Examining the Relationship Between Teachers' Organizational Spirituality and Their Perceptions of Job Performance

Yıl 2024, Cilt: 53 Sayı: 1, 33 - 63, 30.04.2024

Hasan Basri Memduhoğlu , Zeynep Dağ

https://doi.org/10.14812/cuefd.1263522

Öz

This study aims to examine the relationship between teachers' perceptions of organizational spirituality and their job performance. The sample of the study consisted of 728 teachers working in high schools in the central districts of Erzurum province, who were selected by stratified proportional sampling method. The data of the research were collected by the "Workplace Spirituality Scale" and the "Teacher Job Performance Scale”. Descriptive statistics, correlation and multiple regression analysis were used in the analysis of the research data. In the study, it was determined that there was a moderate positive and significant relationship between teachers' perceptions of organizational spirituality and their job performance. It was determined that organizational spirituality sub-dimensions (job passion, mysterious experience, sense of community) significantly predicted job performance. In the study, it was determined that female teachers performed more task performance than males. It was found that married teachers have a higher perception of organizational spirituality compared to single teachers. It has been found that experienced teachers show more adaptive performance compared to teachers with lower seniority. Finally, it was determined that teachers in Anatolian and science-social sciences high schools showed more 'adaptive performance' than teachers in religious vocational and vocational technical high schools.

Anahtar Kelimeler

Spirituality, Organizational spirituality, Job performance

Öğretmenlerin Örgütsel Maneviyat ile İş Performansı Algıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Öz

Bu araştırma, öğretmenlerin örgütsel maneviyat ile iş performansları arasındaki ilişkiyi incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırmanın örneklemini Erzurum ili merkez ilçelerindeki liselerde görev yapan tabakalı orantılı örnekleme yöntemiyle seçilen 728 öğretmen oluşturmaktadır. Veriler "İşyeri Maneviyat Ölçeği" ve "Öğretmen İş Performansı Ölçeği" ile toplanmıştır. Verilerinin analizinde betimsel istatistik, korelasyon ve çoklu regresyon analizi kullanılmıştır. Araştırmada öğretmenlerin örgütsel maneviyat algıları ile iş performansları arasında orta düzeyde pozitif ve anlamlı ilişki tespit edilmiştir. Örgütsel maneviyat alt boyutlarının (işe tutkunluk, gizemli deneyim, topluluk hissiyatı) iş performansını anlamlı düzeyde yordadığı belirlenmiştir. Araştırmada kadın öğretmenlerin erkeklere göre daha fazla görev performansı sergiledikleri saptanmıştır. Evli öğretmenlerin bekârlara kıyasla daha yüksek örgütsel maneviyat algısına sahip oldukları tespit edilmiştir. Kıdemli öğretmenlerin, düşük kıdeme sahip öğretmenlere kıyasla daha fazla uyumsal performans gösterdikleri saptanmıştır. Son olarak anadolu ve fen-sosyal bilimler liselerindeki öğretmenlerin imam hatip ve mesleki teknik liselerindeki öğretmenlere kıyasla daha fazla uyumsal performans sergiledikleri belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Maneviyat, Örgütsel maneviyat, İş performansı

Kaynakça

• Adeyemi, T. (2008). Organisational climate and teachers’ job performance in primary schools in Ondo State, Nigeria: An analytical survey. Asian Journal of Information Technology, 7(4), 138–145.
• Akbay, L. (2021). İlişkisel araştırmalar. S. Şen, & İ. Yıldırım (Ed.), Eğitimde araştırma yöntemleri içinde (ss. 117–135) (2. bs.). Nobel Yayınevi.
• Aksakal, H. İ. (2020). İlköğretim okullarında örgütsel sinizm ve örgütsel maneviyatın örgütsel bağlılık üzerindeki rolü [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Recep Tayip Erdoğan Üniversitesi.
• Alkış, H., & Güngörmez, E. (2015). Örgütsel adalet ile performans arasındaki ilişki: Adıyaman ili örneği. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (21), 937–967.
• Alufohai, P. J., & Ibhafidon, H. E. (2015). Influence of teachers’ age, marital status and gender on students’ academic achievement. Asian Journal of Educational Research, 3(4), 60–66.
• Arifin, H. M. (2015). The ınfluence of competence, motivation, and organisational culture to high school teacher job satisfaction and performance. International Education Studies, 8(1), 38–45. http://dx.doi.org/10.5539/ies.v8n1p38
• Ashmos, D. P., & D. Duchon. (2000). Spirituality at work: A conceptualization and measure. Journal of Management Inquiry, 9(2), 134–145. https://doi.org/10.1177/105649260092008
• Avcı, N. (2019). İş yeri maneviyatı ile çalışan performansı arasındaki ilişki üzerine bir inceleme. Yeni Medya Elektronik Dergi, 3(3), 213–225. https://doi.org/10.17932/IAU.EJNM.25480200.2019.3/3.213-225
• Bekiş, T. (2013) İş yeri maneviyatının iş tatmini ve örgütsel bağlılığa etkisi üzerine bir araştırma. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Niğde Üniversitesi.
• Boone, M., Fite, K., & Reardon, R. F. (2010). The spiritual dispositions of emerging teachers: A preliminary study. Journal of Thought, 45(3), 43–58.
• Border, H. R. (2004). Job satisfaction of Florida’s middle school assistant principals as a factor for preserving an administrative workforce. (Unpublished doctoral thesis). University of Central Florida.
• Büyükgöze, H., & Özdemir, M. (2017). İş doyumu ile öğretmen performansı ilişkisinin duygusal olaylar kuramı çerçevesinde incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 311–325. https://doi.org/10.17679/inuefd.307041
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2011). Bilimsel araştırma yöntemleri (10. bs.). Pegem Akademi Yayınevi.
• Canda, E. R., & Furman, L. D. (1999). Spiritual diversity in social work practice: the heart of helping. The Free Press.
• Cheng, Y. C., & Tsui, K. T. (1998). Research on total teacher effectiveness: Conception strategies. International Journal of Education Management, 12(1), 39–47.
• Claude, J., & G. Zamor (2003). Workplace spirituality and organizational performance. Public Administration Review, 63(3), 355-363.
• Collie, R. J., & Martin, A. J. (2017). Teachers' sense of adaptability: Examining links with perceived autonomy support, teachers' psychological functioning, and students' numeracy achievement. Learning and Individual Differences, 55, 29–39. https://doi.org/10.1016/j.lindif.2017.03.003
• Creswell, J. W. (2017). Araştırma deseni: Nitel, nicel ve karma yöntem araştırmaları (S. B. Demir, Çev.) (3. bs.). Eğiten Kitap Yayınevi.
• Çakıroğlu, D. (2017). Algılanan örgütsel maneviyatın psikolojik sözleşmeye etkisi: Sağlık çalışanları üzerine bir araştırma [Yayımlanmamış doktora tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Darling-Hammond, L. (2000). Teacher quality and student achievement. Education Policy Analysis Archives, 8(1), 1–44. https://doi.org/10.14507/epaa.v8n1.2000
• Dilbaz-Sayın, S. S. (2017). Okul iklimi ile öğretmen performansı arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yayımlanmamış doktora tezi]. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi.
• Dilekçi, Ü. (2018). Öğretmenlerin öğretim duygu durumları ve algıladıkları uyumsal performansları. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi.
• Fitria, H. (2018). The influence of organizational culture and trust through the teacher performance in the private secondary school in Palembang. International Journal of Scientific & Technology Research, 7(7), 82–86.
• Forsythe, G. L. (2016). Spirituality and job satisfaction: A correlational study of elementary school teachers [Unpublished doctoral thesis]. University of La Verne.
• Fraenkel, J. R., Wallen, N. E., & Hyun, H. (2015). How to design and evaluate research in education. (9th ed.). McGraw-Hill.
• Fry, L. W. (2003). Toward a theory of spiritual leadership. The Leadership Quarterly, 14(16), 693–727.
• Fry, L. W. (2008). Spiritual leadership: state-of-the-art and future directions for theory, research, and practice. In J. Biberman, & L. Tischler (Eds.), Spirituality in business: theory, practice, and future directions (pp. 106–124). Palgrave.
• Garcia-Zamor, J. (2003). Workplace spirituality and organizational performance. Public Administration Review 63(3), 355–363. https://doi.org/10.1111/1540-6210.00295
• Gelman, A., & Hill, J. (2007). Data analysis using regression and multilevel/hierarchical models. Cambridge University Press.
• Gockel, A. (2004). The trend toward spirituality in the workplace: Overview and implications for career counseling. Journal of Employment Counseling, 41(4), 156–167.https://doi.org/10.1002/j.2161-1920.2004.tb00889.x
• Gotsis, G., & Kortezi, Z. (2008). Philosophical foundations of workplace spirituality: A critical approach. Journal of Business Ethics, 78(4), 575–600. https://doi.org/10.1007/s10551-007-9369-5
• Göçen, A. (2017). Eğitim kurumlarında işyeri ruhsallığının geliştirilmesine yönelik deneysel bir uygulama [Yayımlanmamış doktora tezi]. Gaziantep Üniversitesi.
• Gull, G. A., & Doh, J. (2004). The ‘‘transmutation’’ of the organization: Toward a more spiritual workplace. Journal of Management Inquiry, 13(2), 128–139. https://doi.org/10.1177/1056492604265218
• Hanif, R., Tariq, S., & Nadeem, M. (2011). Personal and job related predictors of teacher stress and job performance among school teachers. Pakistan Journal of Commerce and Social Sciences, 5(2), 319–329.
• Hatipoğlu, A., & Kavas, E. (2016). Veli yaklaşımlarının öğretmen performansına etkisi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 5(4), 1012–1034. https://doi.org/10.15869/itobiad.90789
• Karakaş, F. (2010). Spirituality and performance in organizations: A literature review. Journal of Business Ethics, 94(1), 89–106. https://doi.org/10.1007/s10551-009-0251-5
• Karayılan, E., & Mert, P. (2022). Öğretmenlerin örgütsel bağlılığının performansına etkisi: Özel ve devlet okulu karşılaştırması. Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler Dergisi, 5(4), 357–377. https://doi.org/10.26677/TR1010.2022.966
• Ke, J., Zhang, F., Yan, X., & Fu, Y. (2017). The effect of university teachers’ workplace spirituality on employee engagement: Professional commitment as mediator. Creative Education, 8(1), 2147–2154. https://doi.org/10.4236/ce.2017.813145
• Keser-Özmantar, Z. (2018). Örnekleme yöntemleri ve örneklem süreci. K. Beycioğlu, N. Özer, & Y. Kondakçı (Ed.), Eğitim yönetiminde araştırma içinde (ss. 87-110). Pegem Akademi Yayınevi.
• Khan, A., Shah, I. M., Khan, S., & Gul, S. (2012). Teachers’ stress, performance & resources the moderating effects of resources on stress & performance. International Review of Social Sciences and Humanities, 12(2), 21–29.
• Khanifar, H., Jandaghi, G., & Shojaire, S. (2010). Organizational consideration between spirituality and professional commitment. European Journal of Social Sciences, 12(4), 558–571.
• Kocabaş, D., & Toraman, A. (2018). Yoğun bakım ve ameliyathane birimlerinde çalışan personelin işyeri maneviyatı üzerine bir araştırma. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 5(12), 393–403.
• Koç, H., Yazıcıoğlu, İ., & Hatipoğlu, H. (2009). Öğretmenlerin iş doyum algıları ile performansları arasındaki ilişkinin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 13–22.
• Kolodinsky, R. W., Giacalone, R. A., & Jurkiewicz, C. L. (2008). Workplace values and outcomes: exploring personal, organizational and interactive workplace spirituality. Journal of Business Ethics, 81(2), 465–480. https://doi.org/10.1007/s10551-007-9507-0
• Korkmaz, T., & Menge, S. (2018). The impact of workplace wpirituality on organizational commitment at schools: The moderating effect. European Journal of Educational Management, 1(1), 2642–2344.
• Krishnakumar, S., & Neck, C. P. (2002). The “what”, “why” and “how” of spirituality in the workplace. Journal of Managerial Psychology, 17(3), 153–164. https://doi.org/10.1108/02683940210423060
• Lev, S., & Koslowsky, M. (2012). On-the-job embeddedness as a mediator between conscientiousness and school teachers’ contextual performance. European Journal of Work and Organizational Psychology, 21(1), 57–83. https://doi.org/10.1080/1359432X.2010.535656
• Liang, J., Peng, L., Zhao, S., & Wu, H. (2017). Relationship among workplace spirituality, meaning in life, and psychological well-being of teachers. Universal Journal of Educational Research, 5(6), 1008–1013. https://doi.org/10.13189/ujer.2017.050613
• Limon, İ. (2019). Eğitim örgütlerinde değişim yorgunluğu, eğitim politikaları bağlamında moral yitimi ve iş performansı arasında ilişki [Yayımlanmamış doktora tezi]. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi.
• Limon, İ., & Sezgin-Nartgün, Ş. (2020). Development of teacher job performance scale and determining teachers' job performance level. Journal of Theoretical Educational Science, 13(3), 564–590.
• Martin, J. (2018). Putting the spotlight on teacher performance. In S. Chakera, & S. Tao (Eds.), The UNICEF education think piece series (pp. 35-41).
• Memduhoğlu, H. B. (2020). Eğitimin bilimsel temelleri ve araştırma yöntemleri. H. B. Memduhoğlu ve K. Yılmaz (Ed.), Eğitime giriş içinde (s. 195–223) (11. bs.). Pegem Akademi Yayınevi.
• Mitroff, I. I., & Denton, E. A. (1999). A study of spirituality in the workplace. Sloan Management Review, 40(4), 83-92.
• Oselumese, I. B., Blessing, O., & Vinnela, O. (2016). Marital status and teachers' job performance in public secondary schools in Edo State. International Journal of Social Relevance & Concern, 4(2), 33–38.
• Özbek, A. (2022). Öğretmenlerin algıladıkları aşırı iletişim yükünün iş performansı ve motivasyonlarına etkisinin covid 19 salgını açısından incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Sabahattin Zaim Üniversitesi.
• Özdemir, M., & Gören, S. Ç. (2017). Psikolojik güçlendirme, liderlik uyumu ve öğretmen performansı ilişkisinde örgütsel bağlılığın aracı rolü. Elementary Education Online, 16(1), 342–353. https://doi.org/10.17051/io.2017.21847
• Özgenel, M., Mert, P., & Parlar, H. (2020). Improving teacher performance: Leadership qualities of school principals as a tool. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(39), 1127–1148. https://doi.org/10.46928/iticusbe.771119
• Panda, B. N., & Mohanty, R. C. (2003). How to become a competent/successful teacher. Discovery Publishing House.
• Rajappan, S., Nair, R. S., Priyadarshini M, K., & Sivakumar, V. (2017). Exploring the effect of workplace spirituality on job embeddedness among higher secondary school teachers in Ernakulam District. Cogent Business & Management, 4(1), 1–9. https://doi.org/10.1080/23311975.2017.1334419
• Riaz, O. (2012). Spirituality and transformational leadership in education[Unpublished doctoral thesis]. Florida International University.
• Rivkin, S. G., Hanushek, E. A., & Kain, J. F. (2005). Teachers, schools, and academic achievement. Econometrica, 73(2), 417–458.
• Sandhu, D. (2017). Workplace spirituality and its impact on organizational commitment and employees’ job satisfaction: An empirical study amongst higher educational ınstitution teachers [Unpublished doctoral thesis]. Dayalbagh University.
• Schutte, P. J. W. (2016). Workplace spirituality: A tool or a trend? HTS Teologiese Studies/Theological Studies, 72(4), 1–5.
• Seyidoğlu, Y. (2020). Öğretmen algılarına göre okul müdürlerinin vizyoner liderlik yeterlikleri ile öğretmen performansı arasındaki ilişkinin incelenmesi[Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Siirt Üniversitesi.
• Shah, S., & Sachdev, A. (2014). How to develop spiritual awareness in the organization: Lessons from the Indian yogic philosophy. Journal of Management Development, 33(8/9), 871–890. https://doi.org/10.1108/JMD-07-2013-0098
• Shaikh, F. (2015). Effect of primary school teachers perceived motivation on their performance in Sindh. [Unpublished doctoral thesis]. Iqra University.
• Shalmani, R. S., & Praveena, K. (2013). Influence of gender and type of school on job performance among school teachers. Indian Streams Research Journal, 3(8). https://doi.org/10.9780/22307850
• Sincer, S. (2021). Öğretmen performansı, örgütsel sadakat ve karizmatik liderlik arasındaki ilişkinin incelenmesi: Bir karma yöntem araştırması[Yayımlanmamış doktora tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2012). Using multivariate statistics (6th ed.). Allyn & Bacon.
• Taylor, E. S., & Tyler, J. H. (2012). The effect of evaluation on teacher performance. American Economic Review, 102(7), 3628–51. https://doi.org/10.1257/aer.102.7.3628
• Topçu, N. (2017). Türkiye’nin maarif davası. Dergah.
• Tosuntaş, Ş. B. (2017). Öğretmenlerin etkileşimli tahta kullanımına etki eden faktörler ve öğretmen performansına etkisi[Yayımlanmamış doktora tezi]. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi.
• Triwahyuni, L., Abdullah, T., & Sunaryo, W. (2014). The effect of organizational culture, transformational leadership and self-confidence to teachers' performance. International Journal of Managerial Studies and Research, 2(10), 156–165.
• Ünal, Z. M., & Turgut, T. (2015, 6-7 Kasım). Örgüt kültürünün iş yerinde maneviyat üzerindeki katkısı [Sözlü bildiri]. 3. Örgütsel Davranış Kongresi, Tokat, Türkiye.
• Yarım, M. A. (2021a). Sosyal ağ analizi ile okullarda örgütsel moral değerleri ve doğal liderlik profillerinin incelenmesi[Yayımlanmamış doktora tezi]. Gazi Üniversitesia.
• Yarım, M. A. (2021b). The mediating effect of job satisfaction on the impact of organizational spirituality on job performance. European Journal of Education Studies, 8(8), 22–37. https://dx.doi.org/10.4627/ejes.v8i8.3832F?