Investigation of Vibration and Noise Exposure in the Quarry-Factory Environment in Natural Stone Mining

Yıl 2024, Cilt: 39 Sayı: 2, 467 - 474, 11.07.2024

Ali Ekrem Arıtan Muhammed Can

https://doi.org/10.21605/cukurovaumfd.1514510

Öz

In this study, vibration and noise measurements were carried out in accordance with the standards/regulations in natural stone quarries, which are an important part of the mining industry in our country. The results obtained were evaluated according to the Noise and Vibration Regulation. Measurements taken in the quarries showed that both whole-body vibration (4.8 m/s2) and noise exposure (89.3 dBA) of the operators using the drills were high. Noise measurements from the factory showed that S/T machines (90.6 dBA) were noisier than sizing machines (85.5 dBA). Although it was found that the daily exposure limit value of 5 m/s2 was not exceeded in hand-arm vibration measurements of workers using diamond wire cutting machines, the daily exposure action value of 2.5 m/s2 was exceeded in two natural stone quarries. Finally, the study presents the precautions that can be taken in the quarries/factory in relation to the exceedances of the limit values in the data obtained as a result of the measurements.

Anahtar Kelimeler

Natural stone mining, Occupational health and safety, Vibration, Noise

Doğaltaş Madenciliğinde Ocak-Fabrika Ortamında Titreşim ve Gürültü Maruziyetinin Araştırılması

Öz

Bu çalışmada; Ülkemiz madenciliğinde önemli yer tutan doğaltaş ocak-tesislerinde, standart/yönetmeliklere uygun alınan titreşim ve gürültü ölçümleri alınmıştır. Elde edilen sonuçlar Gürültü ve Titreşim Yönetmeliğine göre değerlendirilmiştir. Ocaklardan alınan ölçümlerde, sondaj makinesi kullanan operatörlerinin hem tüm vücut titreşimi (4,8 m/s2) hem de gürültü maruziyetinin (89,3 dBA) yüksek olduğu görülmüştür. Fabrikadan alınan gürültü ölçüm değerlerinde ise S/T makinelerinin (90,6 dBA), ebatlama makinelerinden (85,5 dBA) daha fazla gürültüye yol açtıkları ortaya çıkmıştır. Elmas tel kesme makinesi kullanan çalışanların el-kol titreşimi ölçümlerinde elde edilen değerlerde her ne kadar günlük maruziyet sınır değeri olan 5 m/s2 değerinin aşılmadığı görülmüş ise de günlük maruziyet eylem değeri olan 2,5 m/s2’nin iki ocakta aşıldığı görülmüştür. Çalışmada son olarak, yapılan ölçümler sonucunda elde edilen verilerdeki sınır değerlerin üzerindeki değerlerle ilgili olarak ocaklar/fabrikada alınabilecek önlemler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Doğaltaş madenciliği, İş sağlığı ve güvenliği, Titreşim, Gürültü

Kaynakça

• 1. Türkiye Cumhuriyeti Ekonomi Bakanlığı, 2021. Doğaltaş Sektör Raporu, Ankara.
• 2. Zeyrek, S., 2009. Titreşim, İş Sağlığı ve Güvenliği, Uzmanlık Tezi, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü, Ankara, 122.
• 3. Şahin, M.N., Işık, G., 2007. Titreşim, İş Sağlığı ve İş Güvenliği Açısından Etkileri Risklerin Kontrolü ve Uygulamalar, İş Sağlığı ve Güvenliği Sempozyumu, Ankara, 241.
• 4. Bell, A., 1966. Noise: An Occupational Hazard And Public Nuisance, World Health Organization, Geneva, 61-62.
• 5. Akbulut, T., 1996. İşçi Sağlığı Prensip ve Uygulamaları, 5. Baskı, Sistem Yayıncılık, 1246, İstanbul.
• 6. Erkan, N., 1995. Ergonomi. Verimlilik, Sağlık ve Güvenlik İçin İnsan Faktörü Mühendisliği. MPM Yayınları, 373. Genişletilmiş İkinci Basım, Mert Matbaası, Ankara.
• 7. Çandır, M., 1996. Gürültü, Mühendis ve Makine, TMMOB Makine Mühendisleri Odası Aylık Yayın Organı, Çalışma Güvenliği Özel Sayı, 37(435), 29-32.
• 8. Çalışanların Gürültü ile İlgili Risklerden Korunmalarına Dair Yönetmelik, 2013. 28721 Sayılı Resmî Gazete.
• 9. Arıtan, A. E., Tümer, M., 2017. Elmas Telli Sayalama Makinesi Kullanılan Bir Doğaltaş Fabrikasında Ortam Şartlarının Değerlendirilmesi, Çukurova Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 32(4), 185-192.
• 10. Afyonkarahisar Haritası, http://cografyaharita. com/haritalarim/4l-afyonkarahisar-ili-haritasi. png, Erişim tarihi: 21.05.2024.
• 11. TS 2607 ISO 1999, 2005. Akustik-İş Yerinde Maruz Kalınan Gürültünün Tayini ve Bu Gürültünün Sebep Olduğu İşitme Kaybının Tahmini, Ankara.
• 12. TS EN 1032+A1, 2011. Mekanik titreşim-Titreşim Emisyon Değerinin Belirlenmesi Amacıyla Hareketli Makinaların Deneye Tâbi Tutulması, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara.
• 13. TS EN ISO 5349, 2005. Mekanik titreşim-Kişilerin maruz kaldığı elle iletilen titreşimin ölçülmesi ve değerlendirilmesi-Bölüm 1: Genel kurallar, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara.
• 14. TS ISO 2631-1/A1, 2013. Mekanik titreşim ve şok-tüm vücut titreşime maruz kalma değerlendirilmesi-Bölüm 1: Genel kurallar, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara.