Hadisler Çerçevesinde Cahiliyyede Majik Tedavi Geleneği’nin Kavramsal Boyutu

Yıl 2010, Cilt: 10 Sayı: 1, 1 - 40, 01.03.2010

Veli Atmaca

Öz

Kültürel miras, bir şekilde asırlar öncesinden sonraki nesillerle intikal eder. Bir kısım fenomenler bu naklediliş esnasında bazı değişiklikler veya kültürel evrim yaşayabilir. İslâm dininin gelenkleri arasında yer alan, hastalıklardan korunma veya hasta tedavilerinde uygulanan mânevi yöntemlerden birisi olarak, sözlü ve yazılı örneklerine rastladığımız “rukye” de sayılabilir. Rukyenin tarihçesinin, İslâm’dan çok öncesine hatta Araplardan da öncesine dayandığını söyleyebiliriz. Ancak İslâm öncesindeki çok çeşitli uygulamalar Hz. Peygamber tarafından yasaklanırken sadece adının devam ettiğini görmekteyiz.

Hadisler Çerçevesinde Cahiliyyede Majik Tedavi Geleneği’nin Kavramsal Boyutu

Öz

Kültürel miras, bir şekilde asırlar öncesinden sonraki nesillerle intikal eder. Bir kısım fenomenler bu naklediliş esnasında bazı değişiklikler veya kültürel evrim yaşayabilir. İslâm dininin gelenkleri arasında yer alan, hastalıklardan korunma veya hasta tedavilerinde uygulanan mânevi yöntemlerden birisi olarak, sözlü ve yazılı örneklerine rastladığımız “rukye” de sayılabilir. Rukyenin tarihçesinin, İslâm’dan çok öncesine hatta Araplardan da öncesine dayandığını söyleyebiliriz. Ancak İslâm öncesindeki çok çeşitli uygulamalar Hz. Peygamber tarafından yasaklanırken sadece adının devam ettiğini görmekteyiz.

Anahtar Kelimeler

Rukye (Şifalı Dua), Temîme (Nazarlık), Büyü, Tivele (Sevgi Büyüsü)

Kaynakça

• AHMED B. HANBEL, Ebû Abdullah Ahmed b. Muhammed (241), Müsned, Dâru’l-Fikr, Beyrut, 1991, I- X.
• ATMACA, Veli, Tarih Boyunca İnanç ve Tıp, Ankara 2009.
• BUHÂRÎ, Ebû Abdullah Muhammed b. İsmâ’îl (256), el-Câmi’u’s- Sahîh, Dâru’l-Fikr, Beyrut, 1991, I- VIII.
• CÜBRÂN MES’ÛD, er- Râid, Beyrut, 1978, I- II.
• EBÛ DAVUD, Süleymân b. Eş’as es- Sicistânî (275), Sünen, Kahire, 1988, I- IV.
• HÂKİM, Ebû Abdullah Muhammed b. Abdullah en- Nîsâbûrî (405), el-Müstedrek ale’sSahîhayn, Beyrut, 1998, I- V.
• HALÎL B. AHMED, (175), Kitâbu’l- A’yn, yrz., trz., I- VIII. HEYSEMÎ, Ebû’l- Hasan Ali b. Ebî Bekr, Mecme’u’z- Zevâid ve Menbeu’l- Fevâid, Kâhire 1987, I- X.
• İBN ESÎR, Ebû’s- Se’âdât Mübârek b. Muhammed (606), Câmi’u’l- Usûl fî Ehâdîsi’r-Resûl, Mektebetü Hulvân, yrz., 1971, I- XII.
• İBN MÂCE, Ebû Abdullah Muhammed b. Yezîd (273), Sünen, Beyrut, 1987, I- II.
• İBN MANZÛR, Ebû’l- Fazl Cemâluddin b. Muhammed, Lisânu’l- Arab, Beyrut, 1999, I-XVIII.
• İBN SÎDE, Ali b. İsmâil (458), el- Muhkem ve’l- Muhîtu’l- A’zam, Riyâd, 1958, I- VII.
• MA’LÛF, Luveys, Müncid, Beyrut, 1973.
• MÜSLİM, Ebû Hüseyin Müslim b. Haccâc el- Kuşeyrî (261), Sahîh, Târihu’t-Türâsi’l-Arabî, Beyrut, trz., I- V.
• MÜTERCİM ÂSIM, Kâmus, Cemal Efendi Matbaası, İstanbul, 1305.
• MÜTTAKÎ EL- HİNDÎ, Kenzu’l-‘Ummâl fî Süneni’l-Akvâl ve’l-Ef’âl, Beyrut, 1989, elMevsû’âtu’ş- Şâmile, 1. 41.
• NESÂÎ, Ebû Abdurrahman Ahmed b. Şu’ayb (309), Sünen, Beyrut, 1988, I- VIII.
• TİRMİZÎ, Ebû Îsâ Muhammed b. Îsâ (279), Sünen, Dâru’l- Fikr, Beyrut, trz., I- V.
• ZEBÎDÎ, Muhammed Murtazâ, Tâcu’l- Arûs min Cevâhiri’l- Kâmus, Kuveyt, 1965.