Düşünümsel Modernitede Mahremiyeti Yeniden Tanımlamak: Kuşaklararası Bir Araştırma

Yıl 2018, Sayı: 54, 85 - 116, 29.06.2018

Dilge Kodak

Öz

Bu çalışmanın konusunu lineer tarihsel bağlamda mahremiyet olgusunun birey ve toplum odağında geçirdiği evreler oluşturmaktadır. Kuramsal açıdan bu evreler, çalışmada modernite perspektifinden değerlendirilmiştir. Enformasyon toplumu-nun gelişimiyle modernlik düşünümsel bir boyuta doğru evrilmiştir. Söz konusu evrim de toplumsaldaki birçok katmanı değiştirmiştir. Bu değişim başta birey olmak üzere kamusal alan ve özel alanı da etkilemiş, sınırları dönüşmüştür. Düşünümsel modernite ile birlikte yeni iletişim teknolojilerinin kullanımı bireyler ve coğrafyalar arasındaki sınırları kaldırmış, paylaşım ve haberleşme küresel bir boyut kazanmıştır. Bu süreçte gözetim olgusunun öne çıkışı, sosyal paylaşım platformlarının yaygınlaşması mahremiyet olgusunu yeniden şekillendirmiş ve kendi içinde dönüştürmüştür. Günümüz enformasyon toplumunda mahremiyet kişiden kişiye göre değişmiş, kuşaklararası farklı anlam bütünlüklerine sahip olmuştur. Mahremiyet, toplumsal değişimler, medya kullanımı, küresel göstergeler, din, gözetim ve risk toplumu gibi kavramlar ekseninde farklı kuşaklarda farklı anlamlar bulan bir olgu haline gelmiştir. Bu çalışmada tasarlanan araştırma, mahremiyetin dönüşüm niteliklerini ortaya koymak ve bu nitelikleri anlamak adına, fenomenolojik yaklaşımla üç ayrı kuşağı temsil eden kadın ve erkeklerle gerçekleştirilmiştir. Üç kuşağı temsil eden kadın ve erkeklerle yapılan görüşmeler, mahremiyeti işaret eden olgula-rın kuşaklararasında kimi zaman benzerlik gösterdiğini, kimi zaman da farklı noktalarda durduklarını, dolayısıyla da mahremiyetin kesin ve belirgin sınırlarla tanımlanamayacağını ortaya koymuştur. 

Anahtar Kelimeler

Mahremiyet, düşünümsel modernite, kuşaklararasılık

Redefining Privacy in Reflexive Modernity: An Intergenerational Research

Öz

This study focuses on the historical changes in the concept of privacy—both at the level of the individual and at the level of society. These changes have been evaluated in relation to the question of modernity. With the advent of information socie-ty, modernity developed a dimension of thoughtfulness. In other words, evolution has changed many layers of society. This change has affected the public and the private space, especially at the level of the individual. The borders between the public and the private have been transformed. Along with reflexive modernity, the use of new communication technologies has shifted the boundaries between individuals and geographies. As a result, and sharing and communication have gained a global dimension. In this process, the emergence of surveillance and the spread of social-sharing platforms has reshaped and transformed the phenomenon of privacy. In today’s information society, privacy is conceived differently by different peo-ple. People’s conceptions are also influenced by inherited meanings. In addition, the following aspects related to privacy are also conceived differently: social changes, media use, global indicators, religion, surveillance, and risk society. The research adopts a phenomenological approach. It involved interviews with women and men from three distinct generations. The interviews showed that some of the aspects related to privacy have been conceived similarly across generations, whereas some aspects have been conceived differently. As a result, the question of confidentiality cannot be defined in a clear and definite manner. 

Anahtar Kelimeler

Privacy, reflexive modernity, intergenerationalism

Kaynakça

• Ariés, P., & Duby, G. (2007). Özel hayatın tarihi, Rönesans’tan Aydınlanma’ya (pp. 8-15). (D. Çetinkasap, Trans.). İstanbul, Turkey: Yapı Kredi Yayınları.
• Baudrillard, J. (2008). Tüketim toplumu, söylenceleri, yapıları (H. Deliceçaylı & F. Keskin, Trans.).
• İstanbul, Turkey: Ayrıntı Yayınları.
• Bauman, Z. (2014). Modernlik ve Müphemlik (İ. Türkmen, Trans.). İstanbul, Turkey: Ayrıntı Yayınları.
• Beck, U. (1999). World Risk Society. Cambridge, UK: Polity Press.
• Beck, U. (2005). Siyasallığın İcadı (N. Ülner, Trans.). İstanbul, Turkey: İletişim Yayınları.
• Beck, U. (2011). Risk toplumu - başka bir modernliğe doğru (K. Özdoğan & B. Doğan Trans.). İstanbul, Turkey: İthaki Yayınları.
• Çuhacı, A. (2007). Ulrich Beck’in Risk Toplumu Kuramı. Sosyoloji Dergisi, 14, 129–157.
• Duby, G. (2006). Kamusal Erk, Özel Erk: Sözcüklerden yola çıkmak. In P. Aries & G. Duby (Eds.), Özel hayatın
• Tarihi, Feodal Avrupa’dan Rönesans’a (3th ed. pp. 17–30). İstanbul, Turkey: Yapı Kredi Yayınları
• Giddens, A. (2010). Mahremiyetin dönüşümü - modern toplumlarda cinsellik, aşk ve erotizm (İ Şahin, Trans.). İstanbul, Turkey: Ayrıntı Yayınları.
• Oğuzhan, Ö. (2008). Modern zeminde deneyimin düşünümsel yüzünü örten kitlesel görüntü [Mass image veiling the reflexive face of experience on the modern ground] ( Doctoral dissertation, Marmara University,İstanbul). Retrieved from https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Perrot, M. (2008). Sınırdakiler, Bekarlar ve Yalnız Yaşayanlar. In P. Aries & G. Duby (Eds.), Özel hayatın tarihi, Fransız Devrimi’nden Büyük Savaş’a (4th ed. pp. 305–315). İstanbul, Turkey: Yapı ve Kredi Yayınları.
• Prost, A. (2010). Özel hayatın sınırları ve alanları. In P. Aries & G. Duby (Eds.), Özel hayatın tarihi, Birinci Dünya Savaşı’ndan Günümüze ( 5th ed. pp. 63-119). İstanbul, Turkey: Yapı Kredi Yayınları.
• Uslu, Z. K. (2007). Yeni İletişim Araçları ve Toplumsal Etkileri. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 10(1), 224–234.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. İstanbul, Turkey: Seçkin Yayıncılık.