Türk Basınında Kıbrıs Meselesinin Temsili (1955–1974): Medya ve Kamuoyu İnşası

Yıl 2025, Cilt: 4 Sayı: 2, 13 - 39, 23.12.2025

İsmail Şahin

https://doi.org/10.55205/jocsosa.4220251822807

Öz

Bu çalışma, 1955–1974 yılları arasında Türk basınında Kıbrıs meselesinin nasıl temsil edildiğini incelemektedir. Dönemin önde gelen gazeteleri üzerinden yürütülen analiz, Kıbrıs sorununa ilişkin haber, yorum ve başyazıların söylem yapısını çözümlemekte; medyanın kamuoyu inşasındaki rolünü değerlendirmektedir. Çalışma, basının yalnızca bilgi aktaran bir araç olmadığını, aynı zamanda ulusal kimlik, dış politika algısı ve toplumsal duyarlılıkların şekillenmesinde etkili bir aktör olduğunu ortaya koymaktadır. Bulgular, 1950’lerin sonlarından 1974’e uzanan süreçte Türk basınının giderek milliyetçi bir söylem benimsediğini ve kamuoyunu devlet politikalarıyla uyumlu biçimde yönlendirdiğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Kıbrıs , Medya , Kamuoyu , Dış Politika

The Representation of the Cyprus Issue in the Turkish Press (1955–1974): Media and Public Opinion Formation

Öz

This study examines how the Cyprus issue was represented in the Turkish press between 1955 and 1974. Through an analysis of leading newspapers of the period, it explores the discourse structures of news reports, editorials, and commentaries, assessing the media’s role in shaping public opinion. The study argues that the press functioned not only as an information medium but also as an active agent in constructing national identity, foreign policy perceptions, and collective sensitivities. Findings indicate that from the late 1950s to 1974, the Turkish press increasingly adopted a nationalist discourse, aligning public opinion with state policies.

Anahtar Kelimeler

Cyprus , Media , Public Opinion , Foreign Policy

Kaynakça

• Armaoğlu, F. (1959). 1955 yılında Kıbrıs meselesinde Türk hükümeti ve Türk kamuoyu. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, XIV (2), 57–86.
• Armaoğlu, F. (1963). Kıbrıs Meselesi (1954-1959): Türk Hükümeti ve Kamuoyunun Davranışları. Ankara: Ankara Üniversitesi Yayınları.
• Atabek, N. (2002). Kamuoyu, Medya ve Demokrasi. Kurgu Dergisi, 19, 223–238.
• Aykoç, E., Yamak, S., & Söylemez, S. (2008). Siyasal Katılım Açısından Türkiye’de Kıbrıs Dernekleri: 1950-1960. 6. Uluslararası Kıbrıs Araştırmaları Kongresi Bildirileri, 24-26 Ekim 2007. Lefkoşa: Doğu Akdeniz Üniversitesi Yayınları.
• Barutçu, İrem. (2004). Babıâli Tanrıları Simavi Ailesi. Agora Kitaplığı.
• Bozkurt, Cumhuriyet, Günaydın, Hürriyet, Milliyet, New York Times, Türkiye, Ulus.
• Fedai, H. (1986). Kıbrıs’ta Masum Millet Olayı. İstanbul: KKTC Turizm ve Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Fevzioğlu, B., & Fevzioğlu, B. (2009). Sinema, Plâk ve Bildirilerde Kıbrıs Türklerinin Direniş Yılları. Lefkoşa: Ajans Yay. Ltd.
• Goldstein, J., & Pevehouse, J. C. (2015). Uluslararası ilişkiler (H. Özdemir, Çev.). Ankara: BB101 Yayınları.
• Gürel, Ş. S. (1984). Kıbrıs Tarihi I (1878-1960). İstanbul: Kaynak Yayınları.
• HC Deb 10 February 1932 vol. 261 CC835-7.
• Hill, G. (2016). Kıbrıs Tarihi: Osmanlı ve İngiliz İdaresi Dönemi (1571-1948) (N. C. Serbest, Çev.). İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
• Holland, R. (1998). Britain and the Revolt in Cyprus, 1954–1959. New York: Ox-ford University Press.
• İpekçi, A. (1967, 16 Kasım). Enerjik Davranmak Saati. Milliyet.
• Kapani, M. (1998). Politika Bilimine Giriş. Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Konur, İ. (1938). Kıbrıs Türkleri. Ankara: Bürhaneddin Matbaası.
• Mallinson, W. (2005). Cyprus: A Modern History. London: I. B. Tauris. CIHANSOBAD 35
• Milburn, Michael A. (1998). Sosyal Psikolojik Açıdan Kamuoyu ve Siyaset (Ali Dö-nmez, Çev.). İmge Kitabevi.
• Öztoprak, İ. (1998). Kıbrıs’ta 1931 İsyanı ve Yankıları. Belleten, LXII (233), 207–235.
• Pınar, L. (2017). Amerika Birleşik Devletleri’nin Yumuşak Gücü ve Hollywood. İn-san ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, VI (1), 253–274.
• Resmî Gazete, 31 Aralık 1956: 8331.
• Safa, P. (1955, 27 Ağustos). Kıbrıs, Milletin Dâvâsıdır. Milliyet.
• Sezer, D. (1972). Kamuoyu ve Dış Politika. Ankara: Ankara Üniversitesi SBF Yayınları.
• Simavi, S. (1951, 25 Şubat). Yine Türk, Kıbrıs. Hürriyet.
• Soysal, M. (1974, 20 Temmuz). Makarios. Milliyet.
• Storrs, R. (1937). The Memoirs of Sir Ronald Storrs. New York: G. P. Putnam’s Sons.
• Topuz, H. (1973). 100 Soruda Türk Basın Tarihi. İstanbul: Gerçek Yayınevi.
• Waltz, K., & Quester, G. H. (1982). Uluslararası İlişkiler Kuramı ve Dünya Siyasal Sistemi (E. Onulduran, Çev.). Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları.