Üsküdar Nomofobi Ölçeğinin Geliştirilmesi Ve Psikometrik Özelliklerinin İncelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 2 Sayı: 2, 112 - 135, 29.12.2022

Nevzat Tarhan , Aylin Tutgun-ünal , Nursen Doğan , Ayşe Sena Kurt , Patrizia Muradi , İlayda Tüter , Çisem Uzun , Ayfer Hatipoğlu , Selvinaz Çınar Parlak , Aylin Aydın , Neylan Zümrüt , Didem Tekin Meriç , Dilara Murat Büyük , Bedia Ferhan Kırış , Muratcan Keskiner , Ayse Cansu Basegmez , Meryem Ayluctarhan , Mahmut Çakan , Hamza Karademir , Yunus Ayyıldız

Öz

Öz
Bu araştırma Üsküdar Nomofobi Ölçeğinin geçerlilik ve güvenilirlik çalışması kapsamında ölçek geliştirmeyi ve psikometrik özelliklerini incelemeyi amaçlamıştır. Örneklem Türkiye genelindeki 925 kişiden oluşturulmuştur. Yapılan analizler ölçeğin üç faktörden oluştuğunu ortaya koymuştur. Birinci faktör; “İşlevsellikte Bozulma”, ikinci faktör; “Aşırı Kullanım”, üçüncü faktör ise, “İletişim Kuramama” olarak adlandırılmış, ölçek varyansın %69,55’ini açıklamıştır. Ayrıca yapılan doğrulayıcı faktör analizi ile elde edilen üç faktörlü ölçek yapısı modellenmiş ve doğrulanmıştır. Elde edilen uyum iyiliği değerleri uygun aralıkta bulunarak 25 maddeli 3 faktörlü ölçek elde edilmiştir (Ki-kare/serbestlik değeri: 2,52; RMSEA: 0,071; NFI: 0,89; NNFI: 0,92; CFI: 0,96; GFI:0,94; AGFI: 0,84). Ölçeğin iç tutarlılık katsayısı 0,96 bulunmuştur. Test-Tekrar Test güvenilirliği de yapılan ölçeğin 3 hafta arayla uygulandığında sonuçların ilişkili olduğu görülmüştür. Böylece, 5’li likert tipinde “Hiçbir Zaman”, “Nadiren”, “Bazen”, “Sık Sık”, “Her Zaman” olarak derecelendirilen Üsküdar Nomofobi Ölçeğinin kişinin telefonsuz kalma korkusu olarak ifade edilen Nomofobi seviyesini psikomertrik olarak ölçen geçerli ve güvenilir bir ölçek olduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Nomofobi, Telefon kaygısı, Telefon bağımlılığı, Ölçek geliştirme, Üsküdar

Development of Uskudar Nomophobıa Scale And Investıgatıon of Psychometrıc Propertıes

Öz

Abstract
This research aims to develop a nomophobia scale and measure the psychometric properties of the Uskudar Nomophobia Scale within the scope of validity and reliability analysis. 925 individuals across Turkey participated in the study. Analysis revealed that the scale consists of three factors the first of which is; "Dysfunction in Functionality", while the second factor is "Overuse" and the third factor is "Inability to Communicate" with 69.55% scale variance. In addition, the three-factor scale structure obtained by the validating factor analysis was modelled and verified. The obtained goodness of fit values were found in the appropriate range and a 25-point 3-factor scale was obtained (Ki- square/freedom value: 2,52; RMSEA: 0,071; NFI: 0,89; NNFI: 0,92; CFI: 0,96; GFI:0,94; AGFI: 0,84). The internal consistency coefficient of the scale was 0.96. Test-Retest reliability was also found to be related to results when the scale was applied 3 weeks apart. Thus, it was concluded that the Uskudar Nomophobia Scale, which is rated as "Never", "Rarely", "Sometimes", "Frequently", "Always" in the 5-point Likert type, is a valid and reliable scale that measures the level of Nomophobia expressed as a person's fear of being without a phone psychometrically.
Key Words: Nomophobia, Phone Anxiety, Phone Addiction, Scale Development, Uskudar

Anahtar Kelimeler

Nomophobia, Phone anxiety, Phone addiction, Scale development, Uskudar

Kaynakça

• Akıllı, K. G., & Gezgin, D. M. (2016). Üniversite öğrencilerinin nomofobi düzeyleri ile farklı davranış örüntülerinin arasındaki ilişkilerin İncelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40, 51–69.
• Aranda, M., Garcia-Domingo, M., Fuentes V., & Linares, R. (2022). Emotional intelligence and adult attachment: Effects on problematic smartphone usage. Annals of Psychology, 38(1), 36–45. https://doi.org/10.6018/analesps.463101
• Arpacı, I. (2019). Culture and nomophobia: The role of vertical versus horizontal collectivism in predicting nomophobia. Information Development, 35(1), 96–106.
• Aşık, N. A. (2018). Aidiyet Duygusu ve nomofobi ilişkisi: Turizm öğrencileri üzerinde bir araştırma. Turar Turizm ve Arastırma Dergisi, 7(2), 24–42.
• Aydoğdu, F. (2021). 4-6 Yaş çocukların dijital oyun bağımlılıklarında kardeş etkisi: Nomofobi, akıllı telefon kullanma, dijital oyun oynama. Çocuk ve Gelişim Dergisi, 4(7), 34–39.
• Bekaroğlu, E., & Yılmaz, T. (2020). Nomofobi: Ayırıcı Tanı ve Tedavisi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar-Current Approaches in Psychiatry, 12(1),131–142.
• Bhattacharya, S., Bashar, M. A., Srivastava, A., & Singh, A. (2019). Nomophobia: No mobile phone phobia. Journal of family medicine and primary care, 8(4), 1297. https://doi.org/ 10.4103/jfmpc.jfmpc_71_19
• Billieux, J., Maurage, P., Lopez-Fernandez, O., Kuss, D. J., & Griffiths, M. D. (2015). Can disordered mobile phone use be considered a behavioral addiction? An update on current evidence and a comprehensive model for future research. Current Addiction Reports, 2(2), 156–162.
• Bragazzi, N.L, & Del Puente G. (2014) A proposal for including nomophobia in the new DSM-V. Psychol Res Behav Manag, 7, 155–160.
• Büyüköztürk, Ş. (2002). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. PegemA Yayıncılık.
• Cheever, N. A., Rosen, L.D., Carrier, L.M., & Chavez, A. (2014). Out of sight is not out of mind: the impact of restricting wireless mobile device use on anxiety levels among low, moderate and high users. Computers in Human Behavior, 37, 290–297. https://doi.org/10.1016/j.chb.2014.05.002.
• Chen, L., Zheng, Y., Wenjie, T., Fuyin, Y., Xiaodan, X., & Jincai H. (2016). Mobile phone addition levels and negative emotions among chinese young adults: The mediating role of interpersonal problems. Computers in Human Behavior, 55, 856–866. https://doi.org/ 10.1016/j.chb.2015.10.030.
• Cirilli, E., & Nicolini, P. (2019). Digital skills and profile of each generation: a review. Revista INFAD de Psicología. International Journal of Developmental and Educational Psychology, 3(1), 487–496.
• Clayton, R.B., Leshner, G., & Almond, A. (2015). The extended iself: The impact of iphone separation on cognition, emotion, and physiology. Journal of Computer‐Mediate Communication, 20(2), 119-135.
• Çiçek, B. (2020). Öz düzenlemenin Nomofobi üzerindeki etkisi. Akademik İzdüşüm Dergisi, 5 (2), 89–101.
• Danby, S., Evaldsson, A. C., Melander, H., & Aarsand, P. (2018). Situated collaboration and problem solving in young children's digital gameplay. British Journal of Educational Technology, 49(5), 959–972. https://doi.org/10.1111/bjet.12636.
• Darvishi M, Noori M, Nazer MR, Sheikholeslami S, & Karimi E. (2019). Investigating different dimensions of nomophobia among medical students: A cross-sectional study. Open Access Macedonian Journal of Medical Sciences 2019, 7(4), 573–578.
• Dasgupta, P., Bhattacherjee, S, Dasgupta, S, Roy, JK, Mukherjee, A, & Biswas, R. (2017). Nomophobic behaviors among smartphone using medical and engineering students in two colleges of West Bengal. Indian journal of Public Health, 61(3), 199–204.
• Dixit S, Shukla H, Bhagwat A.K., Bindal A., Goyal A., Zaidi A.K., & Shrivastava, A (2010). A study evaluate mobile phone dependence among students of a medical college and associated hospital of central India. Indian J Community Med, 35(2), 339–341.
• Elhai, J.D., Levine, J.C., Dvorak, R.D., & Hall, B. J. (2016) Fear of missing out, need for touch, anxiety and depression are related to problematic smartphone use. Comput Human Behavior, 63, 509–516.
• Elhai, J. D., Dvorak, R. D., Levine, J. C., & Hall, B. J. (2017). Problematic smartphone use: A conceptual overview and systematic review of relations with anxiety and depression psychopathology. Journal of Affective Disorders, 207, 251–259.
• Ercan, Ö., & Tekin, N. (2019). Beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin nomofobi düzeylerinin incelenmesi. Journal of Global Sport and Education Research, 2(1), 24–34.
• Erdem, H., Kalkın G., Türen, U., & Deniz, M. (2016). Üniversite öğrencilerinde mobil telefon yoksunluğu korkusunun (nomofobi) akademik başarıya etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(3), 923–936.
• Farhat, K., Aslam, W., Arif, I., & Ahmed, Z. (2022). Does the dark side of personality traits explain compulsive smartphone use of higher education students? The interaction effect of dark side of personality with desirability and feasibility of smartphone use. IIM Kozhikode Society & Management Review, 11(1), 62–74.
• Gezgin, D. M., Şahin, Y. L., & Yıldırım, S. (2017). Sosyal ağ kullanıcıları arasında nomofobi yaygınlığının çeşitli faktörler açısından incelenmesi. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 7(1), 1–15.
• Gonçalves, S., Dias, P., & Correia, A. P. (2020). Nomophobia and lifestyle: Smartphone use and its relationship to psychopathologies. Computers in Human Behavior Reports, 2, 100025. https://doi.org/10.1016/j.chbr.2020.100025
• Güler, Ö. E. & Veysikarani, D. (2019). Nomofobi üzerine bir araştırma: Üniversite öğrencileri örneği. Beykoz Akademi Dergisi, 7(1), 75–88.
• Güllüce, A. Ç., Kaygın, E., & Börekçi, N. E. (2019). Üniversite öğrencilerinin nomofobi düzeyi ile öznel iyi olma durumları arasındaki ilişkinin belirlenmesi: Ardahan Örneği. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 37(4), 651–674.
• Hanson, Trudy L., Kristina Drumheller, Jessica Mallard, Connie McKee, & Paula Schlegel. (2010). Cell phones, text messaging, and facebook: Competing time demands of today's college students. College Teaching 59(1), 23—30.
• Harkin, L. J., & Kuss, D. (2021). My smartphone is an extension of myself: A holistic qualitative exploration of the impact of using a smartphone. Psychology of PopularMedia, 10(1), 28.
• Hoşgör, H., Tandoğan, Ö., & Hoşgör, D. G. (2017). Nomofobinin günlük akıllı telefon kullanım süresi ve okul başarısı üzerindeki etkisi: Sağlık personeli adayları örneği. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(46), 573–595.
• Hwang, K. H., Yoo, Y. S., & Cho, O. H. (2012). Smartphone overuse and upper extremity pain, anxiety, depression, and interpersonal relationships among college students. The Journal of the Korea Contents Association, 12(10), 365–375.
• Kalaycı, Ş. (2009). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Asil Yayınları.
• Kang, S., & Jung, J. (2014). Mobile communication for human needs: A Comparison of smartphone use between the US and Korea. Computers in Human Behavior, 35, 376–387.
• Kartal, Y. A. (2019). Ebelik öğrencilerinin mobil telefon yoksunluğu korkusu ile sosyal destek algısı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6(4), 308–312.
• Keyes, K. M., Gary, D., O’Malley, P. M., Hamilton, A., & Schulenberg, J. (2019). Recent increases in depressive symptoms among US adolescents: trends from 1991 to 2018. Social Psychiatry and Psychiatric Epidemiology, 54(8), 987–996.
• King, A. L. S., Valença, A. M., & Nardi, A. E. (2010). Nomophobia: the mobile phone in panic disorder with agoraphobia: reducing phobias or worsening of dependence? Cognitive and Behavioral Neurology, 23(1), 52–54.
• King, A. L. S., Valença, A. M., Silva, A. C. O., Baczynski, T., Carvalho, M. R., & Nardi, A. E. (2013). Nomophobia: Dependency on virtual environments or social phobia?, Computers in Human Behavior, 29(1), 140–144.
• Lee, S., Kim, M., Mendoza, J. S., & McDonough, I. M. (2018). Addicted to cellphones: Exploring the psychometric properties between the nomophobia questionnaire and obsessiveness in college students. Heliyon, 4(11), e00895. https://doi.org/: 10.10 16/j.heliyon.2018.e00895
• Licklider, J.C.R. (1960). Man-Computer symbiosis, Human Factors in Electronics, IRE Transactions , 1, 4–11.
• Lu, X., Liu, T., Liu, X., Yang, H., & Elhai, J. D. (2022). Nomophobia and relationships with latent classes of solitude. Bulletin of the Menninger Clinic, 86(1), 1–19.
• Marciano, L., Driver, C. C., Schulz, P. J., & Camerini, A. L. (2022). Dynamics of adolescents’ smartphone use and well-being are positive but ephemeral. Scientific Reports, 12(1), 1–15.
• Mendoza, J. S., Pody, B. C., Lee, Kim, M. & McDonough, I. M. (2018). The effect of cellphones on attention and learning: The influences of time, distraction, and nomophobia. Computers In Human Behavior, 86, 52–60.
• Metin, B., Pehlivan, R., & Tarhan, K.N. (2017). Üsküdar gelişmeleri kaçırma korkusu ölçeğinin geçerlilik ve güvenirlik çalışması. The Journal of Neurobehavioral Sciences, 4(2), 43–46.
• Minaz, A., & Bozkurt, Ö. Ç. (2017). Üniversite öğrencilerinin akıllı telefon bağımlılık düzeylerinin ve kullanım amaçlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(21), 268–286, https://doi.org/10.20875/makusobed.306903.
• Noyan, C. O., Enez-Darçın, A., Nurmedov, S., Yılmaz, O., & Dilbaz, N. (2015). Akıllı telefon bağımlılığı ölçeğinin kısa formunun üniversite öğrencilerinde Türkçe geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 16, 73–81.
• Olson, J. A., Sandra, D. A., Colucci, É. S., Al Bikaii, A., Chmoulevitch, D., Nahas, J., & Veissière, S. P. (2022). Smartphone addiction is increasing across the world: A meta-analysis of 24 countries. Computers in Human Behavior, 129, 107138.
• Öz, H. (2018). Üniversite okuyan genç yetişkinlerin mobil telefon yoksunluğu korkusu (nomofobi) ile kişilik tipleri arasındaki ilişkinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Aydın Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Özdemir, E.Z., & Bektaş, M. (2020). Psychometric properties of a Turkish version of the nomophobia scale for the nine-eighteen age group. Journal of Pediatric Research, 7(4), 316–322. https://doi.org/10.4274/jpr.galenos.2020.63425(link is external).
• Öztürk, U.C. (2015). Bağlantıda kalmak ya da kalmamak işte tüm korku bu: İnternetsiz kalma korkusu ve örgütsel yansımaları. Journal of International Social Research, 8(37), 629–638.
• Park, C. S., & Kaye, B. K. (2019). Smartphone and self-extension: Functionally, anthropomorphically, and ontologically extending self via the smartphone. Mobile Media & Communication, 7(2), 215–231.
• Polat, R. (2017). Dijital hastalık olarak nomofobi, Yeni Medya Elektronik Dergisi, 1(2), 164–172.
• Preacher, K.J. ve MacCallum, R.C. (2002). Exploratory factor analysis in behavior genetics research: factor recovery with small sample sizes. Behav Genet, 32(2), 153–161. https://doi.org/10.1023/A:1015210025234
• Schwaiger, E., & Tahir, R. (2022). The impact of nomophobia and smartphone presence on fluid intelligence and attention. Cyberpsychology: Journal of Psychosocial Research on Cyberspace, 16(1). https://doi.org/10.5817/CP2022-1-5
• SecurEnvoy (2012). 66% of the population suffer from nomophobia the fear of being without their phone. Erişim Adresi: https://securenvoy.com/blog/66-population-suffernomophobia-fear- being-without-their-phone-2/
• Sharma, S. (1996). Applied multivariate techniques. John Wiley & Sons, Inc.
• Singh, M. K. K., & Samah, N. A. (2018). Impact of smartphone: A review on positive and negative effects on students. Asian Social Science, 14(11), 83–89.
• Sipahi, B., Yurtkoru, E.S., & Çinko, M. (2008). Sosyal bilimlerde SPSS’le veri analizi. Beta.
• Sui, A., & Sui, W. (2021). Not getting the message: Critiquing current conceptualizations of nomophobia. Technology in Society, 67, 101719. https://doi.org/10.1016/j.techsoc.20 21.101719
• Şar, A. H. & Işıklar, A. (2012). Adaptation of problem mobile phone use scale to Turkish. Journal of Human Sciences. 9(2), 264–275.
• Tamura, H., Nishida, T., Tsuji, A., ve Sakakibara, H. (2017). Association between excessive use of mobile phone and insomnia and depression among japanese adolescents. International Journal of Environmental Reseach and Public Health, 14(7), 1–11.
• Tarhan, N., Ekinci,Y.,& Tutgun-Ünal, A., (2022). Üsküdar Netlessfobi Ölçeğinin geliştirilmesi ve psikometrik özelliklerinin incelenmesi, yayın sürecinde [inprocess].
• Tarhan, N., Ekinci, Y., & Tutgun-Ünal, A. (2021). Dijital sağlık okuryazarlığı: Dijital hastalıklar ve siberkondri. Der Yayınları, İstanbul.
• Tavşancıl, E. (2002). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Nobel Yayıncılık.
• Townsend, A. M. (2000). Life in the real-time city: Mobile telephones and urban metabolism. Journal of Urban Technology, 7(2), 85–104.
• Turan, E. Z., & İşçitürk, G. B. (2018). İlahiyat fakültesi öğrencilerinin nomofobi düzeylerinin çeşitli faktörler açısından incelenmesi. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 9(16), 1931–1950.
• Walsh, S. P., White, K. M., & Young, R. M. (2010). Needing to connect: The effect of self and others on young people's involvement with their mobile phones. Australian Journal of Psychology, 62(4), 194–203.
• Wei, R., & Lo, V. H. (2006). Staying connected while on the move: Cell phone use and social connectedness. New Media & Society, 8(1), 53–72.
• Yaman, Z., Kavuncu, B. (2019). Üniversite öğrencilerinin sosyal gelişmeleri kaçırma korkusunun ve sosyal ağ kullanım amacının nomofobi düzeyine etkisi. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 14(2), 555–570.
• Yıldırım, Ç., & Correia A. P. (2015). Exploring the dimensions of nomophobia: Development and validation of a self-reported questionnaire. Computers in Human Behavior, 49, 130–137.
• Yıldırım, Ç., Sumuer, E., Adnan, M., & Yildirim, S. (2016). A growing fear: Prevalence of nomophobia among Turkish college students. Information Development, 32(5), 1322–1331. https://doi.org/10.1177/0266666915599025
• Yıldız, E. (2021). Ortaokul 8.sınıf öğrencilerinin nomofobi düzeyleri ile liseye geçiş sınavı (LGS) puanları arasındaki ilişkinin sosyodemografik değişkenler açısından İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Bursa Uludağ Üniversitesi, Bursa.