Öz
Kül Tėgin anıtında, yaġuru
konduķta kisre ańıġ bilig anta öyür ermiş, cümlesi içinde yer alan “öyür ermiş”
eylemi, başlıca yayınlarda “düşünür imiş” olarak anlamlandırılmıştır. Bu anlamlandırmaya
göre eylem ö- (düşünmek) eylem kökünden geniş zamanın rivayeti olarak
düşünülmüştür. Ancak metnin bağlamı göz önüne alındığında bu yorumun uygun
olmadığı görülmektedir. Söz konusu eylem öy- (yayılmak) eyleminden türemiş ve
yayar imiş anlamında olmalıdır. Eski metinlerde “öymek” eylemine
rastlanılmamaktadır. Fakat Derleme Sözlüğünde, yayılmak anlamıyla birlikte
öymek eyleminin birçok türevi bulunmaktadır. Türkmencede de aynı anlamla öymek
eylemi ve türevleri yer almaktadır. Buna göre öyür ermiş yükleminin içinde yer
aldığı, yaġuru konduķta kisre ańıġ bilig anta öyür ermiş, cümlesinin, yakına
konduktan sonra kötü düşünceleri o zaman yayarmış biçiminde anlaşılması daha
uygun görülmektedir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Memet Akalın, Köktürk Kitabelerinde Bir Kelime: “Öyür”, Dil Yazıları (hazırlayan: Recep Toparlı) , Türk Dil Kurumu, Ankara, 2001.
- Jean-Paul Roux, Türklerin Tarihi, Kabalcı Yayınları, İstanbul, 2012.
- Talat Tekin, Orhon Yazıtları, Türk Dil Kurumu, Ankara, 1988.
- Türkmen Dilinin Sözlügi, (Hamzayev redaktörlüğünde), Aşkabat, 1962.
Öz
Kaynakça
- Memet Akalın, Köktürk Kitabelerinde Bir Kelime: “Öyür”, Dil Yazıları (hazırlayan: Recep Toparlı) , Türk Dil Kurumu, Ankara, 2001.
- Jean-Paul Roux, Türklerin Tarihi, Kabalcı Yayınları, İstanbul, 2012.
- Talat Tekin, Orhon Yazıtları, Türk Dil Kurumu, Ankara, 1988.
- Türkmen Dilinin Sözlügi, (Hamzayev redaktörlüğünde), Aşkabat, 1962.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Dilbilim |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Aralık 2017 |
| Gönderilme Tarihi | 2 Kasım 2017 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2017 |