TÜRKİYE’DE TURİZM GELİRLERİNİN EKONOMİK BÜYÜMEYE ETKİSİ: YAPISAL KIRILMALI EŞBÜTÜNLEŞME TESTİNDEN BULGULAR

Yıl 2015, Cilt: 24 Sayı: 1, 31 - 44, 30.04.2015

Neşe Algan , Salih Gencer

Öz

Bu çalışmada Türkiye ekonomisinde turizm gelirlerinin ekonomik büyümeye yol açıp açmadığı Balaguer ve Cantavella-Jorda (2002) tarafından formüle edilen turizme dayalı büyüme hipotezi çerçevesinde 1992Q1-2010Q2 dönemi verileriyle test edilmiştir. Johansen ve Juselius (1990) eşbütünleşme test sonuçları değişkenler arasında uzun dönemli bir denge ilişkisinin bulunmadığını göstermiştir. Yapısal kırılmalı Gregory-Hansen (1996) eşbütünleşme test sonuçları ise değişkenler arasında uzun dönemli bir denge ilişkisinin varlığını ortaya koymuştur. Sonuçlar uzun dönemde turizm gelirlerinin ekonomik büyümeyi pozitif yönde etkilediğini göstermiştir. Hata düzeltme modeline dayalı nedensellik sınama sonuçlarından elde edilen bulgular turizm gelirlerinden ekonomik büyümeye doğru bir nedensellik ilişkisinin varlığını ortaya koymuştur.

Anahtar Kelimeler

Turizm Gelirleri, Ekonomik Büyüme, Eşbütünleşme, Yapısal Kırılma, Nedensellik

Kaynakça

• Adnan Hye, Q.M. ve Ali Khan, R.E. (2012). Tourism-Led Growth Hypothesis: A Case Study of Pakistan. Asia Pacific Journal of Tourism Research, 2012, pp.1-11. Arslantürk, Y., Balcılar, M. ve Özdemir, Z. A. (2011). Time-Varying Linkages Between Tourism Receipts and Economic Growth in a Small Open Economy. Economic Modelling, 28, pp.664–671. Aslan, A. (2008). Türkiye’de Ekonomik Büyüme ve Turizm İlişkisi Üzerine Ekonometrik Analiz. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24 (1), ss.1-11. Aslan, A. (2013). Tourism Development and Economic Growth in the Mediterranean Countries: Evidence from Panel Granger Causality Tests. Current Issues in Tourism, 2013, pp.1-10. Bahar, O. (2006). Turizm Sektörünün Türkiye’nin Ekonomik Büyümesi Üzerindeki Etkisi: VAR Analizi Yaklaşımı. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 13(2), ss.137-150 Bahar, O. ve Bozkurt, K. (2010). Gelişmekte Olan Ülkelerde Turizm-Ekonomik Büyüme İlişkisi: Dinamik Panel Veri Analizi. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 21(2), ss.255-265. Balaguer, J. ve Cantavella-Jorda, M. (2002). Tourism as a long-run economic growth factor: the Spanish case. Applied Economics, 34(7), pp.877-884. Belloumi, M. (2010). The Relationship between Tourism Receipts, Real Effective Exchange Rate and Economic Growth in Tunisia. International Journal of Tourism Research, 12, pp.550–560. Brida, J.G. ve Pullina, M. (2010). A Literature Review on the Tourism-Led-Growth Hypothesis. Crenos Working Paper, 2010/17. Brida, J.G. ve Giulliani, D. (2012). Empirical Assessment of the Tourism-Led Growth Hypothesis: The Case of the Tirol-Südtirol-Trentino Europaregion. DISA Working Paper, 2012/2. Çatık, A.N. (2007). Yapısal Kırılma Altında Para Talebinin İstikrarı: Türkiye Örneği. İktisat, İşletme ve Finans, Şubat-2007, ss.103-113. Çil Yavuz, N. (2006). Türkiye’de Turizm Gelirlerinin Ekonomik Büyümeye Etkisinin Testi: Yapısal Kırılma ve Nedensellik Analizi. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 7 (2), ss.162-171 Çoban, O. ve Özcan, C.C. (2013). Türkiye’de Turizm Gelirleri-Ekonomik Büyüme İlişkisi: Nedensellik Analizi (1963-2010). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 8(1), ss.243-261. Dickey, D. ve Fuller, W. A. (1981). Likelihood Ratio Statistics For Autoregressive Time Series With A Unit Root. Econometrica, 49 (4): pp.1057-1072. Enders, W. (1995). Applied Econometric Time Series. John Wiley & Sons Inc. Engle, R. F., Granger, C. W. J. (1987). “Co-integration and Error-correction: Representation, Estimation and Testing”, Econometrica, 55(2), pp.251-276. Gregory, A.W. ve Hansen, B.E. (1996). Residual-based tests for cointegration in models with regime shifts. Journal of Econometrics, 70 , pp.99- 126. Gündüz, L., Hatemi-J, A. (2005). Is the tourism-led growth hypothesis valid for Turkey?. Applied Economics Letters, 12(8), pp.499-504. Hossain, A.A. (2012). Modelling of Narrow Money Demand in Australia: An ARDL Cointegration Approach, 1970–2009. Empirical Economics, 42, pp.67–790. Johansen, S. ve Juselius, K. (1990). Maximum Likelihood Estimation and Inference on Co-integration with Application to the Demand for Money. Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 52, pp.169–221. Kalkınma Bakanlığı. Türkiye Cumhuriyeti Kalkınma Bakanlığı, http://www.kalkinma.gov.tr/Pages/index.aspx Katırcıoğlu, S.T. (2009). Revisiting the Tourism-Led-Growth Hypothesis for Turkey Using the Bounds Test and Johansen Approach for Cointegration. Tourism Management, 30, pp.17–20. Kırbaş Kasman, S. ve Kasman, A. (2004). Turizm Gelirleri ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Eşbütünleşme ve Nedensellik İlişkisi. İktisat, İşletme ve Finans, Temmuz 2004, ss.122-131. Kızılgöl, Ö. ve Erbaykal, E. (2008). Türkiye’de Turizm Gelirleri ile Ekonomik Büyüme İliskisi: Bir Nedensellik Analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(2), ss.351-360. Kumar, S. ve Webber, D.J. (2013). Australian Money Demand Stability: Application of Structural Break Tests. Applied Economics, 45(8), pp.1011-1025. Kumar, S., Webber, D.J. ve Perry, G. (2012). Real Wages, Inflation and Labour Productivity in Australia. Applied Economics, 44(23), pp.2945-2954. Kwiatkowski, D., Phillips, P.C.B., Schmidt, P. ve Shin, Y. (1992). Testing The Null Hypothesis of Stationarity Against the Alternative of a Unit Root: How Sure Are We That the Economic Time Series Have a Unit Root?. Journal of Econometrics, 54, pp.159-178. Lean, H.H. ve Tang, C.F. (2010). Is the Tourism-led Growth Hypothesis Stable for Malaysia? A Note. International Journal of Tourism Research, 12, pp.375–378. Lopcu, K., Burgaç, A. ve Dülger, F. (2013). Balassa-Samuelson Hipotezi: Türkiye Ekonomisi İçin Bir Sınama. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(4), pp.1-22. Masih, A.M.M. ve Masih, R. (1998). A Multivariate Cointegrated Modelling Approach in Testing Temporal Causality Between Energy Consumption, Real Income and Prices with an Application to Two Asian LDCs. Applied Economics, 30:10, pp.1287-1298 Oh, C. (2005). The Contribution of Tourism Development to Economic Growth in the Korean Economy. Tourism Management, 26, pp.39–44. Oh, W. ve LEE, K. (2004). Causal Relationship Between Energy Consumption and GDP Revisited: The Case of Korea 1970–1999. Energy Economics, 26, pp.51–59. Rao, B.B. ve Kumar, S. (2009). Cointegration, Structural Breaks and the Demand for Money in Bangladesh. Applied Economics, 41(10), pp.1277-1283. Savaş, B., Beşkaya, A. ve Şam, F. (2010). Analyzing the Impact of International Tourism on Economic Growth in Turkey. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 6(12), pp.121–136. TCMB. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası. http://www.tcmb.gov.tr/ UNWTO. World Tourism Organization. http://www2.unwto.org/ UNWTO (2013a). UNWTO Tourism Highlights. 2013 Edition. UNWTO (2013b). World Tourism Barometer. 11 (April). Zivot, E. ve Andrews, D. W. K. (1992). Further Evidence on the Great Crash, the Oil Price Shock, and the Unit Root Hypothesis. Journal of Business and Economic Statistics, 10(3), pp.251-270.