AB Türkiye Mali ilişkilerinin Değerlendirilmesi

Yıl 2007, Cilt: 16 Sayı: 2, 147 - 168, 01.09.2007

Yrd. Doç. Dr. Jale Yalınpala Çokgezen Ekrem Yıldırım

Öz

EU provides financial aid to both member and non member countries in the context of collective development principle of the Union Major aim of these aids is eliminating economic differences among countries The aids are financed either through the EU budget or European Investment Bank based on various criteria The EU committed similar aids to Turkey in order to facilitate membership process However amount of aids remained limited EU approached Turkey not as a prospective member but as a Mediterranean country therefore level of the funds Turkey benefited are far behind new members Keywords: European Union Financial Aid

Anahtar Kelimeler

-

AB Türkiye Mali ilişkilerinin Değerlendirilmesi

Öz

AB’nin ekonomik bütünleşmesinin temelinde yer alan birlikte kalkınma anlayışı ile öncelikle üye ülkelere birliğe aday ülkelere ve diğer ülkelere mali yardımlarda bulunulmaktadır AB mali yardımları üye ve aday ülkeler arasında ekonomik kalkınmışlık farklarını gidermek amacıyla yapılmaktadır Bu yardımlar hibe ve kredi şeklinde olmak üzere gerek AB bütçesinden gerekse Avrupa Yatırım Bankası kanalları ile gerçekleşmekte yapılacak yardımlar çeşitli kriterlere göre belirlenmektedir AB Türkiye ye de adaylık sürecinde Türkiye’nin AB müktesebatına uyumunu kolaylaştırmak ve hızlandırmak amacıyla mali yardımlar yapmayı taahhüt etmiş ancak bu yardımlar gerek AB‘den kaynaklanan gerekse Türkiye Ekonomisinin bazı dönemler karşılaştığı ekonomik ve siyasi sorunlar nedeniyle oldukça yetersiz kalmıştır Türkiye’ye bir aday ülke gibi değil bir Akdeniz ülkesi gibi yaklaşılmış yeni üye olmuş ekonomik gelişmişlik düzeyi Türkiye’nin gerisinde olan MDAÜ ‘ne yapılan yardımlar ise yüksek düzeyde gerçekleşmiştir Anahtar Kelimeler: Avrupa Birliği Mali Yardımlar

Anahtar Kelimeler

Avrupa Birliği, Mali Yardımlar

Kaynakça

• Kitaplar
• Bayraktar, Fulya. (2002) AB’nin Bölgesel Kalkınma Politikası ve Bu Politikanın Aday Ülke Olarak Türkiye Açısından Anlam ve Önemi. Ankara: Türkiye Kalkınma Bankası A.Ş. Genel Araştırmalar - Araştırma Müdürlüğü Yayınları,
• Bilici, Nurettin.(1997) AB Mali Yardımları ve Türkiye. Ankara: Akçağ Yayınları,
• Bilici, Nurettin.( 2004) Türkiye – AB İlişkileri (Genel Bilgiler, İktisadi ve Mali Konular, Vergilendirme). Ankara: Seçkin Yayınları,
• Bilici, Nurettin.( 2005.) Türkiye – AB İlişkileri (Genel Bilgiler, İktisadi ve Mali Konular, Vergilendirme). 2. Basım. Ankara: Seçkin Yayınları,
• Çadırcıoğlu, Turhan.( 1973.) Avrupa Yatırım Bankası Faaliyetleri ve Türkiye. Ankara: Maliye Tetkik Kurulu Yayınları,
• DPT AB ile İlişkiler Genel Müdürlüğü.(2003.) Türkiye İçin Katılım Ortaklığı Belgesi (14 Nisan 2003 Tarihinde AB Konseyi Tarafından Kabul Edilen Nihai Metin). Ankara,
• Dış Ticaret Müsteşarlığı AB Genel Müdürlüğü ve TOBB.( 2002)AB ve Türkiye. 5. Basım. Ankara,
• Dura, Cihan ve Hayriye Atik.(2003) AB Gümrük Birliği ve Türkiye. Genişletilmiş 2. Basım. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım,
• Erkman, Kaan.(1995) AB’nin Mali Mekanizması ve Türkiye AB Mali İlişkileri. Ankara: DTM Yayınları.
• European Commission.(2000) The Budget of The European Union: How is Your Money Spent?. Luxembourg: Office for Official Publications of The European Communities,
• Gençkol, Metin.(2003) AB Mali İşbirliği Politikaları ve Türkiye. Ankara: DPT AB ile İlişkiler Genel Müdürlüğü Uyum Dairesi Başkanlığı Yayınları,
• İktisadi Kalkınma Vakfı.(2001) AB Program ve Ajanslarına Aday Ülke Statüsüyle Türkiye’nin Katılımı. İstanbul,
• İktisadi Kalkınma Vakfı.(2004) Türkiye’ye Yönelik AB Fonları ve Kullanım Koşulları. İstanbul,
• Karabacak, Hakan.(2004) Türkiye – AB Katılım Öncesi Mali İşbirliği ve Proje Yönetimi Yaklaşımı. Ankara: Ayrıntı Basımevi,
• Karluk, Rıdvan.(2003) AB ve Türkiye. 7. Basım. İstanbul: Beta Basım Yayın Dağıtım,
• Karluk, Rıdvan.(2005) AB ve Türkiye, 8. Basım. İstanbul: Beta Basım Yayın Dağıtım,
• Kurşunlu, Elif.(2004) AB Müktesebatının Uygulanması Çerçevesinde İdari Kapasite. Ankara: AB Genel Sekreterliği Ulusal Program Dairesi Yayınları,
• Kuruç, Bilsay.(1975) Avrupa Topluluğu Nedir?. Ankara: Avrupa Topluluğu Yayınları,
• Sakal, Mustafa ve Hakan Ay.(2004) “AB’nde Yapısal Fonlar ve Mali Yardımlar”, Turgay Berksoy ve A.Kadir Işık (Ed.). AB Üzerine Yazılar içinde. Ankara: Sermaye Piyasası Kurulu Yayını,
• Şahin, Ragıp.(1998) AB Bütçesi – Fonları ve Türkiye’nin Tam Üyeliği. Ankara: DPT AB ile İlişkiler Müdürlüğü Yayınları,
• Şen, Zelal.(2004) Türkiye’nin AB Adaylığı ve Katılım Öncesi Strateji Çerçevesinde Bölgesel Politika Alanında Uyum Durumunun Değerlendirilmesi. Ankara: AB Genel Sekreterliği Ekonomik ve Mali Konular Dairesi Başkanlığı Yayınları,
• Üstünkaya, Feza.(1996) AB’nin Bölgesel Mali Yardım Programı: Akdeniz Programı (MEDA) 1995 - 1999, (Yapısı, İlkeleri ve İşleyişi). Ankara: Hazine Müsteşarlığı Yayınları, Süreli Yayınlar
• Eriş, Meral Gezgin.(2000) “Tam Üyelik Sürecinde Türkiye’nin AB’ne Entegrasyonu”. Yeni Türkiye. Sayı. 35, Kasım-Aralık ss. 283-292.
• Ferik, Bülent.(2004) “AB Devlet Yardımları Politikası ve Türkiye’de Devlet Yardımı Uygulamaları”. Dış Ticaret Dergisi. Sayı. 31, ss. 3-16.
• Güvenç, Müge Hayriye.(2007) “AB Bütçesi”. Maliye Bakanlığı AB ve Dış İlişkiler Dairesi Başkanlığı Bülteni. Sayı. 2, Mart, ss. 9-10.
• Kaplan, Baturalp.(2002) “Türkiye-AB İlişkileri ve Gümrük Birliği Süreci”. Türkiye ve Siyaset Dergisi. Mayıs- Haziran ss. 22-30.
• Karabacak, Hakan.(2004) “AB Mali Yardımları ve Türkiye ile Mali İşbirliği”. Maliye Dergisi. Sayı. 146, Mayıs – Aralık , ss. 69-106.
• Oralalp, Füsun.(2001) “AB Bölgesel Kalkınma Politikaları”. GAP Dergisi. Sayı. 15 ss. 10-13.
• Ormanoğlu, Burhan.(2005) “AB Öncesi Mali Yardımları Kapsamında Merkezi Olmayan Yapılanma Sistemi“. Bütçe Dünyası Dergisi. Sayı. 23. Sonbahar , ss. 14-17.
• Süngü, Serdar.(2004) “AB Mali Yardımlarının Topluluğa Yeni Katılmış ve Katılacak Olan Ülkelerle Türkiye Açısından Değerlendirilmesi”. Sayıştay Dergisi. Sayı. 54, Temmuz - Eylül , ss. 54-111.
• Şimşek, Mevlüdiye.(2004) “AB’nin Finansal Açıdan Türkiye’ye Yönelik Hibe Faaliyetleri ve Bir Karşılaştırma”. Finans – Politik&Ekonomik Yorumlar Dergisi. Sayı. 480, Mart , ss. 84-91.
• Tekstil ve Konfeksiyon Sektörü Haber ve Yorum Bülteni.(2005) “Türkiye-AB Mali İlişkileri ve AB Yardımları”. Sayı. 17, Haziran , ss. 43-47.
• Yıldız, Habib ve Fatih Yardımcıoğlu. “Türkiye’ye Yönelik AB Mali Yardımları ve Aday Ülkelerle Karşılaştırılması”,(2005) Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. Cilt. 6, Sayı. 2, , ss. 75-106. Diğer Yayınlar
• AB Genel Sekreterliği. Twinning, www.abgs.gov.tr (10 Ekim 2006).
• Avrupa Komisyonu Türkiye Delegasyonu. AB–Türkiye Mali İlişkileri. http://www.deltur.cec.eu.int (17 Şubat 2006).
• Avrupa Komisyonu Türkiye Delegasyonu. Adaylık Sonrasındaki Katılım Sonrası Yardımlar. http://www.deltur.cec.eu.int (25 Aralık 2006).
• DTM. Türkiye-AB Mali İlişkileri, http://www.dtm.gov.tr (20 Nisan 2006).
• DTM. 2003 Yılı Türkiye İlerleme Raporu. http://www.dtm.gov.tr (19 Ocak 2006).
• European Commission. The European Social Fund, Employment and Human Resources Development AcrossThe European Union 1994-1999. http://ec.Europa.eu. (10 Ocak 2007).
• Official Journal of The European Union, Annual Reports Concerning The Financial Year 2000-2005, http://eur-lex.Europa.eu (26 Aralık 2006).
• AYB Yıllık Raporları.
• DPT. (2000) Türkiye - AB İlişkileri Özel İhtisas Komisyonu Raporu Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı. Ankara,