مدينة دمشق في روايات خيري الذهبي

Yıl 2024, Cilt: 24 Sayı: 1, 95 - 113, 30.06.2024

Mohamad Alahmad

https://doi.org/10.30627/cuilah.1430476

Öz

توقف هذا البحث عند مدينة دمشق في روايات خيري الذهبي، ورصد فيها بناء المكان الدمشقي، ولا سيما أحياء دمشق وما تضمنته من شوارع ودكاكين ومساجد وأماكن عامّة، والبيت الدمشقي الذي وصفه الروائي بنمطيه القديم والحديث. وتتبع البحث أسماء المجتمع الدمشقي الروائي، ورصد البحث أهم الأزياء والملابس لدى هذا المجتمع، ومعتقداته، وأطعمته وأشربته، والأمثال التي دارت على ألسنة أفراده، والعادات والتقاليد التي برزت لدى أفراده. وتم الوصول إلى عدة نتائج، أهما: أن مدينة دمشق شكّلت المركز الذي دارت حوله مجمل الأحداث التي تضمنتها روايات الذهبي، وبدا الروائي حريصًا على تقديم مدينة دمشق على نحو يكاد يطابق الواقع، وبدا أنّه يريد أن يحفظ هذه المدينة روائيًّا كي يتسنى للقارئ المعاصر معرفتها، وكي يتمكّن القارئ المستقبلي من تكوين صورة واقعية عن هذه المدينة خلال مئة عام تمتد من أوائل القرن العشرين حتى أوائل القرن الحادي والعشرين.

Anahtar Kelimeler

اللغة العربية, الرواية, مدينة دمشق, خيري الذهبي

Hayrî ez-Zehebî'nin Romanlarında Şam Şehri

Öz

Bu araştırma, Hayrî ez-Zehebî'nin romanlarında Şam şehri üzerinde durmuş ve bu romanlarda Şam’ın yerinin inşasını, özellikle Şam'ın mahallelerini, sokaklarını, dükkânlarını, camilerini, halka açık yerlerini ve yazarın klasik ve modern üslubuyla anlattığı Şam evlerini gözlemlemiştir. Araştırmada, romandaki Şam halkının isimleri ve Şam ehlinin en önemli kılık kıyafetleri, bu halkın inançları, yiyecek ve içecekleri, mensuplarının dillerinde dolaşan atasözleri ve mensupları arasında ortaya çıkan gelenek ve görenekler izlenmiştir. Araştırma neticesinde birçok sonuca ulaşılmıştır. Bunlardan en önemlileri; Şam şehrinin, Zehebî'nin romanlarında yer alan tüm olayların etrafında gerçekleştiği merkezi oluşturduğu ve yazarın, Şam şehrini neredeyse gerçeğe uygun bir şekilde sunmaya çalıştığı, çağdaş okuyucunun bu şehri tanıyabilmesi ve gelecekteki okuyucunun yirminci yüzyılın başlarından yirmi birinci yüzyılın başlarına kadar uzanan yüz yıl boyunca bu şehrin gerçekçi bir resmini zihninde oluşturabilmesi için bu şehri romansal olarak korumak istiyor oluşudur.

Anahtar Kelimeler

Arap Dili, Roman, Şam, Hayrî ez-Zehebî.

Destekleyen Kurum

Gümüşhane Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi

Teşekkür

teşekkür ederim

The City of Damascus in the Novels of Khairy Al-Dhahabi

Öz

This research delves into Hayri al-Dhahabi's novels, specifically focusing on the portrayal of Damascus, including its neighborhoods, streets, shops, mosques, public places, and houses. The study explores the names, costumes, beliefs, food, drinks, proverbs, and traditions of the people of Damascus as depicted in the novels. The findings reveal that Damascus is as the central backdrop for all events in al-Dhahabi's works, portrayed with a blend of classical and modern styles. The author aims to present Damascus realistically, allowing contemporary readers to recognize the city and future readers to understand its historical evolution from the early 20th to the early 21st century. Ultimately, al-Dhahabi endeavors to safeguard the essence of Damascus through his novelistic portrayal, fostering a vivid and authentic mental image for readers.

Anahtar Kelimeler

Arabic Language, The Novel, The City of Damascus, Khairy Al-Dhahabi

Kaynakça

• Alahmad, Mohamad. Hayrî Zehebî’nin Romanlarında Anlatım Unsurları Ve Teknikleri. İstanbul: Kitâbî yayınları, 2021.
• Alepris, R. M. el-İ’t-Ticâtu’n-Nekdiyye fi’l-Karni’l-‘İşrîn. çev. George Tarâbîşî. Beyrut: Meşûrâtu ‘Uveydât, 1965.
• Alşibli, İbrahim. “el-Bahru fî Rivâyeti Aganta Burina Burinata li Halikarnas Balıkçısı ve’ş-Şirâ‘ ve’l-‘Âsife li Hannâ Mînâ”. Şırnak Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 27 (Aralık, 2021): 65-84.
• Bahrâvî, Hasan. Bunyetu'ş-şekli'r-rivâ‘î, 2. Basım. Beyrut: el-Merkezü's-sekâfî'l-‘Arabiyyî, 2009.
• Feysal, Semar Ruhî. Bina‘u'r-Rivayeti'l-‘Arabiyyeti's-Sûriyye, DimaĢk: MenĢurâtu Ġttihadi'l-Küttabi'l-„Arab. 1995.
• İbn Asakir, Ali bin el-Hasan bin Hibetullah bin Abdullah bin el-Hasan Ebu'l-Kasım ed-Dımeşki eş-Şafii. Târîhu Medîneti Dimeşk. thk. Muhibbu’d-Dîn Ebû Said Ömer b. Ğarâmet’l-‘Ammûrî. Beyrut: Dâru’l-Fikr li’t-Tibâa ve’n-Neşr ve’t-Tevzi‘, 1995.
• Ḳaddūm, Mahmūd. Naḥvu’n-Naṣ Ẕī el-Cumleti’l-Vāḥide. Riyaḍ: Merkezu’l-Melik ʿAbdullāh b. ʿAbdilʿazīz, 2015. Lhamdânî, Hamîd. Bunyetu el-Nas el-Serdî min Menzûr el-Nakd el-Edebî. Beyrut: el-Merkez el-Sekāfî el-Arabî, 1991.
• Mecmû‘a Mine’l-Udebâ‘. Udebâ Mükerremûn. Dimeşk: İttihâdü’l-Küttâbi’l-Arap, 2006.
• Mehmetali, Bekir. Vazîfetu’l-Anâsiri’n-Nahviyye. 1. Basım. Ankara: İlahiyatyayin. 2020.
• Mohamad Alahmad. "Halep Biyografisi" Romanındaki Kültürel Kimlik Delilleri ve Dönüşümleri. Bayburt Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 11 (Haziran, 2020): 97-116.
• Taan, Sulaiman. “el-Sîratu’z-Zêtiyye ve Mufredêtu’l-Haviyye el-Sakâfiyye Rivâyetu’l-Ahzêm Nemûzacen”. Çukurova İlâhiyat Fakültesi Dergisi 19/2 (Aralık 2019): 587-602.
• Vikipedia. Hayrî Zehebî. https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D9%8A%D8%B1%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%B0%D9%87%D8%A8%D9%8A. 8 Ocak 2023, 18:59
• Zehebî, Hayrî. el-Isba‘ü’s-Sâdise. Kahira: Dâru Mîrît, 2012.
• Zehebî, Hayrî. Feyyâd. Dimeşk: İttihâdü’l-Küttâbi’l-Arap, 1990.
• Zehebî, Hayrî. Hasîbe. Dimeşk: İttihâdü’l-Küttâbi’l-Arap, 1987.
• Zehebî, Hayrî. Hişâm. Dimeşk: İttihâdü’l-Küttâbi’l-Arap, 1998.
• Zehebî, Hayrî. Melekûtu’l-Büsatâ. Dimeşk: İttihâdü’l-Küttâbi’l-Arap, 1976.
• Zehebî, Hayrî. Raksatü’l-Behşevân. Dimeşk: Dâru’t-Tekvîn, 2008.
• Zehebî, Hayrî.Lev Lem Yekün İsmühâ Fatima. Kahira: Dâru’l-Hilâl, 2005.