EĞLENCE BAĞLAMINDA SUÇUN VE ÖTEKİ KİMLİĞİNİN MEŞRULAŞTIRILMASI: “ULAN İSTANBUL” DİZİSİNİN ANALİZİ

Yıl 2015, Cilt: 24 Sayı: 2, 199 - 216, 31.10.2015

Ece Ünür

Öz

Bu makalenin amacı suçun, şiddetin ve ötekilerin, eğlence ve komedi unsurlarıyla birlikte halka sunularak nasıl meşrulaştırıldığının analiz edilmesidir. Suç ve şiddetin medyada gereğinden fazla temsil edilmesi; bu unsurların normalleştirilmesine sebep olmaktadır. Bir de bunların temsilinde komedi unsurlarının kullanılması, normalleştirme süreçlerinin daha hızlı bir biçimde cereyan etmesine önayak olmaktadır. Ötekilerin temsilinde ise, medya belli başlı kimlik ve davranış kalıplarını ötekileştirip, bunların dışlanmasına sebebiyet vermektedir. Bu bağlamda, ilk olarak bireylerin medya yayınlarını tercih ederken nelere dikkat ettiğinin anlaşılması adına Kullanımlar ve Doyumlar Yaklaşımı ele alınacak ve onu izleyen süreçte ekme analizi ve rıza üretimi bağlamında meşrulaştırma süreçleri irdelenecektir. Son bölümde son zamanların yüksek reyting oranına sahip olan “Ulan İstanbul” dizisi içerik analizine tabi tutulacaktır. Dizinin ilk 16 bölümü baz alınarak yapılan içerik analizinde ilk olarak suçun ve şiddetin nasıl haklı gerekçelere dayandırılarak meşrulaştırıldığı; ikinci olarak ise öteki olarak tanımlanan kimliklerin olumlanması incelenecektir. Dizi kapsamında ön plana çıkan öteki kimlikleri; (a) sokak çocukları/kimsesizler, (b) pavyon kadınları, (c) gözlük kullananlar, (d) suçlular ve azmettiriciler, (e) ana kuzusu erkekler ve (f) eşcinseller olarak kodlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

“Ulan İstanbul” dizisi, Kullanımlar ve Doyumlar, Meşrulaştırma, Ekme Analizi, Rıza Üretimi

Kaynakça

• Batmaz, V. ve Aksoy A. (1995), “Türkiye'de Televizyon ve Aile: Elektronik Hane Aralık 1993-Aralık 1994”, Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu, Ankara. Baumann, Z. (2009), Sosyolojik Düşünmek, Abdullah Yılmaz (çev.), Ayrıntı Yayınları, İstanbul. Chomsky, N. (2005), Medya Denetimi, Elif Baki (çev.), Everest Yayınları, İstanbul. Çığ, Ü. (2006), "George Gerbner", Gül Batuş, Füsun Alver, Bilal Arık, Barış Çoban ve Ünsal Çığ (ed), Kadife Karanlık II: Ayna Şövalyeleri, Su Yayınları, İstanbul. Darıcı, S. (2013), Subliminal İşgal: Sekssellers, 4. Basım, Destek Yayınevi, İstanbul. Fiske, J. (2003), İletişim Çalışmalarına Giriş, Süleyman İrvan (çev.), 2. Basım, Bilim ve Sanat Yayınları, Ankara. Güngör, N. (2011), İletişim: Kuramlar ve Yaklaşımlar, Siyasal Kitabevi, Ankara. Kars, N. (2010), Televizyon Programı Yapalım Herkes İzlesin, Derin Yayınları, İstanbul. Laughey, D. (2010), Medya Çalışmaları: Teoriler ve Yaklaşımlar, Ali Toprak (çev.), Kalkedon Yayınları, İstanbul. Lodziak, C. (1986), The Power of Television: A Critical Appraisal, St. Martin’s Press, New York. Mutlu, E. (1999), Televizyon ve Toplum, TRT Yayınları, Ankara. Özer, Ö. (2004), Yetiştirme Kuramı: Televizyonun Kültürel İşlevlerinin İncelenmesi, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir. Reicher, S. (2004), “The Context of Social Identity: Domination, Resistance, and Change”, Political Psychology, Vol.25, No.6, ss.921-945. Smith, P. (2005), Kültürel Kuram, Selime Güzelsarı ve İbrahim Gündoğdu (çev.), Babil Yayınları, İstanbul. Stevenson, N. (2008), Medya Kültürleri: Sosyal Teori ve Kitle İletişimi, Göze Orhon ve Barış Engin Aksoy (çev.), Ütopya Yayınevi, Ankara. Şeker, M. ve Şimşek F. (2011), “Ötekilik Bağlamında ‘Muhteşem Yüzyıl’ Dizisinin Farklı İdeolojideki Gazetelerin Köşe Yazılarına Yansıması”, Türkiyat Araştırmaları Dergisi, No.29, Bahar. Tekinalp, Ş. ve Uzun, R. (2009), İletişim Araştırmaları ve Kuramları, 3. Baskı, Beta Yayıncılık, İstanbul. Tılıç, D.L. (1998). Utanıyorum Ama Gazeteciyim, İletişim Yayınları, İstanbul