A STUDY ON DETERMINING THE JOB STRESS LEVELS OF EMPLOYEES IN PRE-HOSPITAL EMERGENCY HEALTH SERVICES IN DIFFERENT PROVINCES

Yıl 2024, Cilt: 22 Sayı: 54, 2354 - 2373, 15.10.2024

Kemal Temel

https://doi.org/10.35408/comuybd.1473275

Öz

Pre-hospital emergency healthcare workers intervene in unexpected incidents at unpredictable times and often in unforeseeable locations. This working environment differs significantly from conditions in other sectors, including the healthcare industry. The high level of environmental uncertainty in this setting can have negative effects on workers. For emergency healthcare workers, the situation increases the importance of minimizing errors in patient intervention, a process where accuracy in diagnosis and timely response are critical. The unique environmental factors within pre-hospital emergency healthcare services introduce distinct challenges compared to other sectors. Sudden injuries and illnesses occurring unpredictably at the scene can lead to unexpected stress and tension. Workers must effectively manage both their own stress and that of patients and their families at the scene. The levels of job stress among pre-hospital emergency healthcare workers are crucial for ensuring accurate diagnosis and intervention at the right time and in the right manner. A study was conducted with the participation of 633 workers across 8 cities to identify job stress levels and intercity variations among pre-hospital emergency healthcare workers (Cronbach's Alpha, 0.886). According to the research data, job stress levels vary depending on educational levels, working conditions in different cities, and whether employees have hobbies. Particularly in Istanbul, workers are found to experience much higher job stress compared to other cities (X2: 65.267, p < 0.001, ε2: 0.103). As educational levels increase, job stress levels also rise due to increased responsibility and command competence (X2: 8.522, p: 0.036, ε2: 0.0135). Additionally, it has been found that workers who engage in hobbies in their social lives experience lower job stress levels compared to those who do not (Z: 2.982, p: 0.003, point-biserial: 0.147).

Anahtar Kelimeler

112 Emergency Ambulance Services, Organizational Behavior, Work Stress

HASTANE ÖNCESİ ACİL SAĞLIK HİZMETLERİNDE FARKLI İLLERDE ÇALIŞANLARIN İŞ STRES DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA

Öz

Hastane öncesi acil sağlık hizmetleri çalışanları beklenmedik olaylara, beklenmedik zamanlarda ve çoğunlukla tahmin edilemeyen olay yerlerinde müdahale gerçekleştirmektedir. Bu durum sağlık sektörü de dahil olmak üzere tüm sektörlerdeki çalışma koşullarından farklılık göstermektedir. Bu farklılık hasta müdahalesinde hata payının daha önemli olduğu bir süreci de beraberinde getirmektedir. Bu nedenle çalışanların iş stres düzeyleri hastaya doğru teşhis ve müdahalenin doğru zamanda yapılması açısından önem taşımaktadır. Çalışma, farklı illerde çalışan hastane öncesi acil sağlık hizmetleri çalışanlarının iş stres düzeylerinin ve iller arası farklılıkların tespit edilmesi amacıyla 8 ilde toplam 633 çalışanın katılımı ile gerçekleştirilmiştir (Cronbach's Alpha, 0,886). Araştırma verilerine göre iş stres düzeyleri eğitim düzeyi, farklı illerdeki çalışma koşulları ve çalışanların hobi sahibi olmasına bağlı olarak değişkenlik göstermektedir. Özellikle İstanbul özelinde çalışanların diğer illere oranla çok daha yüksek iş stresi yaşadıkları görülmektedir (X2:65.267, p<0.001, ε2: 0.103). Çalışanların eğitim seviyeleri arttıkça iş stres düzeyleri de sorumluluk yükü ve kurmay yetkinin etkisi ile artış göstermektedir (X2:8,522, p:0.036, ε2 :0,0135). Bununla birlikte sosyal yaşamında bir hobi sahibi olan çalışanların olmayanlara oranla daha düşük iş stres düzeyleri yaşadıkları tespit edilmiştir (Z: 2,982, p:0,003, point- biseerial:0,147).

Anahtar Kelimeler

112 acil ambulans hizmetleri, Örgütsel Davranış, İş Stresi

Etik Beyan

Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Etik kurul onayı alınmıştır

Kaynakça

• Aktaş, A. ve Aktaş, R. (1992). İş stresi. Verimlilik Dergisi, (1), 153-171.
• Arches, J. (1991). Social structure, burnout, and job satisfaction. Social Work, (36), 202-206.
• Atan, M. ve Tekingündüz, S. (2014). Ambulans çalışanlarının (112) tükenmişlik, algılanan iş stresi ve iş tatminlerinin kişisel özelliklere göre incelenmesi. Social Sciences, 9(3), 54-69.
• Atasoy, A. ve Yorgun, S. (2013). Sağlık çalışanlarında iş gerilimi ve iş stres düzeyinin değerlendirilmesi. Sağlıkta Performans ve Kalite Dergisi, 6(2), 71-88.
• Braham, B. J. (1998). Stres yönetimi: Ateş altında sakin kalabilmek (Vedat G. Diker, Çev.). İstanbul: Hayat Yayınları.
• Butcher, J. N., Mineka, S. and Hooley, J. (2013). Anormal psikoloji (Çev.Okhan Gündüz,). İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• Clegg, A. (2001). Occupational stress in nursing: A review of the literature. Journal of Nursing Management, 9(2), 101-106.
• Cohen, J. (1988). Statistical power analysis for the behavioral science. The USA: Lawrence Erlbaum Associates Publishers.
• Cüceloğlu, D. (2017). İnsan ve Davranışı: Psikolojinin Temel Kavramları (35. Basım). İstanbul: Remzi Kitabevi. Davis, K. (1984). İşletmelerde İnsan Davranışı (Çev. Kemal Tosun ve Diğerleri). İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınevi.
• Draper, J., Halliday, D., Jowett, S., Norman, I., Watson, R., Wilson-Barnett, J. and Normand, C. (2004). NHS cadet schemes: Student experience, commitment, job satisfaction and job stress. Nurse Education Today, (24), 219-228.
• Erşan, E. E., Yıldırım, G., Doğan, O. ve Doğan, S. (2013). Sağlık çalışanlarının iş doyumu ve algılanan iş stresi ile aralarındaki ilişkinin incelenmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 14(2), 115-121.
• Fox, S., Spector P.E. and Miles D. (2001). “Counterproductive work behavior (Cwb) in response to job stressors and organizational justice: Some mediator and moderator tests for autonomy and emotions”, Journal of Vocational Behavior, (59), 291–309.
• Fritz, C. O., Morris, P. E. and Richler, J. J. (2012). Effect size estimates: Current use, calculations, and interpretation. Journal of Experimental Psychology: General, 141(1), 2.
• Gunnar, M. and Quevedo, K. (2007). The neurobiology of stress and development. Annual Review of Psychology, 58(1), 145-173.
• Güçlü, N. (2001). Stres yönetimi. Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(1), 91-109.
• Güneşer, R. ve Atalay, E. (2020). Ambulans servisi çalışanlarının uyku kalitesi, iş stresi ve beslenme davranışlarının değerlendirilmesi. Hastane Öncesi Dergisi, 5(2), 143-156.
• Ivancevich, J.M. and Matterson, M.T. (1996). Organizational Behavior and Management (4th ed.). Boston: Irwin McGraw Hill.
• Kabahaliloğlu, K., Gügerçinoğlu, E. ve Barut, T. (2019). Acil ve afetlerde sağlık hizmetleri çalışanlarının algılanan aidiyet, algılanan stres ve problem çözme becerilerinin incelenmesi. Journal Of Âdem, 1(2), 5-19.
• Kahn, H. and Cooper, C. L. (1993). Stress in the Dealing Room: High Performers Under Pressure. London.
• Karabay, M. E. (2015). Sağlık personelinin iş stresi, iş-aile çatışması ve iş-aile-hayat tatminlerine yönelik algılarının işten ayrılma niyeti üzerindeki etkilerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. Yönetim Bilimleri Dergisi, 13(26), 113-134.
• Kılınç, A., Pala, S. Ç., Pala, V. G., Arslantaş, D. ve Ünsal, A. (2022). Eskişehir 112 il ambulans servisi çalışanlarında bel ağrısı ve algılanan stres düzeylerinin değerlendirilmesi. Sağlık Bilimlerinde Değer, 12(1), 73-80.
• Kızıl, M., Üstünkarlı, N., Erginer, P. D. K. ve Şemin, M. İ. (2016). İzmir 112 ambulanslarında çalışan paramedik ve acil tıp teknisyenlerinin anksiyete düzeyleri ve iş stresörleri. Hastane Öncesi Dergisi, 1(1), 43-54.
• Krejcie, R. V. and Morgan, D. W. (1970). Determining sample size for research activities. Educational And Psychological Measurement, 30(3), 607-610.
• Lacobucci, D., Popovich, D. L., Moon, S. and Román, S. (2023). How to calculate, use, and report variance explained effect size indices and not die trying. Journal Of Consumer Psychology, 33(1), 45-61.
• Lazarus, R. S. (1991). Progress on a cognitive-motivational-relational theory of emotion. American Psychologist, 46(8), 819.
• Makanjee, C. R., Hartzer, Y. F. and Uys, I. L. (2006). The effect of perceived organizational support on organizational commitment of diagnostic imaging radiographers. Radiography, 12(2), 118-126.
• Maslach, C., Schaufeli, W. B. and Leiter, M. P. (2001). Job burnout. Annual Review of Psychology, 52(1), 397-422.
• McGrath, J. E. (1976). Stress and behavior in organizations. Handbook of industrial and organizational psychology, 1351-1396.
• Özmutaf, N. M. (2006). Örgütlerde insan kaynakları ve stres: ampirik bir yaklaşım. Ege Journal Of Fisheries And Aquatic Sciences, 23(1).
• Parasuraman, S., Greenhaus, J. H. and Granrose, C. S. (1992). Role stressors, social support, and well‐being among two‐career couples. Journal of Organizational Behavior, 13(4), 339-356.
• Pehlivan, İ. (1995). Yönetimde Stres Kaynakları. Ankara: Pegem Yayınları.
• Pleck, J.H., Staines G.L. and Lang, L. (1980). “Conflicts between work and family life”, Monthly Labor Review, 103(3): 29-32.
• Sawilowsky, S. S. (2009). New effect size rules of thumb. Journal Of Modern Applied Statistical Methods, (8), 597-599.
• Schuler, R. S. (1980). Definition and conceptualization of stress in organizations. Organizational Behavior and Human Performance, 25(2), 184-215.
• Selye, H. (1974). Stress without Distress. Philadelphia, PA: Lippincott.
• Sterud, T., Ekeberg, O. and Hem, E. (2006). Health status in the ambulance services: a systematic review. BMC Health Services Research, (6), 82.
• Sünter, A. T., Canbaz, S., Dabak, Ş., Öz, H. ve Pekşen, Y. (2006). Pratisyen hekimlerde tükenmişlik, işe bağlı gerginlik ve iş doyumu düzeyleri. Genel Tıp Dergisi, 16(1), 9-14.
• Tekingündüz, S., Top, M. ve Seçkin, M. (2015). İş tatmini, performans, iş stresi ve işten ayrılma niyeti arasındaki ilişkilerin incelenmesi: Hastane örneği. Verimlilik Dergisi (4), 39-64.
• Tınaz, P. (2013). Çalışma yaşamından örnek olaylar (3. Baskı). İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
• Tokmak, C., Kaplan, Ç. ve Türkmen, F. (2011). İş koşullarının sağlık çalışanlarında yol açtığı stres üzerine Sivas’ ta bir araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 3(1), 49-68.
• Tokuç, B., Turunç, Y. ve Ekuklu, G. (2011). Edirne’de ambulans çalışanlarının anksiyete, depresyon ve işe bağlı gerginlik düzeyleri. TTB Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi, 11(42), 39-44.
• Tomczak, M. and Tomczak, E. (2014). The need to report effect size estimates revisited. An overview of some recommended measures of effect size.
• Tutar, H. (2000). Kriz ve stres ortamında yönetim. Ankara: Hayat.
• Vokić, N. P. and Bogdanić, A. (2007). Individual differences and occupational stress perceived: a croatian survey. Working Paper Series.
• Wallace, J. E. (2005). Job stress, depression and work-to-family conflict: a test of the strain and buffer hypotheses. Relations İndustrielles, 60(3), 510-539.
• Ward, C. L., Lombard, C. J. and Gwebushe, N. (2006). Critical incident exposure in south african emergency services personnel: prevalence and associated mental health issues. Emergency Medicine Journal, 23(3), 226-231.