Analysis of Factors Affecting Household Income Inequality with Lorenz and Concentration Curves and Interregional Comparison in Turkey

Yıl 2020, Cilt: 6 Sayı: 2, 103 - 124, 30.11.2020

Seher Gülşah Topuz Taner Sekmen

https://doi.org/10.30613/curesosc.742181

Cited By: 3

Öz

The fair income distribution is one of the main economic and social
problems that economic policies fail to solve. Therefore, it is crucial to
clearly understand the causes of income inequality in order to develop
better policies to improve income distribution. The main aim of this study
is to examine the current status of income distribution and interregional
disparities in Turkey through the Lorenz curve and the concentration
curves. This aim is detailed by analyzing household income components.
The statistical analyzes are performed with Household Income and Living
Conditions Survey provided by TÜİK for 2008 and the Gini coefficient,
and Palma rate is estimated at 0.393 and 1.798, respectively, for Turkey.
Moreover, income inequality varies greatly among geographic regions in
Turkey. Istanbul and West Marmara regions are the regions with the
highest income inequality. This result shows that economic development
or growth was not successful in reducing income inequality. On the other
hand, it is concluded that social benefits, taxes, securities, and real estate
revenues have important effects on income distribution. The tax system
has an impact on reducing income inequality in Turkey since most of the
share of income groups received from other income components are
generally transferred to upper-income groups, the current distribution of
these income components creates effects that increase income inequality.
In addition, there is evidence that social benefits are mostly transferred to
upper income groups and not be transferred to low income groups.
Finally, it can be said that real estate revenues are not distributed fairly,
but, unlike securities revenues, real estate revenues can be obtained by all
income groups.

Anahtar Kelimeler

Income Distribution, Lorenz Curve, Concentration Curve, Palma Ratio

Türkiye’de Hanehalkı Gelir Eşitsizliğine Etki Eden Faktörlerin Lorenz ve Yoğunlaşma Eğrileri ile Analiz Edilmesi ve Bölgeler Arası Karşılaştırma

Öz

Adil gelir dağılımı, iktisat politikalarının çözmede yetersiz kaldığı en
temel iktisadi ve sosyal problemlerinden biridir. Dolayısıyla gelir
dağılımını düzeltecek daha iyi politikaların geliştirilebilmesi için gelir
eşitsizliğine yol açan nedenlerin belirlenebilmesi son derece önemlidir.
Bu çalışmanın temel amacı Türkiye’de gelir dağılımının güncel
durumunu ve bölgelerarası farklılıkları, Lorenz eğrisi ve yoğunlaşma
(konsantrasyon) eğrileri aracılığıyla incelemektir. Bu amaç hanehalkı
gelir bileşenlerinin analizi ile detaylandırılmaktadır. TÜİK tarafından
sağlanan 2018 yılına ait Hanehalkı Gelir ve Yaşam Koşulları Anketi
verileri ile yapılan analizlerde Türkiye için Gini katsayısı ve Palma oranı
sırasıyla 0,393 ve 1,798 olarak tahmin edilmektedir. Bunun yanı sıra
Türkiye’de gelir eşitsizliği coğrafi bölgeler arasında önemli oranda
farklılaşmaktadır. İstanbul ve Batı Marmara bölgeleri en yüksek gelir
eşitsizliğine sahip bölgelerdir. Bu sonuç, iktisadi gelişme ya da
büyümenin gelir eşitsizliğini azaltmada başarılı olamadığını
göstermektedir. Diğer yandan sosyal yardımlar, vergiler, menkul kıymet
ve gayrimenkul gelirlerinin gelir dağılımı üzerinde önemli etkilere sahip
olduğu sonucuna ulaşılmaktadır. Türkiye’de vergi sistemi gelir
eşitsizliğini azaltıcı yönde etkiye sahipken gelir gruplarının diğer gelir
bileşenlerinden aldıkları payın büyük kısmı genellikle üst gelir gruplarına
aktarıldığından dolayı bu gelir bileşenlerinin mevcut dağılımı gelir
eşitsizliğini artırıcı etkiler yaratmaktadır. Bunun yanı sıra, sosyal
yardımların da daha çok üst gruplara aktarıldığına ve düşük gelir
gruplarına yönlendirilemediğine dair kanıtlara ulaşılmaktadır. Son olarak
gayrimenkul gelirlerinin de adil dağılmadığı ancak menkul kıymet
gelirlerinden farklı olarak gayrimenkul gelirlerinin tüm gelir grupları
tarafından elde edilebildiği söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Gelir Dağılımı, Lorenz Eğrisi, Yoğunlaşma Eğrisi, Palma Oranı

Kaynakça

• Alvaredo, F., Chancel, L., Piketty, T., Saez, E., & Zucman, G. (Eds.). (2018). World inequality report 2018. Cambridge: Belknap Press.
• Andriopoulou, E., Kanavitsa, E., & Leventi, C. (2020). The distributional impact of recurrent immovable property taxation in Greece.
• https://www.researchgate.net/profile/Chrysa_Leventi/publication/339376605_The_Distributional _Impact_of_Recurrent_Immovable_Property_Taxation_in_Greece/links/5e4e52ee458515072dabbce7/ The-Distributional-Impact-of-Recurrent-Immovable-PropertyTaxation-in-Greece.pdf adresinden erişilmiştir.
• Araújo, A. (2019). The distributional effects of indirect taxes in Portugal. https://run.unl.pt/bitstream/10362/66382/1/Araujo_2019.pdf adresinden erişilmiştir.
• Atkinson A. B. (2018). Eşitsizlik ne yapılabilir? (Ö. Limanlı ve E. Kaya, çev.). Efil Yayınevi: Ankara. (Orijinal çalışma 2015’te yayınlanmıştır).
• Aydın, K., (2012). Türkiye’de kişisel gelir dağılımının sosyo ekonomik ve demografik belirleyicileri. Çalışma ve Toplum, 1, 147-166.
• Bahçe, S., ve Köse, A. H. (2017). Türkiye’de sınıfsal gelir dağılımı (2002-2011): Dağıtılamamış kârları içeren bir analiz. M. Koyuncu,H. Mıhçı ve E. Yeldan (Ed.), Geçmişten geleceğe Türkiye ekonomisi: Fikret Şenses’e Armağan (ss. 319-342). İstanbul: İletişimYayınları.
• Bakis, O., & Polat, S. (2015). Wage inequality in Turkey, 2002–10. Economics of transition, 23(1), 169-212.
• Banerjee, A. V., & Newman, A. F. (1993). Occupational choice and the process of development. Journal of Political Economy, 101(2),274-298.
• Binder, D. A., & Kovacevic, M.S. (1995). Estimating some measures of income inequality from survey data: An application of the estimating equations approach. Survey Methodology, 21, 137-145.
• Bulutay, T., Timur, S., ve Ersel H. (1971). Türkiye 'de gelir dağılımı 1968. Ankara: SBF Yayını.
• Clarke, G. R. G., Xu, L. C., & Zou, H. (2006). Finance and income inequality: What do the data tell us?. Southern Economic Journal,72(3), 578-596.
• Cobham, A., & Sumner, A. (2013). Putting the Gini Back in the bottle?: ‘The Palma’ as a policy-relevant measure of inequality. Mimeograph. London: King’s College London.Curr Res Soc Sci (2020), 6(2) 123
• Çobanoğlu, F., ve Yılmaz, H. İ. (2019). Türkiye’de hanehalkı sorumlusunun yıllık toplam gelirindeki eşitsizliğin ölçülmesi. TarımEkonomisi Araştırmaları Dergisi, 5(1), 25-43.Devlet Planlama Teşkilatı (1976). Gelir dağılımı 1973. Ankara: DPT Yayınları.
• Eksi, O., ve Kırdar, M. G. (2015). Emek gelirlerinin ve eşitsizliğinin Türkiye için bir analizi: 2002-2011. İktisat İşletme ve Finans,30(353).
• Erdoğan, A. (1986). Ücretler ve gelirler politikasının ekonomik ilkelerle ve tedbirlerle bütünleştirilmesi ve ücretlerde gelişmeler.
• Ankara: DPT SPB. Esmer, Y., Fişek, H., ve Kalaycıoğlu E. (1986). Türkiye'de sosyoekonomik öncelikler, hane gelirleri, harcama ve sosyoekonomik ihtiyaçlar üzerine araştırma dizisi, 2(l), İstanbul: TÜSİAD Yayını.
• Filiztekin, A., ve Çelik, M. A. (2010). Türkiye’de bölgesel gelir eşitsizliği. Megaron, 5(3), 116-127. Galor, O., & Zeira, J. (1993). Income distribution and macroeconomics. The Review of Economic Studies, 60(1), 35-52.
• Greenwood, J., & Jovanovic, B. (1990). Financial development, growth, and the distribution of income. Journal of Political Economy,98(5), 1076-1107.
• Güven, A., Dalgiç, B., & Tansel, A. (2016). Gelir hareketliliği gelir eşitsizliğini azaltabilir mi? Türkiye örneği 1. METU Studies inDevelopment, 43(2), 549.
• Gürler, Ö., ve Üçdoruk, Ş. (2007). Türkiye’de cinsiyete göre gelir farklılığının ayrıştırma yöntemiyle uygulanması. Journal of Yasar University, 2(6), 571-589.
• Hyndman, R. J., & Fan, Y. (1996). Sample quantiles in statistical packages. American Statistician, 50, 361–365.
• International Monetary Fund (IMF). (2014). Fiscal policy and income inequality (Staff Policy Paper, Fiscal Affairs Department). Washington, DC: IMF.
• İpek, E., ve Sekmen, Ö. (2016). Türkiye’de gelir dağılımının sosyo ekonomik profili, KTÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal BilimlerDergisi, 6(12), 359-374.
• Jann, B. (2016a). Estimating Lorenz and concentration curves. The Stata Journal, 16(4), 837-866.
• Jann, B. (2016b). Assessing inequality using percentile shares. The Stata Journal, 16(2), 264-300.
• Joumard, I., Pisu, M., & Bloch, D. (2012). Tackling income inequality. OECD Journal: Economic Studies, 2012(1), 37-70.
• Kaya E., ve Şenesen, Ü. (2011). Türkiye’de gelir bölüşümü eşitsizliğine cinsiyet ayrımının katkısı, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25(0). https://dergipark.org.tr/tr/pub/atauniiibd/issue/2706/35792 adresinden erişilmiştir.
• Kovacevic, M. S., & Binder, D. A. (1997). Variance estimation for measures of income inequality and polarization-The estimating equations approach. Journal of Official Statistics, 13(1), 41–58.
• Kuştepeli, Y., ve Halaç, A. (2004). Türkiye’de genel gelir dağılımının analizi ve iyileştirilmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(4), 143-160.
• Levine, R. (2005). Finance and growth: Theory and evidence. Handbook of economic growth, 1, 865-934.
• Lorenz, M. O. (1905). Methods of measuring the concentration of wealth. Journal of the American Statistical Association, 9, 209–219.
• Oaxaca, R. (1973). Male-female wage differentials in urban labor markets. International Economic Review, 14(3), 693-709.
• Özmucur, S. (1988). Gelirin fonksiyonel dağılımı, 1963-1984. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, 44(1-4).
• Palma, G. (2011). Homogeneous middles vs. heterogeneous tails, and the end of the ‘Inverted-U’: It's all about the share of the rich. Development and Change, 42(1), 87-153.
• Piketty, T. (2014). Yirmi birinci yüzyılda kapital. (H. Erkoçak, çev.). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. Sağbaş, İ. (2013). Vergi teorisi. Ankara: Kalkan Matbaacılık.
• Solt, F. (2009). Standardizing the world income inequality database. Social Science Quarterly, 90(2), 231-242. Tahsin, E. (2019). An investigation of the Palma Ratio for Turkey both on national and regional level. Sosyoekonomi, 27(41), 151-182.
• TUİK (2018). Hanehalkı gelir ve yaşam koşulları anketi, Ankara. World of Work Report (2008). Income inequalities in the age of financial globalization. Geneva: International Institute for Labour Studies.