Araştırma Makalesi
Advantages and Challenges of Theology Education on Campus: A Metaphoric Research Based on Student Views
Öz
Nowadays, it is frequently seen that theology education is criticized over secularism or piety concerns. In fact, it has recently been observed that those who have opposed the existence of the theology faculties within the university system for religious reasons have tried to make their voices heard on different platforms, especially on social media. The discussions conducted on different platforms mostly run without a scientific basis. The aim of this study is to determine the views of theology faculty students with regard to the studying on campus and to contribute to the structure of the evaluations on higher religious education-university dilemma on a scientific basis. Metaphor technique was used for data collection. Data were collected in April 2019 using open-ended questions from 228 sophomore, junior, or senior students at Faculty of Theology in Zonguldak Bülent Ecevit University. Content analysis and chi-square technique were used in the data analysis. The research revealed that the majority of students (%73, 2) produced positive metaphors for studying theology on campus. Students mostly explain the positive experience of studying on campus through the possibility of growing up as a well-equipped theologian, recognizing real-life, and representing religion. It was also determined that the students who completed the associate degree and continued theology faculty highlighted the positive aspects of theology education on campus.
Summary: While higher education throughout history has been undertaken by madrasas in the East and monastic schools in the West, it has been represented by the modern university in the last two centuries. The madrasas and monastic schools were religious institutions in terms of aims, epistemological and pedagogical understanding, institutional structures, and the lifestyle they produced. The aim of these institutions, which are subordinate to religious authority, was to educate the man on behalf of God while giving this education in accordance with the religion. The university, which replaces madrasas and monastic schools, was not different from the tradition of madrasas and monastic schools when it was first established. The first universities and colleges that were accepted as the ancestors of the well-established universities in the West were schools established for religious purposes. Indeed, many of the western universities established in the past for religious purposes continue their administrative and financial ties with the church. On the other hand, after enlightenment, education has ceased to be a business of religious institutions, and national states have established modern universities to train people suitable for their own needs. The modern university that is positivist and rationalist reveals information to educate people and to perfect society in the name of the state and the economy, not for the God. Research shows that both universities that maintain their ties with the church and state universities participate in the secularization process deeply. Nevertheless, religion continues to exist in different forms at universities, which is much more intense at universities that continue their connection with the church. In addition to the theology and religious studies programs, religion finds a place in the modern university campus through accredited student organizations, campus priests and preachers, social organizations, etc.
When Darülfünun (Dār al-Fünūn) the first example of a modern university was established in Turkey in 1900, theology faculty became one of the three faculties. However, whether a modern university is a suitable place for higher religious education has been a controversial issue. In 1915, theology faculty was removed from the university system, then re-established in the university again in 1924, and in 1933, theology education was terminated due to the discussions of modernization. In 1949, the theology faculty was reintroduced at the university; and after 1959, High Islamic Institutes were established under the Ministry of National Education. The inclusion of religious education in the university has been one of the issues that frequently occupy the agenda until 1982, when all higher religious education institutions were included in the university system. In these discussions, the interesting thing is that religious people insist on being included in the university system although various groups oppose in the name of secularism principle. Even more interesting is that there are still demands for higher religious education outside the university, although the number of theology faculties has increased in recent years. In order to make the madrasas to be function as an alternative or complement to theology faculty, they claim that the theology degree completion program or open theology program must be expanded. In fact, it has recently been observed that those who have opposed the existence of the theology faculties within the university system for religious reasons have tried to make their voices heard on different platforms, especially on social media. Those who make such claims, claim that the university is not a suitable place for religious education in terms of epistemology, pedagogy, and social life.
This study aims to determine the views of theology faculty students with regarding to the studying on campus and to contribute to the structure of the evaluations on higher religious education-university dilemma on a scientific basis. Within this framework, three basic questions were investigated: (i) Do students highlight positive or negative aspects of theology education on campus? (ii) What kind of experiences are reflected on the positive or negative aspects of theology education on campus from the metaphors? (iii) Is there any difference among the metaphors of the students according to the gender and enrolling types to the faculty (university entrance exam or vertical transfer exam and non-exam enrolling system)? Metaphor technique was used for data collection. Data were collected in April 2019 using open-ended questions from 228 sophomore, junior, or senior students at Faculty of Theology in Zonguldak Bülent Ecevit University. Content analysis and chi-square technique were used in the data analysis.
The research revealed that the majority of students (%73, 2) produced positive metaphors for theology education on campus. Students mostly explain the positive experience depending on the possibility of growing up as a well-equipped theologian, experiencing real-life, and representing religion. Among the reasons of the negative metaphor producers, the degenerative effect of the campus environment, the exclusion, and the desire to study in a religious environment come to the fore. It was also determined that the students who completed the associate degree and continued theology faculty highlighted the positive aspects of theology education on campus. Consequently, results show strong student support for theology education at university.
In our opinion, it is possible to interpret the recent debates on the inclusion of theology faculties within the university system through the general tendencies of religious people who encounter modernism. In this regard, the results provide important clues. Religious people who encounter modernism generally preferred one of the following three ways: ghetto closure, conflict with the modern, seeking a consensus-based way to continue to touch the life of modern people with the message of religion over time and space. While those who prefer ghettos and conflict reject everything that is modern, those who are accommodating seek ways to keep religion together with modern people and institutions despite some risks. Results show that most of the theology students consider the university as a place that offers opportunities for religious education despite the secular and sometimes challenging environment of the campus. This means that they have a strong self-confidence in the beauty that religion can bring to modern life and modern people.
Summary: While higher education throughout history has been undertaken by madrasas in the East and monastic schools in the West, it has been represented by the modern university in the last two centuries. The madrasas and monastic schools were religious institutions in terms of aims, epistemological and pedagogical understanding, institutional structures, and the lifestyle they produced. The aim of these institutions, which are subordinate to religious authority, was to educate the man on behalf of God while giving this education in accordance with the religion. The university, which replaces madrasas and monastic schools, was not different from the tradition of madrasas and monastic schools when it was first established. The first universities and colleges that were accepted as the ancestors of the well-established universities in the West were schools established for religious purposes. Indeed, many of the western universities established in the past for religious purposes continue their administrative and financial ties with the church. On the other hand, after enlightenment, education has ceased to be a business of religious institutions, and national states have established modern universities to train people suitable for their own needs. The modern university that is positivist and rationalist reveals information to educate people and to perfect society in the name of the state and the economy, not for the God. Research shows that both universities that maintain their ties with the church and state universities participate in the secularization process deeply. Nevertheless, religion continues to exist in different forms at universities, which is much more intense at universities that continue their connection with the church. In addition to the theology and religious studies programs, religion finds a place in the modern university campus through accredited student organizations, campus priests and preachers, social organizations, etc.
When Darülfünun (Dār al-Fünūn) the first example of a modern university was established in Turkey in 1900, theology faculty became one of the three faculties. However, whether a modern university is a suitable place for higher religious education has been a controversial issue. In 1915, theology faculty was removed from the university system, then re-established in the university again in 1924, and in 1933, theology education was terminated due to the discussions of modernization. In 1949, the theology faculty was reintroduced at the university; and after 1959, High Islamic Institutes were established under the Ministry of National Education. The inclusion of religious education in the university has been one of the issues that frequently occupy the agenda until 1982, when all higher religious education institutions were included in the university system. In these discussions, the interesting thing is that religious people insist on being included in the university system although various groups oppose in the name of secularism principle. Even more interesting is that there are still demands for higher religious education outside the university, although the number of theology faculties has increased in recent years. In order to make the madrasas to be function as an alternative or complement to theology faculty, they claim that the theology degree completion program or open theology program must be expanded. In fact, it has recently been observed that those who have opposed the existence of the theology faculties within the university system for religious reasons have tried to make their voices heard on different platforms, especially on social media. Those who make such claims, claim that the university is not a suitable place for religious education in terms of epistemology, pedagogy, and social life.
This study aims to determine the views of theology faculty students with regarding to the studying on campus and to contribute to the structure of the evaluations on higher religious education-university dilemma on a scientific basis. Within this framework, three basic questions were investigated: (i) Do students highlight positive or negative aspects of theology education on campus? (ii) What kind of experiences are reflected on the positive or negative aspects of theology education on campus from the metaphors? (iii) Is there any difference among the metaphors of the students according to the gender and enrolling types to the faculty (university entrance exam or vertical transfer exam and non-exam enrolling system)? Metaphor technique was used for data collection. Data were collected in April 2019 using open-ended questions from 228 sophomore, junior, or senior students at Faculty of Theology in Zonguldak Bülent Ecevit University. Content analysis and chi-square technique were used in the data analysis.
The research revealed that the majority of students (%73, 2) produced positive metaphors for theology education on campus. Students mostly explain the positive experience depending on the possibility of growing up as a well-equipped theologian, experiencing real-life, and representing religion. Among the reasons of the negative metaphor producers, the degenerative effect of the campus environment, the exclusion, and the desire to study in a religious environment come to the fore. It was also determined that the students who completed the associate degree and continued theology faculty highlighted the positive aspects of theology education on campus. Consequently, results show strong student support for theology education at university.
In our opinion, it is possible to interpret the recent debates on the inclusion of theology faculties within the university system through the general tendencies of religious people who encounter modernism. In this regard, the results provide important clues. Religious people who encounter modernism generally preferred one of the following three ways: ghetto closure, conflict with the modern, seeking a consensus-based way to continue to touch the life of modern people with the message of religion over time and space. While those who prefer ghettos and conflict reject everything that is modern, those who are accommodating seek ways to keep religion together with modern people and institutions despite some risks. Results show that most of the theology students consider the university as a place that offers opportunities for religious education despite the secular and sometimes challenging environment of the campus. This means that they have a strong self-confidence in the beauty that religion can bring to modern life and modern people.
Anahtar Kelimeler
Religious Education Higher Religious Education Theology Education on Campus Theology Faculty Students Metaphor
Proje Numarası
-
Kaynakça
- Acar, Ali Kemal. “Türk Aydınına Göre Yüksek Din Öğretimi”. Yüksek Din Öğretimi Sempozyu-mu: Akademik ve Sosyal Yönleriyle. haz. Fikret Karaman. I/631-644. Malatya: İnönü Üniversitesi Yayınevi, 2019.
- Akyürek, Süleyman (ed.). Bugünün İlahiyatı Nasıl Olmalıdır? Sorunlar ve Çözüm Önerileri, Tartışmalı İlmi İhtisas Toplantısı. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2015.
- Altaş, Nurullah vd. “Dünün Becerilerini Kullanarak Geleceğe İnsan Yetiştirmek Veya Mümkün Olmayanın İmkanını Araştırmak (Öğretim Üyelerine Göre İlahiyat Eğitiminin Odak- lanması Gereken Beceriler)”. Yüksek Din Öğretimi Sempozyumu: Akademik ve Sosyal Yönleriyle. haz. Fikret Karaman. I/547-565. Malatya: İnönü Üniversitesi Yayınevi, 2019.
- Altın, Zarife Şeyma, (ed.). Yüksek Din Öğretimi. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2018.
- Arslan, Hulusi. “Gelenek ve Modern Açmazında Yüksek Din Öğretimi”. Yüksek Din Öğretimi Sempozyumu: Akademik ve Sosyal Yönleriyle. haz. Fikret Karaman. I/39-51. Malatya: İnönü Üniversitesi Yayınevi, 2019.
- Arthur, James. “Faith And Secularisation in Religious Colleges And Universities”. Journal of Beliefs - Values 29/2 (2008), 197-202, https://doi.org/10.1080/13617670802289692
- Ayhan, Halis. Türkiye’de Din Eğitimi. İstanbul: Dem Yayınları, 2004.
- Aytaç, Kemal. Avrupa Eğitim Tarihi. Ankara: Phoneix Yayınları, 2012.
- Bredeson, Paul. “Perspectives on Schools: Methaphors and Manegement in Education”. The Journal of Educational Administration 20/3 (1988) 293-310.
- Cherry, Conrad vd.. Religion on Campus. London: The University of North Carolina Press, 2001.
- Coşkun, Recai vd.. Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPSS Uygulamalı. Sakarya: Sakarya Kitabevi, 2015.
- Çakmak, Ahmet vd. “İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin “İlahiyatçı” Kavramına İlişkin Metaforik Algıları”. Yüksek Din Öğretimi Sempozyumu: Akademik ve Sosyal Yönleriyle, haz. Fik-ret Karaman. I/437-457. Malatya: İnönü Üniversitesi Yayınevi, 2019.
- Deberg, Betty. “West University”. Religion on Campus. ed. Conrad Cherry vd.. 13-82., London: The University of North Carolina Press, 2001.
- Demircan, Adnan. Türkiye’nin İlahiyat Sorunu. İstanbul: Beyan Yayınları, 2015.
- Demirtaş, Hasan - Çoban, Duygu. “Üniversite Öğrencilerinin, Üniversite ve Fakülte Kavramları-na İlişkin Metaforları: İnönü Üniversitesi Örneği”. On dokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 33/1 (2014), 113-143. https://doi.org/10.7822/egt203.
- Elçi, Mehmet Sadık. “Medrese ve Modern Öğretim Kurumları Arasında Bir Mukayese: Cumhu-riyet Dönemi Şark Medreseleri Örneği”. Medrese ve İlahiyat Kavşağında İslami İlimler Kongresi Bildiriler Kitabı. ed. İsmail Narin. 2/86-97. Bingöl: Bingöl Üniversitesi Yayınla-rı, 2013.
- Kısa, Nuray. “Araştırma Görevlilerinin Metaforik Algıları: Kim Onlar? Kim Olmalılar?”. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 28 (Aralık 2013), 47 – 66
- Küçükcan, Talip - Gür, Bekir. Türkiye’de Yükseköğretim Karşılaştırmalı Bir Analiz. Ankara: SETA, 2009.
- Makdisi, George. Ortaçağda Yükseköğretim. İstanbul: Klasik Yayınları, 2. Basım, 2018.
- Miles, Matthew - Huberman, Michael. Qualitative Data Analysis An Expanded Sourcebook. CA: Sage. 2. Basım, 1994.
- Molla Hasan Sami el Ankaravî . “La gitti Mol Kaldı”. Tweetter. 24 Ağustos 2019, 13: 39. Erişim 25 Ağustos 2019. @mollahasansami
- Narin, İsmail. “Bir Sempozyumun Ardından: Uluslararası Medrese ve İlahiyat Kavşağında İsla-mi İlimler Sempozyumu” Bingöl Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1/1 (2013), 159-183.
- Palabıyık, Hanefi vd. “Medrese Eğitimi ve Çağdaş Eğitimde Eğitim Anlayışının Mukayesesi”. Medrese ve İlahiyat Kavşağında İslami İlimler Kongresi Bildiriler Kitabı. ed. İsmail Na-rin. 2/17-43. Bingöl: Bingöl Üniversitesi Yayınları, 2013.
- Saban, Ahmet. “Okula İlişkin Metaforlar”. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi 55 (Yaz 2008), 459-496.
- Saklı, Ali Rıza. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Öğrenci ve Akademisyen ile Rize Halkının Karşılıklı Algı ve Beklentileri. Ankara: Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Yayınları, 2017.
- Sarı, Mehmet – Erdoğan, Oğuzhan (ed.). İLİTAM Din Eğitimi ve İlahiyat Lisans Tamamlama Programı Çalıştay Raporu. Ankara: Kamu Denetçiliği Kurumu Yayınları, 2020.
- Schmalzbauer, Jhon. “Campus Religious Life in America: Revitalization and Renewal”. SOC 50 (2013), 115-131. https://doi.org/10.1007/s12115-013-9640-6.
- Stoeckl, Kristina. “Knowledge About Religion, and Religious Knowledge in Secular Societies: Introductory Remarks to The Future of Religious Education in Europe”. The Future of Religious Education ın Europe ed. Kristina Stoeckl. Italy: ReligioWest, 2015. 1-6.
- Tortop, Hasan Sait. “Öğretmen Adaylarının Üniversite Hocası Hakkındaki Metaforları ve Bir Değerlendirme Aracı Olarak Metafor”. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi 3/2, (Ağustos 2013), 153-160. https://doi.org/10.5961/jhes.2013.070
- Uğurlu, Zeynep. “Öğretmen Adaylarının Üniversite Kavramına İlişkin Algılarının Metafor Anali-zi”. Çağdaş Yönetim Bilimleri Dergisi 5/1 (2018), 82-97.
- Yıldırım, Ali - Şimşek, Hasan. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları, 2005.
- Yükseköğretim Kurumu (YÖK), Erişim 09 Kasım 2019. https://istatistik.yok.gov.tr/
- Zengin, Zeki Salih. “Medreseden Üniversiteye”. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 8/2 (2008), 215-224.
- Zengin, Zeki Salih. Medreseden Darülfünuna Türkiye’de Yüksek Din Eğitimi. İstanbul: Çamlıca Yayınları, 2011.
Kampüste İlahiyat Eğitiminin Avantaj ve Meydan Okumaları: Öğrenci Görüşlerine Dayalı Metaforik Bir Araştırma
Öz
Günümüzde üniversite bünyesinde ilahiyat eğitiminin sekülerlik veya dindarlık kaygıları üzerinden sıklıkla eleştiri konusu yapıldığı görülmektedir. Hatta son dönemlerde dini gerekçelerle üniversite sistemi içinde ilahiyat fakültelerinin varlığına karşı çıkanların farklı platformlarda, özellikle de sosyal medyada seslerini daha fazla duyurmaya çalıştıkları görülmektedir. Farklı platformlarda yürütülen tartışmalarsa çoğunlukla bilimsel temelden yoksun şekilde yürümektedir. Bu araştırmanın amacı ilahiyat fakültesi öğrencilerinin kampüste ilahiyat okumaya ilişkin görüşlerini belirleyerek yüksek din öğretimi-üniversite ikilemi üzerine yapılan değerlendirmelerin bilimsel bir zemine dayandırılmasına katkı sağlamaktır. Verilerin toplanmasında metafor/mecaz tekniği kullanılmıştır. Veriler, Nisan 2019’da Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi 2-4 sınıflarında öğrenim gören 228 öğrenciden açık uçlu sorularla yazılı olarak toplanmıştır. Veri analizinde içerik analizi ve ki-kare tekniği kullanılmıştır. Araştırma sonuçları öğrencilerin büyük kısmının (%73,2) kampüste ilahiyat okumaya ilişkin olumlu metaforlar ürettiklerini göstermiştir. Kampüste ilahiyat okumanın olumlu bir tecrübe olarak tanımlanmasında iyi yetişmeye imkân sağlama, gerçek hayatı tanıma ve dini temsil imkânı gibi gerekçeler öne çıkmaktadır. Açıktan ön lisans tamamlayarak ilahiyat eğitimine devam eden öğrencilerin de kampüste ilahiyat okumanın olumlu yönlerini öne çıkardığı belirlenmiştir.
Özet: Tarih boyunca yükseköğretim Doğuda medreseler, Batıda ise manastır okulları üzerinden yapılandırılırken son iki yüzyılda modern üniversite tarafından temsil edilmektedir. Medrese ve manastır okulları amaçları, epistemolojik ve pedagojik anlayışları, kurumsal yapıları ve ürettiği yaşam biçimi itibariyle dinsel kurumlardı. Dini otoriteye bağlı olan bu kurumların amacı insanı tanrı adına eğitirken bu eğitimi dine uygun olarak vermekti. Medrese ve manastır okullarının yerini alan üniversite ise ilk kurulduğu dönemler itibariyle devamı olduğu medrese ve manastır okulu geleneğinden farklı değildi. Batıda köklü üniversitelerin atası olarak kabul edilen ilk üniversite ve kolejler dini amaçlarla kurulmuş okullardı. Nitekim geçmişte dini amaçlarla kurulan batıdaki üniversitelerin pek çoğunun kilise ile gerek idari gerekse finansal bağları günümüzde de devam etmektedir. Diğer taraftan aydınlanma sonrası eğitim dini kurumların uhdesinde bir iş olmaktan çıkmış ve ulus devletler kendi ihtiyaçlarına uygun insan yetiştirmek için modern üniversiteler kurmuşlardır. Modern üniversite, insanı tanrı adına değil devlet ve ekonomi adına eğitmek ve toplumu mükemmelleştirmek için bilgi üretir ve yayar. Araştırmalar gerek kilise ile bağını devam ettiren üniversitelerin gerekse devlet üniversitelerinin sekülerleşmeden payını güçlü biçimde aldığını göstermektedir. Öte yandan kilise ile bağını devam ettiren üniversitelerde çok daha yoğun olmak üzere üniversitede din, farklı biçimlerde var olmaya devam etmektedir. Modern üniversitede din; teoloji ve dini araştırmalar programlarının yanı sıra akredite edilmiş öğrenci kulüpleri, kampüs rahipleri ve vaizleri, sosyal organizasyonlar vb. üzerinden kendine yer bulmaktadır.
Türkiye’de modern üniversitenin ilk örneği Darülfünun 1900 yılında kurulduğunda ilahiyat üç fakülteden birisi olarak yerini almıştır. Ancak yüksek din öğretimi için modern üniversitenin uygun bir yer olup olmadığı meselesi tartışılan bir mesele olmaya devam etmiştir. 1915 yılında ilahiyat, üniversite sistemi içinden çıkartılmış, 1924’te tekrar üniversite içerisinde bir ilahiyat fakültesi kurulmuş, 1933 yılında ise çağdaşlaşma tartışmaları eşliğinde üniversitede ilahiyat eğitimine son verilmiştir. 1949 yılında ilahiyat eğitimi tekrar üniversiteye kabul edilirken 1959 yılından itibaren de MEB’e bağlı Yüksek İslam Enstitüleri açılmıştır. 1982 yılında tüm yüksek din eğitimi kurumlarının üniversite sistemine dâhil edilmesine kadar geçen zamanda din eğitiminin üniversite içinde yer alması gündemi sıklıkla meşgul eden konulardan birisi olmuştur. Bu tartışmalarda ilginç olansa çeşitli kesimlerin laiklik bahanesi ile karşı çıkmasına karşın dindarların üniversite sistemine dâhil olmada ısrar etmeleridir. Daha ilginç olansa ilahiyat fakültelerinin sayısının son yıllarda artmasına karşın dindar kesimlerden üniversitenin dışında yüksek din eğitimi taleplerinin gelmesidir. Bunlar, medresenin ilahiyat eğitiminin alternatifi ya da tamamlayıcısı olabilmesi için, ilahiyat lisans tamamlama programı, açıktan ilahiyatın yaygınlaştırılmasını talep etmektedirler. Hatta son dönemlerde dini gerekçelerle üniversite sistemi içinde ilahiyat fakültelerinin varlığına karşı çıkanların farklı platformlarda, özellikle de sosyal medyada seslerini daha fazla duyurmaya çalıştıkları görülmektedir. Bu tür taleplerde bulunanlar iddialarını gerekçelendirmek için üniversitenin epistemolojik, pedagojik ve sosyal yaşam açısından din eğitimi için uygun bir yer olmadığını iddia etmektedirler. Ancak farklı platformlarda yürütülen tartışmalar çoğunlukla bilimsel temelden yoksun şekilde yürümektedir.
Bu araştırmanın amacı ilahiyat fakültesi öğrencilerinin kampüste ilahiyat okumaya ilişkin görüşlerini belirleyerek yüksek din öğretimi-üniversite ikilemi üzerine yapılan değerlendirmelerin bilimsel bir zemine dayandırılmasına katkı sağlamaktır. Bu çerçevede üç temel araştırma sorusu cevaplanmaya çalışılmıştır: (i) Öğrenciler kampüste ilahiyat okumanın olumlu mu yoksa olumsuz yönlerini mi daha çok ön plana çıkarmaktadır? (ii) Üretilen metaforlardan kampüste ilahiyat okumanın olumlu ya da olumsuz yönlerine ilişkin ne tür tecrübeler yansımaktadır? (iii) Kampüste ilahiyat okumaya olumlu ya da olumsuz yaklaşma açısından cinsiyet ve fakülteye kayıt olma biçimi (üniversite giriş sınavı, dikey geçiş sınavı, sınavsız geçiş) açısından fark bulunmakta mıdır? Verilerin toplanmasında metafor/mecaz tekniği kullanılmıştır. Veriler, Nisan 2019’da Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi 2-4 sınıflarında öğrenim gören 228 öğrenciden açık uçlu sorularla yazılı olarak toplanmıştır. Veri analizinde içerik analizi ve ki-kare tekniği kullanılmıştır.
Araştırma sonuçları öğrencilerin büyük kısmının (%73,2) kampüste ilahiyat okumaya ilişkin olumlu metaforlar ürettiklerini göstermiştir. Kampüste ilahiyat okumanın olumlu bir tecrübe olarak tanımlanmasında iyi yetişmeye imkân sağlama, gerçek hayatı tanıma ve dini temsil imkânı gibi gerekçeler öne çıkmaktadır. Olumsuz metafor üretenlerin gerekçeleri arasında ise kampüs ortamının yozlaştırıcı etkisi, dışlanma ve dini bir ortamda eğitim görme isteği gibi gerekçeler öne çıkmaktadır. Açıktan ön lisans tamamlayarak ilahiyat eğitimine devam eden öğrencilerin de kampüste ilahiyat okumanın olumlu yönlerini öne çıkardığı belirlenmiştir. Sonuçlar üniversitede ilahiyat eğitimine ilişkin güçlü bir öğrenci desteğini göstermektedir.
Kanaatimizce ilahiyat fakültelerinin üniversite sistemi içerisinde yer alması konusunda son dönemde yürütülen tartışmaları modernizm ile karşılaşan dindarların genel eğilimleri üzerinden yorumlamak mümkündür. Bu anlamda araştırma sonuçlarımız önemli ipuçları vermektedir. Modernizm ile karşılaşan dindarlar genellikle üç yoldan birisini tercih etmişlerdir: gettolaşarak içe kapanma, modernle çatışma, dinin zaman ve mekan üstü mesajı ile modern insanın hayatına dokunmaya devam edebilmek için uzlaşıya dayalı bir yol arama. Gettolaşan ve çatışmayı tercih edenler modern olan her şeyi reddederken, uzlaşmacı olanlar bazı risklerine rağmen modern insan ve kurumlarla dini bir arada tutmanın yollarını aramaktadırlar. Araştırma sonuçlarımız göstermektedir ki; ilahiyat öğrencilerinin büyük kısmı kampüsün seküler ve yer yer zorlayıcı ortamına karşın üniversiteyi din eğitimi için fırsatlar sunan bir yer olarak kabul etmektedir. Bu durum onların dinin modern insan ve hayata kazandırabileceği güzellikler konusunda güçlü bir özgüvene sahip oldukları anlamına gelmektedir.
Özet: Tarih boyunca yükseköğretim Doğuda medreseler, Batıda ise manastır okulları üzerinden yapılandırılırken son iki yüzyılda modern üniversite tarafından temsil edilmektedir. Medrese ve manastır okulları amaçları, epistemolojik ve pedagojik anlayışları, kurumsal yapıları ve ürettiği yaşam biçimi itibariyle dinsel kurumlardı. Dini otoriteye bağlı olan bu kurumların amacı insanı tanrı adına eğitirken bu eğitimi dine uygun olarak vermekti. Medrese ve manastır okullarının yerini alan üniversite ise ilk kurulduğu dönemler itibariyle devamı olduğu medrese ve manastır okulu geleneğinden farklı değildi. Batıda köklü üniversitelerin atası olarak kabul edilen ilk üniversite ve kolejler dini amaçlarla kurulmuş okullardı. Nitekim geçmişte dini amaçlarla kurulan batıdaki üniversitelerin pek çoğunun kilise ile gerek idari gerekse finansal bağları günümüzde de devam etmektedir. Diğer taraftan aydınlanma sonrası eğitim dini kurumların uhdesinde bir iş olmaktan çıkmış ve ulus devletler kendi ihtiyaçlarına uygun insan yetiştirmek için modern üniversiteler kurmuşlardır. Modern üniversite, insanı tanrı adına değil devlet ve ekonomi adına eğitmek ve toplumu mükemmelleştirmek için bilgi üretir ve yayar. Araştırmalar gerek kilise ile bağını devam ettiren üniversitelerin gerekse devlet üniversitelerinin sekülerleşmeden payını güçlü biçimde aldığını göstermektedir. Öte yandan kilise ile bağını devam ettiren üniversitelerde çok daha yoğun olmak üzere üniversitede din, farklı biçimlerde var olmaya devam etmektedir. Modern üniversitede din; teoloji ve dini araştırmalar programlarının yanı sıra akredite edilmiş öğrenci kulüpleri, kampüs rahipleri ve vaizleri, sosyal organizasyonlar vb. üzerinden kendine yer bulmaktadır.
Türkiye’de modern üniversitenin ilk örneği Darülfünun 1900 yılında kurulduğunda ilahiyat üç fakülteden birisi olarak yerini almıştır. Ancak yüksek din öğretimi için modern üniversitenin uygun bir yer olup olmadığı meselesi tartışılan bir mesele olmaya devam etmiştir. 1915 yılında ilahiyat, üniversite sistemi içinden çıkartılmış, 1924’te tekrar üniversite içerisinde bir ilahiyat fakültesi kurulmuş, 1933 yılında ise çağdaşlaşma tartışmaları eşliğinde üniversitede ilahiyat eğitimine son verilmiştir. 1949 yılında ilahiyat eğitimi tekrar üniversiteye kabul edilirken 1959 yılından itibaren de MEB’e bağlı Yüksek İslam Enstitüleri açılmıştır. 1982 yılında tüm yüksek din eğitimi kurumlarının üniversite sistemine dâhil edilmesine kadar geçen zamanda din eğitiminin üniversite içinde yer alması gündemi sıklıkla meşgul eden konulardan birisi olmuştur. Bu tartışmalarda ilginç olansa çeşitli kesimlerin laiklik bahanesi ile karşı çıkmasına karşın dindarların üniversite sistemine dâhil olmada ısrar etmeleridir. Daha ilginç olansa ilahiyat fakültelerinin sayısının son yıllarda artmasına karşın dindar kesimlerden üniversitenin dışında yüksek din eğitimi taleplerinin gelmesidir. Bunlar, medresenin ilahiyat eğitiminin alternatifi ya da tamamlayıcısı olabilmesi için, ilahiyat lisans tamamlama programı, açıktan ilahiyatın yaygınlaştırılmasını talep etmektedirler. Hatta son dönemlerde dini gerekçelerle üniversite sistemi içinde ilahiyat fakültelerinin varlığına karşı çıkanların farklı platformlarda, özellikle de sosyal medyada seslerini daha fazla duyurmaya çalıştıkları görülmektedir. Bu tür taleplerde bulunanlar iddialarını gerekçelendirmek için üniversitenin epistemolojik, pedagojik ve sosyal yaşam açısından din eğitimi için uygun bir yer olmadığını iddia etmektedirler. Ancak farklı platformlarda yürütülen tartışmalar çoğunlukla bilimsel temelden yoksun şekilde yürümektedir.
Bu araştırmanın amacı ilahiyat fakültesi öğrencilerinin kampüste ilahiyat okumaya ilişkin görüşlerini belirleyerek yüksek din öğretimi-üniversite ikilemi üzerine yapılan değerlendirmelerin bilimsel bir zemine dayandırılmasına katkı sağlamaktır. Bu çerçevede üç temel araştırma sorusu cevaplanmaya çalışılmıştır: (i) Öğrenciler kampüste ilahiyat okumanın olumlu mu yoksa olumsuz yönlerini mi daha çok ön plana çıkarmaktadır? (ii) Üretilen metaforlardan kampüste ilahiyat okumanın olumlu ya da olumsuz yönlerine ilişkin ne tür tecrübeler yansımaktadır? (iii) Kampüste ilahiyat okumaya olumlu ya da olumsuz yaklaşma açısından cinsiyet ve fakülteye kayıt olma biçimi (üniversite giriş sınavı, dikey geçiş sınavı, sınavsız geçiş) açısından fark bulunmakta mıdır? Verilerin toplanmasında metafor/mecaz tekniği kullanılmıştır. Veriler, Nisan 2019’da Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi 2-4 sınıflarında öğrenim gören 228 öğrenciden açık uçlu sorularla yazılı olarak toplanmıştır. Veri analizinde içerik analizi ve ki-kare tekniği kullanılmıştır.
Araştırma sonuçları öğrencilerin büyük kısmının (%73,2) kampüste ilahiyat okumaya ilişkin olumlu metaforlar ürettiklerini göstermiştir. Kampüste ilahiyat okumanın olumlu bir tecrübe olarak tanımlanmasında iyi yetişmeye imkân sağlama, gerçek hayatı tanıma ve dini temsil imkânı gibi gerekçeler öne çıkmaktadır. Olumsuz metafor üretenlerin gerekçeleri arasında ise kampüs ortamının yozlaştırıcı etkisi, dışlanma ve dini bir ortamda eğitim görme isteği gibi gerekçeler öne çıkmaktadır. Açıktan ön lisans tamamlayarak ilahiyat eğitimine devam eden öğrencilerin de kampüste ilahiyat okumanın olumlu yönlerini öne çıkardığı belirlenmiştir. Sonuçlar üniversitede ilahiyat eğitimine ilişkin güçlü bir öğrenci desteğini göstermektedir.
Kanaatimizce ilahiyat fakültelerinin üniversite sistemi içerisinde yer alması konusunda son dönemde yürütülen tartışmaları modernizm ile karşılaşan dindarların genel eğilimleri üzerinden yorumlamak mümkündür. Bu anlamda araştırma sonuçlarımız önemli ipuçları vermektedir. Modernizm ile karşılaşan dindarlar genellikle üç yoldan birisini tercih etmişlerdir: gettolaşarak içe kapanma, modernle çatışma, dinin zaman ve mekan üstü mesajı ile modern insanın hayatına dokunmaya devam edebilmek için uzlaşıya dayalı bir yol arama. Gettolaşan ve çatışmayı tercih edenler modern olan her şeyi reddederken, uzlaşmacı olanlar bazı risklerine rağmen modern insan ve kurumlarla dini bir arada tutmanın yollarını aramaktadırlar. Araştırma sonuçlarımız göstermektedir ki; ilahiyat öğrencilerinin büyük kısmı kampüsün seküler ve yer yer zorlayıcı ortamına karşın üniversiteyi din eğitimi için fırsatlar sunan bir yer olarak kabul etmektedir. Bu durum onların dinin modern insan ve hayata kazandırabileceği güzellikler konusunda güçlü bir özgüvene sahip oldukları anlamına gelmektedir.
Anahtar Kelimeler
İlahiyat Fakültesi Öğrencileri Yüksek Din Öğretimi Din Eğitimi Kampüste İlahiyat Eğitimi Metafor
Destekleyen Kurum
-
Proje Numarası
-
Teşekkür
-
Kaynakça
- Acar, Ali Kemal. “Türk Aydınına Göre Yüksek Din Öğretimi”. Yüksek Din Öğretimi Sempozyu-mu: Akademik ve Sosyal Yönleriyle. haz. Fikret Karaman. I/631-644. Malatya: İnönü Üniversitesi Yayınevi, 2019.
- Akyürek, Süleyman (ed.). Bugünün İlahiyatı Nasıl Olmalıdır? Sorunlar ve Çözüm Önerileri, Tartışmalı İlmi İhtisas Toplantısı. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2015.
- Altaş, Nurullah vd. “Dünün Becerilerini Kullanarak Geleceğe İnsan Yetiştirmek Veya Mümkün Olmayanın İmkanını Araştırmak (Öğretim Üyelerine Göre İlahiyat Eğitiminin Odak- lanması Gereken Beceriler)”. Yüksek Din Öğretimi Sempozyumu: Akademik ve Sosyal Yönleriyle. haz. Fikret Karaman. I/547-565. Malatya: İnönü Üniversitesi Yayınevi, 2019.
- Altın, Zarife Şeyma, (ed.). Yüksek Din Öğretimi. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2018.
- Arslan, Hulusi. “Gelenek ve Modern Açmazında Yüksek Din Öğretimi”. Yüksek Din Öğretimi Sempozyumu: Akademik ve Sosyal Yönleriyle. haz. Fikret Karaman. I/39-51. Malatya: İnönü Üniversitesi Yayınevi, 2019.
- Arthur, James. “Faith And Secularisation in Religious Colleges And Universities”. Journal of Beliefs - Values 29/2 (2008), 197-202, https://doi.org/10.1080/13617670802289692
- Ayhan, Halis. Türkiye’de Din Eğitimi. İstanbul: Dem Yayınları, 2004.
- Aytaç, Kemal. Avrupa Eğitim Tarihi. Ankara: Phoneix Yayınları, 2012.
- Bredeson, Paul. “Perspectives on Schools: Methaphors and Manegement in Education”. The Journal of Educational Administration 20/3 (1988) 293-310.
- Cherry, Conrad vd.. Religion on Campus. London: The University of North Carolina Press, 2001.
- Coşkun, Recai vd.. Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPSS Uygulamalı. Sakarya: Sakarya Kitabevi, 2015.
- Çakmak, Ahmet vd. “İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin “İlahiyatçı” Kavramına İlişkin Metaforik Algıları”. Yüksek Din Öğretimi Sempozyumu: Akademik ve Sosyal Yönleriyle, haz. Fik-ret Karaman. I/437-457. Malatya: İnönü Üniversitesi Yayınevi, 2019.
- Deberg, Betty. “West University”. Religion on Campus. ed. Conrad Cherry vd.. 13-82., London: The University of North Carolina Press, 2001.
- Demircan, Adnan. Türkiye’nin İlahiyat Sorunu. İstanbul: Beyan Yayınları, 2015.
- Demirtaş, Hasan - Çoban, Duygu. “Üniversite Öğrencilerinin, Üniversite ve Fakülte Kavramları-na İlişkin Metaforları: İnönü Üniversitesi Örneği”. On dokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 33/1 (2014), 113-143. https://doi.org/10.7822/egt203.
- Elçi, Mehmet Sadık. “Medrese ve Modern Öğretim Kurumları Arasında Bir Mukayese: Cumhu-riyet Dönemi Şark Medreseleri Örneği”. Medrese ve İlahiyat Kavşağında İslami İlimler Kongresi Bildiriler Kitabı. ed. İsmail Narin. 2/86-97. Bingöl: Bingöl Üniversitesi Yayınla-rı, 2013.
- Kısa, Nuray. “Araştırma Görevlilerinin Metaforik Algıları: Kim Onlar? Kim Olmalılar?”. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 28 (Aralık 2013), 47 – 66
- Küçükcan, Talip - Gür, Bekir. Türkiye’de Yükseköğretim Karşılaştırmalı Bir Analiz. Ankara: SETA, 2009.
- Makdisi, George. Ortaçağda Yükseköğretim. İstanbul: Klasik Yayınları, 2. Basım, 2018.
- Miles, Matthew - Huberman, Michael. Qualitative Data Analysis An Expanded Sourcebook. CA: Sage. 2. Basım, 1994.
- Molla Hasan Sami el Ankaravî . “La gitti Mol Kaldı”. Tweetter. 24 Ağustos 2019, 13: 39. Erişim 25 Ağustos 2019. @mollahasansami
- Narin, İsmail. “Bir Sempozyumun Ardından: Uluslararası Medrese ve İlahiyat Kavşağında İsla-mi İlimler Sempozyumu” Bingöl Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1/1 (2013), 159-183.
- Palabıyık, Hanefi vd. “Medrese Eğitimi ve Çağdaş Eğitimde Eğitim Anlayışının Mukayesesi”. Medrese ve İlahiyat Kavşağında İslami İlimler Kongresi Bildiriler Kitabı. ed. İsmail Na-rin. 2/17-43. Bingöl: Bingöl Üniversitesi Yayınları, 2013.
- Saban, Ahmet. “Okula İlişkin Metaforlar”. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi 55 (Yaz 2008), 459-496.
- Saklı, Ali Rıza. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Öğrenci ve Akademisyen ile Rize Halkının Karşılıklı Algı ve Beklentileri. Ankara: Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Yayınları, 2017.
- Sarı, Mehmet – Erdoğan, Oğuzhan (ed.). İLİTAM Din Eğitimi ve İlahiyat Lisans Tamamlama Programı Çalıştay Raporu. Ankara: Kamu Denetçiliği Kurumu Yayınları, 2020.
- Schmalzbauer, Jhon. “Campus Religious Life in America: Revitalization and Renewal”. SOC 50 (2013), 115-131. https://doi.org/10.1007/s12115-013-9640-6.
- Stoeckl, Kristina. “Knowledge About Religion, and Religious Knowledge in Secular Societies: Introductory Remarks to The Future of Religious Education in Europe”. The Future of Religious Education ın Europe ed. Kristina Stoeckl. Italy: ReligioWest, 2015. 1-6.
- Tortop, Hasan Sait. “Öğretmen Adaylarının Üniversite Hocası Hakkındaki Metaforları ve Bir Değerlendirme Aracı Olarak Metafor”. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi 3/2, (Ağustos 2013), 153-160. https://doi.org/10.5961/jhes.2013.070
- Uğurlu, Zeynep. “Öğretmen Adaylarının Üniversite Kavramına İlişkin Algılarının Metafor Anali-zi”. Çağdaş Yönetim Bilimleri Dergisi 5/1 (2018), 82-97.
- Yıldırım, Ali - Şimşek, Hasan. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları, 2005.
- Yükseköğretim Kurumu (YÖK), Erişim 09 Kasım 2019. https://istatistik.yok.gov.tr/
- Zengin, Zeki Salih. “Medreseden Üniversiteye”. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 8/2 (2008), 215-224.
- Zengin, Zeki Salih. Medreseden Darülfünuna Türkiye’de Yüksek Din Eğitimi. İstanbul: Çamlıca Yayınları, 2011.
Toplam 34 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Din Araştırmaları |
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Proje Numarası | - |
| Yayımlanma Tarihi | 15 Haziran 2020 |
| Gönderilme Tarihi | 1 Ocak 2020 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020Cilt: 24 Sayı: 1 |
Cited By
‘Ankara İlahiyat’a İlişkin Metaforik Algılar
Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi
https://doi.org/10.33227/auifd.1138356
İlahiyat Eğitimi Dindarlığı Etkiliyor mu? İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Deneyimleri Çerçevesinde Fenomenolojik Bir Araştırma
Tasavvur / Tekirdağ İlahiyat Dergisi
Mustafa Fatih AY
https://doi.org/10.47424/tasavvur.906269
Cumhuriyet İlahiyat Dergisi Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı (CC BY NC) ile lisanslanmıştır.