. 5 (4), 10-21.
• Baş, H. (2023). Beyin Göçüne İlişkin Yayınların VOSviewer ile Bibliyometrik Analizi. Toplumsal Politika Dergisi, 4(1), 52-65.
• Cerf, V. (1993). How the Internet came to be, as told to Bernard Aboba. Bernard Aboba, The Online User's Encyclopedia, Addison-Wesley. 1-8.
• Clark, G. (2007). The long march of history: Farm wages, population, and economic growth, England 1209–1869 1. The Economic History Review, 60(1), 97-135.
• Clarke, R. (2004). Origins and Nature of the Internet in Australia. Emergence, 4, 1990-1994. 1-30.
• Couldry, N. (2012). Media, society, world: Social theory and digital media practice. Polity. ISBN-13: 978-0745639215
• Çeliker N., ve Gürsoy S. (2023). İşe Alım Sürecinde Yapay Zeka Uygulamaları: Kavramsal Bir İnceleme. Sosyal, İnsan ve İdari Bilimlerde Öncü ve Çağdaş Çalışmalar. 785-806. İzmir: Duvar Yayınları.
• Dauth, W., Findeisen, S., Südekum, J., and Woessner, N. (2017). German robots-the impact of industrial robots on workers. CEPR Discussion Paper Number DP12306, Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=3039031
• Dirik, D., Eryılmaz, İ., ve Erhan, T. (2023). Post-truth kavramı üzerine yapılan çalışmaların vosviewer ile bibliyometrik analizi. Sosyal Mucit Academic Review, 4(2), 164-188.
• Engelman, R. (2015). The second industrial revolution, 1870-1914. US History Scene, 10. 1-30.
• Fossen, F. M., and Sorgner, A. (2019). New digital technologies and heterogeneous employment and wage dynamics in the United States: Evidence from individual-level data. Technological Forecasting and Social Change. https://doi.org/10.1016/j.techfore.2021.121381
• Fukuyama, M. (2018). Society 5.0: Aiming for a new human-centered society. Japan Spotlight, 27(5), 47-50.
• Gupta, A. K. (2004). Origin of agriculture and domestication of plants and animals linked to early Holocene climate amelioration. Current science, 54-59.
• Gürsoy S., ve Çeliker N., (2023). Güncel İşgücü Piyasasında İnsan Kaynakları Yönetiminin Değişen Yapısı Gig Ekonomisi. İktisadi ve İdari Bilimlerde Uluslararası Çalışmalar-I. 1, 97-115. Ankara: Serüven Yayınevi.
• Gürsoy, S. (2023). Multidimensional Scientometric Analysis for the Gig Economy. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24(2), 195-210.
• Gürsoy, S. (2024a). Beşeri Sermayenin Âtıl Hali Neet İçin Çözüm Önerisi: Esnek Çalışma Biçimi. 7th International Antalya Congress of Scientific Research and Innovative Studies. sy. 349-356. ISBN: 978-625-367.
• Gürsoy, S. (2024b). Güncel Çalışma Piyasasında Teknolojik Yetkinliğin Kariyer Planlamasına Etkisi. Presented At The 9th Internatıonal Bıltek Congress On Current Developments In Scıence, Technology And Socıal Scıences, Hakkari. ISBN: 978-625-367-752-7
• Gürsoy, S. (2024c). Factors Affecting Location-Based Career Planning of Freelance Employees: An Asymmetric Analysis by OECD Member Countries. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 15(43), 909-925. https://doi.org/10.21076/vizyoner.1467990
• Gürsoy, S., ve Yağmur, A. (2023). Analytical Approach to Society 5.0 Phenomenon Studies with Scientometric Analysis Method. Alanya Akademik Bakış, 7(1), 147-167.
• Hermann, M., Pentek, T., & Otto, B. (2016). Design principles for industrie 4.0 scenarios. In 2016 49th Hawaii international conference on system sciences (HICSS) (pp. 3928-3937). IEEE.
• Hoover, S. M. (2006). Religion in the media age. Routledge.
• Hull, J. P. (1999). Second industrial revolution. Notes & Queries, 46(1).1-72
• Kagermann, H., Wahlster, W., and Helbig, J. (2013). Recommendations for implementing the strategic initiative INDUSTRIE 4.0. Final report of the Industrie, 4(0), 82.
• Karaca, T., ve Türkmen, N. C. (2022). Endüstri 4.0 konusunda yayınlanmış lisansüstü tezlerin bibliyometrik analizi. Journal of Business and Trade, 3(1), 108-120.
• Lacy, P., Keeble, J., McNamara, R. J. T. M. A. C. K. P. A. T., Rutqvist, J., Haglund, T., Cui, M., ... and Buddemeier, P. (2014). Circular advantage: innovative business models and technologies to create value in a world without limits to growth. Accenture: Chicago, IL, USA, 24.
• Marr, B. (2020). Tech Trends in Practice: The 25 technologies that are driving the 4th Industrial Revolution. John Wiley & Sons.
• McGinnis, Devon (2020). "What Is the Fourth Industrial Revolution?"
• Mohajan, Haradhan (2019): The First Industrial Revolution: Creation of a New Global Human Era. Published in: Journal of Social Sciences and Humanities , 5(4). 377-387.
• Muntone, S. (2013). Second industrial revolution. Education. com. The McGraw-Hill Companies. Retrieved, 14.
• Öcal, F. M., ve Altıntaş, K. (2018). Dördüncü Sanayi Devriminin Emek Piyasaları Üzerindeki Olası Etkilerinin İncelenmesi ve Çözüm Önerileri. OPUS International Journal of Society Researches, 8(15), 2066-2092.
• Ötleş, S., ve Özyurt, V. H. (2016). Endüstri 4.0: Büyüme ve verimlilik için dijitalleşme. Plastik&Ambalaj Teknolojisi Dergisi, 4, 54-57.
• Park, H. A. (2016). Are we ready for the fourth industrial revolution?. Yearbook of medical informatics, 25(01), 1-3.
• Philbeck, T., and Davis, N. (2018). The fourth industrial revolution. Journal of International Affairs, 72(1), 17-22.
• Redding, R. W. (1988). A general explanation of subsistence change: From hunting and gathering to food production. Journal of Anthropological Archaeology, 7(1), 56-97.
• Rosen, W. (2010). The most powerful idea in the world: A story of steam, industry, and invention. Random House.
• Schwab, K. (2017). The fourth industrial revolution. Crown Currency.
• Shannon, C. E., and Weaver, W. (1969). The Mathematical Theory of Communication: 4. Print. University of Illinois Press.
• Sinclair, A. (1907). Development of the locomotive engine: A history of the growth of the locomotive from its most elementary form, showing the gradual steps made toward the developed engine, with biographical sketches of the eminent engineers and inventors who nursed it on its way to the perfected form of to-day. Many particulars are also given concerning railroad development. A. Sinclair Publishing Company.
• Smil, V. (2005). Creating the twentieth century: Technical innovations of 1867-1914 and their lasting impact. Oxford University Press.
• Tepe, G., ve Özcan, B. M. (2021). Review and bibliometric analysis of industry 4.0 in Social sciences. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (67), 159-175.
• Toffler, A. (2022). The third wave: The classic study of tomorrow. Bantam.
• Van Eck, N. J., Waltman, L., Dekker, R., and Van Den Berg, J. (2010). A comparison of two techniques for bibliometric mapping: Multidimensional scaling and VOS. Journal of the American Society for Information Science and Technology, 61(12), 2405-2416.
• Wrigley, E. A. (2017). The supply of raw materials in the industrial revolution. In The causes of the industrial revolution in England (pp. 97-120). Routledge.
• Yağmur, A., Gürsoy, S., ve Durmaz, Ş. (2022). Dijitalleşme Sürecinde İstihdam Olgusunun Çok Boyutlu Analizi: Bibliyometrik ve İçerik Analizi. Maliye Dergisi, Temmuz-Aralık 2022; 183:172-195.
• Yin, Y., Stecke, K. E., and Li, D. (2018). The evolution of production systems from Industry 2.0 through Industry 4.0. International Journal of Production Research, 56(1-2), 848-861.