Religion and Death Themes in Sadık Hidayet's Story of The Blind Owl

Yıl 2022, Cilt: 22 Sayı: 2, 164 - 173, 30.12.2022

Faris Hocaoğlu , Hasan Kayıklık

https://doi.org/10.30627/cuilah.1094732

Öz

Sadık Hidayet, who is considered among the founders of modern Iranian literature, was born on February 17, 1903 in Tehran. Together with Bozorg Alevi, Ali Cemalzade and Sadık Çubek, Hidayet pioneered the birth of modern Iranian literature. In this respect, Hidayet's Blind Owl (Bûf-i Kûr) is considered a masterpiece in Iran's last period of literature. It is seen that Hidayet was in search of different countries throughout his life. Hidayet, who had been to Iran, Belgium, France and India, came to Iran again and then returned to Paris, the place he decided to be the last stop of his life journey. The aim of this study which examines the author's Blind Owl is to examine the situations experienced by the protagonist of the book between life, death and religion in terms of psychology of religion. In this qualitative study, data were collected from Sadık Hidayet's Blind Owl. The obtained data were analyzed in terms of psychology of religion based on the interpretive method. According to the findings, Hidayet, whom we witnessed to be stuck somewhere between the phenomena of death and religion, clearly reflected his mood to his readers in his work, and commonalities were also identified between the author's biography and the Blind Owl. In the study, it was concluded that the author wrote a book that approached religion with a spiritual focus and saw death as a way of salvation.

Anahtar Kelimeler

Psychology of Religion, Religion, Death, Blind Owl, Sadik Hidayet

SADIK HİDAYET’İN KÖR BAYKUŞ ÖYKÜSÜNDE DİN VE ÖLÜM TEMALARI

Öz

Modern İran edebiyatının kurucuları arasında sayılan Sadık Hidayet, 17 Şubat 1903’te Tahran’da doğmuştur. Bozorg Alevî, Ali Cemalzade ve Sadık Çubek ile beraber Hidayet, modern İran edebiyatının doğuşuna ön ayak olmuştur. Bu minvalde Hidayet’in Kör Baykuş (Bûf-i Kûr) eseri, İran’ın son dönem edebiyat çevresinde bir başyapıt olarak ele alınmaktadır. Hidayet’in hayatı boyunca farklı ülkelerde arayışlar içinde olduğu görülmektedir. İran, Belçika, Fransa ve Hindistan’da bulunan Hidayet, tekrar İran’a gelip ardından Paris’e, hayat yolculuğunun son durağı olmasına karar verdiği yere dönmüştür. Yazarın Kör Baykuş eserinin incelendiği bu çalışmanın amacı, kitabın başkahramanının yaşam, ölüm ve din olguları arasında deneyimlediği hâlleri din psikolojik açıdan incelemektir. Nitel olarak gerçekleştirilen bu çalışmada veriler, Sadık Hidayet’in Kör Baykuş eserinden toplanmıştır. Ulaşılan veriler, anlayıcı yöntem esas alınıp din psikolojik olarak çözümlenmiştir. Elde edilen bulgulara göre, ölüm ve din olguları arasında bir yerde sıkıştığına şahit olduğumuz Hidayet, eserinde okurlarına ruh hâlini açık bir şekilde yansıtmış ve yazarın biyografisiyle Kör Baykuş arasında paralellikler de tespit edilmiştir. Çalışmada yazarın, dine manevîyat odaklı yaklaştığı ve ölümü bir kurtuluş yolu olarak değerlendirdiği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Din Psikolojisi, Din, Ölüm, Sadık Hidayet, Kör Baykuş

Kaynakça

• Antoloji.com. “Antoloji.Com - Kültür Sanat Edebiyat Şiir Kitap”. Erişim 05.05.2021 https://www.antoloji.com/kirlarda-cicekler-bensiz-acacak-siiri/
• Aydın, Şadi. “Türkiye’de Sadık Hidayet”. Journal of Awareness. 3/4 (Ekim 2018), 15-24. https://doi.org/10.26809/joa.2018445551
• Bashiri, Iraj. “Life of Sadeq Hedayat”. Bashiri Working Papers on Central Asia and Iran (2019), 12/21.
• Bozorg Alevî. “Sâdık Hidâyet'in Biyografyası”. çev. Behçet Necatigil. Kör Baykuş. 113/123 İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 4. Basım, 2008.
• C. Coulter, Yasamine. “A Comparative Post-Colonial Approach to Hedayat's The Blind Owl”.CLCWeb: Comparative Literature and Cultures 2/3 (2000), 1/10. https://doi.org/10.7771/1481-4374.1081
• Emre, Yunus. Divan, haz. Mustafa Tatcı. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı, 3. Basım, 2016.
• Hidayet, Sadık. Diri Gömülen. çev. Mehmet Kanar. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 3. Basım, 2008.
• Hidayet, Sadık. Kör Baykuş. İstanbul: Ötüken, 2020.
• Hökelekli, Hayati. “Ölümle İlgili Tutumlar ve Dinî Davranış”. Journal of lslamic Research 5/2(Nisan 1991), 83/91. İmamoğlu, Tuncay. “Paul Tillich Felsefesinde Ölüm Ve Ötesi”. Atatürk Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi 23 (2005), 95/110.
• İnal Savi, Saime. “SADIK HİDAYET”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 35. 394-395, 2008. https://cdn2.islamansiklopedisi.org.tr/dosya/35/C35011625.pdf James, William. Dinsel Deneyimin Çeşitleri. İstanbul: Pinhan Yayıncılık, 2017.
• Karakaya, Talip. “Martin Heidegger Felsefesinde Ölüm Problemi”. U.Ü. Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi 4/5 (2003), 23/35.
• Kubíčková, Věra. “Persian Literature of The 20th Century”. History of Iranian Literature. ed. Karl Jahn, D. 353/410. Dordrecht-Holland: Reidel Publishing Company, 1968.
• Mohaghegh, Jason Bahbak. New Literature and Philosophy of the Middle East The ChaoticImaginations. PDF: Palgrave McMillan, 2010.
• The Editors of Encyclopaedia Britannica. "Sadeq Hedayat". Encyclopedia Britannica. 13 Şubat 2021. https://www.britannica.com/biography/Sadeq-Hedayat
• Yakupoğlu, M. Mukadder. Varoluş, Ahlâk ve Ölüm. İstanbul: Doğu Batı Yayınları, 2021.