Türk Halk Kültürü içerisinde Mersin Ağıtlarının Yeri

Yıl 2005, Cilt: 14 Sayı: 2, 201 - 226, 01.09.2005

Yard. Doç. Dr. Nilgün Çıblak

Öz

The wail expressing the common feelings of the people against sorrowful events lively is one of our significant cultural values keeping its importance in verbal tradition since past Today wail and wailing tradition has begun to disappear gradually in city centers depending on the changes in socio cultural life whereas it is tried to be kept alive especially in rural areas as in the past In this article wailing tradition in Mersin is focused and the form and content properties of wails of this region have been tried to be determined considering the wail samples in verbal culture domain and in this way the importance of Mersin wails in tradition has been tried to be revealed Also during the consideration and analysis of this type giving clues about the customs and traditions feeling and thinking style and life philosophy of a society it has been mentioned that the text only is not enough and the environment where these works are presented should be taken into consideration as well Key Words: Turkish Folk Culture wails Mersin wails wailing tradition verbal culture domain

Anahtar Kelimeler

-

Türk Halk Kültürü içerisinde Mersin Ağıtlarının Yeri

Öz

Halkın acı olaylar karşısındaki ortak hislerini canlı bir şekilde dile getiren ağıtlar geçmişten bugüne sözlü gelenekteki yerini korumuş önemli kültürel değerlerimizden biridir Ağıt ve ağıt söyleme geleneği günümüzde özellikle kırsal çevrelerde eskisi gibi yaşatılmaya çalışılırken kent merkezlerinde sosyo kültürel yaşamdaki değişimlere bağlı olarak yavaş yavaş ortadan kalkmaya başlamıştır Bu makalede inceleme alanı Mersin’deki ağıt söyleme geleneği üzerinde durulmuş ve sözlü kültür ortamındaki ağıt örneklerinden yola çıkılarak yöre ağıtlarının şekil ve içerik özellikleri tespit edilmeye böylelikle Mersin ağıtlarının gelenekteki yeri ortaya çıkartılmaya çalışılmıştır Ayrıca bir toplumun gelenek ve görenekleri duyuş ve düşünüş tarzı hayata bakışı hakkında ipuçları veren bu türün ele alınıp incelenmesi sırasında sadece metnin yeterli olmadığına bu ürünlerin sunulduğu ortamın da göz önünde bulundurulmasının gerekliliğine değinilmiştir Anahtar Kelimeler: Türk Halk Kültürü ağıtlar Mersin ağıtları ağıt söyleme geleneği sözlü kültür ortamı

Anahtar Kelimeler

Türk Halk Kültürü, ağıtlar, Mersin ağıtları, ağıt söyleme geleneği, sözlü kültür ortamı

Kaynakça

• Alptekin, Ali Berat (1994), “Çukurova Âşıklarında ‘Ağıt Yakma’ Geleneği”, İçel Kültürü, Y.8, S.34, Temmuz, s.9-12.
• Artun, Erman (2004), Türk Halk Edebiyatına Giriş, İstanbul, Kitabevi.
• Bali, Muhan (1997), Ağıtlar, Ankara, Kültür Bakanlığı Yayını.
• Boratav, Pertev Naili (1991), “Türk Ağıtlarının İşlevleri, Konuları ve Biçimleri”, Folklor ve Edebiyat, C.II, 2. b., İstanbul, Adam Yayınları, s.444-453.
• Çıblak, Nilgün (2004), Mersin Tahtacıları (Halkbilimi Araştırmaları), Ankara, Ürün Yayınları.
• Divanü Lugat’it-Türk (DLT), 1999, C.I, C.II, Çev. Besim Atalay, Ankara, TDK Yayınları.
• Elçin, Şükrü (1990), Türkiye Türkçesinde Ağıtlar, Ankara, Kültür Bakanlığı Yayını.
• Ergin, Muharrem (1994), Dede Korkut Kitabı I (Giriş-Metin-Faksimile), 3. b., Ankara, TDK Yayınları; 1991, Dede Korkut Kitabı II (İndeks-Gramer), 2. b., Ankara, TDK Yayınları.
• Ergin, Muharrem (1999), Orhun Âbideleri, 23. b., İstanbul, Boğaziçi Yayınları.
• Görkem, İsmail (2001), Türk Edebiyatında Ağıtlar, Çukurova Ağıtları (İnceleme – Metinler), Ankara, Akçağ Yayınları.
• Kalafat, Yaşar (1999), Doğu Anadolu’da Eski Türk İnançlarının İzleri, Ankara, Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları.
• Karşılaştırmalı Türk Lehçeleri Sözlüğü I (KTLS), 1991, Ankara, Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Kaya, Doğan (1999), Anonim Halk Şiiri, Ankara, Akçağ Yayınları.
• Yıldırım, Dursun (1986), “Orta Asya Bozkırlarından Urum’un Eline Türk Sözlü Şiir Sanatının Yayılması Üzerine”, III. Milletlerarası Türk Folklor Kongresi Bildirileri, C. II, Ankara, Kültür Bakanlığı Yayınları, s.441-458.