Küreselleşme Yoksulluk Ve Emek Piyasası Politikaları

Yıl 2005, Cilt: 14 Sayı: 2, 493 - 512, 01.09.2005

Hüseyin Mualla Yüceol

Öz

This study analyzes the effects of globalization in the labor market and also the relationship between these effects and poverty The accumulation of unemployment at an increasing rate in the lower income groups in a country is the main factor in worsening the income distribution and therefore causing poverty to be an insolvable problem This situation is either ignored or not given enough attention in the debates related to globalization However especially in the developing countries factors that cause chronical disequilibria in labor market are at the center of instabilities affecting the whole economic structure In this context this study tries to anwer to questions: i Is the labor market a transition mechanism in the process of globalization ? ii Could the labor market policies be used to eradicate poverty ? It is shown that answers to these questions are yes with some reservations In this paper some stylized facts and debates about this subject are also analyzed Key Words: Globalization unemployment poverty labor market policies

Anahtar Kelimeler

-

Küreselleşme Yoksulluk Ve Emek Piyasası Politikaları

Öz

Bu çalışma küreselleşme ile birlikte işgücü piyasasında ortaya çıkan değişimi ve bu değişimin emek piyasası bağlamında yoksullukla ilişkisini incelemektedir Bir ülkede işsizliğin artan bir şekilde alt gelir gruplarında birikmesi gelir dağılımının bozulmasındaki ve dolayısıyla yoksulluk sorununun çözümü olanaksız bir duruma dönüşmesindeki en temel faktördür Bu durum küreselleşme olgusu etrafındaki tartışmalarda genellikle göz ardı edilen ya da üzerinde daha az durulan bir konudur Halbuki özellikle gelişmekte olan ülkelerde tüm iktisadi yapıyı etkileyen istikrarsızlıkların temelinde emek piyasasının kronik dengesizliğine neden olan unsurlar yatmaktadır Bu çerçevede çalışma iki temel soruyu cevaplamaya çalışmaktadır: birincisi emek piyasası küreselleşme sürecinde bir “geçiş mekanizması” mıdır ? ikincisi emek piyasası politikaları yoksulluğun giderilmesinde bir araç olarak kullanılabilir mi ? Çalışma söz konusu soruların cevabının bir takım değerlendirmelerle birlikte evet olabileceğini göstermekte dünyada ve Türkiye’ de konuyla ilgili bulguları ve sonuçları incelemektedir Anahtar kelimeler: Küreselleşme işsizlik yoksulluk emek piyasası politikaları

Anahtar Kelimeler

Küreselleşme, işsizlik, yoksulluk, emek piyasası politikaları

Kaynakça

• Aksoy, Asu (1996), Küreselleşme ve İstanbul’da İstihdam, Friedrich Ebert Foundation, Haziran, İstanbul.
• Akyüz, Y., Flassbeck, H. ve Kozul-Wright, R. (2003), “Küreselleşme, Eşitsizlik ve İşgücü Piyasası”, içinde A.H.Köse, F. Şenses, E. Yeldan (der.), İktisat Üzerine Yazılar I; Küresel Düzen, Devlet ve Sınıflar, İletişim yayınları, İstanbul.
• Alderson, Arthur S. (1997), “Globalization and Deindustrialization: Direct Investment and the Decline of Manufacturing Employment in 17 OECD Countries”, Journal of World Systems Research, vol.3 no.1.
• Amin, Samir (1999), Küreselleşme Çağında Kapitalizm, Sarmal Yayınevi, İstanbul.
• Amis, P. (1995), “Making Sense of Urban Poverty”, Environment and Urbanization, 7 (1), 145-57.
• Bauman, Zygmunt (1999), Çalışma, Tüketicilik ve Yeni Yoksullar, Sarmal Yayınevi, İstanbul.
• Bartik, Timoty J. (2001), “Fighting Poverty with Labor Demand Policies” Employment Research, Upjohn Institute for Employment Research.
• Belek, İlhan (1999), Postkapitalist Paradigmalar, Sorun Yayınları, ikinci Baskı, İstanbul.
• Berenguela, Ruben M.S. (1988), Informal Sector, Labor Markets and Returns to Educations in Peru, The World bank, Washington.
• BM (2000), İnsani Kalkınma Raporu (Human Development Report), Birleşmiş Milletler, http://www.un.org
• Bozkurt, Veysel (1999), “Küreselleşme; Kavram, Gelişim ve Yaklaşımlar”, ISGUC.ORG, Endüstri ve İnsan Kaynakları Dergisi, http://www.isguc.org.
• Bulow, Jeremy I ve Summers, Lawrance H. (1985), “A Theory of Dual Labor Market markets With Application to Industrial Policy: Discrimination and Keynesian Unemployment”, NBER Working Papers Series, Working Paper No.1666, 1- 58.
• Çetik, Mete ve Akkaya, Yüksek (1999), Türkiye’de Endüstri İlişkileri, Friedrich Ebert Stiftung, Türkiye Ekonomik ve Toplumsal TARİH VAKFI, İstanbul.
• Dickens, W.T. ve Lang, K. (1988), “The Reemergence of Segmented labor Market Theory”, The american economic Review 78 (May), 129-134.
• Dickens, W.T. ve Lang, K. (1992), “Labor Market Segmentation Theory: Reconsidering The Evidence”, NBER Working Papers, No: 4087, 1-80.
• DİE (2004), “2002 Yılı Yoksulluk Çalışması Sonuçları”, Haber Bülteni, 13.04.2004, Ankara.
• Dolar, David (2001), “Globalization, Inequality and Poverty since 1980”, Development Research Group, World Bank (Novamber).
• Dolar, David ve Aart, Kray (2001), “Growth is good for the Poor”, Policy Research Working Paper, 2587, Washington, D.C.: World Bank.
• Drucker, Peter (1993), Yeni Gerçekler, İş Bankası Yayınları, Çev: Karanakıç, B., Üçüncü Baskı, Ankara.
• Doğan, Ali E. (2002), “Yeni Bir Uluslararası Göç Dalgasının Eşiğinde Dünya Kentlerine Göç”, içinde, A.A. Dikmen (ed.), Kentleşme, Göç ve Yoksulluk, İmaj Yayıncılık, Ankara.
• Giddens, Anthony (2000), Üçüncü Yol; Sosyal Demokrasinin Yeniden Dirilişi, (Çev. Mehmet Özay) Birey Yayıncılık, İstanbul.
• Gündoğan, Naci (2003), “Yoksullukla Mücadelede İstihdam Politikalarının Rolü ve Önemi”, Yoksulluk Sempozyumu, Deniz Feneri Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği, Birinci Baskı, Birinci Cilt, İstanbul.
• Falay, Nihat (1999), “Sosyal Yaşamın ve Emek Dünyasının Dünü ve Bugünü”, Türk İş Yıllığı 99, cilt 2, TİSK, Ankara.
• Harvey, D. (1997), Postmodernliğin Durumu, (çev.G. Koca), Ayrıntı Yayınları,
• Hirst, P. ve Thompson, G. (2000), Küreselleşme Sorgulanıyor, Çev.:Ç. Erdem ve E. Yücel, Dost Kitabevi, Ankara.
• ILO (2000), Dünya Çalışma Raporu; Değişen Dünyamızda Gelir ve Sosyal Güvenlik, Cenevre.
• Iverson, T. ve Cusack, T.R. (1998), “The Causes of Welfare State Expansion: Deindustrialization or Globalizattion ?”, Discussion Paper, Social Science Research Center, September, Berlin.
• Kazgan, Gülten (1994), Yeni Ekonomik Düzen’de Türkiye’nin Yeri, Altın Kitaplar Yayınevi, İstanbul.
• Kazgan, Gülten (2002), Küreselleşme ve Ulus-Devlet, İstanbul Bilgi Üniversitesi yayınları, İstanbul.
• K. Marx, (1867), Kapital, (Çeviri: A. Bilgi), Birinci Cilt, Sol Yayınları, Ankara, 1986.
• Lundberg, Mattias ve Lyn, Squire (1999), “Growth and Inequality: Extracting the Lessons for Policy-Makers” uUnpublished Manuscripts, Washington, D.C.: World Bank.
• Martin, R. ve Rowthorn, B. (1986), The Geography of De-Industrialization, Hampshire: MacMillan.
• McDonald, Ian M. Ve Solow, Robert M. (1985), “Wages and Employment in a Segmented Labor Market”, The Quarterly Journal of Economics C (Novamber), 1115-1141.
• OECD (2004), Economic Outlook, Paris, http://www.oecd.org
• Polany, Karl (1944), Büyük Dönüşüm: Çağımızın Siyasal ve Ekonomik Kökenleri, Türçesi:Ayşie Buğra, Alan Yayıncılık, 1986, İstanbul.
• Rama, Martin (2001), “Globalization, Inequality and labor Market Policies”, Development Research Group, The World Bank (June).
• Ravallion, Martin (2000), “Inequality Convergence”, Unpublished Manuscript, Washington, D.C.: The World Bank.
• Sabel, C.F. (1989), “Flexible Specialization and the Reemergence of Regional Economics”, Reversing Industrial Decline, P. Hirst – J.Zeitlin (eds.), Oxford: Berg.
• Sala-i Martin, Xavier (2002), “The Disturbing Rise of Global Income Inequalities”, NBER Working Paper, Paper No: 8904.
• Santerelli, E.-Figini, P. (2005), “Does Globalization Reduce Poverty ? Some Emprical Evidence for the Developing Countries”, içinde E.Lee ve M.Vivarelli (2003) ‘Understanding Globalization, Employment adn Poverty Reduction’ ILO, Genova.
• Stiglitz, J.E. (2002), “Küreselleşme Büyük Hayal Kırıklığı”, Çev.:A.Taşçıoğlu ve D. Vural, Plan B Yayıncılık, İstanbul.
• Şenses, Fikret (1989), 1980 Sonrası Ekonomi Politikaları Işığında Türkiye’de Sanayileşme, V Yayınları, Ankara.
• Taban, S. ve Kar, M. (2004), Kalkınma Ekonomisi: Seçme Konular, Ekin Kitabevi, Bursa.
• Taylor, P.J. ve Flint, C. (2000), Political Geography: World-economy, Nation-state and Locality, London: Prentice Hall, London.
• Toffler, Alvin (1992), Yeni Güçler Yeni Şoklar, Çev. Belkıs Çorakçı, Altın Kitaplar,
• Uzun, Ayşe Meral (2003), “Yoksulluk ve Dünya Bankası”, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 4, Sayı 2, 155-173.
• Wood, Adrian (1994), North-South Trade, EMployment and Inequality, Oxford: Clarendon Pres.
• World Bank (1990), “Poverty”, World Development Report, Washington,DC.
• World Bank (1995), Workers in an Integrating World: World Development Report, New York: Oxford University Press.
• World Bank (2002), World Development Report 2000/2001; Attacking Poverty, http://www.worldbank.org
• World Bank (2005), World Development Indicator 2004; Making Services Work for Poor People, http://www.worldbank.org.
• Yeldan, E. (2001), Küreselleşme Sürecinde Türkiye Ekonomisi: Bölüşüm, Birikim, Büyüme, İletişim Yayınları, İstanbul.