Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Yıl 2025, Cilt: 29 Sayı: 2, 146 - 169, 15.12.2025
https://doi.org/10.18505/cuid.1742544

Öz

Kaynakça

  • AA, Anadolu Ajansı. “Albaraka Türk'ten ‘BES Teminatlı Finansman’ Ürünü”. Erişim 9 Haziran 2025.
  • https://www.aa.com.tr/tr/isdunyasi/finans/albaraka-turkten-bes-teminatli-finansman-urunu/688564 AB, Aktif Bank. “BES Teminatlı N Kolay Kredi”. Erişim 13 Nisan 2025. https://www.aktifbank.com.tr/n-kolay/krediler/bes-teminatli-kredi-ile-geleceginizi-guvence-altinda-tutun
  • Kahraman, Abdullah. İslâm Borçlar Hukukunda Kefâlet Sözleşmesi ve Günümüz Tatbikatı. İstanbul: İFAV, 2008.
  • Ali b. Süleyman el-Merdâvî, Alâuddin Ebû Hasan Ali b. Süleyman b. Ahmed el-Merdâvî. el-İnsâf fî ma‘rifeti’r-râcih mine’l-hilâf. thk. Abdullah b. Muhsin et-Türkî - Abulfettâh Muhammed el-Huluv. Kahire: Hicr li-Tıbâa ve’n-Neşr ve’t-Tevzî, 1995.
  • Ali Haydar Efendi, Hocaeminefendizade. Dürerü’l-hükkâm şerhu Mecelleti’l-ahkâm. çev. Raşit Gündoğdu - Osman Erdem. İstanbul: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2017.
  • Apaydın, H. Yunus. “Kefalet”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 25/168-177. Ankara: TDV Yayınları, 2022.
  • Arıkan, Mustafa. “Türk Özel Hukukunda Alacağın Temliki”. Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 13/1 (2005), 129-155. https://doi.org/10.15337/SUHFD.2017.189.
  • Atan, Ömer Faruk. İslâm Hukukunda Alacağın Teminat Altına Alma Sözleşmesi Rehin Akdi. İstanbul: Hikmetevi Yayınları, 2023.
  • ATKB, Albaraka Türk Katılım Bankası. “BES Teminatlı Finansman”. Erişim 13 Nisan 2025.
  • https://www.albaraka.com.tr/tr/bireysel/finansmanlar/birikimlerinizi-koruyan-bes-teminatli-finansman-albarakada BA, Bank Albilad. “Karâratü’l-lecneti’ş-şer‘iyye”. Erişim 3 Haziran 2025. https://www.bankalbilad.com/ar/about/sharia/Pages/decisions.aspx
  • Bardakoğlu, Ali. “İcâre”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 21/379-388. İstanbul: TDV Yayınları, 2000.
  • Bayındır, Abdulaziz. “Bey‘ bi’l-Vefâ”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 6/20-22. İstanbul: TDV Yayınları, 1992.
  • Bayındır, Servet. “Modern Faizsiz Finasman Araçlarından Teverruk ve Ges’in Fıkhi Tahlili”. Fıkhi Açıdan Finans ve Altın İşlemleri: Tebliğ ve Müzakereler. ed. Halit Çalış. 153-179. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2012.
  • BESHY, Bireysel Emeklilik Hakkında Yönetmelik. Resmî Gazete 28462 (9 Kasım 2012). Erişim 28 Haziran 2025.
  • https://resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/11/20121109-2.htm BESHYDYDY, Bireysel Emeklilik Sistemi Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik. Resmî Gazete 32146 (28 Mart 2023. Erişim 28 Nisan 2025. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/03/20230328-1.htmBESTYSK, Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu. Resmî Gazete 24366 (7 Nisan 2001). Erişim 12 Nisan 2025.
  • https://mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=4632&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5
  • Beyhakî, Ebû Bekr Ahmed b. el-Hüseyn b. Alî. es-Sünenü’l-kebîr. thk. Abdullah b. Abdülmuhsin et-Türkî. Kahire: Merkezu Hecr li’l-Buhus ve’d-Dirasati’l-Arabiyye ve’l-İslamiyye, 2011.
  • Buhûtî, Mansur b. Yunus b. Salahiddin. Keşşâfü’l-kınâ‘ an metni’l-İknâ‘‎. thk. Lecne Mütehassısa fi Vizârati’l-Adl. el-Memleketü’l-Arabiyyetü’s-Suûdiyye: Vizâratü’l-Adl, 2006.
  • Cebeci, İsmail. “Teverruk”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. EK-2/594-595. Ankara: TDV Yayınları, 2019.
  • Çakır, Mustafa. “Hizmet Finansmanında Zimmette Kiralama Modeli ve Fıkhî Temelleri”. İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi 34 (2019), 289-320.
  • Çalış, Halit - Hacak, Hasan. “Rehin”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 34/538-542. İstanbul: TDV Yayınları, 2007.
  • Çivizâde, Muhyiddin Mehmet Efendi. el-Îsâr li-halli’l-Muhtâr. thk. İlyas Kablan. İstanbul: İrşad Yayınevi, 2016.
  • Dede, Kenan - Yazıcı, Abdurrahman. “Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) ve Faizsiz BES’in Analizi”. İslam Ekonomisi ve Finansı Dergisi (İEFD) 6/1 (2020), 25-54.
  • DİYK, Din İşleri Yüksek Kurulu, “Sigortanın Dini Hükmü”. Erişim 11 Haziran 2025. https://kurul.diyanet.gov.tr/Cevap-Ara/Karar/3656/sigortanin-dini-hukmu#:~:text=yapt%C4%B1rmak%20ve%20bireysel%20emeklilik%20tasarruf,verdi%C4%9Fi%20kar%20paylar%C4%B1n%C4%B1%20almak%20caiz DG, Dünya Gazetesi. “Ekonomi BES Yatırımcısına Ucuz Kredi Fırsatı”. Erişim 9 Haziran 2025.
  • https://www.dunya.com/ekonomi/bes-yatirimcisina-ucuz-kredi-firsati-haberi-737800#:~:text=Bireysel%20Emeklilik%20Sis%C2%ADtemi%20,finans%C2%ADmana%20sağlamanın%20da%20yolu%20açıldı Doğan, Mehmet. Doğan büyük Türkçe Sözlük. İstanbul: Pınar Yayınları, 2008.
  • Durmuş, Abdullah. “Modern Bir Yatırım Yöntemi Olarak Yatırım Fonu ve Fıkhi Açıdan Tahlili”. International Journal of Islamic Economics and Finance Studies 3 (2022), 246-271. https://doi.org/10.54427/ijisef.1183311
  • EGM, Emeklilik Gözetim Merkezi. “Bilgi Merkezi İstatistikler”. Erişim 13 Nisan 2025. https://www.egm.org.tr/bilgi-merkezi/istatistikler/
  • EGM, Emeklilik Gözetim Merkezi. “EGM Hakkında”. Erişim 15 Nisan 2025. https://www.egm.org.tr/kurumsal/egm-hakkinda/
  • EGM, Emeklilik Gözetim Merkezi. “BES Teminatlı Kredi”. Erişim 10 Nisan 2025. https://www.egm.org.tr/bes-teminatli-kredi/
  • EGM, Emeklilik Gözetim Merkezi. “Katılımcı Bilgilendirme Rehberi”. Erişim 8 Nisan 2025. https://www.egm.org.tr/katilimcilar/katilimci-bilgilendirme-rehberi/
  • Erdoğan, Mehmet. Fıkıh ve Hukuk Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Ensar Yayınevi, 2010.
  • Gayretli, Mehmet. “Bir Finansman Aracı Olarak Hizmet Akdi/Zimmette Kiralama”. İhya Uluslararası İslam Araştırmaları Dergisi 11/1 (2025), 341-366. https://doi.org/10.69576/ihya.1540887
  • Güner, Salih. “Dövize Endeksli Pirim İadeli Hayat Sigortası ve İslâm Hukuku Açısından Değerlendirilmesi”. Şırnak Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 36 (2025), 85-102. https://doi.org/10.35415/sirnakifd.1623954
  • Güney, Necmeddin. “Nakit Finansman Kullandırmaya Dayalı Uygulamaların Fıkhî Açıdan Değerlendirilmesi”, Yayımlanmamış Bildiri Metni, 1- 45. Güney, Necmeddin - Gezgin, Yusuf Erdem. “Ülkemizde Uygulanan Faizsiz Bireysel Emeklilik Sisteminin İslam Hukuku Açısından Değerlendirilmesi”. İslam Tetkikleri Dergisi 13/1 (2023), 91-114.
  • https://doi.org/10.26650/iuitd.2023.1219326
  • Hacak, Hasan. “İslam Hukukunda Kişi ve Kişilik (Zimmet) Kavramı”. Marmara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi 65 (2023), 19-39. https://doi.org/10.15370/maruifd.1370833
  • Hacak, Hasan. “İslâm Hukukunda Sigorta ve Fıkıh Bilginlerinin Sigortaya Yaklaşımının Genel Bir Değerlendirmesi”. M.Ü. İlâhiyat Fakültesi Dergisi 30/1 (2006), 21-50.
  • Halebî, İbrâhîm b. Muhammed b. İbrâhîm. Mülteka’l-ebhur ve maahu’t-ta’lîki’l-müyesser ala Mülteka’l-ebhur. thk. Vehbi Süleyman Gaveci. Beyrut: Dâru’l-Beyrûtî, 2005.
  • Halitoğlu, İsmail. “Organize Teverruk Üzerine Bir Analiz ve TKBB Danışma Kurulu ve AAOIFI Standartlarının Mukayesesi”. Kilis 7 Aralık Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 8/2 (2021), 661-695.
  • https://doi.org/10.46353/k7auifd.997443
  • Hammâd, Nezih Kemal. “Rehnu’d-duyûn ve’s-senedât fi’l-fıkhî’l-İslâmî”. Mecelletü’l-Kadâiyye 10 (2014), 11-46.
  • Hayat, Zeynelabidin - Aksu, Eser. “Katılım Finans Kurumlarında Repo Alternatifleri”. Tasavvur / Tekirdağ İlahiyat Dergisi 6/2 (2020), 1189-1236. https://doi.org/10.47424/tasavvur.799545
  • HDIF, HDI Fibaemeklilik. “BES Teminatlı Kredi Dönemi Başladı”. Erişim 9 Haziran 2025. https://www.hdifibaemeklilik.com.tr/hakkimizda/haberler-ve-duyurular/bes-teminatli-kredi-donemi-basladi#:~:text=Devlet%20Katk%C4%B1s%C4%B1%2C%20kredi%20i%C3%A7in%20teminat,g%C3%B6sterilen%20BES%20birikimleri%20d%C4%B1%C5%9F%C4%B1ndad%C4%B1r İbn Âbidîn, Muhammed Emin b. Ömer b. Abdülazîz ed-Dımaşki. Reddü’l-muhtâr ale’d-Dürri’l-muhtâr şerhi Tenviri’l-ebsâr. thk. Adil Ahmed Abdülmevcud - Ali Muhammed Muavvaz. Riyad: Dâru’l-Alemi’l-Kütüb, 2003.
  • İbn Rüşd, Ebü’l-Velîd Muhammed b. Ahmed b. Ahmed el-Kurtubî el-Endelüsî. el-Mukaddimâtü’l-mümehhidât li-beyâni mâ iktedathü rüsûmü’l-Müdevvene mine’l-ahkâmi’ş-şerʿiyyât ve’t-tahṣîlâtü’l-muhkemât li-ümmehâti mesâʾilihe’l-müşkilât. thk. Muhammed Hucî. Beyrut: Dâru’l-Garbi’l-İslâmî, 1988.
  • İbnü’l-Arabî, Ebû Bekir. Ahkâmü’l-Kurʾân. thk. Muhammed Abdulkâdir Atâ. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2003.
  • Kaan, Enver Osman. “‘Finansman Kaynağı Olarak Bey’ Bi’l-Vefa, Bey’ Bi’l-İstiğlal ve Bey’u’l-Îne”. Dil ve Edebiyat Araştırmaları, 17 (2018), 223-251. https://doi.org/10.30767/diledeara.417669
  • Kalkan, Cemal. “Katılım Bankacılığında Yatırım Fonu Temelli Nakit Finansman Yöntemi ve Fıkhî Açıdan Değerlendirilmesi”. Mevzu: Sosyal Bilimler Dergisi 13 (2025), 1017-1042. https://doi.org/10.56720/mevzu.1617566
  • Karâfî, Ebü’l-Abbas Şehabeddin Ahmed b. İdris b. Abdürrahim. ez-Zahîre. thk. Muhammed Ebû Hubze. Beyrut: Dâru’l-Garbi’l-İslâmî, 1994.
  • Karaman, Hayreddin. “Akit”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 2/251-256. İstanbul: TDV Yayınları, 1989.
  • Kâsânî, Ebû Bekr Alaeddin Ebû Bekr b. Mes’ud b. Ahmed el-Hanefî. Bedâ’i‘u’s-sanâi’ fî tertibi’ş-şerâ‘i‘‎. thk. Ahmed Mahmud Ebû Dayf Âli Sibak el-Atmûnî. Kahire: el-Mektebetü’l-Tevfikiyye, 2015.
  • KL, Kubbealtı Lugatı. “Tutu”. Erişim 17 Haziran 2025. https://lugatim.com/s/tutu Komisyon. Açıklamalı Mecelle (Mecelle-i Ahkâm-ı Adliye). thk. Ali Himmet Berki. İstanbul: Hikmet Yayınları, 1990.
  • Komisyon. el-Meâyîrü’ş-şer’iyye: en-nassü’l-kamil li’l-Meâyîri’ş-şer’iyye: en-nassü’l-kamil li’l-Meâyîri’ş-şer’iyye li’l-müessesati’l-maliyyeti’l-İslâmîyye elleti temme i’timaduha. el-Menâme: Dâru’l-Meymân, 2017.
  • Komisyon. Faizsiz Finans Standartları. İstanbul: TKKB Yayınları, 2018.
  • Komisyon. “Rehin”. el-Mevsuatü’l-fıkhiyye. 23/175-189. Kuveyt: Vizaretü’l-Evkaf ve’ş-Şuuni’l-İslâmiyye, 1992.
  • KT, Kuveyt Türk. “Kısa Vadeli Kira Sertifikaları Katılım (TL) Fonu”. Erişim 23 Haziran 2025. https://www.kuveytturkportfoy.com.tr/yatirim-evreni/yatirim-fonlari/tl-fonlari/ktv/
  • Kudûrî, Ebü’l-Hüseyin Ahmed b. Ebî Bekr Muhammed b. Ahmed. Mevsûatü’l-kavâidi’l-fıkhiyyeti’l-mukarene (et-Tecrîd). thk. Muhammed Ahmed Sirac - Ali Cum’a Muhammed. Kahire: Dâru’s-Selâm, 2006.
  • Kurtubî, Muhammed b. Ahmed. el-Câmi li-ahkâmi’l-Kur’ân. thk. Ahmed el-Berdûnî - İbrahim Atfîş. Kahire: Dâru’l-Kütübi’l-Mısriyye, 1964.
  • Liv, Cemil. “Katılım Bankacılığı Hizmet İhtiyaç Finansmanının Fıkhi Açıdan Değerlendirilmesi”. Kocatepe İslami İlimler Dergisi 7/3 (2024), 87-105. https://doi.org/10.52637/kiid.1525180
  • Merginânî, Ebü’l-Hasen Burhânüddîn Ali b. Ebî Bekr b. Abdilcelîl el-Fergânî. el-Hidâye şerhu bidâyeti’l-mübtedî. thk. Ahmed Mahmud eş-Şehâde. İstanbul: Dâru’l-Mizân, 2020.
  • Mevsılî, Ebü’l-Fazl Mecdüddin Abdullah b. Mahmûd b. Mevdud. el-İhtiyâr li-ta’lili’l-Muhtâr. thk. Muhammed Adnan Derviş. Beyrut: Dâru’l-Erkâm, 1418.
  • Meydânî, Abdülganî b. Talib b. Hammade ed-Dımaşkî. el-Lübâb fî şerhi’l-kitâb: dirâse ani’l-Lübâb ve Muhtasari’l-Kudûrî. thk. Sâid Bekdâş. Beyrut: Dâru’l-Beşairi’l-İslâmiyye, 2. Basım, 2014.
  • Muhammed ez-Zeylaî, Ebû Muhammed Cemâlüddîn Abdullah b. Yûsuf b. Nasbu’r-râye li-ahâdisi’l-Hidâye maa hâşiyetihi. thk. Muhammed Avvame. Beyrut: Müessesetü’-r-Reyyân, 1997.
  • Mukirrî, Ahmed Muhammed. “Seddü’z-zerâî”. Mecelletü mecmai’l-fıkhi’l-İslâmî 19/3 (1996), 529-584.
  • Nevevî, Ebû Zekeriyyâ Yahyâ b. Şeref b. Mürî. Ravzatü’t-tâlibîn. thk. Adil Ahmed Abdülmevcud- Ali Muhammed Muavvaz. Beyrut: Dâru Âlemi’l-Kütüb, 2003.
  • NK, NKolay. “BES Teminatlı Kredi”. Erişim 9 Haziran 2025. https://www.nkolay.com/kredi/bes-teminatli-kredi Odabaşı, Mehmet. “Bireysel Emeklilik Sisteminin İslam Hukuku Açısından Değerlendirilmesi”. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (2018), 173-194.
  • Önder, Mehmet Fahrettin. “Türk Hukukunda Yatırım Fonları”. ÖNERİ 4/16 (2001), 223-226. https://doi.org/10.14783/maruoneri.728750
  • Özalp, Serdar. “Günümüzde Uygulanan Vefa Sözleşmesinin Klasik Fıkıhta Yer Alan Bey‘ Bi’l-Vefâ Uygulaması İle Mukayesesi”. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 43 (2024), 121-143. https://doi.org/10.35209/ksuifd.1418283
  • Özdemir, Mücahit (ed.). İslam İktisadı ve Finansı Alanında 50 Kavram. Ankara: Kitabe Yayınları, 2024.
  • Özmen, Mehmet Yuşa. İslam Hukukunda “Alacak Hakkı” Kavramı. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2022.
  • Özmen, Mehmet Yuşa. “Katılım Bankacılığında Hizmet Finansmanı Amacıyla Başvurulan Bir Yöntem Olarak İcâre Sözleşmesi ve İslam Hukuku Açısından Analizi”. İslam Ekonomisi ve Finansı Dergisi (İEFD) 11/1 (2025), 222-264. https://doi.org/10.54863/jief.1657189
  • Paçacı, İbrahim. “Hayat Sigortaları ve Bireysel Emeklilik Sistemi”. Mütefekkir 4/8 (2017), 313-338.
  • https://doi.org/10.30523/mutefekkir.375187 https://doi.org/10.30523/mutefekkir.375187
  • P, Procompliance. “Bankacılık ve Finans Mevzuat ve Uyum Haberleri BES Birikimi ile Kredi Kullanımı”. Erişim 28 Nisan 2025. https://www.procompliance.net/bes-birikimi-ile-kredi-kullanimi/#:~:text=Bu%20do%C4%9Frultuda%20Sigortac%C4%B1l%C4%B1k%20ve%20%C3%96zel,kazand%C4%B1klar%C4%B1%20hak%20ve%20birikimlerini%20koruyabilecektir
  • Râvî, Muhammed el-Beyyûmî. “Mâ yecûzu rehnuhu ve mâ-lâ yecûzu fi’l-fıkhi’l-İslâmî”. Mecelletü Külliyeti’d-Dirâseti’l-İslâmiyyeti ve’l-Arabiyye bi-Gınâ 9 (2007), 539-606.
  • Sağlam, Hadi. “Genel ve Özel Sigortalar Zarar (tazminat) ve Meblağ Sigortalarına Genel Bir Bakış İslâm Hukukçularının Sigortaya Bakışları ve Sigorta Sözleşmelerinin Değerlendirilmesi”. Güncel Dini Meseleler İstişare Toplantısı-III. 525-643. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2013.
  • Sahnûn, Ebû Saîd Abdüsselâm b. Saîd b. Habîb et-Tenûhî. el-Müdevvenetü’l-kübra. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1994.
  • SEDDK, Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu. “Bireysel Emeklilik Sisteminde Katılımcılara Sunulan Yeni Avantajlar Hakkında Duyuru”. Erişim 30 Nisan 2025. https://seddk.gov.tr/tr/bireysel-emeklilik-sisteminde-katilimcilara-sunulan-yeni-avantajlar-hakkinda-duyuru
  • SG, Sigorta Gazetesi. “Bireysel Emeklilik”. Erişim 29 Nisan 2025. https://sigortagazetesi.com/besin-kredide-teminat-gosterilmesi-basliyor-iste-sartlar/#:~:text=1%20Ocak%202024%E2%80%99ten%20itibaren%20bankalardan,%C4%B0%C5%9Fte%20o%20%C5%9Fartlar%E2%80%A6
  • TEB, “BES Teminatlı İhtiyaç Kredisi”. Erişim 9 Haziran 2025. https://www.teb.com.tr/bes-teminatli-kredi/#:~:text=de%C4%9Ferlendirilir.%20,verme%2C%20kefil%20ve%20ek%20belge
  • TKBB, Türkiye Katılım Bankaları Birliği. “Teverruk Standardı”. Erişim 2 Haziran 2025. https://tkbb.org.tr/danisma-kurulu/standartlar
  • TS, Türkiye Sigorta. “Bireysel Emeklilik”. Erişim 12 Nisan 2025. https://www.turkiyesigorta.com.tr/yardim-merkezi/sikca-sorulan-sorular/bireysel-emeklilik
  • Vâilî, Muhammed b. Hamûd. Bugyetü’l-muktesıd şerhu Bidâyetü’l-müctehid. Beyrut: Dâru İbn Hazm, 2019.
  • Zerkeşî, Ebû Abdillâh Şemsüddîn Muhammed b. Abdillâh b. Muhammed. Şerhu’z-Zerkeşî alâ Muhtasari’l-Hırakî. Suudi Arabistan: Dâru’l-Abîkân, 1993.
  • Zeylaî, Fahreddin Osman b. Ali b. Mihcen. Tebyînü’l-hakâik fî şerhi Kenzi’d-dekâik ve bi-hâmişi eş-Şelebî. Bulak: el-Matbaatü’l-Kübra’l-Emiriyye, 1315.
  • Zuhaylî, Vehbe. el-Fıkhü’l-İslâmî ve edilletuhu. Dımaşk: Dâru’l-Fikr, 2012.

The Method of Individual Pension System (IPS)-Backed Consumer Financing in Participation Banking and Its Evaluation from a Fiqh Perspective

Yıl 2025, Cilt: 29 Sayı: 2, 146 - 169, 15.12.2025
https://doi.org/10.18505/cuid.1742544

Öz

Throughout history, individuals have developed various methods to meet their financing needs. Among these, methods based on debt relationships, one of the most commonly used, have largely become interest-based with the emergence of conventional banking. However, for individuals sensitive to interest rates, this situation has increased the need for alternative financing models. As a result, interest-free banking - known in Türkiye as participation banking - has emerged, and interest-free financial instruments have been designed for use in this field. With the impact of technological advancements and digitalization, consumer habits have changed rapidly, leading to the diversification of individual needs and, consequently, an increased demand for cash. In this context, individuals who prefer interest-free financing methods have begun to seek cash not only for investment purposes but also to meet various personal needs such as education, healthcare, travel, and durable goods. Participation banks have developed various financing models to respond to these demands. Among these models, methods such as tawarruq, ijarah-based service financing, investment fund-based financing, and Individual Pension System (IPS)-backed consumer financing have stood out. Due to the defined scope of the study, the focus has been limited to the IPS-backed consumer financing model, in which individual pension savings are pledged as collateral by banks. The primary objective of this study is to evaluate the IPS-backed consumer financing application offered in Türkiye, both in terms of its operation and from a fiqh perspective. The contribution of this research to the literature lies in its attempt to partially fill this gap, given the absence of independent academic studies on the subject. Although there are various fiqh studies on cash lending methods in participatory banking and on insurance and the IPS, no independent study specifically adressing the IPS-backed consumer financing has been found. The study adopted a qualitative approach based on participatory banking practices and relevant literature, and the product’s transaction set was analyzed step by step. In the first section of the article, the content, advantages, disadvantages, and operational processes of the IPS-backed consumer financing are examined. The second section discusses several of the IPS-backed methods that can be utilized within participation banking. Subsequently, the IPS-backed consumer financing is subjected to a Sharia-based analysis within the framework of Islamic finance principles and standards. Research has determined that the IPS-backed consumer financing can be considered legitimate from a fiqh perspective, provided that the steps in the transaction set are followed. However, it has been emphasized that careful and planned use is important for individuals to maintain their financial balance, especially in cash financing requests for consumption purposes that are not backed by any assets. It was also found that IPS-backed model offers a certain degree of protection against the risk of payment difficulties for individuals.

Teşekkür

I would like to express my sincere thanks to Assoc. Prof. Necmeddin Güney for reading my study and providing valuable comments and contributions.

Kaynakça

  • AA, Anadolu Ajansı. “Albaraka Türk'ten ‘BES Teminatlı Finansman’ Ürünü”. Erişim 9 Haziran 2025.
  • https://www.aa.com.tr/tr/isdunyasi/finans/albaraka-turkten-bes-teminatli-finansman-urunu/688564 AB, Aktif Bank. “BES Teminatlı N Kolay Kredi”. Erişim 13 Nisan 2025. https://www.aktifbank.com.tr/n-kolay/krediler/bes-teminatli-kredi-ile-geleceginizi-guvence-altinda-tutun
  • Kahraman, Abdullah. İslâm Borçlar Hukukunda Kefâlet Sözleşmesi ve Günümüz Tatbikatı. İstanbul: İFAV, 2008.
  • Ali b. Süleyman el-Merdâvî, Alâuddin Ebû Hasan Ali b. Süleyman b. Ahmed el-Merdâvî. el-İnsâf fî ma‘rifeti’r-râcih mine’l-hilâf. thk. Abdullah b. Muhsin et-Türkî - Abulfettâh Muhammed el-Huluv. Kahire: Hicr li-Tıbâa ve’n-Neşr ve’t-Tevzî, 1995.
  • Ali Haydar Efendi, Hocaeminefendizade. Dürerü’l-hükkâm şerhu Mecelleti’l-ahkâm. çev. Raşit Gündoğdu - Osman Erdem. İstanbul: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2017.
  • Apaydın, H. Yunus. “Kefalet”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 25/168-177. Ankara: TDV Yayınları, 2022.
  • Arıkan, Mustafa. “Türk Özel Hukukunda Alacağın Temliki”. Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 13/1 (2005), 129-155. https://doi.org/10.15337/SUHFD.2017.189.
  • Atan, Ömer Faruk. İslâm Hukukunda Alacağın Teminat Altına Alma Sözleşmesi Rehin Akdi. İstanbul: Hikmetevi Yayınları, 2023.
  • ATKB, Albaraka Türk Katılım Bankası. “BES Teminatlı Finansman”. Erişim 13 Nisan 2025.
  • https://www.albaraka.com.tr/tr/bireysel/finansmanlar/birikimlerinizi-koruyan-bes-teminatli-finansman-albarakada BA, Bank Albilad. “Karâratü’l-lecneti’ş-şer‘iyye”. Erişim 3 Haziran 2025. https://www.bankalbilad.com/ar/about/sharia/Pages/decisions.aspx
  • Bardakoğlu, Ali. “İcâre”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 21/379-388. İstanbul: TDV Yayınları, 2000.
  • Bayındır, Abdulaziz. “Bey‘ bi’l-Vefâ”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 6/20-22. İstanbul: TDV Yayınları, 1992.
  • Bayındır, Servet. “Modern Faizsiz Finasman Araçlarından Teverruk ve Ges’in Fıkhi Tahlili”. Fıkhi Açıdan Finans ve Altın İşlemleri: Tebliğ ve Müzakereler. ed. Halit Çalış. 153-179. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2012.
  • BESHY, Bireysel Emeklilik Hakkında Yönetmelik. Resmî Gazete 28462 (9 Kasım 2012). Erişim 28 Haziran 2025.
  • https://resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/11/20121109-2.htm BESHYDYDY, Bireysel Emeklilik Sistemi Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik. Resmî Gazete 32146 (28 Mart 2023. Erişim 28 Nisan 2025. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/03/20230328-1.htmBESTYSK, Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu. Resmî Gazete 24366 (7 Nisan 2001). Erişim 12 Nisan 2025.
  • https://mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=4632&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5
  • Beyhakî, Ebû Bekr Ahmed b. el-Hüseyn b. Alî. es-Sünenü’l-kebîr. thk. Abdullah b. Abdülmuhsin et-Türkî. Kahire: Merkezu Hecr li’l-Buhus ve’d-Dirasati’l-Arabiyye ve’l-İslamiyye, 2011.
  • Buhûtî, Mansur b. Yunus b. Salahiddin. Keşşâfü’l-kınâ‘ an metni’l-İknâ‘‎. thk. Lecne Mütehassısa fi Vizârati’l-Adl. el-Memleketü’l-Arabiyyetü’s-Suûdiyye: Vizâratü’l-Adl, 2006.
  • Cebeci, İsmail. “Teverruk”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. EK-2/594-595. Ankara: TDV Yayınları, 2019.
  • Çakır, Mustafa. “Hizmet Finansmanında Zimmette Kiralama Modeli ve Fıkhî Temelleri”. İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi 34 (2019), 289-320.
  • Çalış, Halit - Hacak, Hasan. “Rehin”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 34/538-542. İstanbul: TDV Yayınları, 2007.
  • Çivizâde, Muhyiddin Mehmet Efendi. el-Îsâr li-halli’l-Muhtâr. thk. İlyas Kablan. İstanbul: İrşad Yayınevi, 2016.
  • Dede, Kenan - Yazıcı, Abdurrahman. “Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) ve Faizsiz BES’in Analizi”. İslam Ekonomisi ve Finansı Dergisi (İEFD) 6/1 (2020), 25-54.
  • DİYK, Din İşleri Yüksek Kurulu, “Sigortanın Dini Hükmü”. Erişim 11 Haziran 2025. https://kurul.diyanet.gov.tr/Cevap-Ara/Karar/3656/sigortanin-dini-hukmu#:~:text=yapt%C4%B1rmak%20ve%20bireysel%20emeklilik%20tasarruf,verdi%C4%9Fi%20kar%20paylar%C4%B1n%C4%B1%20almak%20caiz DG, Dünya Gazetesi. “Ekonomi BES Yatırımcısına Ucuz Kredi Fırsatı”. Erişim 9 Haziran 2025.
  • https://www.dunya.com/ekonomi/bes-yatirimcisina-ucuz-kredi-firsati-haberi-737800#:~:text=Bireysel%20Emeklilik%20Sis%C2%ADtemi%20,finans%C2%ADmana%20sağlamanın%20da%20yolu%20açıldı Doğan, Mehmet. Doğan büyük Türkçe Sözlük. İstanbul: Pınar Yayınları, 2008.
  • Durmuş, Abdullah. “Modern Bir Yatırım Yöntemi Olarak Yatırım Fonu ve Fıkhi Açıdan Tahlili”. International Journal of Islamic Economics and Finance Studies 3 (2022), 246-271. https://doi.org/10.54427/ijisef.1183311
  • EGM, Emeklilik Gözetim Merkezi. “Bilgi Merkezi İstatistikler”. Erişim 13 Nisan 2025. https://www.egm.org.tr/bilgi-merkezi/istatistikler/
  • EGM, Emeklilik Gözetim Merkezi. “EGM Hakkında”. Erişim 15 Nisan 2025. https://www.egm.org.tr/kurumsal/egm-hakkinda/
  • EGM, Emeklilik Gözetim Merkezi. “BES Teminatlı Kredi”. Erişim 10 Nisan 2025. https://www.egm.org.tr/bes-teminatli-kredi/
  • EGM, Emeklilik Gözetim Merkezi. “Katılımcı Bilgilendirme Rehberi”. Erişim 8 Nisan 2025. https://www.egm.org.tr/katilimcilar/katilimci-bilgilendirme-rehberi/
  • Erdoğan, Mehmet. Fıkıh ve Hukuk Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Ensar Yayınevi, 2010.
  • Gayretli, Mehmet. “Bir Finansman Aracı Olarak Hizmet Akdi/Zimmette Kiralama”. İhya Uluslararası İslam Araştırmaları Dergisi 11/1 (2025), 341-366. https://doi.org/10.69576/ihya.1540887
  • Güner, Salih. “Dövize Endeksli Pirim İadeli Hayat Sigortası ve İslâm Hukuku Açısından Değerlendirilmesi”. Şırnak Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 36 (2025), 85-102. https://doi.org/10.35415/sirnakifd.1623954
  • Güney, Necmeddin. “Nakit Finansman Kullandırmaya Dayalı Uygulamaların Fıkhî Açıdan Değerlendirilmesi”, Yayımlanmamış Bildiri Metni, 1- 45. Güney, Necmeddin - Gezgin, Yusuf Erdem. “Ülkemizde Uygulanan Faizsiz Bireysel Emeklilik Sisteminin İslam Hukuku Açısından Değerlendirilmesi”. İslam Tetkikleri Dergisi 13/1 (2023), 91-114.
  • https://doi.org/10.26650/iuitd.2023.1219326
  • Hacak, Hasan. “İslam Hukukunda Kişi ve Kişilik (Zimmet) Kavramı”. Marmara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi 65 (2023), 19-39. https://doi.org/10.15370/maruifd.1370833
  • Hacak, Hasan. “İslâm Hukukunda Sigorta ve Fıkıh Bilginlerinin Sigortaya Yaklaşımının Genel Bir Değerlendirmesi”. M.Ü. İlâhiyat Fakültesi Dergisi 30/1 (2006), 21-50.
  • Halebî, İbrâhîm b. Muhammed b. İbrâhîm. Mülteka’l-ebhur ve maahu’t-ta’lîki’l-müyesser ala Mülteka’l-ebhur. thk. Vehbi Süleyman Gaveci. Beyrut: Dâru’l-Beyrûtî, 2005.
  • Halitoğlu, İsmail. “Organize Teverruk Üzerine Bir Analiz ve TKBB Danışma Kurulu ve AAOIFI Standartlarının Mukayesesi”. Kilis 7 Aralık Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 8/2 (2021), 661-695.
  • https://doi.org/10.46353/k7auifd.997443
  • Hammâd, Nezih Kemal. “Rehnu’d-duyûn ve’s-senedât fi’l-fıkhî’l-İslâmî”. Mecelletü’l-Kadâiyye 10 (2014), 11-46.
  • Hayat, Zeynelabidin - Aksu, Eser. “Katılım Finans Kurumlarında Repo Alternatifleri”. Tasavvur / Tekirdağ İlahiyat Dergisi 6/2 (2020), 1189-1236. https://doi.org/10.47424/tasavvur.799545
  • HDIF, HDI Fibaemeklilik. “BES Teminatlı Kredi Dönemi Başladı”. Erişim 9 Haziran 2025. https://www.hdifibaemeklilik.com.tr/hakkimizda/haberler-ve-duyurular/bes-teminatli-kredi-donemi-basladi#:~:text=Devlet%20Katk%C4%B1s%C4%B1%2C%20kredi%20i%C3%A7in%20teminat,g%C3%B6sterilen%20BES%20birikimleri%20d%C4%B1%C5%9F%C4%B1ndad%C4%B1r İbn Âbidîn, Muhammed Emin b. Ömer b. Abdülazîz ed-Dımaşki. Reddü’l-muhtâr ale’d-Dürri’l-muhtâr şerhi Tenviri’l-ebsâr. thk. Adil Ahmed Abdülmevcud - Ali Muhammed Muavvaz. Riyad: Dâru’l-Alemi’l-Kütüb, 2003.
  • İbn Rüşd, Ebü’l-Velîd Muhammed b. Ahmed b. Ahmed el-Kurtubî el-Endelüsî. el-Mukaddimâtü’l-mümehhidât li-beyâni mâ iktedathü rüsûmü’l-Müdevvene mine’l-ahkâmi’ş-şerʿiyyât ve’t-tahṣîlâtü’l-muhkemât li-ümmehâti mesâʾilihe’l-müşkilât. thk. Muhammed Hucî. Beyrut: Dâru’l-Garbi’l-İslâmî, 1988.
  • İbnü’l-Arabî, Ebû Bekir. Ahkâmü’l-Kurʾân. thk. Muhammed Abdulkâdir Atâ. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2003.
  • Kaan, Enver Osman. “‘Finansman Kaynağı Olarak Bey’ Bi’l-Vefa, Bey’ Bi’l-İstiğlal ve Bey’u’l-Îne”. Dil ve Edebiyat Araştırmaları, 17 (2018), 223-251. https://doi.org/10.30767/diledeara.417669
  • Kalkan, Cemal. “Katılım Bankacılığında Yatırım Fonu Temelli Nakit Finansman Yöntemi ve Fıkhî Açıdan Değerlendirilmesi”. Mevzu: Sosyal Bilimler Dergisi 13 (2025), 1017-1042. https://doi.org/10.56720/mevzu.1617566
  • Karâfî, Ebü’l-Abbas Şehabeddin Ahmed b. İdris b. Abdürrahim. ez-Zahîre. thk. Muhammed Ebû Hubze. Beyrut: Dâru’l-Garbi’l-İslâmî, 1994.
  • Karaman, Hayreddin. “Akit”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 2/251-256. İstanbul: TDV Yayınları, 1989.
  • Kâsânî, Ebû Bekr Alaeddin Ebû Bekr b. Mes’ud b. Ahmed el-Hanefî. Bedâ’i‘u’s-sanâi’ fî tertibi’ş-şerâ‘i‘‎. thk. Ahmed Mahmud Ebû Dayf Âli Sibak el-Atmûnî. Kahire: el-Mektebetü’l-Tevfikiyye, 2015.
  • KL, Kubbealtı Lugatı. “Tutu”. Erişim 17 Haziran 2025. https://lugatim.com/s/tutu Komisyon. Açıklamalı Mecelle (Mecelle-i Ahkâm-ı Adliye). thk. Ali Himmet Berki. İstanbul: Hikmet Yayınları, 1990.
  • Komisyon. el-Meâyîrü’ş-şer’iyye: en-nassü’l-kamil li’l-Meâyîri’ş-şer’iyye: en-nassü’l-kamil li’l-Meâyîri’ş-şer’iyye li’l-müessesati’l-maliyyeti’l-İslâmîyye elleti temme i’timaduha. el-Menâme: Dâru’l-Meymân, 2017.
  • Komisyon. Faizsiz Finans Standartları. İstanbul: TKKB Yayınları, 2018.
  • Komisyon. “Rehin”. el-Mevsuatü’l-fıkhiyye. 23/175-189. Kuveyt: Vizaretü’l-Evkaf ve’ş-Şuuni’l-İslâmiyye, 1992.
  • KT, Kuveyt Türk. “Kısa Vadeli Kira Sertifikaları Katılım (TL) Fonu”. Erişim 23 Haziran 2025. https://www.kuveytturkportfoy.com.tr/yatirim-evreni/yatirim-fonlari/tl-fonlari/ktv/
  • Kudûrî, Ebü’l-Hüseyin Ahmed b. Ebî Bekr Muhammed b. Ahmed. Mevsûatü’l-kavâidi’l-fıkhiyyeti’l-mukarene (et-Tecrîd). thk. Muhammed Ahmed Sirac - Ali Cum’a Muhammed. Kahire: Dâru’s-Selâm, 2006.
  • Kurtubî, Muhammed b. Ahmed. el-Câmi li-ahkâmi’l-Kur’ân. thk. Ahmed el-Berdûnî - İbrahim Atfîş. Kahire: Dâru’l-Kütübi’l-Mısriyye, 1964.
  • Liv, Cemil. “Katılım Bankacılığı Hizmet İhtiyaç Finansmanının Fıkhi Açıdan Değerlendirilmesi”. Kocatepe İslami İlimler Dergisi 7/3 (2024), 87-105. https://doi.org/10.52637/kiid.1525180
  • Merginânî, Ebü’l-Hasen Burhânüddîn Ali b. Ebî Bekr b. Abdilcelîl el-Fergânî. el-Hidâye şerhu bidâyeti’l-mübtedî. thk. Ahmed Mahmud eş-Şehâde. İstanbul: Dâru’l-Mizân, 2020.
  • Mevsılî, Ebü’l-Fazl Mecdüddin Abdullah b. Mahmûd b. Mevdud. el-İhtiyâr li-ta’lili’l-Muhtâr. thk. Muhammed Adnan Derviş. Beyrut: Dâru’l-Erkâm, 1418.
  • Meydânî, Abdülganî b. Talib b. Hammade ed-Dımaşkî. el-Lübâb fî şerhi’l-kitâb: dirâse ani’l-Lübâb ve Muhtasari’l-Kudûrî. thk. Sâid Bekdâş. Beyrut: Dâru’l-Beşairi’l-İslâmiyye, 2. Basım, 2014.
  • Muhammed ez-Zeylaî, Ebû Muhammed Cemâlüddîn Abdullah b. Yûsuf b. Nasbu’r-râye li-ahâdisi’l-Hidâye maa hâşiyetihi. thk. Muhammed Avvame. Beyrut: Müessesetü’-r-Reyyân, 1997.
  • Mukirrî, Ahmed Muhammed. “Seddü’z-zerâî”. Mecelletü mecmai’l-fıkhi’l-İslâmî 19/3 (1996), 529-584.
  • Nevevî, Ebû Zekeriyyâ Yahyâ b. Şeref b. Mürî. Ravzatü’t-tâlibîn. thk. Adil Ahmed Abdülmevcud- Ali Muhammed Muavvaz. Beyrut: Dâru Âlemi’l-Kütüb, 2003.
  • NK, NKolay. “BES Teminatlı Kredi”. Erişim 9 Haziran 2025. https://www.nkolay.com/kredi/bes-teminatli-kredi Odabaşı, Mehmet. “Bireysel Emeklilik Sisteminin İslam Hukuku Açısından Değerlendirilmesi”. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (2018), 173-194.
  • Önder, Mehmet Fahrettin. “Türk Hukukunda Yatırım Fonları”. ÖNERİ 4/16 (2001), 223-226. https://doi.org/10.14783/maruoneri.728750
  • Özalp, Serdar. “Günümüzde Uygulanan Vefa Sözleşmesinin Klasik Fıkıhta Yer Alan Bey‘ Bi’l-Vefâ Uygulaması İle Mukayesesi”. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 43 (2024), 121-143. https://doi.org/10.35209/ksuifd.1418283
  • Özdemir, Mücahit (ed.). İslam İktisadı ve Finansı Alanında 50 Kavram. Ankara: Kitabe Yayınları, 2024.
  • Özmen, Mehmet Yuşa. İslam Hukukunda “Alacak Hakkı” Kavramı. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2022.
  • Özmen, Mehmet Yuşa. “Katılım Bankacılığında Hizmet Finansmanı Amacıyla Başvurulan Bir Yöntem Olarak İcâre Sözleşmesi ve İslam Hukuku Açısından Analizi”. İslam Ekonomisi ve Finansı Dergisi (İEFD) 11/1 (2025), 222-264. https://doi.org/10.54863/jief.1657189
  • Paçacı, İbrahim. “Hayat Sigortaları ve Bireysel Emeklilik Sistemi”. Mütefekkir 4/8 (2017), 313-338.
  • https://doi.org/10.30523/mutefekkir.375187 https://doi.org/10.30523/mutefekkir.375187
  • P, Procompliance. “Bankacılık ve Finans Mevzuat ve Uyum Haberleri BES Birikimi ile Kredi Kullanımı”. Erişim 28 Nisan 2025. https://www.procompliance.net/bes-birikimi-ile-kredi-kullanimi/#:~:text=Bu%20do%C4%9Frultuda%20Sigortac%C4%B1l%C4%B1k%20ve%20%C3%96zel,kazand%C4%B1klar%C4%B1%20hak%20ve%20birikimlerini%20koruyabilecektir
  • Râvî, Muhammed el-Beyyûmî. “Mâ yecûzu rehnuhu ve mâ-lâ yecûzu fi’l-fıkhi’l-İslâmî”. Mecelletü Külliyeti’d-Dirâseti’l-İslâmiyyeti ve’l-Arabiyye bi-Gınâ 9 (2007), 539-606.
  • Sağlam, Hadi. “Genel ve Özel Sigortalar Zarar (tazminat) ve Meblağ Sigortalarına Genel Bir Bakış İslâm Hukukçularının Sigortaya Bakışları ve Sigorta Sözleşmelerinin Değerlendirilmesi”. Güncel Dini Meseleler İstişare Toplantısı-III. 525-643. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2013.
  • Sahnûn, Ebû Saîd Abdüsselâm b. Saîd b. Habîb et-Tenûhî. el-Müdevvenetü’l-kübra. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1994.
  • SEDDK, Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu. “Bireysel Emeklilik Sisteminde Katılımcılara Sunulan Yeni Avantajlar Hakkında Duyuru”. Erişim 30 Nisan 2025. https://seddk.gov.tr/tr/bireysel-emeklilik-sisteminde-katilimcilara-sunulan-yeni-avantajlar-hakkinda-duyuru
  • SG, Sigorta Gazetesi. “Bireysel Emeklilik”. Erişim 29 Nisan 2025. https://sigortagazetesi.com/besin-kredide-teminat-gosterilmesi-basliyor-iste-sartlar/#:~:text=1%20Ocak%202024%E2%80%99ten%20itibaren%20bankalardan,%C4%B0%C5%9Fte%20o%20%C5%9Fartlar%E2%80%A6
  • TEB, “BES Teminatlı İhtiyaç Kredisi”. Erişim 9 Haziran 2025. https://www.teb.com.tr/bes-teminatli-kredi/#:~:text=de%C4%9Ferlendirilir.%20,verme%2C%20kefil%20ve%20ek%20belge
  • TKBB, Türkiye Katılım Bankaları Birliği. “Teverruk Standardı”. Erişim 2 Haziran 2025. https://tkbb.org.tr/danisma-kurulu/standartlar
  • TS, Türkiye Sigorta. “Bireysel Emeklilik”. Erişim 12 Nisan 2025. https://www.turkiyesigorta.com.tr/yardim-merkezi/sikca-sorulan-sorular/bireysel-emeklilik
  • Vâilî, Muhammed b. Hamûd. Bugyetü’l-muktesıd şerhu Bidâyetü’l-müctehid. Beyrut: Dâru İbn Hazm, 2019.
  • Zerkeşî, Ebû Abdillâh Şemsüddîn Muhammed b. Abdillâh b. Muhammed. Şerhu’z-Zerkeşî alâ Muhtasari’l-Hırakî. Suudi Arabistan: Dâru’l-Abîkân, 1993.
  • Zeylaî, Fahreddin Osman b. Ali b. Mihcen. Tebyînü’l-hakâik fî şerhi Kenzi’d-dekâik ve bi-hâmişi eş-Şelebî. Bulak: el-Matbaatü’l-Kübra’l-Emiriyye, 1315.
  • Zuhaylî, Vehbe. el-Fıkhü’l-İslâmî ve edilletuhu. Dımaşk: Dâru’l-Fikr, 2012.

Katılım Bankacılığında Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) Teminatlı İhtiyaç Finansmanı Yöntemi ve Fıkhî Açıdan Değerlendirilmesi

Yıl 2025, Cilt: 29 Sayı: 2, 146 - 169, 15.12.2025
https://doi.org/10.18505/cuid.1742544

Öz

Tarih boyunca bireyler, finansman ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla farklı yöntemler geliştirmiştir. Bunlar arasında en yaygın kullanılanlardan biri olan borç ilişkisine dayalı yöntemler, konvansiyonel bankacılığın ortaya çıkışıyla birlikte büyük ölçüde faiz temelli bir hal almıştır. Ancak faiz hassasiyeti olan bireyler için bu durum, alternatif finansman modellerine olan ihtiyacı artırmış ve bu doğrultuda faizsiz bankacılık -Türkiye’deki adıyla katılım bankacılığı- ortaya çıkmış ve bu alanda kullanılabilecek faizsiz finansman enstrümanları tasarlanmıştır. Teknolojik gelişmeler ve dijitalleşmenin etkisiyle tüketim alışkanlıklarında hızlı değişimler yaşanmış, bireylerin ihtiyaç kalemleri çeşitlenmiş ve dolayısıyla nakit ihtiyacı artmıştır. Bu kapsamda faizsiz finansman yöntemlerini tercih eden bireyler yalnızca yatırım amaçlı finansman taleplerinde bulunmakla kalmamış; eğitim, sağlık, seyahat ve dayanıklı tüketim malları gibi çeşitli ihtiyaçlarını karşılamak üzere de nakit talep etmeye başlamışlardır. Katılım bankaları, bu taleplere yanıt vermek amacıyla çeşitli finansman modelleri geliştirmiştir. Bu modeller arasında teverruk, icâre temelli hizmet finansmanı, yatırım fonu temelli finansman ve Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) teminatlı ihtiyaç finansmanı gibi yöntemler öne çıkmaktadır. Söz konusu bu çalışma, kapsamının sınırlı olması nedeniyle yalnızca BES birikimlerinin teminat gösterildiği, belli bankalarca sunulan BES teminatlı ihtiyaç finansmanı uygulamasına odaklanmaktadır. Çalışmanın temel amacı, Türkiye’de sunulan BES teminatlı ihtiyaç finansmanı uygulamasını hem işleyişi hem de fıkhî açıdan değerlendirmektir. Araştırmanın literatüre katkısı, konuya ilişkin müstakil akademik çalışmaların bulunmaması göz önüne alındığında, bu boşluğu kısmen de olsa doldurma yönündeki çabasına dayanmaktadır. Zira her ne kadar katılım bankacılığında nakit kullandırma yöntemleri ile sigorta ve BES üzerine çeşitli fıkhî çalışmalar mevcut olsa da özel olarak BES teminatlı ihtiyaç finansmanına dair müstakil bir çalışmaya rastlanmamıştır. Çalışmada katılım bankacılığı uygulamaları ve ilgili literatür esas alınarak nitel bir yöntem benimsenmiş, ürünün işlem seti de adım adım analiz edilmiştir. Makalenin birinci bölümünde BES teminatlı ihtiyaç finansmanının muhtevası, avantajları, dezavantajları ve işlem süreçleri incelenmiştir. İkinci bölümde ise katılım bankacılığında kullanılabilecek BES teminatlı bazı yöntemlere değinilmiştir. Ardından BES teminatlı ihtiyaç finansmanı, faizsiz finans ilke ve standartları çerçevesinde fıkhî bir analize tabi tutulmuştur. Araştırmalar sonucunda, BES teminatlı ihtiyaç finansmanının işlem setindeki adımlara riayet edilmesi şartıyla fıkhî açıdan meşru kabul edilebileceği tespit edilmiştir. Bununla birlikte özellikle herhangi bir varlığa dayanmayan tüketim amaçlı nakit finansman taleplerinde, bireylerin mali dengelerini koruyabilmeleri için dikkatli ve planlı kullanımın önem taşıdığı vurgulanmıştır. BES teminatlı modelin, bireylerin ödeme güçlüğü riskine karşı belirli ölçüde güvence sunduğu bulgusuna da ulaşılmıştır.

Teşekkür

Çalışmamı okuyarak kıymetli görüş ve katkılarını sunan Doç. Dr. Necmeddin Güney’e çok teşekkür ederim.

Kaynakça

  • AA, Anadolu Ajansı. “Albaraka Türk'ten ‘BES Teminatlı Finansman’ Ürünü”. Erişim 9 Haziran 2025.
  • https://www.aa.com.tr/tr/isdunyasi/finans/albaraka-turkten-bes-teminatli-finansman-urunu/688564 AB, Aktif Bank. “BES Teminatlı N Kolay Kredi”. Erişim 13 Nisan 2025. https://www.aktifbank.com.tr/n-kolay/krediler/bes-teminatli-kredi-ile-geleceginizi-guvence-altinda-tutun
  • Kahraman, Abdullah. İslâm Borçlar Hukukunda Kefâlet Sözleşmesi ve Günümüz Tatbikatı. İstanbul: İFAV, 2008.
  • Ali b. Süleyman el-Merdâvî, Alâuddin Ebû Hasan Ali b. Süleyman b. Ahmed el-Merdâvî. el-İnsâf fî ma‘rifeti’r-râcih mine’l-hilâf. thk. Abdullah b. Muhsin et-Türkî - Abulfettâh Muhammed el-Huluv. Kahire: Hicr li-Tıbâa ve’n-Neşr ve’t-Tevzî, 1995.
  • Ali Haydar Efendi, Hocaeminefendizade. Dürerü’l-hükkâm şerhu Mecelleti’l-ahkâm. çev. Raşit Gündoğdu - Osman Erdem. İstanbul: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2017.
  • Apaydın, H. Yunus. “Kefalet”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 25/168-177. Ankara: TDV Yayınları, 2022.
  • Arıkan, Mustafa. “Türk Özel Hukukunda Alacağın Temliki”. Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 13/1 (2005), 129-155. https://doi.org/10.15337/SUHFD.2017.189.
  • Atan, Ömer Faruk. İslâm Hukukunda Alacağın Teminat Altına Alma Sözleşmesi Rehin Akdi. İstanbul: Hikmetevi Yayınları, 2023.
  • ATKB, Albaraka Türk Katılım Bankası. “BES Teminatlı Finansman”. Erişim 13 Nisan 2025.
  • https://www.albaraka.com.tr/tr/bireysel/finansmanlar/birikimlerinizi-koruyan-bes-teminatli-finansman-albarakada BA, Bank Albilad. “Karâratü’l-lecneti’ş-şer‘iyye”. Erişim 3 Haziran 2025. https://www.bankalbilad.com/ar/about/sharia/Pages/decisions.aspx
  • Bardakoğlu, Ali. “İcâre”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 21/379-388. İstanbul: TDV Yayınları, 2000.
  • Bayındır, Abdulaziz. “Bey‘ bi’l-Vefâ”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 6/20-22. İstanbul: TDV Yayınları, 1992.
  • Bayındır, Servet. “Modern Faizsiz Finasman Araçlarından Teverruk ve Ges’in Fıkhi Tahlili”. Fıkhi Açıdan Finans ve Altın İşlemleri: Tebliğ ve Müzakereler. ed. Halit Çalış. 153-179. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2012.
  • BESHY, Bireysel Emeklilik Hakkında Yönetmelik. Resmî Gazete 28462 (9 Kasım 2012). Erişim 28 Haziran 2025.
  • https://resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/11/20121109-2.htm BESHYDYDY, Bireysel Emeklilik Sistemi Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik. Resmî Gazete 32146 (28 Mart 2023. Erişim 28 Nisan 2025. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/03/20230328-1.htmBESTYSK, Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu. Resmî Gazete 24366 (7 Nisan 2001). Erişim 12 Nisan 2025.
  • https://mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=4632&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5
  • Beyhakî, Ebû Bekr Ahmed b. el-Hüseyn b. Alî. es-Sünenü’l-kebîr. thk. Abdullah b. Abdülmuhsin et-Türkî. Kahire: Merkezu Hecr li’l-Buhus ve’d-Dirasati’l-Arabiyye ve’l-İslamiyye, 2011.
  • Buhûtî, Mansur b. Yunus b. Salahiddin. Keşşâfü’l-kınâ‘ an metni’l-İknâ‘‎. thk. Lecne Mütehassısa fi Vizârati’l-Adl. el-Memleketü’l-Arabiyyetü’s-Suûdiyye: Vizâratü’l-Adl, 2006.
  • Cebeci, İsmail. “Teverruk”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. EK-2/594-595. Ankara: TDV Yayınları, 2019.
  • Çakır, Mustafa. “Hizmet Finansmanında Zimmette Kiralama Modeli ve Fıkhî Temelleri”. İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi 34 (2019), 289-320.
  • Çalış, Halit - Hacak, Hasan. “Rehin”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 34/538-542. İstanbul: TDV Yayınları, 2007.
  • Çivizâde, Muhyiddin Mehmet Efendi. el-Îsâr li-halli’l-Muhtâr. thk. İlyas Kablan. İstanbul: İrşad Yayınevi, 2016.
  • Dede, Kenan - Yazıcı, Abdurrahman. “Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) ve Faizsiz BES’in Analizi”. İslam Ekonomisi ve Finansı Dergisi (İEFD) 6/1 (2020), 25-54.
  • DİYK, Din İşleri Yüksek Kurulu, “Sigortanın Dini Hükmü”. Erişim 11 Haziran 2025. https://kurul.diyanet.gov.tr/Cevap-Ara/Karar/3656/sigortanin-dini-hukmu#:~:text=yapt%C4%B1rmak%20ve%20bireysel%20emeklilik%20tasarruf,verdi%C4%9Fi%20kar%20paylar%C4%B1n%C4%B1%20almak%20caiz DG, Dünya Gazetesi. “Ekonomi BES Yatırımcısına Ucuz Kredi Fırsatı”. Erişim 9 Haziran 2025.
  • https://www.dunya.com/ekonomi/bes-yatirimcisina-ucuz-kredi-firsati-haberi-737800#:~:text=Bireysel%20Emeklilik%20Sis%C2%ADtemi%20,finans%C2%ADmana%20sağlamanın%20da%20yolu%20açıldı Doğan, Mehmet. Doğan büyük Türkçe Sözlük. İstanbul: Pınar Yayınları, 2008.
  • Durmuş, Abdullah. “Modern Bir Yatırım Yöntemi Olarak Yatırım Fonu ve Fıkhi Açıdan Tahlili”. International Journal of Islamic Economics and Finance Studies 3 (2022), 246-271. https://doi.org/10.54427/ijisef.1183311
  • EGM, Emeklilik Gözetim Merkezi. “Bilgi Merkezi İstatistikler”. Erişim 13 Nisan 2025. https://www.egm.org.tr/bilgi-merkezi/istatistikler/
  • EGM, Emeklilik Gözetim Merkezi. “EGM Hakkında”. Erişim 15 Nisan 2025. https://www.egm.org.tr/kurumsal/egm-hakkinda/
  • EGM, Emeklilik Gözetim Merkezi. “BES Teminatlı Kredi”. Erişim 10 Nisan 2025. https://www.egm.org.tr/bes-teminatli-kredi/
  • EGM, Emeklilik Gözetim Merkezi. “Katılımcı Bilgilendirme Rehberi”. Erişim 8 Nisan 2025. https://www.egm.org.tr/katilimcilar/katilimci-bilgilendirme-rehberi/
  • Erdoğan, Mehmet. Fıkıh ve Hukuk Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Ensar Yayınevi, 2010.
  • Gayretli, Mehmet. “Bir Finansman Aracı Olarak Hizmet Akdi/Zimmette Kiralama”. İhya Uluslararası İslam Araştırmaları Dergisi 11/1 (2025), 341-366. https://doi.org/10.69576/ihya.1540887
  • Güner, Salih. “Dövize Endeksli Pirim İadeli Hayat Sigortası ve İslâm Hukuku Açısından Değerlendirilmesi”. Şırnak Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 36 (2025), 85-102. https://doi.org/10.35415/sirnakifd.1623954
  • Güney, Necmeddin. “Nakit Finansman Kullandırmaya Dayalı Uygulamaların Fıkhî Açıdan Değerlendirilmesi”, Yayımlanmamış Bildiri Metni, 1- 45. Güney, Necmeddin - Gezgin, Yusuf Erdem. “Ülkemizde Uygulanan Faizsiz Bireysel Emeklilik Sisteminin İslam Hukuku Açısından Değerlendirilmesi”. İslam Tetkikleri Dergisi 13/1 (2023), 91-114.
  • https://doi.org/10.26650/iuitd.2023.1219326
  • Hacak, Hasan. “İslam Hukukunda Kişi ve Kişilik (Zimmet) Kavramı”. Marmara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi 65 (2023), 19-39. https://doi.org/10.15370/maruifd.1370833
  • Hacak, Hasan. “İslâm Hukukunda Sigorta ve Fıkıh Bilginlerinin Sigortaya Yaklaşımının Genel Bir Değerlendirmesi”. M.Ü. İlâhiyat Fakültesi Dergisi 30/1 (2006), 21-50.
  • Halebî, İbrâhîm b. Muhammed b. İbrâhîm. Mülteka’l-ebhur ve maahu’t-ta’lîki’l-müyesser ala Mülteka’l-ebhur. thk. Vehbi Süleyman Gaveci. Beyrut: Dâru’l-Beyrûtî, 2005.
  • Halitoğlu, İsmail. “Organize Teverruk Üzerine Bir Analiz ve TKBB Danışma Kurulu ve AAOIFI Standartlarının Mukayesesi”. Kilis 7 Aralık Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 8/2 (2021), 661-695.
  • https://doi.org/10.46353/k7auifd.997443
  • Hammâd, Nezih Kemal. “Rehnu’d-duyûn ve’s-senedât fi’l-fıkhî’l-İslâmî”. Mecelletü’l-Kadâiyye 10 (2014), 11-46.
  • Hayat, Zeynelabidin - Aksu, Eser. “Katılım Finans Kurumlarında Repo Alternatifleri”. Tasavvur / Tekirdağ İlahiyat Dergisi 6/2 (2020), 1189-1236. https://doi.org/10.47424/tasavvur.799545
  • HDIF, HDI Fibaemeklilik. “BES Teminatlı Kredi Dönemi Başladı”. Erişim 9 Haziran 2025. https://www.hdifibaemeklilik.com.tr/hakkimizda/haberler-ve-duyurular/bes-teminatli-kredi-donemi-basladi#:~:text=Devlet%20Katk%C4%B1s%C4%B1%2C%20kredi%20i%C3%A7in%20teminat,g%C3%B6sterilen%20BES%20birikimleri%20d%C4%B1%C5%9F%C4%B1ndad%C4%B1r İbn Âbidîn, Muhammed Emin b. Ömer b. Abdülazîz ed-Dımaşki. Reddü’l-muhtâr ale’d-Dürri’l-muhtâr şerhi Tenviri’l-ebsâr. thk. Adil Ahmed Abdülmevcud - Ali Muhammed Muavvaz. Riyad: Dâru’l-Alemi’l-Kütüb, 2003.
  • İbn Rüşd, Ebü’l-Velîd Muhammed b. Ahmed b. Ahmed el-Kurtubî el-Endelüsî. el-Mukaddimâtü’l-mümehhidât li-beyâni mâ iktedathü rüsûmü’l-Müdevvene mine’l-ahkâmi’ş-şerʿiyyât ve’t-tahṣîlâtü’l-muhkemât li-ümmehâti mesâʾilihe’l-müşkilât. thk. Muhammed Hucî. Beyrut: Dâru’l-Garbi’l-İslâmî, 1988.
  • İbnü’l-Arabî, Ebû Bekir. Ahkâmü’l-Kurʾân. thk. Muhammed Abdulkâdir Atâ. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2003.
  • Kaan, Enver Osman. “‘Finansman Kaynağı Olarak Bey’ Bi’l-Vefa, Bey’ Bi’l-İstiğlal ve Bey’u’l-Îne”. Dil ve Edebiyat Araştırmaları, 17 (2018), 223-251. https://doi.org/10.30767/diledeara.417669
  • Kalkan, Cemal. “Katılım Bankacılığında Yatırım Fonu Temelli Nakit Finansman Yöntemi ve Fıkhî Açıdan Değerlendirilmesi”. Mevzu: Sosyal Bilimler Dergisi 13 (2025), 1017-1042. https://doi.org/10.56720/mevzu.1617566
  • Karâfî, Ebü’l-Abbas Şehabeddin Ahmed b. İdris b. Abdürrahim. ez-Zahîre. thk. Muhammed Ebû Hubze. Beyrut: Dâru’l-Garbi’l-İslâmî, 1994.
  • Karaman, Hayreddin. “Akit”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 2/251-256. İstanbul: TDV Yayınları, 1989.
  • Kâsânî, Ebû Bekr Alaeddin Ebû Bekr b. Mes’ud b. Ahmed el-Hanefî. Bedâ’i‘u’s-sanâi’ fî tertibi’ş-şerâ‘i‘‎. thk. Ahmed Mahmud Ebû Dayf Âli Sibak el-Atmûnî. Kahire: el-Mektebetü’l-Tevfikiyye, 2015.
  • KL, Kubbealtı Lugatı. “Tutu”. Erişim 17 Haziran 2025. https://lugatim.com/s/tutu Komisyon. Açıklamalı Mecelle (Mecelle-i Ahkâm-ı Adliye). thk. Ali Himmet Berki. İstanbul: Hikmet Yayınları, 1990.
  • Komisyon. el-Meâyîrü’ş-şer’iyye: en-nassü’l-kamil li’l-Meâyîri’ş-şer’iyye: en-nassü’l-kamil li’l-Meâyîri’ş-şer’iyye li’l-müessesati’l-maliyyeti’l-İslâmîyye elleti temme i’timaduha. el-Menâme: Dâru’l-Meymân, 2017.
  • Komisyon. Faizsiz Finans Standartları. İstanbul: TKKB Yayınları, 2018.
  • Komisyon. “Rehin”. el-Mevsuatü’l-fıkhiyye. 23/175-189. Kuveyt: Vizaretü’l-Evkaf ve’ş-Şuuni’l-İslâmiyye, 1992.
  • KT, Kuveyt Türk. “Kısa Vadeli Kira Sertifikaları Katılım (TL) Fonu”. Erişim 23 Haziran 2025. https://www.kuveytturkportfoy.com.tr/yatirim-evreni/yatirim-fonlari/tl-fonlari/ktv/
  • Kudûrî, Ebü’l-Hüseyin Ahmed b. Ebî Bekr Muhammed b. Ahmed. Mevsûatü’l-kavâidi’l-fıkhiyyeti’l-mukarene (et-Tecrîd). thk. Muhammed Ahmed Sirac - Ali Cum’a Muhammed. Kahire: Dâru’s-Selâm, 2006.
  • Kurtubî, Muhammed b. Ahmed. el-Câmi li-ahkâmi’l-Kur’ân. thk. Ahmed el-Berdûnî - İbrahim Atfîş. Kahire: Dâru’l-Kütübi’l-Mısriyye, 1964.
  • Liv, Cemil. “Katılım Bankacılığı Hizmet İhtiyaç Finansmanının Fıkhi Açıdan Değerlendirilmesi”. Kocatepe İslami İlimler Dergisi 7/3 (2024), 87-105. https://doi.org/10.52637/kiid.1525180
  • Merginânî, Ebü’l-Hasen Burhânüddîn Ali b. Ebî Bekr b. Abdilcelîl el-Fergânî. el-Hidâye şerhu bidâyeti’l-mübtedî. thk. Ahmed Mahmud eş-Şehâde. İstanbul: Dâru’l-Mizân, 2020.
  • Mevsılî, Ebü’l-Fazl Mecdüddin Abdullah b. Mahmûd b. Mevdud. el-İhtiyâr li-ta’lili’l-Muhtâr. thk. Muhammed Adnan Derviş. Beyrut: Dâru’l-Erkâm, 1418.
  • Meydânî, Abdülganî b. Talib b. Hammade ed-Dımaşkî. el-Lübâb fî şerhi’l-kitâb: dirâse ani’l-Lübâb ve Muhtasari’l-Kudûrî. thk. Sâid Bekdâş. Beyrut: Dâru’l-Beşairi’l-İslâmiyye, 2. Basım, 2014.
  • Muhammed ez-Zeylaî, Ebû Muhammed Cemâlüddîn Abdullah b. Yûsuf b. Nasbu’r-râye li-ahâdisi’l-Hidâye maa hâşiyetihi. thk. Muhammed Avvame. Beyrut: Müessesetü’-r-Reyyân, 1997.
  • Mukirrî, Ahmed Muhammed. “Seddü’z-zerâî”. Mecelletü mecmai’l-fıkhi’l-İslâmî 19/3 (1996), 529-584.
  • Nevevî, Ebû Zekeriyyâ Yahyâ b. Şeref b. Mürî. Ravzatü’t-tâlibîn. thk. Adil Ahmed Abdülmevcud- Ali Muhammed Muavvaz. Beyrut: Dâru Âlemi’l-Kütüb, 2003.
  • NK, NKolay. “BES Teminatlı Kredi”. Erişim 9 Haziran 2025. https://www.nkolay.com/kredi/bes-teminatli-kredi Odabaşı, Mehmet. “Bireysel Emeklilik Sisteminin İslam Hukuku Açısından Değerlendirilmesi”. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (2018), 173-194.
  • Önder, Mehmet Fahrettin. “Türk Hukukunda Yatırım Fonları”. ÖNERİ 4/16 (2001), 223-226. https://doi.org/10.14783/maruoneri.728750
  • Özalp, Serdar. “Günümüzde Uygulanan Vefa Sözleşmesinin Klasik Fıkıhta Yer Alan Bey‘ Bi’l-Vefâ Uygulaması İle Mukayesesi”. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 43 (2024), 121-143. https://doi.org/10.35209/ksuifd.1418283
  • Özdemir, Mücahit (ed.). İslam İktisadı ve Finansı Alanında 50 Kavram. Ankara: Kitabe Yayınları, 2024.
  • Özmen, Mehmet Yuşa. İslam Hukukunda “Alacak Hakkı” Kavramı. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2022.
  • Özmen, Mehmet Yuşa. “Katılım Bankacılığında Hizmet Finansmanı Amacıyla Başvurulan Bir Yöntem Olarak İcâre Sözleşmesi ve İslam Hukuku Açısından Analizi”. İslam Ekonomisi ve Finansı Dergisi (İEFD) 11/1 (2025), 222-264. https://doi.org/10.54863/jief.1657189
  • Paçacı, İbrahim. “Hayat Sigortaları ve Bireysel Emeklilik Sistemi”. Mütefekkir 4/8 (2017), 313-338.
  • https://doi.org/10.30523/mutefekkir.375187 https://doi.org/10.30523/mutefekkir.375187
  • P, Procompliance. “Bankacılık ve Finans Mevzuat ve Uyum Haberleri BES Birikimi ile Kredi Kullanımı”. Erişim 28 Nisan 2025. https://www.procompliance.net/bes-birikimi-ile-kredi-kullanimi/#:~:text=Bu%20do%C4%9Frultuda%20Sigortac%C4%B1l%C4%B1k%20ve%20%C3%96zel,kazand%C4%B1klar%C4%B1%20hak%20ve%20birikimlerini%20koruyabilecektir
  • Râvî, Muhammed el-Beyyûmî. “Mâ yecûzu rehnuhu ve mâ-lâ yecûzu fi’l-fıkhi’l-İslâmî”. Mecelletü Külliyeti’d-Dirâseti’l-İslâmiyyeti ve’l-Arabiyye bi-Gınâ 9 (2007), 539-606.
  • Sağlam, Hadi. “Genel ve Özel Sigortalar Zarar (tazminat) ve Meblağ Sigortalarına Genel Bir Bakış İslâm Hukukçularının Sigortaya Bakışları ve Sigorta Sözleşmelerinin Değerlendirilmesi”. Güncel Dini Meseleler İstişare Toplantısı-III. 525-643. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2013.
  • Sahnûn, Ebû Saîd Abdüsselâm b. Saîd b. Habîb et-Tenûhî. el-Müdevvenetü’l-kübra. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1994.
  • SEDDK, Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu. “Bireysel Emeklilik Sisteminde Katılımcılara Sunulan Yeni Avantajlar Hakkında Duyuru”. Erişim 30 Nisan 2025. https://seddk.gov.tr/tr/bireysel-emeklilik-sisteminde-katilimcilara-sunulan-yeni-avantajlar-hakkinda-duyuru
  • SG, Sigorta Gazetesi. “Bireysel Emeklilik”. Erişim 29 Nisan 2025. https://sigortagazetesi.com/besin-kredide-teminat-gosterilmesi-basliyor-iste-sartlar/#:~:text=1%20Ocak%202024%E2%80%99ten%20itibaren%20bankalardan,%C4%B0%C5%9Fte%20o%20%C5%9Fartlar%E2%80%A6
  • TEB, “BES Teminatlı İhtiyaç Kredisi”. Erişim 9 Haziran 2025. https://www.teb.com.tr/bes-teminatli-kredi/#:~:text=de%C4%9Ferlendirilir.%20,verme%2C%20kefil%20ve%20ek%20belge
  • TKBB, Türkiye Katılım Bankaları Birliği. “Teverruk Standardı”. Erişim 2 Haziran 2025. https://tkbb.org.tr/danisma-kurulu/standartlar
  • TS, Türkiye Sigorta. “Bireysel Emeklilik”. Erişim 12 Nisan 2025. https://www.turkiyesigorta.com.tr/yardim-merkezi/sikca-sorulan-sorular/bireysel-emeklilik
  • Vâilî, Muhammed b. Hamûd. Bugyetü’l-muktesıd şerhu Bidâyetü’l-müctehid. Beyrut: Dâru İbn Hazm, 2019.
  • Zerkeşî, Ebû Abdillâh Şemsüddîn Muhammed b. Abdillâh b. Muhammed. Şerhu’z-Zerkeşî alâ Muhtasari’l-Hırakî. Suudi Arabistan: Dâru’l-Abîkân, 1993.
  • Zeylaî, Fahreddin Osman b. Ali b. Mihcen. Tebyînü’l-hakâik fî şerhi Kenzi’d-dekâik ve bi-hâmişi eş-Şelebî. Bulak: el-Matbaatü’l-Kübra’l-Emiriyye, 1315.
  • Zuhaylî, Vehbe. el-Fıkhü’l-İslâmî ve edilletuhu. Dımaşk: Dâru’l-Fikr, 2012.
Toplam 85 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular İslam Hukuku
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Yunus Akyüz 0000-0003-4690-5772

Gönderilme Tarihi 15 Temmuz 2025
Kabul Tarihi 10 Aralık 2025
Yayımlanma Tarihi 15 Aralık 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Cilt: 29 Sayı: 2

Kaynak Göster

ISNAD Akyüz, Yunus. “Katılım Bankacılığında Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) Teminatlı İhtiyaç Finansmanı Yöntemi ve Fıkhî Açıdan Değerlendirilmesi”. Cumhuriyet İlahiyat Dergisi 29/2 (Aralık2025), 146-169. https://doi.org/10.18505/cuid.1742544.

Cumhuriyet İlahiyat Dergisi Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı (CC BY NC) ile lisanslanmıştır.