This study is a research centred on a valuable miscellany (Yusuf Agha YEK, no. 4690) that contains important works of Islamic divinity and philosophy. The miscellany contains six different texts of taṣawwuf, fiqh, ḥadīth, zoology, medicine, theoretical physics, psychology, and metaphysics. Most of these copies, which are incomplete, can be identified by special examination. Furthermore, during the late binding process, the folios were misplaced and the texts were misrepresented. The third text in the miscellany is Ibn al-Ṣalāḥ al-Shahrazūrī’s Maʿrifat anwāʿi ʿilm al-ḥadīth. The first page of this copy indicates that it was in the possession of al-Qūnawī, and one of his endowed books. Based on the given information, the study concludes that all of the works in this miscellany were once among the books that al-Qūnawī endowed to his own zāwiya, but over time the integrity of the binding of these works was disrupted and the existing parts were compiled into this miscellany, which was created much later. The remaining part of Maʿrifat is included in another miscellany (Yusuf Agha MS Library, no. 5439). The study concludes that the initial text in the miscellany is Ibn al-ʿArabī’s ʿUqlat al-mustawfiz. This work was written prior to 598/1202 and reedited by the author between 627-638/1229-1240. The current copy is the autograph of the second version. Another significant text is the copy of Abū al-Barakāt al-Baghdādī’s al-Kitāb al-muʿtabar. The manuscript, which includes a description of its content handwritten by al-Qūnawī himself on the first page, is likely to have arrived at the library of al-Qūnawī through the visit of Shams al-Dīn ibn Habal, a student of al-Baghdādī’s student, to Konya during Keyqāwūs I’s reign. The second text, which has an unclear status in the miscellany, is ʿAlāʾ al-Dīn al-Usmandī’s Mukhtalaf al-riwāya. The miscellany is a clear example of the comprehensive interest of later Muslim scholars in religious and philosophical sciences. In the appendix of the article, the text of ʿUqlat al-mustawfiz has been edited for its worth. In addition, images of the first and last pages of the works in the miscellany and the handwritings of Ibn al-ʿArabī and al-Qunawī have been included to provide more information and comparison.
Ibn al-ʿArabī Ṣadr al-Dīn al-Qūnawī ʿUqlat al-mustawfiz Yusuf Agha 4690 Miscellany
Bu çalışma İslam ilahiyat ve felsefe ilimlerinin önemli eserlerini barındıran kıymetli bir mecmuayı (Yusuf Ağa YEK, nr. 4690) merkeze alan bir araştırmadır. Mecmuada farklı zamanlarda istinsah edilen tasavvuf, fıkıh, hadis, teorik fizik, tıp, zooloji, psikoloji ve metafizik muhtevasına sahip altı ayrı metin bulunmaktadır. Tamamı eksik bu nüshaların çoğunun hangi eser ve müellifinin kim olduğu özel incelemeyle anlaşılabilecek durumdadır. Ayrıca, geç tarihli ciltlemede varaklar yanlış yerleştirilmiş, metinlerin iç sırası bozulmuştur. Mecmuada üçüncü sırada yer alan metin, İbnü’s-Salâh eş-Şehrezûrî’ye ait Ma‘rifetü envâi ilmi’l-hadîs’tir. Bu nüshanın zahriye sayfasında Sadreddin Konevî’nin mülkiyetinde ve vakfedilmiş kitapları arasında olduğuna yönelik kayıtlar mevcuttur. Bu bilgiyi merkeze alarak ilerleyen çalışma, mecmuadaki eserlerin Konevî’nin kendi zaviyesine vakfettiği kitaplar arasında yer aldığı, zamanla bu eserlerin cilt bütünlüklerinin bozulduğu ve mevcut kısımların çok sonraları oluşturulan bu mecmua içine derç edildikleri sonucuna ulaşmıştır. Ma‘rife’nin diğer yarısının, aynı kütüphanenin 5439 numaralı mecmuası içinde yer aldığı tespit edilmiştir. Çalışma, mecmuadaki ilk metnin İbnü’l-Arabî’ye ait Ukletü’l-müstevfiz olduğu, 598/1202 öncesinde telif edilmiş olan bu eserin 627-638/1229-1240 arasında müellif tarafından düzenlenerek ikinci kez telif edildiği ve elimizdeki nüshanın ikinci versiyonun müellif metni olduğu sonucuna ulaşmıştır. Bir diğer önemli metin, Ebü’l-Berekât el-Bağdâdî’ye ait el-Kitâbü’l-mu‘teber nüshasıdır. İlk sayfasında Konevî’nin bizzat yazdığı içerik tasvirini barındıran nüsha, büyük ihtimalle filozofun öğrencisinin öğrencisi Şemseddin İbn Hebel’in, I. Keykâvûs döneminde Konya’ya gelmesi vesilesiyle Konevî kütüphanesine intikal etmiştir. Mecmuadaki durumu tam bir muamma olan ikinci metin, Alâeddin el-Üsmendî’nin Muhtelefü’r-rivâye’sidir. Mecmua, müteahhir dönem âlimlerinin dinî ve felsefî ilimlere yönelik kapsamlı ilgilerinin açık bir örneğidir. Makale ekinde, kıymetine binaen Ukletü’l-müstevfiz metni neşredilmiştir. Ayrıca, bilgi ve karşılaştırma imkânı sağlamak için, mecmuadaki eserlerin ilk-son sayfalarının ve İbnü’l-Arabî ile Konevî’nin el yazılarının görsellerine yer verilmiştir.
İbnü’l-Arabî Sadreddin el-Konevî Ukletü’l-müstevfiz Yusuf Ağa 4690 Mecmua
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Konular | İslam Felsefesi, Türk İslam Düşünce Tarihi |
Bölüm | Makaleler |
Yazarlar | |
Erken Görünüm Tarihi | 30 Aralık 2023 |
Yayımlanma Tarihi | 31 Aralık 2023 |
Gönderilme Tarihi | 18 Ekim 2023 |
Kabul Tarihi | 4 Aralık 2023 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 Cilt: 23 Sayı: 2 |
Correspondence Address
Cukurova University, Faculty of Theology, Balcali Campus, 01330, Saricam/Adana.