ilköğretim ikinci Kademe Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Eleştirel Düşünme Becerilerinin incelenmesi

Yıl 2010, Cilt: 19 Sayı: 1, 336 - 350, 01.03.2010

Nuray Narin Dr. Birsel Aybek

Öz

In this research critical thinking abilities of the social teachers at the secondary stage 6 7 grades of primary schools and their teaching methods intended for critical thinking have been analized from the point of some variables The research has been with the 110 Social Studies teachers who work in Seyhan and Yüreğir counties in Adana province In the research “Personal Information Form” “Critical Thinking Scale” “Teaching Methods Questionnaire” have been applied The information gained in the research has been analized through statistical software package SPSS 11 5 In the research frequency polygons and arithmetic means of the datas gained through “Critical Thinkink Scale” and “Teaching Methods Questionnaire” have been shown in a descriptive way Also correlation analysis independent groups t test one way analysis of variance have been applied Results gained through the research can be summarized like below; 1 There is a meaningful and positive connection between the critical thinking abilities of social studies teachers and their teaching methods 2 Gender in service training the teachers have recieved university graduation don’t make meaningful differences in analysing critical thinking abilities of Social Studies teachers In wiev of professional seniority variable a meaningful difference has occured for the good of the ones who have more seniority 3 Gender in service training the teachers have recieved university graduation don’t make meaningful differences in Social Studies teachers’ teaching methods intended for critical thinking In wiev of professional seniority variable a meaningful difference has occured for the good of the ones who have more seniority Keywords: Thinking Critical Thinking Social Studies Social Sciences Thinking ability

Anahtar Kelimeler

-

ilköğretim ikinci Kademe Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Eleştirel Düşünme Becerilerinin incelenmesi

Öz

Bu araştırmada ilköğretim ikinci kademe 6 7 sınıf Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin eleştirel düşünme becerileri ve eleştirel düşünmeye yönelik kullandıkları öğretim yöntemleri bazı değişkenler açısından incelenmiştir Araştırma Adana ili Seyhan ve Yüreğir ilçelerindeki 36 devlet okulunda görev yapan 110 Sosyal Bilgiler öğretmeni ile gerçekleştirilmiştir Araştırmada “Kişisel Bilgi Formu” “Kritik Düşünme Ölçeği” “Öğretim Yöntemleri Anketi” kullanılmıştır Araştırma sonucunda elde edilen veriler SPSS 11 5 istatistik paket programı aracılığıyla analiz edilmiştir Araştırmada ”Kritik Düşünme Ölçeği” ve “Öğretim Yöntemleri Anketi” ile elde edilen verilerin frekans dağılımları ve aritmetik ortalamaları betimsel olarak verilmiştir Ayrıca Korelasyon analizi bağımsız gruplar t Testi tek yönlü varyans analizi ANOVA yapılmıştır Araştırma bulgularından elde edilen sonuçlar aşağıdaki gibi özetlenebilir: 1 Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin eleştirel düşünme becerileri ile kullandıkları öğretim yöntemi arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki vardır 2 Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin eleştirel düşünme becerileri ile cinsiyet mezun olunan yüksek öğrenim kurumu ve aldıkları hizmet içi eğitim seminerine göre anlamlı bir farklılık bulunmamıştır Mesleki kıdem değişkenine göre ise kıdemi fazla olanlar lehine anlamlı bir farklılık bulunmuştur 3 Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin eleştirel düşünmeye yönelik kullandıkları öğretim yöntemleri ile cinsiyet mezun olunan yüksek öğrenim kurumu ve aldıkları hizmet içi eğitim seminerine göre anlamlı bir farklılık bulunmamıştır Mesleki kıdem değişkenine göre ise kıdemi fazla olanlar lehine anlamlı bir farklılık bulunmuştur Anahtar Kelimeler: Düşünme Eleştirel Düşünme Eleştirel Düşünme Becerisi Sosyal Bilimler Sosyal Bilgiler Bu makale Ç Ü Eğitim Fakültesinde Dr Birsel AYBEK Danışmanlığında yapılan Yüksek Lisans tezi çalışmasının bir bölümüdür

Anahtar Kelimeler

Düşünme, Eleştirel Düşünme, Eleştirel Düşünme

Kaynakça

• Aral, H. (2005). “Devlet ve Özel Ortaöğretim Kurumlarında Öğrenim Gören Öğrencilerin Eleştirel Düşünme Becerileri”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
• Aybek,B. (2006). “Konu ve Beceri Temelli Eleştirel Düşünme Öğretiminin Öğretmen Adaylarının Eleştirel Düşünme Eğilimi Ve Düzeyine Etkisi”, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana
• Brooks, K.L. and Shepherd, J.M..( 1990).The relationship between clinical decisionmaking skills in nursing and general critical thinking abilities of senior nursing students in four types of nursing programs, Journal of Nursing Education 29, pp. 391–399.
• Budak, S. (2003). Psikoloji Sözlüğü, (2. Basım), Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları. Cüceloğlu, D. (2001). İyi Düşün Doğru Karar Ver (36. Baskı), İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Doğanay, A. ve F. Ünal (2006), Eleştirel Düşünmenin Öğretimi, A. Şimşek (Edt.). İçerik Türlerine Dayalı Öğretim,, Ankara: Nobel Yayınevi. Dura, C. (2005), Düşünme Araştırma Yazma, Ankara: Ekin Kitabevi.
• Hayran, İ. (2000). “İlköğretim Öğretmenlerinin Düşünme Becerileri ve İşlemlerine İlişkin Görüşleri’’, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.
• Kaloç, R. (2005). “Ortaöğretim Kurumu Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Becerileri ve Eleştirel Düşünme Becerilerini Etkileyen Etmenler’’, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• MEB (2004).Tebliğler Dergisi, c. 67, s. 2563, ss. 734.
• MEB (2005).İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi 6-7. Sınıflar Öğretim Programı ve Kılavuzu(Taslak Basım), Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü.
• MEB (2007). İlköğretim Düşünme Eğitimi Dersi Öğretim Programı, Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü.
• Özden, Y. (2003).Öğrenme ve Öğretme, (5.Baskı), Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Özyürek, L. (1981). Öğretmenlere Yönelik Hizmet İçi Eğitim Programlarının Etkinliği, Ankara Üniversitesi Yayınları No:102.
• Saban , A. (2000). Öğrenme ve Öğretme Süreci Yeni Teori ve Yaklaşımlar, Ankara: Nobel Yayın.
• Sarıaslan, Y. (2005). “Sosyal Bilgiler Öğretiminde Sınıf Öğretmenlerinin Öğretim Yöntemleri İle İlgili Bilgi ve Becerilerini Uygulama Durumları”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Semerci, N. (2000). “Kritik Düşünme Ölçeği”, Eğitim ve Bilim, c.25, s.116. 23-27.
• Şenel, A. (1996). Siyasal Düşünceler Tarihi, (6. Baskı). Ankara: Bilim Sanat Yayınları. Taşkaya, M. S. (2002).“Türkçe Öğretim Yöntemleri ve Bu Yöntemlerin Sınıf Öğretmenleri Tarafından Algılanma Düzeyleri”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Tümkaya S.; Aybek, B. ve Aldağ, H. (2009). An investigation of university students’ critical thinking disposition and perceived problem solving skills. Eurasian Journal of Educational Research, Issue 36, Summer 2009, 57-74
• Yıldırım, A. Ç. (2005). “ Türkçe ve Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenlerinin Eleştirel Düşünme Becerilerinin İncelenmesi”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Zonguldak.
• Tama, M.C. (1989). “Critical Thinking: Promoting It in the Clasroom”, ED306554, http://www.ericdigests.org/pre-9211/critical.htm adresinden 28 Aralık 2008 tarihinde alınmıştır.