Üniversite Öğrencilerinde Genel Yaşam Doyumu Ve Psikolojik ihtiyaçlar Arasındaki ilişkiler

Yıl 2012, Cilt: 21 Sayı: 2, 321 - 336, 01.06.2012

Doç. Dr. Asım Çivitçi

Öz

The aim of the present study was to examine changes on psychological needs achievement autonomy dominance according to global life satisfaction levels and gender in university students The participants consisted of 376 students from Pamukkale University Data were obtained by using the Satisfaction with Life Scale and New Needs Assessment Questionnaire Two way analysis of variance were applied for data analysis According to findings the students with high life satisfaction had greater need for achievement than those with low life satisfaction Need for autonomy and need for dominance were not changed in terms of low and high global life satisfaction levels Need for autonomy and need for dominance of male students were found to be higher than those of female students No significant difference between male and female students with respect to need for achievement There were significantly interaction effects of life satisfaction and gender on need for achievement and need for dominance Accordingly the females with high life satisfaction had greater need for dominance than females with low life satisfaction The males with low life satisfaction had greater need for autonomy than males with high life satisfaction There was no significantly interaction effect of life satisfaction and gender on need for achievement Keywords: Life satisfaction needs achievement autonomy dominance university students

Anahtar Kelimeler

-

Üniversite Öğrencilerinde Genel Yaşam Doyumu Ve Psikolojik ihtiyaçlar Arasındaki ilişkiler

Öz

Bu çalışmanın amacı üniversite öğrencilerinin genel yaşam doyumu düzeyleri ve cinsiyetlerine göre psikolojik ihtiyaçlarındaki başarı özerklik başatlık değişimi incelemektir Araştırma Pamukkale Üniversitesi’nde öğrenim gören 376 öğrenci üzerinde yürütülmüştür Veriler Yaşam Doyumu Ölçeği ve Yeni Psikolojik İhtiyaç Değerlendirme Ölçeği kullanılarak elde edilmiştir Verilerin analizinde çift yönlü varyans analizi uygulanmıştır Araştırma bulgularına göre yaşam doyumu yüksek olan öğrencilerde başarı ihtiyacı yaşam doyumu düşük olanlardan daha fazladır Öğrencilerin başatlık ve özerklik ihtiyaçlarının düşük ve yüksek yaşam doyumuna göre değişmediği gözlenmiştir Erkeklerdeki başatlık ve özerklik ihtiyaçları kızlardan daha yüksek bulunmuştur Başarı ihtiyacı açısından kız ve erkek öğrenciler arasında anlamlı bir fark yoktur Yaşam doyumu ve cinsiyet etkileşiminin başatlık ve özerklik ihtiyaçları üzerindeki ortak etkisi anlamlıdır Buna göre yaşam doyumu yüksek olan kızların başatlık ihtiyacının yaşam doyumu düşük olan kızlara göre daha fazla olduğu; yaşam doyumu düşük olan erkeklerin özerklik ihtiyacının da yaşam doyumu yüksek olan erkeklere göre daha fazla olduğu görülmüştür Yaşam doyumu ve cinsiyet etkileşiminin başarı ihtiyacı üzerindeki ortak etkisi ise anlamlı bulunmamıştır Anahtar sözcükler: Yaşam doyumu ihtiyaçlar başarı özerklik başatlık üniversite öğrencileri The Relationships Between Global Life Satisfaction And Psychological Needs In University Students

Anahtar Kelimeler

Yaşam doyumu, ihtiyaçlar, başarı, özerklik, başatlık, üniversite öğrencileri

Kaynakça

• Aydıner, B.B (2011). Üniversite öğrencilerinin yaşam amaçlarının alt boyutlarının genel öz-yeterlik, yaşam doyumu ve çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Adapazarı: Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Bayraktar, G. (2011). Güreş eğitim merkezlerindeki güreşçilerin temel psikolojik ihtiyaçlarının ve depresyon düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 9 (1), 15-23
• Baysal, A. ve Buluş, M. (2001). PDR öğrencilerinin psikolojik gereksinim düzeyleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9,19-27.
• Cihangir-Cankaya, Z. (2009). Öğretmen adaylarında temel psikolojik ihtiyaçların doyumu ve iyi olma. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7 (3), 691-711.
• Çelikkaleli, Ö. ve Gündoğdu, M. (2005). Eğitim fakültesi öğrencilerinin psikolojik ihtiyaçları. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6 (9), 43-53.
• Çivitci, A. (2009). Psikolojik danışman adaylarında yaşam doyumu ve psikolojik ihtiyaçlar arasındaki ilişkide mesleki benlik saygısının rolü. X. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi Bildiri Özetleri Kitabı. Adana: Çukurova Üniversitesi.
• Deci, E. L. & Ryan, R. M. (2000). The “what” and “why” of goal pursuits: Human needs and the self-determination of behaviour. Psychological Inquiry, 11 (4), 227- 268.
• Diener, E. & Suh, E. (1997). Measuring quality of life: Economic, social, and subjective indicators. Social Indicators Research, 40, 189–216.
• Diener, E. (2000). Subjective well-being: The science of happiness and a proposal for a national index. American Psychologist, 55 (1), 34-43.
• Diener, E., Emmons, R.A., Larsen, R.J. & Griffin, S. (1985). The satisfaction with life scale. Journal of Personality Assessment, 49 (19), 71-75.
• Eid, M. & Diener, E. (2004). Global judgments of subjective well-being: Situational variability and long-term stability. Social Indicators Research, 65, 245+.
• Engler, B. (2009). Personality theories (8th ed.). Boston: Houghton Mifflin Harcourt Publishing Co. (21 Şubat 2011’de elektronik olarak Google Books’tan elde edilmiştir).
• Gündoğar, D., Gül, S.S., Uskun, E., Demirci, S. ve Keçeci, D. (2007). Üniversite öğrencilerinde yaşam doyumunu yordayan etkenlerin incelenmesi. Klinik Psikiyatri, 10, 14-27.
• Harvey, S.V. & Retter, R. (2002). Variations by gender between children and adolescents on the four basic psychological needs. International Journal of Reality Therapy, 21 (2), 33-36.
• Heckert, T.M., Cuneio, G., Hannah, A.P., Adams, P.J., Droste, H.E., Mueller, M.A., et al. (1999). Creation of a new needs assessment questionnaire. Journal of Social Behavior & Personality, 15, 121-136.
• İmamoğlu, O. (1993). Değişen dünyada değişen aile-içi roller. Kadın Araştırmaları Dergisi, 1, 58-68.
• Kadılar, E. (2011). Üç kuşak kadının cinsiyet rolleri: Ankara örneği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Mersin: Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
• Kesici, Ş. (2008). Yeni psikolojik ihtiyaç değerlendirme ölçeğinin Türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması: Doğrulayıcı faktör analizi sonuçları. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20, 493-500.
• Kuzgun, Y. (1984). Edwards kişisel tercih envanterinin Türkiye'de güvenirliği ve geçerliği. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 17(1-2), 69-93.
• Maslow, A. (1970). Motivation and personality (3th Ed.). New York: Harper & Row Publishers.
• Özdemir Y. ve Koruklu, N. (2011). Üniversite öğrencilerinde değerler ve mutluluk arasındaki ilişkinin incelenmesi. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 8 (1), 190-210.
• Özkan, T. & Lajunen, T. (2005). Masculinity, femininity, and the Bem sex role inventory in Turkey. Sex Roles, 52, 103-110.
• Özkul, A.S. (2007). Yaşam ve çalışma değerlerini etkileyen faktörler. SDÜ öğrencileri üzerine bir araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Pavot, W. & Diener, E. (1993). Review of the satisfaction with life scale. Psychological Assessment, 5 (2), 164-172
• Rapport, Z. (2007). Using choice theory to assess the needs of persons who have a disability and sexual/intimacy/romantic ıssues. International Journal of Reality Therapy, 27 (1), 22-25.
• Seligman, M. E. (2002). Positive psychology, positive prevention, and positive therapy. (In Snyder, C.R. ; S. J. Lopez) (Eds.). Handbook of Positive Psychology (pp. 3-9). New York: Oxford University Press. [Electronic version]. Retrieved February 02, 2006, from Pamukkale University Library, http://site.ebrary.com/lib/pamukkale.
• Suldo, S. M. & Huebner, E.S. (2004). Does life satisfaction moderate the effects of stressful life events on psychopathological behavior during adolescence? School Psychology Quarterly, 19 (2), 93-105.
• Şahin, D. & Güvenç, B.G. (1996). Ergenlerde aile algısı ve benlik algısı [The family perception and the self perceptions of adolescents]. Turkish Journal of Psychology, 11 (38), 22-32.
• Tay, L. & Diener, E. (2011). Needs and subjective well-being around the world. Journal of Personality and Social Psychology, 101 (2), 354–365.
• Tuzgöl Dost, M. (2007). Üniversite öğrencilerinin yaşam doyumunun bazı değişkenlere göre incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 132-143.
• Tümkaya, S. (2011). Humor styles and socio-demographic variables as predictors of subjective well-being of Turkish university students. Education and Science, 36 (160), 158-170.
• Türkdoğan T. (2010). Üniversite öğrencilerinde temel ihtiyaçların karşılanma düzeyinin öznel iyi oluş düzeyini yordamadaki rolü. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
• Türkdoğan, T. ve Duru, E. (2011). Üniversite öğrencilerinde temel ihtiyaçların karşılanma düzeyinin bazı sosyo-demografik değişkenler açısından incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 212-237.
• Uz Baş, A. (2011). Investigating levels and predictors of life satisfaction among prospective teachers. Eğitim Araştırmaları, 44, 71-88.
• Yetim, U. (2003). The impacts of individualism/collectivism, self-esteem, and feeling of mastery on life satisfaction among the Turkish university students and academicians. Social Indicators Research 61, 297-317.