DİNİ BİR EPİK OLARAK MESİH: İNANÇ SİSTEMLERİNİN SİNEMATOGRAFİK ANLATIMI

Yıl 2023, Cilt: 23 Sayı: 2, 223 - 233, 31.12.2023

Yusuf Gökalp , Niyazi Ayhan

https://doi.org/10.30627/cuilah.1395068

Öz

Ahir zamanda gelecek bir kurtarıcı olarak Mesih ve Mehdi inancının sadece İslam kültüründe değil, neredeyse diğer bütün din ve kültürlerde ve özellikle Yahudi ve Hristiyan inancında yer aldığı görülmektedir. Medeniyetlerin hiçbir zaman mutlak saf olmadığı ve insanların, değişik kültürlerden daima etkilendiği gerçeği göz önüne alınırsa, insanlık tarihinde "Mehdi" ve daha sonraları ortaya çıkan "Mesih" inancının dinlerde müşterek bir fenomen oluşu yadırganmamalıdır. Mesih ve Mehdi, kavramsal olarak kültürler ve dinler arası ortak bir olgu olarak karşımıza çıkmaktadır. İslam öncesi inançlarda da rahatlıkla görebildiğimiz bu inanışın özellikle buhran dönemlerinde yoğunlaştığı görülmektedir. Bu çalışma, "The Messiah" adlı Netflix dizisinin sinematografik anlatımına odaklanarak farklı inanç sistemlerinin sinematografik anlatım biçimlerini keşfetmeyi amaçlamaktadır. Bu çerçevede, Netflix dizisinin sinematografik anlatımını incelemek için tematik analiz, karakter analizi: Greimas eyleyenler modeli, karakterlerin içsel çatışmaları ve diğer insanlarla ilişkileri, karakterlerin dini ve kültürel bağlamı, Mesih’e ilişkin dini göstergeler: mucize gösterimleri üzerine değerlendirmeler gibi sinematografik anlatının temel unsurları kullanılarak bir analiz gerçekleştirilmiştir. Söz konusu analiz, sinema ile kültürel ve dini içeriklerin bir araya geldiği karmaşık bir alanın anlaşılmasında katkıda bulunmayı hedeflemektedir.

Anahtar Kelimeler

İslam Mezhepleri Tarihi, İletişim, Sinematografi, Mesih, Mehdi.

Christ as a Religious Epic: Cinematographic Narration of Belief Systems

Öz

The belief in the Messiah and Mahdi as a coming savior in the end times is observed not only in Islamic culture but also in nearly all other religions and cultures, especially in Jewish and Christian beliefs. Considering the fact that civilizations are never purely isolated and that people are always influenced by different cultures, the belief in “Mahdi” and later the emergence of “Messiah” as a “common phenomenon” in religions should not be regarded surprising. Conceptually, Messiah and Mahdi appear as a shared phenomenon across cultures and religions. This belief, which can also be easily identified in pre-Islamic beliefs, is particularly intensified during times of crisis. This study aims to explore the cinematic narrative of the Netflix series “The Messiah,” focusing on the cinematic storytelling forms of different belief systems. In this context, an analysis was conducted using fundamental elements of cinematic storytelling, such as thematic analysis, character analysis using Greimas’ actantial model, characters’ internal conflicts and relationships with others, characters’ religious and cultural context, and evaluations of religious indicators related to the Messiah, such as miracle representations. The analysis aims to contribute to the understanding of the complex intersection of cinema with cultural and religious content.

Anahtar Kelimeler

History of Islamic Sects, Communication, Cinematography, Messiah, Mahdi

Kaynakça

• Aydın, Mahmut, “İsa-Mesih’in Ölümden Dirilmesi Hakikat mi Mitoloji mi? İsa’nın Ölümden Dirilişi ve Taraftarlarına Görülmesiyle İlgili Rivayetlerinin Tarihsel Açıdan Değerlendirilmesi” Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 24 (2007), ss. 89-118.
• Bakkal, Ali, “Hz. İsa’ya Atfedilen Mucizelerin Olağanüstülük Açısından Tahlili”, Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Yıl:2020/2, Sayı: 45, 66-85.
• Elitaş, Türker, – Kır, Serpil, "Reading Turkey’s New Vision Based Real Policies through an Identity and their Presentation in Series as a Soft Power: A Study on the Series, Resurrection-Ertugrul." Journal of Social Sciences (COES&RJ-JSS,) 8.1 (2019), ss. 41-62.
• Fığlalı, Ethem Ruhi, “Mesih Ve Mehdi İnancı Üzerine (Mezhepler Tarihi Açısından Bir Bakış)”, AÜİFD, 25 (1981), ss. 179-214.
• Hakyemez, Cemil, “Mehdi Düşüncesinin İtikadileşmesi Üzerine”, Gazi Üniversitesi Çorum İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2004/1, c. III, sayı: 5, 127-144.
• Kır Elitaş, Serpil - Elitaş,Türker, “Representation And Presentation Of Marginality In Digital Visual Culture Environments” içinde Social And Humanities Sciences, Montenegro, 2020, ss. 30-52.
• Koç, Melik – Güler, Meltem, “Messiah Dizisi’nin Eleştirel Söylem Analizi: Mesih’in Dönüşü mü? Mesih’in Dönüşümü mü?”, Medya ve Dini Araştırmalar Dergisi, (MEDİAD), 4 (1), 91.
• Küçük, Abdurrahman – Günay Tümer - Küçük, G, Dinler Tarihi, Berikan Yayınları, Ankara 2009.
• Öztürk, Eyüp, “Mehdilik”, İslam Mezhepleri Tarihi II, Ankara 2021, 323-333.
• Polat, Bayram, “Dinlerde Mesih - Mehdi Algıları ve Siyasi Yansımaları” 3rd International Congress On Social Sciences, China To Adriatic Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Antalya 2016.
• Rifat, Mehmet, Göstergebilimin ABC’si (5. b.). İstanbul 2019.
• Sarıkçıoğlu, Ekrem, “Mehdi” mad., DİA, 28 (2003), 369-371.
• Sarıkçıoğlu, Ekrem, Dinlerde Mehdi Tasavvurları, Samsun 1997, 31-35; Polat, 346.
• Şık, İsmail - Gökalp, Yusuf, “Sosyal Teoloji Bağlamında “Mehdilik” Algısına Bir Bakış: İzmirli İsmail Hakkı ve Cemaleddin Afgânî Karşılaştırması”, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, C. 3, S. 3 (2014), ss. 468-490.
• Waardenburg, Jacques, “Mesih” mad., DİA, c. 29 (2004), ss. 306-309.
• Yavuz, Yusuf Şevki, “Mehdi” mad., DİA, c. 28 (2003), ss. 371-374.