Suriyeli Kız Öğrencilerin Uzaktan Eğitim Deneyimleri ve DKAB Öğretmenlerinin Bu Süreçle İlgili Görüşleri

Yıl 2024, Cilt: 28 Sayı: 3, 1067 - 1084, 15.12.2024

İshak Tekin , Mustafa Fatih Ay

https://doi.org/10.18505/cuid.1438062

Öz

Türkiye, 2011'den itibaren geniş çapta Suriyeli mültecilere ev sahipliği yapmakta olup, 2016'dan beri de Suriyelilerin Türk öğrencilerle birlikte genel eğitim sistemine entegre olmalarına olanak sağlamaktadır. Bu durum, Türkiye'nin Suriyeli mültecilerin eğitimi konusunda özgün bir deneyime sahip olduğunu göstermektedir. Bununla birlikte, Suriyeli kız çocukları, geleneksel rolleri nedeniyle eğitim açısından dezavantajlı konumda olabilmektedirler. Buradan yola çıkarak bu çalışma Covid-19 pandemisi döneminde Suriyeli kız çocuklarının eğitim süreçlerinin öğretmenlerin, velilerin ve Suriyeli kız çocuklarının bakış açıları çerçevesinde incelemeyi problem edinmiştir. Dolayısıyla bu araştırma, Türkiye'deki Suriyeli kız çocuklarının pandemi sürecindeki eğitim deneyimlerini ve ailelerinin bu süreçteki etkilerini belirleyerek, din kültürü ve ahlak bilgisi öğretmenlerinin onların sağlıklı bir eğitim alabilme sürecine katkısını değerlendirmeyi hedeflemektedir. Nitel bir desenle kurgulanan bu araştırmanın katılımcıları, 10 öğrenci, 5 veli ve 5 din kültürü ve ahlak bilgisi öğretmeninden oluşmaktadır ve çalışma grubu kartopu örnekleme yöntemi ile belirlenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, Suriyeli kız öğrencilerinin uzaktan eğitime erişimde ve nitelikli bir şekilde devam ettirmede bazı zorluklarla karşılaştıkları belirlenmiştir. Çalışmada elde edilen verilerin analizinde, sığınmacı kız çocuklarının karantina dönemlerindeki uzaktan eğitim süreçlerinde yaşadıkları eğitimsel zorluklar öğrenci, veli ve öğretmen perspektifinden ele alınarak, psikolojik, sosyal ve kültürel bağlamlar çerçevesinde tartışılmıştır. Bu zorluklar arasında düşük ekonomik şartlar, teknik yetersizlikler, fiziksel ortam eksiklikleri ve sosyal adaptasyon sorunları ön plana çıkmaktadır. Suriyeli mülteci kız çocukların söz konusu dönemde eğitim açısından düşük ekonomik şartlar; tablet, bilgisayar vb. teknolojik cihazların bulunmaması, internet erişiminin olmaması gibi teknik yetersizlikler; çevrimiçi eğitimin sağlıklı yürütülmesini engelleyen çalışma veya ders odası olmaması veya ev ortamının eğitime uygun hale getirilememesi gibi fiziksel ortam yetersizlikleri; yalnızlaşma, arkadaşlara özlem ve dışarıda oyun oynayamama gibi psikolojik ve aile içi rollerin değişimi, dış dünyada ile fiziki yönden etkileşimsizlik gibi sosyal sorunlarla karşı karşıya kaldıkları tespit edilmiştir. Diğer taraftan Suriyeli kız öğrenciler ve onların velileri bu tür sorunların çözümünde genellikle din kültürü ve ahlak bilgisi dersi öğretmenleriyle iletişime geçtikleri görülmüştür. Çalışmayı benzer çalışmalardan farklılaştıran önemli bir bulgu ise, Suriyeli mülteci kız öğrenciler katıldıkları uzaktan ve yüzyüze eğitim sürelerinin sonucu olarak Türkiye’deki kültüre ve yaşam biçimine uyum sağlamaya başladıkları hususudur. Öğrenci ve öğretmenlerin görüşlerine göre Suriyeli mülteci kız ve erkek öğrenciler ebeynlerinden farklı olarak sosyal yapı ile daha uyumlu yaşayabilir hale gelmişlerdir. Sonuç olarak din eğitimi ve din kültürü ve ahlak bilgisi dersi öğretmeninin, Suriyeli mülteci kız öğrencilerin eğitimlerini destekleyici yeni roller üstlendiği söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Din eğitimi, Suriyeli kız çocukları, Covid-19, uzaktan eğitim, göç, uyum, din

Etik Beyan

With the decision of Akdeniz University Social and Human Sciences Scientific Research and Publication Ethics Committee, dated 08.09.2022 and numbered 15/318, it was unanimously decided that the application to be made during the research is ethically appropriate.

The Experiences of Syrian Female Students During the Distance Education and the Insights of Religious Culture and Ethics Teachers into the Process

Öz

Turkey has been hosting a large number of Syrian refugees since 2011 and has allowed Syrians to integrate into the general education system alongside Turkish students since 2016. This situation suggests that Turkey offers a unique experience in the education of Syrian refugees. However, Syrian girls may face disadvantages in their education due to traditional gender roles. Based on this premise, this study aims to examine the educational processes of Syrian girls during the COVID-19 pandemic from the perspectives of teachers, parents, and the students themselves. Therefore, this research seeks to identify the educational experiences of Syrian girls during the pandemic period in Turkey and to evaluate the contribution of religious culture and ethics (RCE) teachers to their ability to receive proper education. The participants of this research, which followed a qualitative design, included 10 students, 5 parents, and 5 RCE teachers selected through snowball sampling. The study's findings reveal that Syrian girls encountered difficulties in accessing and continuing distance education effectively. The data obtained were analyzed by considering the educational challenges experienced by refugee girls during the quarantine period from the perspectives of students, parents, and teachers, and discussed within psychological, social, and cultural contexts. Among these challenges, economic hardships, technical deficiencies, inadequacies in the physical environment, and social adjustment problems emerged as prominent issues. It was found that Syrian refugee girls struggled with limited financial resources, a lack of technological devices such as tablets and computers, inadequate internet access, and a shortage of appropriate learning environments. They also experienced psychological challenges, including isolation and a longing for social interaction, along with shifts in family dynamics. On the other hand, it was observed that Syrian girls and their parents frequently communicated with religious, cultural, and moral education teachers to address these issues. A significant finding that distinguishes this study from similar ones is that Syrian refugee girls, through their participation in both distance and face-to-face education, began to adapt to Turkish culture and lifestyle. According to the perspectives of both students and teachers, Syrian refugee students have become more socially integrated compared to their parents. As a result, it can be concluded that RCE teachers have assumed new, supportive roles in the education of Syrian refugee students.

Anahtar Kelimeler

Religious education, Syrian female students, Covid-19, distance education, religion, migration, adaptation

Kaynakça

• Kalkan Açıkgöz, Öznur –Yemenici, Ahmet. “Türkiye’de Bulunan Geçici Koruma Statüsündeki Suriyelilerin Türkiye’deki Din Eğitimi Deneyimlerinin Değerlendirilmesi” . İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi , 11/4 (2022), 2242-2266. https://doi.org/ 10.15869/itobiad.1138106.
• Akyavuz Külekçi, Ebru vd. “Suriyeli Öğrencilerin Eğitiminde Karşılaşılan Sorunlarla İlgili Okul Yöneticilerinin Görüşleri”. Uluslararası Eğitim Araştırmacıları Dergisi 3/1 (26 Haziran 2020), 1-15.
• Anadolu Agency. “Uzaktan eğitim 31 Mayıs’a kadar uzatıldı”. 29 Nisan 2020. Erişim 22 Şubat 2024. https://www.aa.com.tr/tr/egitim/milli-egitim-bakani-selcuk-uzaktan-egitime-31-mayisa-kadar-devam- edilecek/1822357
• Arslanoğlu, Berre Sena vd. “Pandemi Dönemi Uzaktan Eğitim Süreci Sorunları: Suriyeli Mülteci Öğrenciler Özelinde Nitel Bir İnceleme”. Ufkun Ötesi Bilim Dergisi 21/2 (31 Aralık 2021), 290-316. https://doi.org/10.54961/uobild.1038116
• Baltacı, Ali vd. “İmam Hatip Liselerindeki Suriyeli Öğrencilerin Din Eğitimi Sorunları: Çözüme Yönelik Nitel Bir Analiz”. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 60/2 (Kasım 2019): 307-36. https://doi.org/10.33227/auifd.559156.
• Bektaş, Abdullah vd. Ortaöğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 9. Sınıf Ders Kitabı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı, 2022.
• Conroy, John vd. Does Religious Education Work? A Multi-Dimensional Investigation. London: Bloomsbury, 2013. https://eprints.gla.ac.uk/78124/
• Creswell, John Ward. Nitel Araştırma Yöntemleri Beş Yaklaşıma Göre Nitel Araştırma ve Araştırma Deseni. çev. Selçuk Beşir Demir - Mesut Bütün. Ankara: Siyasal Kitabevi, 7. Basım, 2023. https://www.siyasalkitap.com/nitel-arastirma-yontemleri
• Çakmak, Ahmet - Uzunpolat, Yakup. “Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerine Göre Salgın Döneminde Uzaktan Eğitim”. Tasavvur / Tekirdağ İlahiyat Dergisi 7/1 (30 Haziran 2021), 855-892. https://doi.org/10.47424/tasavvur.916587
• Demi̇r, Rıdvan. “İmam Hatip Lisesinde Öğrenim Gören Suriyeli Öğrencilerin Eğitim Sorunları: Kilis Örneği”. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 16/44 (23 Ekim 2019), 280-306.
• Denzin, Norman Kent - Yvonna Sessions Lincoln (ed.). The SAGE Handbook of Qualitative Research. USA: SAGE Publications, 5. Basım, 2018. https://us.sagepub.com/en-us/nam/the-sage-handbook-of-qualitative- research/book242504
• Dijk-Groeneboer, Monique van. “Religious Education in (Post-)Pandemic Times; Becoming a Resilient Professional in a Teacher Academy”. Religions 11/11 (Kasım 2020), 610. https://doi.org/10.3390/rel11110610
• Doğan, Betül Kübra - Pekasıl, Ayşenur. “Covid-19 Pandemisi Bağlamında Evsizler, Mevsimlik Tarım İşçileri, Mülteci, Şartlı Mülteci ve Geçici Koruma Kapsamında Bulunan Suriyelilerin Sorunları Üzerine Bir Değerlendirme”. Toplum ve Sosyal Hizmet, 32/1 (Ocak 2021), 275-292. https://doi.org/10.33417/tsh.770342
• Erdem, Cahit. “Sınıfında Mülteci Öğrenci Bulunan Sınıf Öğretmenlerinin Yaşadıkları Öğretimsel Sorunlar ve Çözüme Dair Önerileri”. Medeniyet Eğitim Araştırmaları Dergisi 1/1 (30 Haziran 2017), 26-42.
• Ertekin Yıldız, Sümeyye. “Suriyeli Çocukların Eğitimi Konusunda Nitel Bir Araştırma: Sorunlar Ve Çözüm Önerileri”. Middle East Journal of Refugee Studies 4/2 (30 Aralık 2019), 5-32.
• Gülerce, Hakan vd. “Suriyeli Sığınmacı Çocukların COVID-19 Pandemisi Sürecinde Eğitim Hayatında Yaşadığı Sorunlar”. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi 10/31 (25 Haziran 2022), 92-108. https://doi.org/10.33692/avrasyad.1134010
• Kardeş, Servet - Akman, Berrin. “Suriyeli Mültecilerin Eğitimine Yönelik Öğretmen Görüşleri”. İlköğretim Online 17/3 (31 Temmuz 2019), 1225-1237. https://doi.org/10.17051/ilkonline.2018.466333
• Kızılabdullah, Yildiz - Yürük, Tuğrul. “The Contribution of the Religious Culture and Ethics Course on the Integration of Children of Syrians in Adana, Turkey”. Religious Education 113/3 (2018), 289-301. https://doi.org/10.1080/00344087.2018.1456067
• Ministry of National Education. “2021-2022 Eğitim-Öğretim Yılı Yabancı Uyruklu Öğrencilerin Eğitimine İlişkin Veriler”. 22 Haziran 2022. https://hbogm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2022_01/26165737_goc2022sunu.pdf
• Ministry of National Education. “Bakan Selçuk, Koronavirüs’e Karşı Eğitim Alanında Alınan Tedbirleri Açıkladı”. 12 Mart 2020. Erişim 22 Şubat 2024. https://www.meb.gov.tr/bakan-selcuk-koronaviruse-karsi-egitim-alaninda- alinan-tedbirleri-acikladi/haber/20497/tr
• Ministry of National Education. “Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi Öğretim Programı (Ortaöğretim 9, 10, 11 ve 12. Sınıflar)”. 2018. Erişim 22 Şubat 2024. https://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=319
• Özcan, Zeynep. “A Study On the Relationship Between Cultural Adaptation and Religious Coping of Refugee Students”. Cumhuriyet İlahiyat Dergisi-Cumhuriyet Theology Journal 23/1 (June 2019): 127-147. https://doi.org/10.18505/cuid.510680
• Piktes. “Piktes Projesi”. 13 Şubat 2020. Erişim 22 Şubat 2024. https://piktes.gov.tr/cms/
• Presidency of Migration Management (PMM). “Geçici Koruma Kapsamındaki Suriyelilere İlişkin İstatistikler”. 16 Haziran 2023. Erişim 20 Şubat 2024. https://www.goc.gov.tr/gecici-koruma5638
• Selçuk, Mualla vd. “The Online Learning Experience of Theology Students in Turkey during the COVID-19 Pandemic: A New Disposition for RE?” Religious Education 116/1 (31 Ocak 2021), 74-90. https://doi.org/10.1080/00344087.2021.1879987
• Tosun, Aybiçe vd. “Mülteci Öğrencilerin Eğitim Sorunları, Eğitim ve Din Eğitiminden Beklentileri: Eskişehir Örneği”. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 19/1 (01 Haziran 2018), 107-133. https://doi.org/10.17494/ogusbd.457087
• Ünal, Rabia. “Evaluation of the Distance Education Process with Syrian Students under Temporary Protection during the Covid-19 Pandemic Period”. Journal of Interdisciplinary Education: Theory and Practice 4/1 (01 Haziran 2022), 34-52. https://doi.org/10.47157/jietp.1034907
• Wintersgill, Barbara (ed.). Big Ideas for Religious Education. Exeter: University of Exeter, 1. Basım, 2017. https://socialsciences.exeter.ac.uk/media/universityofexeter/collegeofsocialsciencesandinternationalstudie s/education/research/groupsandnetworks/reandspiritualitynetwork/Big_Ideas_for_RE_E-Book.pdf
• Yenen, Emin Tamer - Ulucan, Perihan. “Uzman Görüşleri Doğrultusunda Türkiye’de Yaşayan Mülteci Çocukların Sorunlarına Yönelik Çözüm Önerileri”. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi 10/1 (22 Haziran 2020), 292-305. https://doi.org/10.30783/nevsosbilen.632175
• Yıldırım, Ali – Şimşek, Hasan. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. 8. Baskı. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2011.