Fen Bilgisi Laboratuar Uygulamaları Dersinde Kavram Haritası Ve V Diyagramının Akademik Başarı Ve Kalıcılığa Etkisi

Yıl 2010, Cilt: 19 Sayı: 2, 378 - 394, 01.06.2010

Elvan İnce Ezgi Güven Mustafa Aydoğdu

Öz

The aim of the study is to investigate the effect of concept map and V diagram on academic achievement and permanence in science laboratory lesson The study was applied to the 89 3rd class candidate teachers` of elementary science education programs at Gazi University at the educational year of 2007–2008 second semester In the study pre test post test control group design was used In the control group subjects were given traditional teaching method while in the experimental group subjects were given teaching method which based on concept map and V diagram In application academic achievement test was given as pre and post test to both classes The lesson was given to both classes during the 12 weeks Permanence test was given both groups after four weeks of application finished The data was collected using academic achievement test which include all units of science laboratory lesson The test consists of 33 items and was developed by researchers KR–20 was used for reliability analysis and for validity of test the opinions of five experts were taken The reliability value of the test was found as KR–20 = 78 SPSS program was used in the statistical analysis of data collected and independent sample test was used to test study’s hypothesis The results analysis of data showed that experimental group had a significantly higher score than control group respect to academic achievement test scores The results of permanence test showed that knowledge which is taught was more permanent in experimental group than control group Key Words: Concept Map V Diagram Laboratory Achievement Permanence

Anahtar Kelimeler

-

FEN BİLGİSİ LABORATUAR UYGULAMALARI DERSİNDE KAVRAM HARİTASI VE V DİYAGRAMININ AKADEMİK BAŞARI VE KALICILIĞA ETKİSİ

Öz

Çalışmanın amacı, fen bilgisi laboratuar uygulamaları dersinde kavram haritası
ve V diyagramının akademik başarı ve kalıcılığa etkisini araştırmaktır. Çalışma, Gazi
Üniversitesi’nde, 2007-2008 eğitim - öğretim yılı ikinci döneminde ilköğretim fen
bilgisi öğretmenliği programındaki 89, 3. sınıf öğretmen adayına uygulanmıştır.
Çalışmada, ön test-son test kontrol gruplu yarı deneysel desen kullanılmıştır. Deney
grubunda konular kavram haritası ve V diyagramına dayalı öğretim yöntemi ile
verilirken kontrol grubunda, konular geleneksel öğretim yöntemiyle verilmiştir.
Uygulamada akademik başarı testi her iki gruba da ön test ve son test olarak verilmiştir.
Her iki grupta da 12 hafta boyunca ders işlenmiştir. Kalıcılık testi ise her iki gruba
uygulama bitiminden dört hafta sonra verilmiştir. Veriler fen bilgisi laboratuar
uygulamaları dersinin tüm ünitelerini içeren akademik başarı testi kullanılarak elde
edilmiştir. Test 33 maddeden oluşmaktadır ve araştırmacılar tarafından geliştirilmiştir.
Güvenirlik analizinde KR–20 hesaplaması kullanılmış ve testin geçerliliği için uzman
görüşleri alınmıştır. Testin güvenirlik değeri KR–20 = .78 bulunmuştur. Verilerin
istatistiksel olarak çözümlenmesinde SPSS paket programından yararlanılmış ve
hipotezleri test etmek için bağımsız gruplar t testi kullanılmıştır. Analiz sonuçları, deney
grubu öğrencilerinin akademik başarı testi puanlarının kontrol grubu öğrencilerine göre
anlamlı derecede yüksek olduğunu göstermiştir. Kalıcılık testi sonuçları öğrenilen
bilgilerin kalıcılığının deney grubundaki öğrencilerde kontrol grubu öğrencilerine göre
daha fazla olduğunu göstermiştir

Anahtar Kelimeler

Kavram Haritası, V diyagramı, Laboratuar, Başarı, Kalıcılık

Kaynakça

• Akgün, Ş. (2000). Fen bilgisi öğretimi. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Alkan, C., Çilenti, K. ve Özçelik, D. (1991). Kimya öğretimi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Altınok, H. (1998). İlköğretim fen bilgisi dersi öğretiminde kavram haritalarının kullanımı ve öğrenci kavramsallaştırmaları üzerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
• Atılboz, G, N. ve Yakışan, M. (2003). V diyagramlarının genel biyoloji laboratuarı konularını öğrenme başarısı üzerine etkisi: canlı dokularda enzimler ve enzim aktivitesini etkileyen faktörler. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,25: 8–13.
• Aydoğdu, M. ve Kesercioğlu, T. (2005). İlköğretimde fen ve teknoloji öğretimi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Başer, N. ve Yavuz, G. (2003). Öğretmen adaylarının matematik dersine yönelik tutumları, http://www.matder.org.tr/bilim/oamdyt.asp?ID=11(Erişim Tarihi: 23.07.2008).
• Büyüköztürk, Ş. (2001). Deneysel desenler öntest-sontest kontrol grubu desen ve veri analizi. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Cho, H., Kahle, J. B. & Norland, F. H. (1985). Investigation of high school biology textbooks as sources of misconceptions and difficulties in genetics and some suggestions for teaching genetics. Science Educaton, 69(5): 707–719.
• Cilburn, J. W. (1990). Concept maps to promote meaningful learning. Journal of College Science Teaching, 19: 212–217.
• Dumanlı, E. (2001). Kavram haritalarının erişi ve kalıcılığa etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Duru, M. K. (2001). İlköğretim fen bilgisi dersinde kavram haritasıyla ve gruplara kavram haritası çizdirilerek öğretimin öğrenci başarısına ve hatırlamaya etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Gezer, K. ve Köse, S. (1999). Fen bilgisi öğretim ve eğitiminin durumu ve bu süreçte laboratuarın yeri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6.
• Gürdal, A. (1998). İlköğretimde hareket konusu. Yaşadıkça Eğitim, 57.
• Heinze Fry, J. & Novak, J. (1990). Concept mapping brings long-term movement towards meaningful learning. Science Education, 74: 461–472.
• Jeged, O.J., Alaiyemol, F.F. & Okebukola, P.A. (1990). The effect of a metacognitive strategy on students’ anxiety and achievement in biology. Journal of Research in Science Teaching, 27: 951-960.
• Kaptan, F. (1999). Fen bilgisi öğretimi. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Korkmaz, H. (1997). İlköğretim fen öğretiminde araç-gereç kullanımı ve laboratuar kullanımı açısında öğretmen yeterlikleri. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Martorella, P. H., Jensen, R., Kean, M. J. & Voelker, M. A. (1972). Concept learning desings for instruction. San Francisco: Educational Publishers.
• Meriç, G. (2003). Bir değerlendirme ve laboratuar aracı olarak V-diyagramı’nın tarihi, kullanımı ve fen eğitimine sağlayacağı katkılar üzerine bir inceleme. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13.
• Milli Eğitim Bakanlığı, Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, (2005). İlköğretim fen ve teknoloji dersi öğretim programı kılavuzu. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
• Nakhleh, M. B. (1994). Chemical education research in the laboratory environment.:how can research uncover what students are learning? Journal of Chemical Education, 71(3): 201–205.
• Nakiboğlu C., Benlikaya R. ve Karakoç, Ö. (2001). Ortaöğretim kimya derslerinde V diyagramı uygulamaları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21: 97–104.
• Novak, J. D. (1998). Metacognitive strategies to help students learning how to learn.research matter -to the science teacher, Nashville: Nat.Assoc.For Research in ScienceTeaching. http://www.narst.org/org/publications/research/Met(Erişim Tarihi: 01.11.2008).
• Novak, J. & Gowin, D. (1998). Learning how to learn. America: Cambridge University Pres.
• Novak, J. (2003). Teaching and learning. Cell Biology Education, 2: 122–132.
• Özdemir, Ö., Ülker, M., Uyguç, M., Huyugüzel, P., Çavaş, B. ve Kesercioğlu, T. (2002). Fen eğitiminde inşacı yaklaşım ve kavram haritalarının kullanımının öğrenci başarılarına olan etkileri. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Ankara.
• Passmore, G. G. (1998). Using Vee diagrams to facilitate meaningful learning and misconception. Radiologic Science Education, 4(1).
• Pearsall, N., Skipper, J. & Mintzes, J. (1996). Knowledge restructuring in the life sciences: a longitudinal study of conceptual change in biology. Science Education, 81: 193–215.
• Roehring, R., Luft, J. A. & Edwards, M. (2001). Versatile Vee maps. The Science Teacher, 68(1): 28-31.
• Sarıkaya, R., Selvi, M., Selvi, M. ve Yakışan, M. (2004). V-diyagramların hayvan fizyolojisi laboratuarı konularını öğrenme başarısı üzerine etkisi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24: 341–347.
• Taş, B. (2001). Fen Bilimleri öğretiminde kavram haritaları üzerine deneysel bir çalışma. Yüksek Lisans Tezi, Celal Bayar Üniversitesi, Manisa.
• Tatar, N., Korkmaz, H. ve Şaşmaz, Ören, F. (2007). Araştırmaya dayalı fen laboratuarlarında bilimsel süreç becerilerini geliştirmede etkili araçlar: Vee ve I diyagramları. İlköğretim On-line, 6: 1.
• Üzel, D. (2003). Kavram haritası ve V diyagramı kullanımının ilköğretim 7. sınıf matematik öğretiminde öğrenci başarısına etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir.
• Yağdıran, E. (2005). Ortaöğretim 9.sınıf matematik dersi kapsamındaki fonksiyonlar ünitesinin çalışma yaprakları, V diyagramları ve kavram haritaları kullanılarak öğretimi. Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir. Ekler: