Fen Bilimleri Dersinde Bilim Defteri Uygulaması: İlkokul 4. Sınıflar Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2019, Cilt: 48 Sayı: 2, 1367 - 1399, 30.10.2019

Burçin Yeşilçelebi Bıyık , E. Aysın Şenel

Öz

Bu
araştırmada ilkokul Fen Bilimleri dersi kapsamında bilim defteri tutmanın
öğrencilerin akademik başarıları, bilimsel süreç becerileri ve kalıcılık
düzeyleri üzerine etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaca yönelik olarak
araştırmada, yarı deneysel desen kullanılmış olup, araştırma sekiz hafta
boyunca Eskişehir’deki bir ilkokulun 4/A ve 4/C sınıfı öğrencileri üzerinde
yürütülmüştür. Araştırma verileri, Başarı Testi ve Bilimsel Süreç Becerileri
Ölçeği kullanılarak elde edilmiştir. Verilerin çözümlenmesine ilişkin
non-parametrik testlerden Wilcoxon ve Mann-Whitney U testlerinden
yararlanılmıştır. Araştırma sonuçları, bilim defteri tutmanın deney grubu
öğrencilerinin akademik başarıları, bilimsel süreç becerileri ve bilgileri
hatırlama düzeyleri üzerinde olumlu etkisinin olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Bilim defterleri, Fen öğretimi, Fen Bilimleri, İlkokul

Science Notebook Practice for Science Lesson: A Research on Fourth Grades

Öz

The purpose of this study was to determine the effect of writing science
notebooks on learners’ academic achievement, scientific process skills and
retention levels in the fourth grade science classes of elementary school. For this
purpose, quasi-experimental design was used in this research. The study was
conducted with the students of 4/A and 4/C classes of a primary school which is
located in the center of Eskisehir city and the study lasted for eight weeks.
The data of the study were collected through Achievement Test and Scientific
process skills Scale. The data were analyzed through Wilcoxon and Mann Whitney
U tests both of which are non-parametric tests. Results of the study showed
that keeping a science notebook had positive effect on academic achievement,
scientific process skills and retention skills of the students in experimental
group.

Anahtar Kelimeler

Science notebooks, Science education, Science and technology, Elementary school

Kaynakça

• Ak, B. (2006). Parametrik hipotez testleri. Ş. Kalaycı (Ed.), SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri içinde (s. 73-82). Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Altunışık, R. (2010). Nicel analizlere giriş. R. Altunışık (Ed.), Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri SPSS uygulamalı içinde (145-176). Sakarya: Sakarya Yayıncılık.
• Aschbacher, P. R. & Alonzo, A. C. (2004). Using science notebooks to assess students’ conceptual understanding. Paper presented at the Annual Meeting of the AERA, San Diego.
• Aschbacher, P. & Alonzo, A. (2006). Examining the utility of elementary science notebooks for formative assessment purposes. Educational Assessment, 11(3), 179-203.
• Atılgan, H., Kan, A. ve Doğan, N. (2011). Test geliştirme. H. Atılgan (Ed.), Eğitimde ölçme ve değerlendirme içinde (316-341). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Aydoğdu, B. ve Karakuş, F. (2015). İlkokul öğrencilerine yönelik temel beceri ölçeğinin Türkçeye uyarlama çalışması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34, 105 -131.
• Baxter, G. P., Bass, K. M. & Glaser, R. (2000). An analysis of notebook writing in elementary science classrooms (Tech. Rep. No: 533). Los Angeles, America: University of California, Center fortheStudy of Evaluation.
• Butler, M. B. & Nesbit, C. (2008). Using science notebooks to improve writing skills and conceptual understanding [Electronic version]. Science activities, 44(4), 137-146.
• Büyüköztürk, Ş. (2011). “Deneysel desenler” Öntest- sontest kontrol grubu desen ve veri analizi (3. bs.). Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş., Çokluk, Ö. ve Köklü, N. (2014). Sosyalbilimler için istatistik (15. bs.). Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Carin, A. A. & Bass, J. E. (2001). Methods for teaching science as inquiry (8.bs.). New Jersey: Merrill Prentice-HallInc.
• Çalışkan, İ. (2014). Fen Öğretmen Eğitiminde Fen Defterleri Kullanımına İlişkin Uluslararası Karşılaştırmalı Bir Durum Çalışması. Eğitim ve Bilim, 39(175), 108-120.
• Deluca, J. J. (2011). The effect of science notebooks on student achievement. Unpublished master’stheses, Montana State University, Science Education, Bozeman, Montana.
• Ekiz, D. (2003). Eğitimde araştırma yöntem ve metodlarına giriş: nitel, nicel ve eleştirel kuram metodojileri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Fulton, L. A. (2012). Science notebooks: Teachers’ developing beliefs, practices, and student outcomes. Action in Teacher Education, 34(2), 121-132.
• Gelbal, S. (2013). Madde analizi ile ölçme aracı geliştirme. S. Gelbal (Ed.), Ölçme ve değerlendirme içinde (132-141). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları.
• Gilbert, J. & Kotelman, M. (2005). Five good reasons to use science notebooks [Electronic version]. Science and Children, 43(3), 28-32.
• Gücüm, B. (1998). Fen bilimlerinin oluşumu, gelişimi ve fen bilgisi. Ş. Yaşar (Ed.), Fen bilgisi öğretimi içinde (s. 1-11). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları.
• Gül, E. (2012). Fen defteri uygulamasının öğrencilerin Fen Bilimleri dersindeki başarıları ve derse karşı tutumlarına yansımaları. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Hargrove, T. Y. & Nesbit, C. (2003). Science notebooks: tools for increasing achievement across the curriculum, 1-6. Nisan 8, 2012 tarihinde, ERIC veritabanından alınmıştır.
• Kaptan, F. (1998). Fen bilgisi öğretimi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Kaptan, F. ve Korkmaz, H. (2001). İlköğretimde fen bilgisi öğretimi İlköğretimde etkili öğretme ve öğrenme öğretmen el kitabı, Modül 7. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Klentschy, M.,Garrison, L. & Amaral, O. M. (1999). Valle imperia lproject in science four-year comparison of student achievement data, 1995–1999. El Centro, CA: El Centro Unified School District.
• Klentschy, M. P. & Molina-De La Torre, E. (2004). Students’ science note boks and the inquiry process. In E. W. Saul (Ed.), Crossing Borders in Literacy and Science Instruction (pp. 340-354). Newark, DE: International Reading Association.
• Leffler, B. & Crauder, B. (2011). T’wasthe start of science notebooking: a poem to celebrate a vital classroom tool [Electronic version]. Science and Children, 56-61.
• Morrison, J. (2008). Elementary preservice teachers’ use of science notebooks [Electronic version]. Journal of Elementary Science Education, 20(2), 13-21.
• Nesbit, C. R.,Hargrove, T. Y., Harrelson, L. & Maxey, B. (2004). Implementing science notebooks in the primary grades [Electronic version]. Science Activities, 40(4), 21-29.
• Özçelik, D. A. (1981). Okullarda ölçme ve değerlendirme. Ankara: ÜSYM Yayınları.
• Özçelik, D. A. (1997). Test hazırlama kılavuzu (2. bs.). Ankara: ÖSYM Yayınları.
• Reid-Griffin, A., Nesbit, C., & Rogers, C. (2005). Science notebooks: an inquiry endeavor? Paper presented at the annual international conference of the Association for the Education of Teachers in Science., Colorado Spring, CO.
• Ruiz-Primo, M. A., Li, M. & Shavelson, R. J. (2002.) Looking into students’ science notebooks: what do teachers do with them? (Tech. Rep. No: 562). Los Angeles, America: University of California, Center for the Study of Evaluation.
• Ruiz‐Primo, M. A.,Li, M., Ayala, C. & Shavelson, R. J. (2004). Evaluating students’ science notebooks as an assessment tool [Electronic version]. International Journal of Science Education, 26(12), 1477-1506.
• Shepardson, D. P. & Britsch, S. J. (1997). Children’sscience journals: Tools for teaching, learning, and assessing [Electronic version]. Science and Children, 12-47.
• Shepardson, D. P. & Britsch, S. J. (2001). The role of children's journals in elementary school science activities. Journal of Research in Science Teaching, 38(1), 43-69.
• Soylu, H. (2004). Fen öğretiminde yeni yaklaşımlar. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Tekin, H. (2000). Eğitimde ölçme ve değerlendirme (17. bs.). Ankara: Yargı Yayınevi.
• Turgut, M. F. ve Baykul, Y. (2010). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Ural, A. ve Kılıç, İ. (2006). Bilimsel araştırma süreci ve spss ile veri analizi (2. bs.). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Villanueva, M. G. & Webb, P. (2008). Scientific investigations: The effect of the ‘Science Notebooks’ approach in Grade 6 classrooms in Port Elizabeth, South Africa. African Journal of Research in Mathematics, Science and Technology Education, 12 (2), 5-18.
• Zimmerman, A. (1991). Journal writing in technical courses in writing across the curriculum [Electronic version]. NACTA Journal, 35(2) 24-29.