BRICS-T ÜLKELERİ İÇİN İŞSİZLİK HİSTERİSİ Mİ, YOKSA DOĞAL ORAN HİPOTEZİ Mİ GEÇERLİDİR?

Yıl 2021, Cilt: 25 Sayı: 2, 311 - 325, 30.12.2021

Burak Uğur Dilek Atılgan

https://doi.org/10.51945/cuiibfd.993063

Öz

İşsizlik toplumun her kesimini ilgilendiren bir konu olmakla birlikte bu oranın artması hem arz hem de talep kanalıyla birtakım sorunlara (düşük büyüme ve gelir dağımlı adaletsizliği gibi) yol açmaktadır. Bu sebeple işsizlik oranlarının incelenmesi, serilerdeki değişimlerin analiz edilmesi ve modellenmesi çok önemlidir. Doğal işsizlik oranı, ekonomide uzun dönemde geçerli olan işsizlik oranını göstermektedir. Artan işsizliğin doğal işsizlik oranına geri dönmesine yönelik temel iki ön sav mevcuttur. Birinci sav, ekonomide meydana gelen bir krizden sonra işsizlik oranlarının yükselerek eski doğal oranına geri gelemeyeceğini savunan histeri hipotezidir. Bu sürecin ekonometrik anlamı işsizlik oranının düzeyde birim kök içermesidir. İkinci sav ise ekonomide meydana gelen şoklardan sonra işsizliğin doğal oran olarak adlandırılan aynı seviyeye geri döneceğini savunan doğal oran hipotezidir. Bu sürecin ekonometrik anlamı işsizlik oranın düzeyde durağan süreç içermesidir. Çalışma kapsamında BRICS-T ülke grubunda (Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin, Güney Afrika ve Türkiye) doğal oran hipotezinin mi yoksa işsizlik histerisi yaklaşımının mı geçerli olduğu incelenmiştir. Ekonometrik yöntem olarak “kesitler arası bağımlılığı ve yapısal kırılmaları dikkate alan Fourier yaklaşımına dayanan Panel LM birim kök testi” kullanılmıştır. Bulgular, analize dâhil edilen BRICS-T ülke grubunda, işsizlik histerisi yaklaşımının geçerliliği olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

İşsizlik Histerisi, Doğal Oran Hipotezi, Panel Veri Analizi

Is Unemployment Hysteresis Or Natural Rate Of Hypothesis Valid For BRICS-T Countries?

Öz

Unemployment rates are an issue that concerns all segments of the society, but an increase in this rate causes various problems (such as low growth and income distribution injustice) through both supply and demand channels. Therefore, it is very important to study unemployment rates, analyze and model changes in series. The natural unemployment rate indicates the long-term unemployment rate in the economy.There are two basic preliminary arguments for returning rising unemployment to the natural unemployment rate. The first argument is the hysteris hypothesis, which argues that unemployment rates cannot return to their former natural rate by rising after a crisis in the economy. The econometric meaning of this process is that the level of the unemployment rate contains a root unit. The second argument is the Natural Rate Hypothesis, which argues that unemployment will return to the same level called the natural rate after the shocks in the economy. The econometric meaning of this process is that the unemployment rate contains a stationarity process at the level. In the study, it was examined whether the natural rate hypothesis, or the unemployment hysteresis approach is valid in the BRICS-T country group (Brazil, Russia, India, China, South Africa and Turkey). As an econometric method, the panel LM unit root test was used, based on the Fourier approach, “which takes into account cross-section dependence and structural fractures”. The findings show that the unemployment hysteresis approach is valid in the BRICS-T country group.

Anahtar Kelimeler

Unemployment Hysteresis, Natural Rate Hypothesis, Panel Data Analysis

Kaynakça

• Akcan, A. T. (2019). Türk Cumhuriyetlerinde işsizlik histerisi: panel veri analizi, Turkish Studies Economics, Finance, Politics, 14(3), 623-637.
• Arı, A., Zeren, F. ve Özcan, B. (2013). Doğu Asya ve Pasifik ülkelerinde işsizlik histerisi: panel veri yaklaşımı, Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi, 35(2), 105-122.
• Aşcı, M. (2019). BRCS ülkelerinin küresel güç olma potansiyelleri ve Türkiye, Uluslararası Hukuk ve Sosyal Bilim Araştırmaları Dergisi, 1(1), 39-60.
• Baltagi, B. (2008). Econometric analysis of panel data, John Wiley& Sons, 4. Auflage Edition, 4, Chichester.
• Bilman, A. S. (2008). Phillips Eğrisi’nin politika önerisi ve asimetrik etkiler: Türkiye örneği, Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Blanchard, O. J. ve Summers, L. H. (1986). Hysteresis and the european unemployment problem, NBER Working Paper Series, 1-100, http://www.nber.org/papers/w1950 (14.07.2021).
• Bolat, S. ve Koçbulut, Ö. (2019). Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde işsizlik histeresi ve doğal oran hipotezinin ampirik bir analizi, Maliye Dergisi, 176, 201-224.
• Breusch, T. S. ve Pagan, A. R. (1980). The lagrange multiplier test and its applications to model specification in econometrics, The Review of Economic Studies, 47(1), 239-253.
• Canbay, S. (2020). İktisadi büyüme ile işsizlik arasındaki ilişkilerin kónya (2006) panel nedensellik testi ile sınanması: BRICS ülkeleri ve Türkiye örneği, International Journal of Innovative Approaches in Social Sciences, 4(1), 1-18.
• Chang, T., Lee, K., Nieh,C. ve Wei, C. (2005). An empirical note on testing hysteresis in unemployment for ten european countries: panel SURADF approach, Applied Economics Letters, 12(14), 881-886.
• Enders, W., ve Lee, J. (2012). A unit root test using a fourier series to approximate smooth breaks, Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 74(4), 574-599.
• Goldman Sachs (2001, November). Building better global economic BRICs.
• Gujarati, D. (1999). Temel Ekonometri, (Çev. Ü. Şenesen, G. G. Şenesen), İstanbul: Literatür.
• Güloğlu, B. ve İspir, S. 2011. Doğal işsizlik oranı mı? işsizlik histerisi mi? Türkiye için sektörel panel birim kök sınaması analizi, Ege Akademik Bakış, 11(2), 205-215.
• Kanalıcı, A.H., Nargeleçekenler, M. ve Yılmaz, F. (2011). Hysteresis ın unemployment: evidence from 23 OECD countries, Ekonomicky Casopis, 59(5), 488-505.
• Karul, Ç. (2016). Esnek fourier fonksiyonlu yeni bir panel birim kök testi önerisi ve OECD örneği, Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
• Mercan, M., Yurttançıkmaz, Z. Ç. ve Çakmak, F. (2015). İşsizlik histerisi hipotezinin Türkiye AB 15 AB 27 OECD ve G 8 ülkeleri için yatay kesit bağımlılığı ve yapısal kırılmalar altında testi dinamik panel veri analizi, Tisk Akademi, 10 (1), 44-65.
• Nazlıoğlu, S., ve Karul, C. (July 7-8 2017). Panel LM unit root test with gradual structural shifts. 40th international panel data conference, Thessaloniki-Greece, 1–26.
• Nazlıoğlu, Ş. (2010). Makro iktisat politikalarının tarım sektörü üzerindeki etkileri: gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler için bir karşılaştırma, (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
• Omay, T., Shahbaz, M., ve Stewart, C. (2021). Is there really hysteresis in the OECD unemployment rates? new evidence using a fourier panel unit root test, Empirica, 1-27.
• Özbek, S., ve Türkmen, S. (2020). Finansallaşma, işsizliği artırıyor mu? e7 ülkelerinden yeni kanıtlar. Itobiad: Journal of the Human & Social Science Researches, 9(3), 2097-2115.
• Özdemir, O. (2020). Hysteresis ın unemployment: new evidence from 19 Euro area countries, International Journal of Entrepreneurship and Management Inquiries, 4(7), 101-124.
• Paya, M. (2013). Makro İktisat, 4. Baskı, İstanbul: Türkmen Kitabevi.
• Pesaran, M. H. (2004). General diagnostic tests for cross section dependence in panels. Cambridge: University Of Cambridge, Working Paper.
• Pesaran, M. H. ve Yamagata, T. (2008). Testing slope homogeneity in large panels. Journal of Econometrics, 142(1), 50-93.
• Pesaran, M. H., Ullah, A. ve Yamagata, T. (2008). A bias-adjusted lm test of error cross-section independence, Econometrics Journal, 11, 105-127.
• Songur, M. (2020). OECD ülkelerinde işsizlik histerisi: fourier panel KPSS testinden yeni kanıtlar, Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12 25), 51-63.
• Taş, S. ve Uğur, B. (2017). Türkiye için işsizlik histerisi mi, yoksa doğal oran hipotezi mi geçerlidir?, Çukurova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(1), 25-45.
• Tekin, İ. (2018). Türkiye'de işsizlik histerisi: fourier fonksiyonlu durağanlık sınamaları. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 33(1), 97-127.
• Topcu, A. B. (2019). Üst orta gelirli ülkelerde işsizlik histerisi hipotezinin test edilmesi, International Journal of Academic Value Studies, 5(1), 151-158.
• Türkmen, S. ve Özbek, S. (2021a). Is unemployment hysteresis valid ın BRICS-T countries? evidence from panel fourier lm approach, International Social Sciences Studies Journal, 7(78), 542-549
• Türkmen, S., ve Özbek, S. (2021b). Yeni küreselleşme döneminde finansal gelişmenin, gelir eşitsizliği üzerine etkileri: E7 ülkelerinden yeni kanıtlar, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 17(2), 419-437, doi: https://doi.org/10.17130/ijmeb.806487
• Ünsal, E. (2013). Makro İktisat,10. Baskı, Ankara: İmaj Yayınevi.
• World Bank (Dünya Bankası), World Development Indicators, https://databank.worldbank.org/source/world-development-indicators#, 24.07.2021.
• Yılancı, V. (2009). Yapısal kırılmalar altında Türkiye için işsizlik histerisinin sınanması, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 10(2), 324-335.
• Yılancı, V., Özkan, Y. ve Altınsoy, A. (2020). Testing the unmeployment hysteresis in G7 countries: a fresh evidence from fourier threshold unit root test, Journal of Economic Forecasting, Institute for Economic Forecasting, (3), 49-59.