Characteristics of Arrogant in the Qur’ān

Yıl 2017, Cilt: 21 Sayı: 3 - Kur'an Araştırmaları Özel Sayısı, 1591 - 1622, 15.12.2017

Ahmet Özdemir

https://doi.org/10.18505/cuid.337359

Öz

Abstract: Human has
been sent to the world for exam. The criterion for success in this exam can
live according to the Qur’ān and the Sunnah. Therefore, people are in need of
guidance of these two resources. The purpose of the Qur’ān is to guide people.
God emphasizes the positive and negative human character in the Qur’ān. By
giving examples from the past, they have made them concrete in the eyes of
people. He warns people in this subject by letting them know that the good will
go to heaven and the evil will go to hell. One of the bad examples is arrogant.
In this article, we have dealt the characteristics subject of arrogant in the
Qur’ān. In this context, we have demonstrated how they have a personality of the
person. In addition, the attitude they have displayed against God we have
examined. We saw that they have an unbeliever and rebellious personality. At
the same time, we saw they were hostile to all the prophets who were sent and
the revelation they brought. We also discussed their position against other
people who are not like themselves. We've found that they see weak people in
society as small. They do not want to share the instruments they have. As a
result of these behaviours, we have shown the treatment that they will face in
the hereafter.

Summary: In the Qur’ān, we see the positive and negative
aspects of human characteristics. God explains which features these people
possess. By giving examples from the past, he has made these things tangible in
the eyes of people. In the Qur’ān, those who have positive characters are
praised, while those who have negative characters are dismissed.

The arrogance, one of the negative characters, is
explained in the Qur’ān. These are mostly prominent people in the society.
These people exploit the other people at the same time. Every prophet struggled
with these people. These people resisted with all their might in order that the
prophets would not succeed. Their hostility to the prophets has reached
unimaginable proportions. Every prophet has struggled with one or more arrogant
in his own time. A Pharaoh against whom prophet Moses struggled is one of them.
Another example is Nimrod who does not know the limits of his hostility against
prophet Abraham and throws him to the fire. Abū Jahl and Abū Lahab who tortured
prophet Muhammad and his companions, are other examples.

In the Qur’ān, we see that some of the characteristics
of the arrogant are explained. It is possible to handle the characteristics of
these people in two categories. The first one of these is that they do not
accept a superior being above themselves. In this context, it is seen that they
deny the existence of God. Moreover, it is obvious that they have many things
in see equal with him. Therefore, they have a rebellious attitude toward God.
The second is their attitude towards other people. Especially, they show
arrogant behaviour against weak people in society. They think that they are in
a privileged position from others. Therefore, they look down on others, and
they hold in disrespect.

It is known that they have a negative attitude in
connection with the belief of God. They have a lack of disbelief not only God
but also against his teachings. For example, they do not believe in the
Afterlife which will come after this world. As a result of this, they do not
accept the prophets he sent us. Whereas, he trusts the prophets before their
prophecies. The reason of their hostility to them is that they are sent by God.
Because the laws brought by the prophets removed the inequality from society.
It intended to provide the justice among people. When they accept this
invitation, they will not have any difference from other people.

As long as they do not accept the prophets, it is not
expected to accept the Qur’ānic verses they bring. Of course, it is not
possible to worship a God they do not accept. At the same time, they accept
other gods apart from God. There is a worldly benefit in accepting other
deities. This consolidates their authorities on the weak part of the society.
That is to prevent them from using a spiritual force to rebel against them.
Because they will not be willing to share their possibilities with them. It is
clearly given in the Qur’ān that shirk
is an unforgivable sin. With evidences, it is explained why God cannot have a
partner. But they will not accept any evidence that is offered to them. The
only criterion for them is their own thinking.

It is mentioned in the Qur’ān that arrogant has also a
negative attitude towards the weak part of the society. While presenting this
attitude, they act together with the elders of the community who are in the
same position as themselves. They make friendship with those who have the same
position as themselves. They cannot stand being in the same environment with
other people. So, they create a great power. By behaving in this way, they show
more oppressive attitude towards the weak part of the society. As a result,
they act together against each power. As a result, there is a degree of
difference between them and the weak part of the society. They try to make
sovereign the caste system dominant in society.

They see themselves as privileged from other people
who are not wealthy. They do not let other people benefit from the
possibilities they have. They do not have the thought of doing a favour.
Moreover, they make efforts to prevent others from doing a favour to others.
That is, they do not let the formation of a society in which co-operation is
dominant. They prevent the favours that are wanted to be done. From time to
time, it can be seen that they do a little favour. They do not stay back from
showing off the small favours they have done to get something in the World.

These people who have a negative personality, cannot
accept any suggestions and advice that can be made to them. For this reason,
they do not want to take orders from any authority. They just know this world
as a life. Therefore, they have made all their investments for this World. They
live a life without caring about other people. A life like this will not be
accepted by the God. For this reason, they are not loved by God. It cannot be
said that they are loved by other people as well too much.

It is certain that the result of their behaviours will
be negative. In the Afterlife, they will regret what they have done in the
world. But these regrets will not benefit them. In the Afterlife, their
possibilities when they have in the world will not also benefit them. Whereas,
they thought that the opportunities they had in the world would save them in
the Afterlife. Because they believed that they would do whatever they want in
the Afterlife like they did in the world. They made a fun of the prophets by
asking when you would bring us punishment. They are going to suffer a hurt
punishment there. This punishment that they will be exposed to will be
infinite. Those who seem friendly to them in this world will leave themselves
alone in the Afterlife.

In this article, we have dealt with the
characteristics of the arrogant in the Qur’ān. We have focused on their
character constructions. We searched the reasons behind their behaviours. We
gave enough information about them. In order to make it clearer, we give
examples from our daily life to make it more understandable. We have emphasized
how having an arrogant structure will isolate the person both in this world and
in the Hereafter.

Anahtar Kelimeler

Qur’ān, Worship, Ethic, Arrogance, Grandiosity

Kur’an’da Tekebbür Ehlinin Özellikleri

Öz

Öz: İnsan, dünyaya imtihan olmak için
gönderilmiştir. Bu imtihanda başarılı olmanın kriteri, Kur’an ve sünnete uygun
bir hayat yaşayabilmektir. Bu nedenle kişinin, bu iki kaynağın rehberliğine
ihtiyacı vardır. Kur’an’ın amacı insanlara rehberlik etmektir. Allah, Kur’an’da
olumlu ve olumsuz insan karakteri üzerinde durmuştur. Tarihten örnekler vererek
bunları insanların gözünde somut hale getirmiştir. İyilerin cennete, kötülerin
ise cehenneme gideceğini haber vermek suretiyle bu konuda insanları uyarmıştır.
Kötü örneklerden bir tanesi de tekebbür ehlidir. Bu makalede Kur’an’da tekebbür
ehlinin özellikleri konusunu ele aldık. Bu çerçevede adı geçen kişilerin nasıl
bir kişiliğe sahip olduklarını ortaya koyduk. Bunun yanında Allah’a karşı sergilemiş
oldukları tavırları inceledik. İnkârcı ve isyankâr bir kişiliğe sahip olduklarını
gördük. Aynı zamanda gönderilen bütün peygamberlere ve onların getirdikleri
vahiylere düşmanlık ettiklerini müşahede ettik. Ayrıca kendileri gibi olmayan
diğer insanlara karşı duruşlarını ele aldık. Toplumdaki zayıf insanları küçük
gördüklerini tespit ettik. Onlar, sahip oldukları varlıklarını kimseyle
paylaşmak istememişlerdir. Bu davranışlarının sonucu olarak ahirette karşılaşacakları
muameleyi gözler önüne serdik.

Özet: Kur’an’da
olumlu ve olumsuz insan karakterlerinden bahsedildiğini görmekteyiz. Allah, bu kişilerin hangi özelliklere
sahip olduklarını açıklamıştır. Tarihten örnekler vererek bunları
insanların gözünde somut hale getirmiştir. Kur’an’da Olumlu karaktere sahip olanlar övülmüş, olumsuz karaktere
sahip olanlar ise yerilmiştir.

Tekebbür ehli, Kur’an’da anlatılan
olumsuz karakterlerden bir tanesidir. Bunlar, daha çok toplumda önde gelen kişilerdir. Bu kişiler, aynı
zamanda diğer insanları da sömürmektedirler. Her peygamber, bu kişilerle
mücadele etmiştir. Peygamberlerin amacına ulaşmaması için bu kişiler, bütün
güçleriyle karşı koymuşlardır. Bunların, peygamberlere yapmış oldukları
düşmanlıkları akıl almaz boyutlara da ulaşmıştır. Her peygamber, kendi
dönemindeki bir veya birçok müstekbirle mücadele etmiştir. Hz. Musa’nın
mücadele ettiği bir Firavun bunlardan bir tanesidir. Hz. İbrahim’e karşı
düşmanlıkta sınır tanımayan ve onu ateşe atan Nemrut bir başka örnektir. Hz.
Muhammed’e ve ashabına olmadık eziyetler yapan Ebu Cehil, Ebu Leheb bunun diğer
örnekleridir.

Kur’an’da
tekebbür ehlinin bazı özelliklerinin anlatıldığını görmekteyiz. Bu kişilerin
özelliklerini iki kategoride ele almak mümkündür. Bunlardan birincisi, kendilerinden
üstün bir varlığı kabul etmemeleridir. Bu bağlamda Allah’ın varlığını inkar
ettikleri görülmektedir. Bunun yanında Ona birçok şeyi ortak koştukları da
aşikardır. O nedenle yüce yaratıcıya karşı isyankar bir tavırları söz
konusudur. İkincisi ise diğer insanlara karşı tavırlarıdır. Özellikle toplumun
zayıf kesimine karşı kibirli davranışlar sergilemektedirler. Kendilerinin
onlardan ayrıcalıklı bir konumda olduklarını düşünmektedirler. Bu nedenle zayıf
kesime tepeden bakmakta ve onları küçük görmektedirler.

Allah’a
inanç noktasında olumsuz bir tavır takındıkları malumdur. Onlarda sadece
Allah’a değil, Onun öğretilerine karşı da bir inançsızlık söz konusudur.
Örneğin bu dünyadan sonra gelecek olan ahiret gününe iman etmezler. Bunun doğal
bir sonucu olarak O’nun gönderdiği peygamberleri de kabul etmezler. Oysa O peygamberlere peygamberlikleri
öncesinde güven duymaktaydılar. Onlara düşmanlık yapmalarının nedeni Allah
tarafından gönderilmeleridir. Çünkü peygamberlerin getirdiği kurallar toplumda
eşitsizliği ortadan kaldırmaktaydı. İnsanlar arasında adaletin temin edilmesini
amaçlamaktaydı. Bu daveti kabul ettikleri zaman diğer insanlardan hiçbir
farkları kalmayacaktı.

Peygamberleri
kabul etmeyince onların getirdiği âyetleri kabul etmeleri beklenemez. Elbette
ki kabul etmedikleri bir yaratıcıya kulluk etmeleri de söz konusu olamaz. Bununla
da kalmayıp Allah’ın dışında başka ilahların varlığını da kabul ederler. Başka
ilahlar kabul etmelerinde dünyevi bir çıkar da mevcuttur. Bu da, toplumun zayıf
kesimi üzerindeki otoritelerini sağlamlaştırmaktır. Yani onların, kendilerine
başkaldırmasına manevi bir güç kullanarak engel olmaktır. Çünkü onlar,
imkanlarını bu güçlerle de paylaşmaya razı olmazlar. Şirkin affedilmez bir
günah olduğu Kur’an’da açıkça yer almaktadır. Delilleriyle birlikte Allah’ın
neden bir ortağının olamayacağı açıklanmıştır. Ama onlar, kendilerine sunulan hiçbir delili de kabul
etmezler. Onlar için tek ölçü kendi düşünceleridir.

 Tekebbür ehlinin, Kur’an’da, toplumun
zayıf kesimine karşı da olumsuz bir tavır içerisinde olduklarından bahsedilir. Bu
tavrı ortaya koyarken, kendileri ile aynı konumda olan toplumun ileri gelenleri
ile birlikte hareket ederler. Kendileri
ile aynı seviyede olanlarla dostluk kurarlar. Diğer insanlarla aynı ortamda
bulunmaya dahi tahammül edemezler. Böylece büyük bir güç oluşturmuş
olurlar. Bu şekilde davranarak toplumun zayıf kesimine karşı daha baskıcı bir
tutum sergilemiş olurlar. Neticede karşılarında durabilecek her güce karşı
birlikte hareket ederler. Sonuçta toplumun zayıf kesimi ile aralarında bir
derece farkı meydana gelmiş olur. Kast sistemi yapısını toplumda egemen kılmaya
çalışırlar.

Kendilerini,
varlıklı olmayan insanlardan ayrıcalıklı görürler. Sahip oldukları imkânlardan diğer
insanları faydalandırmazlar. İnsanlara iyilik yapmak gibi bir düşünceleri
yoktur. Daha da ileri giderek diğer insanların da başkalarına iyilik
yapmamaları için çaba sarf ederler. Yani yardımlaşmanın egemen olduğu bir toplum yapısının oluşmasına izin
vermezler. Yapılmak istenen iyiliklere engel olurlar. Zaman zaman çok az
miktarda iyilik yaptıkları görülebilir. Dünyalık bir şeyler elde etmek için
yapmış oldukları küçük iyiliklerde gösteriş yapmaktan geri durmazlar.

Olumsuz
bir kişilik yapısına sahip bu insanlar, kendilerine yapılabilecek hiçbir
öneriyi ve tavsiyeyi kabullenemezler. Bu nedenle hiçbir otoriteden emir almak
istemezler. Hayatı sadece bu dünyadan ibaret görmektedirler. O yüzden bütün yatırımlarını bu dünya
için yapmışlardır. Diğer insanları umursamadan bir hayat yaşamaktadırlar. Bu
şekilde bir yaşantı Yüce Yaratıcı tarafından kabul edilmeyecektir. Bu nedenle
Allah tarafından sevilmezler. Diğer insanlar tarafından sevildikleri de pek
söylenemez.

Davranışlarının sonucunun olumsuz olacağı
muhakkaktır. Ahirette, dünyada iken yaptıklarından pişman olacaklardır. Fakat
bu pişmanlıklarının onlara bir faydası olmayacaktır. Ahirette, dünyada iken
sahip oldukları imkanlarının da yine onlara bir faydası olmayacaktır. Oysa
dünyada iken sahip oldukları imkanların kendilerini ahirette kurtaracağını
düşünmüşlerdi. Çünkü bu dünyada nasıl ki istediklerini yapıyorlarsa ahirette de
yapacaklarına inanıyorlardı. Bize azabı ne zaman getireceksin diye
peygamberlerle alay etmişlerdi. Onlar orada can yakıcı bir azaba
uğrayacaklardır. Maruz kalacakları bu azap sonsuz olacaktır. Bu dünyada iken
onlara dost gibi görünenler ahirette kendilerini yalnız bırakacaklardır.

Bu makalede Kur’an’da tekebbür ehlinin
özellikleri konusunu ele aldık. Onların karakter yapıları üzerinde durduk.
Davranışlarının arka planında yatan sebepleri irdeledik. Onlar hakkında yeterli
bilgiler verdik. Daha anlaşılır olsun diye günümüzden örnekler vererek konunun
daha anlaşılır olmasını sağladık. Kibirli
bir yapıya sahip olmanın kişiyi hem bu dünyada hem de ahirette nasıl
yalnızlaştıracağını vurguladık. 

Anahtar Kelimeler

Kur’an, Tekebbür, Kibir, Ahlak, Kulluk, Kibir

Kaynakça

• Ebû Hayyân, Muhammed b. Yûsuf el-Endelüsî. el-Bahrü’l-muhît fi’t-tefsîr. 10 cilt. Beyrut: Dâru’l-Fikr, 1420.
• Ebüssuûd Efendi. İrşâdü’l-‘akli’s-selîm ilâ mezâye’l-kitâbi’l-kerîm. 9 cilt. Beyrut: Daru İhyai’t-Turasi’l-Arabiyyi, ts.
• Âlûsî, Şehabeddin Mahmûd. Rûhu’l-me‘ânî. 16 cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütüb el-İlmiyye, 1415.
• Begavî, Ebû Muhammed el-Ferrâ’. Me‘âlimü’t-tenzîl. 5 cilt. Beyrut: Daru İhyai’t-Turasi’l-Arabiyyi, 1418.
• Beyzâvî, Nâsırüddîn. Envârü’t-tenzîl ve esrârü’t-te’vîl. 5 cilt. Beyrut: Daru İhyai’t-Turasi’l-Arabiyyi, 1418.
• Cevherî, İsmâil b. Hammâd. Tâcü'l-luğa. Sıhâhu'l-luğa, es-Sıhâh fi'l-luğa. 6 cilt. Beyrut: Dâru’l-İlm li’l-Melayin, 4. baskı, 1407/1987.
• Gazzâlî, Ebû Hâmid Muhammed. İhyâ’ü ulûmi’d-dîn. trc. Ali Arslan. İstanbul: Merve Yayın-Dağıtım, ts.
• İsfahânî, Râgıb. el-Müfredât. Beyrut: Daru’l-marife, 2005/1426.
• Kâsımî, Cemâleddîn. Mehâsinü’t-te’vîl. 9 cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütüb el-İlmiyye, 1418.
• Kurtubî, Muhammed b. Ahmed. el-Câmi’ li-ahkâmi’l-Kur’ân. 20 cilt. Kahire: Dâru’l-Kütüb el-Mısriyye, 2. baskı, 1964/1384.
• Mâtürîdî, Ebû Mansûr Muhammed. Te’vîlâtü Ehli’s-sünne. 10 cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütüb el-İlmiyye, 1426/2005.
• Mâverdî, Ebü’l-Hasen. en-Nüket ve’l-‘uyûn. 6 cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütüb el-İlmiyye, ts.
• Merâgî, Ahmed Mustafa. Tefsîrü’l-Merâgî. 30 cilt. Mısır: Mektebetü Mustafa Elbânî el-Halebî ve Evlâduhu, 1946.
• Nesefî, Abdullah b. Ahmed b. Mahmûd Ebü’l-Berekât. Medârikü’t-tenzîl ve hakâ’iku’t-tevîl. 3 cilt. Beyrut: Dâru’l-Kelime et-Tayyib, 1998.
• Râzî, Fahrüddîn. Mefâtîhu’l-gayb. et-Tefsîrü’l-kebîr. 32 cilt. Beyrut: Daru İhyai’t-Turasi’l-Arabiyyi, 1420.
• Esed, Muhammed. Kur’an Mesajı Meâl-Tefsir. trc. Ahmet Ertürk ve Cahit Koytak. 3 cilt. İstanbul: İşaret yayınları, 1999/1420.
• Sâdî, Abdurrahman b. Nâsır. Teysîrü’l-kerîmi’r-Rahmân fî tefsîri kelâmi’l-Mennân. Byy: Müessesetü’r-risale, 1420/2000.
• Şevkânî, Ebû Abdillâh. Fethu’l-kadîr el-câmi’ fenneyi’r-rivâye ve’d-dirâye min ‘ilmi’t-tefsîr. 6 cilt. Dımeşk-Beyrut: Dâru’l-Kelim et-Tıyb, 1414.
• Taberî, Muhammed b. Cerîr. Câmi‘u’l-beyân ‘an te’vîli âyi’l-Kur’ân. 4 cilt. Byy: Müessesetü’r-risale, 2000/1420.
• Tantâvî, Muhammed Seyyid. et-Tefsîrü’l-vasît li’l-Kur’âni’l-kerîm. 15 cilt. Kahire: Daru Nehdati Mısr, 1997.
• Zebîdî, Muhammed Murtazâ. Tâcü’l-arȗs min cevâhiri’l-Kâmȗs. 40 cilt. Byy: Da-ru’l-Hidaye, ts.
• Zemahşerî, Ebü’l-Kâsım Mahmûd b. Ömer. el-Keşşâf ‘an hakâ’ikı gavâmizi’t-tenzîl ve ‘uyûni’l-ekâvîl fî vücûhi’t-te’vîl. 4 cilt. Beyrut: Daru'l-Küttab el Arabiyyi, 3. baskı, 1407.
• İbn Aşûr, Muhammed Tâhir. et-Tahrîr ve’t-tenvîr. 30 cilt. Tunus: Dâru Tunusiyye, 1984.
• İbn Atıyye, Ebû Muhammed el-Endelüsî. el-Muharrerü’l-vecîz fi tefsîri’l-kitâbi’l-‘azîz. 6 cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütüb el-İlmiyye, 1422.
• İbn Kesîr, İmâdüddîn Ebü’l-Fidâ. Tefsîrü’l-Kur’âni’l-‘azîm. 8 cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütüb el-İlmiyye, 1419.
• İbn Manzûr, Cemalüddîn. Lisânü’l-Arab. 15 cilt. Beyrut: Daru Sadr, 3.baskı, 1414.
• İsmâil Hakkı el-Bursevî. Rûhu’l-beyân fî tefsîri’l-Kur’ân. 10 cilt. Beyrut: Daru’l-Fikr, ts.
• Mevdȗdî, Ebü’l-A’la. Tefhîmü’l-Kur’ân. trc. Muhammed Han Kayanî ve dğr. 7 cilt. İstanbul: İnsan Yayınları, 2. baskı, 1995.
• Özdoğan, Öznur. “İnsana Manevi-Psikolojik Yaklaşım”. Ankara Üniversitesi İla-hiyat Fakültesi Dergisi 49, sy. 2 (2008): 77-102.
• Polater, Kadir. “Kur’an Açısından Kibir Sorunu ve Sonuçları”. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 17, sy. 1 (Haziran 2013): 63-88.
• Reşîd Rızâ, Muhammed. Tefsîrü'l-Kur’âni’l-Hakîm. 12 cilt. Beyrut: Daru'l-Kutub el-İlmiyye, 1990.