Problems Encountered by Turkish Teachers Entering the Profession: An Investigation Based on the Teacher Education Program

Yıl 2023, Cilt: 52 Sayı: 3, 667 - 695, 31.12.2023

Pınar Kanık Uysal , Emel Bayrak Özmutlu

https://doi.org/10.14812/cuefd.1194569

Öz

The aim of this study was to examine the problems faced by Turkish teachers who have recently entered the profession, based on the teacher education program. For this purpose, the types of knowledge needed by Turkish teachers and the problem areas that these point to in the teacher education program were examined. In the study, a basic qualitative research design was adopted and criterion sampling was used to select the study group. Qualitative data obtained through interviews with nine teachers who graduated from six different universities were analyzed using descriptive analysis. The findings showed that the types of knowledge that the participants needed following their professional experiences and the evaluations they made of the teacher education programs on this basis pointed to five problem areas. These are the identity problem, content problem, learner problem, teaching problem and context problem. The types of knowledge needed by teachers are self-knowledge, content knowledge, general pedagogical knowledge, pedagogical content knowledge, and context knowledge, respectively. Participants stated that the education they received during their undergraduate education did not match the content they used in their professional lives, and that while they should have carried out studies focused on improving their language skills in the classroom environment, they took literature and theoretical courses during their undergraduate education. Participants also stated that due to their shortcomings in teaching language skills, they gave priority to teaching grammar in their lessons and tried to fill the gap they experienced in teaching skills with grammar teaching. Furthermore, it was observed that the participants were also in need of knowledge and skills related to teacher training in subjects such as communication with other stakeholders at school, knowledge of regulations, and communication with administrators and parents.

Anahtar Kelimeler

Teacher Education Program, Turkish Teacher, Beginning Teacher, Professional Experiences

Mesleğe Yeni Başlayan Türkçe Öğretmenlerinin Karşılaştığı Sorunlar: Öğretmen Eğitimi Programı Temelinde Bir İncelenme

Öz

Bu araştırmada, mesleğe yeni başlayan Türkçe öğretmenlerinin karşılaştığı sorunların öğretmen eğitimi programı temelinde incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla Türkçe öğretmelerinin ihtiyaç duyduğu bilgi türleri ve bunların öğretmen eğitimi programında işaret ettiği problem alanları incelenmiştir. Araştırmada temel nitel araştırma deseni benimsenmiş, çalışma grubunun belirlenmesinde ölçüt örnekleme yönteminden yararlanılmıştır. Altı farklı üniversiteden mezun olan dokuz öğretmenden görüşme yoluyla elde edilen nitel veriler betimsel analiz yöntemiyle çözümlenmiştir. Elde edilen bulgular katılımcıların mesleki deneyimleri sonrasında ihtiyaç duydukları bilgi türleri ve bu temelde öğretmen eğitimi programlarına ilişkin yaptıkları değerlendirmelerin beş problem alanına işaret ettiğini göstermiştir. Bunlar kimlik sorunu, içerik sorunu, öğrenen sorunu, öğretim sorunu ve bağlam sorunudur. Öğretmenlerin ihtiyaç duyduğu bilgi türleri sırayla öz bilgi, içerik bilgisi, genel pedagojik bilgi, pedagojik içerik bilgisi ve bağlam bilgisidir. Katılımcılar lisansta aldıkları eğitimin meslek hayatlarında kullandıkları içerikle örtüşmediğini, sınıf ortamında dil becerilerini geliştirme odağında çalışmalar yürütmeleri gerekirken lisans eğitiminde edebiyat ve teorik ağırlıklı dersler aldıklarını belirtmişlerdir. Katılımcılar dil becerilerinin öğretimi konusundaki yetersizlikleri nedeniyle derslerinde dil bilgisi öğretimine ağırlık verdiklerini ve beceri öğretiminde yaşadıkları boşluğu dil bilgisi öğretimi ile doldurmaya çalıştıklarını ifade etmişlerdir. Ayrıca katılımcıların okulda diğer paydaşlarla iletişim, yönetmelik bilgisi, yöneticilerle ve velilerle iletişim gibi konularda da öğretmen eğitimi konusunda bilgi ve beceri ihtiyacı içinde oldukları görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Öğretmen Eğitimi Programı, Türkçe Öğretmeni, Aday Öğretmen, Mesleki Deneyim

Kaynakça

• Abell, S. K. (2008). Twenty years later: Does pedagogical content knowledge remain a useful idea? International Journal of Science Education, 30(10), 1405-1416.
• Arslan, A. (2013). Çeşitli değişkenler açısından ilköğretim yedinci sınıf öğrencilerinin dinlediğini anlama durumları. Dil ve Edebiyat Eğitimi Dergisi, 2(5), 61-81.
• Arslan, M. (2017). Ana dili olarak Türkçe öğretimi ve temel dil becerilerinin gelişiminde karşılaşılan sorunlar. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 46, 63-77.
• Aydın, İ. S. (2013). Mikro öğretim tekniğinin Türkçe öğretmeni adaylarının öğretimi planlama, uygulama ve değerlendirme. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 12(43), 67-81.
• Bayrak-Ozmutlu, E. (2022). The relationship between theory and practice: An examination based on preservice teachers’ beliefs. Journal of Qualitative Research in Education, (30), 223-249.
• Bilge, H. ve Sağır, M. (2017). Ortaokul öğrencilerinin okuma hatalarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2(1), 77-88.
• Calderhead, J. (1996). Teachers: Beliefs and knowledge. D. C. Berliner & R. C. Calfee (Eds.) Handbook of Educational Psychology içinde (709-725). Macmillan.
• Carnegie (2010). U.S. Teachers not well prepared to teach mathematics: Study findings. Carnegie Press Release. Accessed from: https://www.carnegie.org/news/articles/us-teachers-not-well-prepared-to-teachmathematics-study-finds/
• Cemiloğlu, M. (2005). Yeniden yapılanma çerçevesinde Türkçe Eğitimi Programı ve Uludağ Üniversitesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2, 207-216.
• Creswell, J. W. ve Miller, D. L. (2000). Determining validity in qualitative inquiry. Theory into Practice, 39(3), 124-130.
• Coleman, P. (2022). Validity and reliability within qualitative research for the caring sciences. International Journal of Caring Sciences, 14(3), 2041-2045.
• Çakmak, M. (2013). Öğretim deneyimlerinden öğrenmek: Yeni öğretmenlerin düşünceleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Özel sayı (1), 55-67.
• Çer, E. (2017). Türkçe öğretmenlerinin” Türkçe öğretimine” yönelik yeterlilikleri. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (26), 68-89.
• Çifci, M. (2011). Türkçe öğretmeni yetiştirme programı sorunu. Turkish Studies, 6(1), 399-405.
• Çoban, A. (2010). Türkçe öğretmenliği lisans programlarının değerlendirilmesi. Turkish Studies, 5(3), 958-976.
• Darling-Hammond, L. (2006). Constructing 21st-century teacher education. Journal of Teacher Education, 57(3), 300-314.
• Deniz, U. (2022). What should we understand from teachers’ professional identity? An overview of the literature. Journal of Innovative Research in Teacher Education, 3(2), 113-127.
• Duru, S. (2022). Öğretmen adaylarının üniversiteye giriş özellikleri, motivasyonları, üniversite ve alan seçimleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (56), 122-148.
• Durukan, E. ve Alver, M. (2008). Ses temelli cümle yönteminin öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1(5), 274-289.
• Durukan. E. ve Maden S. (2011). Türkçe öğretmeni adaylarının Türkçe öğretmenliği lisans programına yönelik görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(2), 555-566.
• Doğan, Y. (2007). İlköğretim ikinci kademede dil becerisi olarak dinlemeyi geliştirme çalışmaları (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi.
• Elbaz, F. (1983). Teacher thinking. A study of practical knowledge. Croom Helm.
• Erdemir, N. (2007). Mesleğine yeni başlayan fen bilgisi öğretmenlerinin karşılaştıkları sorunlar ve şikâyetler. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 6(22), 135-149.
• Ergünay, O. ve Adıgüzel, O. C. (2019). Aday öğretmenlerin ilk yıl mesleki deneyimleri sürecinde karşılaştıkları sorun ve kaynakları. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 7(3), 1080-1099.
• Göçer, A. (2016). Türkçe öğretmeni adaylarının gerçekleştirdikleri mikro-öğretim uygulamalarının kendi görüşlerine göre değerlendirilmesi. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 30(40), 21-39.
• Göçer, A. (2020). Meslek öncesi öğretmen yetiştirme Türkçe-Türk Dili ve Edebiyatı öğretimi ve mikro-öğretim uygulamaları. Pegem Yayınclık.
• Gömleksiz, M. N., Kan, A. Ü., Biçer, S. ve Yetkiner A. (2010). Mesleğe yeni başlayan sınıf öğretmenlerinin yaşadıkları zorluklarla öğretmen adaylarının yaşayabilecekleri zorluklara ilişkin algılarının karşılaştırılması. E-Journal of New World Science Economy, 5(3), 12-23.
• Grossman, P. L. (1990). The making of a teacher: Teacher knowledge and teacher education. Teachers College Press.
• Guba, E. G. ve Lincoln, Y. S. (1982). Epistemological and methodological bases of naturalistic inquiry. Educational Communication and Technology Journal, 30(4), 233-252.
• Güneş, F. (2016). Öğretmen yetiştirme yaklaşım ve modelleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(3), 413-435.
• Güvendir, E. (2017). Göreve yeni başlayan İngilizce öğretmenlerinin karşılaştıkları sorunlar. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 52, 74-94.
• Hanedar, R. T. (2011). 8. Sınıf öğrencilerinin kitap okuma alışkanlıkları ve okuduğunu anlama becerileri üzerine bir araştırma. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi.
• İşcan, A. ve Kolukısa, H. (2010). İlköğretim ikinci kademe dil bilgisi öğretiminin durumu, sorunları ve çözüm önerileri. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(1), 299-308.
• Kan, M. O. ve Erbaş, A. (2017). Beşinci sınıf öğrencilerinin ikna edici yazma becerilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6(5), 2228-2246.
• Kansanen, P. ve Meri, M. (1999). The didactic relation in the teaching-studying-learning process. Didaktik/Fachdidaktik as Science (-s) of the Teaching profession, 2(1), 107-116.
• Kavas, A. B. ve Bugay, A. (2009). Öğretmen adaylarının hizmet öncesi eğitimlerinde gördükleri eksiklikler ve çözüm önerileri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(25), 13-21.
• Korkmaz, S. (1999). Göreve yeni başlayan öğretmenlerin mesleğe uyum sorunları. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Kocaeli Üniversitesi.
• Kurudayıoğlu, M. ve Çetin, Ö. (2015). Temel beceriler ve Türkçe öğretimi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 3(3), 1-19.
• Kozikoğlu, İ. ve Senemoğlu, N. (2018). Mesleğe yeni başlayan öğretmenlerin karşılaştıkları güçlükler: Nitel bir çözümleme. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 6(3), 341-371.
• Küçükahmet, L. (2007). 2006-2007 Öğretim yılında uygulanmaya başlanan öğretmen yetiştirme lisans programlarının değerlendirilmesi. Journal of Turkish Educational Sciences, 5(2), 203-218.
• Magnusson, S., Krajick, J. ve Borko, H. (1999). Nature, sources, and development of pedagogical content knowledge for science teaching. J. Gess-Newsome; N. G. Lederman (Eds.) Examining Pedagogical Content Knowledge içinde (95-132). Kluwer Academic Publishers.
• MEB-EARGED. (2003). Uluslararası okuma becerilerinde gelişim projesi ulusal rapor PIRLS (2001). MEB-Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı.
• MEB. (2019a). PISA 2018 Türkiye ön raporu. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı. Erişim adresi: http://pisa.meb.gov.tr/wp-content/uploads/2020/01/PISA_2018_Turkiye_On_Raporu.pdf
• MEB. (2019b). Akademik becerilerin izlenmesi ve değerlendirilmesi (ABİDE) 8. sınıflar raporu. Millî Eğitim Bakanlığı.
• Merriam, S. B. (2009). Nitel araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber. (S. Turan, çev.) Nobel Yayıncılık.
• Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. SAGE Publications, Inc.
• Morine-Dershimer, G. ve Kent, T. (1999). The complex nature and sources of teachers’ pedagogical knowledge. Springer.
• Müldür, M., ve Çevik, A. (2019). Ortaokul öğrencilerinin bilgilendirici metin yazma becerilerinin incelenmesi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(5), 141-149.
• Organisation for Economic Co-operation and Development. (2005). Teachers matter: Attracting, developing and retaining effective teachers. OECD Publishing.
• Özkan, B. ve Şahbaz N. K. (2010). Türkçe öğretmeni adaylarının görüşlerine göre Türkçe eğitimi lisans programı. Uluslararası Yükseköğretim Kongresi 27-29 Mayıs 2011 içinde. T.C. Yükseköğretim Kurulu.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri (S. Bütün ve S. B. Demir). Pegem Akademi.
• Sarı, M. H., ve Altun, Y. (2015). Göreve yeni başlayan sınıf öğretmenlerinin karşılaştıkları sorunlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(1), 213-226.
• Saracaloğlu, A. S., Karasakaloğlu, N. ve Evin Gencel, İ. (2010). Türkçe öğretmenlerinin özyeterlik düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 9(33), 265-283.
• Sever, A. ve Topçuoğlu Ünal, F. (2019). Ortaokul öğrencilerinin telaffuz hataları üzerine bir çalışma. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 24(3), 683- 700.
• Shulman, L. S. ve Sykes, G. (1986). A national board for teaching? In search of a bold standard. A report for the task force on teaching as a profession. Carnegie Corporation.
• Shulman, L. S. (1986). Those who understand: Knowledge growth in teaching. Educational Researcher, 15(4), 4-14.
• Şahin, Ç. ve Kartal, O. Y. (2013). Sınıf öğretmeni adaylarının sınıf öğretmeni yetiştirme programı hakkındaki görüşleri. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(1), 164-179.
• Şengül, K. (2012). Türkçe öğretmenlerinin özel alan yeterlikleri: bir durum belirleme çalışması. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Fırat Üniversitesi.
• Tekşan, K. ve Karaca, A. (2021). Öğrencilerin konuşmalarında karşılaşılan söyleyiş ve boğumlama yanlışlarının belirlenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 9(1), 111-130.
• Thakur, S. ve Chetty, P. (2020). How to establish the validity and reliability of qualitative research? Accessed from: https://www.projectguru.in/how-to-establish-the-validity-and-reliability-of-qualitative-research/
• Worthington, M. (2013). Differences between phenomenological research and a basic qualitative research. Erişim adresi: https://eclass.uoa.gr/modules/document/file.php/PPP436/DifferencesBetweenPhenomenologicalResearchAndBasicQualitativeResearchDesign.pdf
• Yalap, H., Demirgüneş, S. ve Akay, A. (2020). Türkçe eğitimi bölümlerinde eğitim programı nasıl olmalıdır? Uluslararası Medeniyet Çalışmaları Dergisi, 5(2), 230-254.
• Yılmaz, K. ve Tepebaş, F. (2011). İlköğretim düzeyinde sosyal bilgiler eğitiminde karşılaşılan sorunlar: mesleğine yeni başlayan sosyal bilgiler öğretmenlerinin görüşleri. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(1), 157-177.
• YÖK, (1998). Eğitim fakültesi öğretmen yetiştirme lisans programları. Yükseköğretim Kurulu Yayını.
• YÖK, (2007). Öğretmen yetiştirme ve eğitim fakülteleri (1982-2007). Yükseköğretim Kurulu Yayını.
• YÖK, (2018). Türkçe öğretmenliği lisans programı. Yükseköğretim Kurulu Yayını.