ÂYETLERİN OLAYLARDAN SONRA İNZALİNE DİKKAT ETMENİN HAKİKATİN ÇOK BOYUTLU OKUNUŞUNA VE KUR’AN ANLAYIŞINA KATACAĞI UFUKLAR –İFK HADİSESİ BAĞLAMINDA-

Yıl 2022, Cilt: 22 Sayı: 1, 250 - 268, 30.06.2022

Sami Kılınçlı

https://doi.org/10.30627/cuilah.1099022

Öz

Kur’an’ın önemli bir kısmı olaylardan sonra inzal edilen âyetlerden oluşmaktadır. Bu şekilde inzal edilen âyetlerle konunun insanlara kapalı kalan yönleri, muhatapların niyet ve durumları ortaya konularak hakikat bütün boyutları açığa kavuşturulmuş olmaktadır. Bu çalışmada Kur’an’ın bu yönü ifk hadisesi örneğinde tefsir kaynakları ve ilgili çalışmalar temelinde ele alınmaktadır. Çalışmada elde edilen bilgilerden ifk hadisesinin Hz. Peygamber ve Hz. Âişe’yi çok üzdüğü, ancak somut bir delile sahip olmadıkları için çözümsüz kaldıklarından müfterilerin zafer havası yaşadığı anlaşılmaktadır. Ancak inzal edilen âyetlerle Hz. Âişe’nin tayyibâttan olduğu; müfterilerin yalancı, habîs ve habîsât oldukları, şeytana tabi olan ve Müslümanlar arasında fuhşiyyâtın yayılmasını isteyenler oldukları anlatılarak gerçek yüzleri açığa çıkartılmış ve itibarları yok edilmiştir. Bu şekilde olay ve muhatapların zahir ve batın durumları açıklanarak hakikatin ortaya konulduğu görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Tefsir, Kur’an, Hakikat, Vahiy, İfk

Contribution of Paying Attention to Descend of Koran Following the Incidents to Multi-Dimensional Reading and Understanding of Koran –In Terms of the Verses on Aspersion Incident-

Öz

Majority of Koran is comprised of the verses descended following incidents. In this manner, all dimensions of realities made evident by setting forth intentions of the addressees, situations, and aspects that were close to people thanks to the verses descended. In this study, this aspect of Koran is dealt with on the bases of on tafsir sources and related studies within the example of aspersion incidents. It is understood from the information obtained that the incident of aspersion made Holy Prophet and Âişe upset, but these remained unsettled as they had no concrete evidence and detractors experienced a sense of victory. However, it was told in the verses descended that Holy Âişe was on the good side; the detractors were liars, bad and evil, and they were subjected to devil and desired the spread of prostitution among Muslims; thus their real faces unveiled and their reputation was demolished. It is observed that apparent and esoteric situations of the addressees and incidents are explained in this manner and the reality is set forth.

Anahtar Kelimeler

Tafsir, Koran, Reality, Revelation, Aspersion

Kaynakça

• Aksu, Ali. “İfk Olayı Üzerine Bir Değerlendirme (Sebep ve Sonuçları Açısından)”. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi VIII/1 (2004), 1-21.
• Albayrak, Halis. “Allah’ın Nüzul Dönemindeki Farklı Davranış Tarzının Mü’min Kur’an Anlayışına Katacağı Boyut Üzerine”. Kur’an Sempozyumu (Fecr Yayınları), 36-49.
• Âlûsî, Şehâbeddin Mahmud. Rûhu’l-meânî. Beyrût: İdâratü’t-Tıbâti’l-Münîriyye-İhyâu’t-Turâsi’l-Arabî, ts.
• Aslantürk, A. Hümeyra. "Kur’ân’ın ‘İfk Hadisesi’ni Beyanı Bağlamında İnsanlığa Sunduğu Evrensel Mesajlar", VII. Kutlu Doğum Sempozyumu), 215-238.
• Bikâî, Ebü’l-Hasen Burhânüddîn İbrâhîm b. Ömer. Nazmu’d-dürer fî tenâsubi’l-âyâti ve’s-suver. Kâhire: Dâru’l-Kütübi’l-İslâmî, ts.
• Bursevî, İsmail Hakkı. Rûhu’l-beyân. Beyrût: Dâru İhyâi’t-Turâsi’l-Arabî, ts.
• Çınar, Hatice Acar. “İfk ve Cemel Vakalarında Bir Özne Olarak Hz. Aişe’nin Dini Başa Çıkma Yöntemleri”. Mü’minlerin Annesi Hz. Âişe (Uluslararası Sempozyum Bildirileri), 129-145.
• Demirci, Muhsin. “Esbâb-ı Nüzûl”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 11/360-362. İstanbul: TDV Yayınları, 1995. Derveze, İzzet. et-Tefsîru’l-hadîs. Tunus: Dâru’l-Garbi’l-İslâmî, 2. Basım, 1421.
• Ebû Hayyân, Muhammed b. Yûsuf b. Alî b. Yûsuf el-Endelüsî. el-Bahru’l-muhît. thk. Âdil Ahmed Abdulmevcûd vd. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1413.
• Ebüssuûd, Muhammed el-İmâdî. İrşâdü’l-ʿakli’s-selîm ilâ mezâya’l-Kitâbi’l-Kerîm. thk. Abdulkâdir Ahmed Atâ. 5 Cilt. Riyâd: Mektebetu Riyâdi’l-Hadîs, ts.
• İbn Âşûr, Muhammed b. Tâhir. Tefsiru’t-tahrîr ve’t-tenvîr. 30 Cilt. Tunus: Dâru Sahnûn li’n-Neşr ve’t-Tevzi’, 1984.
• İbn Atiyye, Ebû Muhammed Abdülhak b. Gālib b. Atiyye el-Endelûsî. el-Muharru’l-vecîz fî tefsîri kitâbillahi’l-azîz. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2001.
• İbn Kesîr, Ebu’l-Fidâ İsmâil. Tefsîru’l-Kur’ani’l-‘azîm. Kahire: Müessesetu Kurtuba, 1421.
• İbn Mâce, Ebû Abdillâh Muhammed b. Yezîd b. Mâce el-Kazvînî. Sünen. thk. Muhammed Fuâd Abdülbâkî. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1992.
• Kara, Seyfullah. “İfk Olayının Etkileri ve Olayla İlgili Ortaya Konan Tavırlar”. Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi - Atatürk Üniversitesi İslâmi İlimler Fakültesi Dergisi 15 (2001), 343-382.
• Karaman vd, Hayreddin. Kur’an Yolu. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı, 2003.
• Karslı, İbrahim H. “Dini Tecrübenin Kur’an’ı Anlama ve Yorumlamadaki Rolü”. Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi - Atatürk Üniversitesi İslâmi İlimler Fakültesi Dergisi 24 (2005), 93-120.
• Kelbî, Muhammed b. Ahmed b. Cüzey. et-Teshîl li ulûmi’t-tenzîl. 2 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1415.
• Kuşeyrî, Ebü’l-Kâsım Abdülkerîm b. Hevâzin b. Abdülmelik. Letâifü’l-işârât. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1436.
• Kutup, Seyyid. Fî Zilâli’l-Kur’ân. çev. Salih Uçan-Vahdettin İnce. İstanbul: Dünya Yayıncılık, 1989.
• Merâğî, Ahmed Mustafa. Tefsîru’l-Merâğî. Mısır: Mektebetu ve Matbaatu Mustafa el-Bâbî el Halebî ve Evlâdihî, 1365.
• Mevdûdî, Ebu’l-A’lâ el-. Tefhîmu’l-Kur’ân. çev. Muhammed Han Kayanî vd. İstanbul: İnsan Yayınları, 1991.
• Râzî, Fahruddîn İbn Ziyâuddîn b. Ömer Muhammed. Mefâtîhu’l-gayb. Beyrût: Dâru’l-Fikr, 1401.
• Sa’lebî, Ebû İshâk Muhammed. el-Keşf ve’l-Beyân. thk. Ebû Muhammed b. Âşûr. 10 Cilt. Beyrût: Dâru İhyâi’t-Turâsi’l-Arabiyye, 2002.
• Seâlibî, Abdurrahmân b. Muhammed b. Mahlûf. el-Cevâhiru’l-hisân fî tefsîri’l-Kur’ân. Beyrût: Dâru İhyâi’t-Turâsi’l-Arabî, 1997.
• Suyûtî, Celâleddîn Abdurrahman. el-İtkân fî ‘ulûmi’l-Kur’ân. Kâhire: Dâru’l-Hadîs, 1427.
• Sülemî, Ebû Abdirrahmân Muhammed b. el-Hüseyn b. Mûsâ el-Ezdî. Hakâiku’t-tefsîr. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1421.
• Şevkânî, Muhammed b. Ali b. Muhammed. Fethu’l-kadîr. San’a: y.y., ts.
• Şulul, Kasım. “Hz. Peygamber (A.S.) Döneminde Müslümanların Ahlak İmtihanı İFK (İftira) Hadisesi ve Tahlili”. Adıyaman Uluslararası Safvan Bin Muattal ve Ahlak Sempozyumu, 100-127.
• Tirmîzî, Ebû Îsâ Muhammed b. Îsâ b. Sevre. Sünenu’t-Tirmîzî. ed. Bedreddin Çetiner. 5 Cilt. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1992.
• Uludağ, Süleyman. “Firâset”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 13/116-117. İstanbul: TDV Yayınları, 1996.
• Yavuz, Yusuf Şevki. “Havâtır”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 16/523-526. İstanbul: TDV Yayınları, 1997.
• Yazır, Elmalılı Hamdi. Hak Dini Kur’an Dili. İstanbul: Yenda Yayın-Dağıtım, 2000.