YABANCILARA TÜRKÇE ÖĞRETİMİNDE TÜRK SOYADLARINININ KÜLTÜREL VE DİLBİLİMSEL YÖNÜ

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 1, 146 - 166, 01.06.2021

Gülden Tüm

https://doi.org/10.32321/cutad.794700

Öz

Adbilim, çeşitli kültürlerarası araştırmaların odağı olmasına rağmen henüz tam olarak keşfedilmemiş yönleriyle dikkat çekmektedir. Bu araştırmanın amacı, tüm kültürlerin ortak parçası olan kişi adbiliminin parçası olan soyadlarının Türkçedeki biçimbirimsel ve kültürel yansımalarına ışık tutmak ve yabancı öğrencilerin dil öğrenme sürecinde soyadlarıyla ilgili görüşlerine dikkat çekmektir. Araştırma, Türk nüfusunu temsil eden üç ad ve soyadı listesini (N. 12580) içeren derlemi, dilsel ve kültürel çeşitlilik açısından araştırmak için yapılmıştır. Soyadının çeşitliliğini ortaya koyan derlem, kavramsal ve dilbilimsel açıdan sınıflandırılmıştır. Bulgular, Türk soyadlarının çok yönlü bilişsel çeşitliliği yansıttığını ortaya koymaktadır. Çalışma, Türkçe öğrenen yabancı dil öğrencilerinin dikkatlerinin Türk soyadlarında somutlaşan anlambirimlere ve kültürel ipuçlarına yönlendirildiğinde yararlı olabileceği konusuna dikkat çekmektedir. Sonuçlar, yabancı öğrencilerin, sondan eklemeli bir dil olan Türkçenin bu zenginliğinden etkilendiğini ve öğrenimi kolaylaştırdığını göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Adbilim, Kişiadbilim, Türk Soyadları, Kavramsal ve İşlevsel Çeşitlilik, Kültür, Kimlik, Yabancı Dil Olarak Türkçenin Öğretimi

Destekleyen Kurum

Çukurova Üniversitesi

Proje Numarası

SBA2020-12630

CULTURAL AND LINGUISTIC ASPECTS OF TURKISH SURNAMES FOR FOREIGN LEARNERS IN TURKISH LEARNING PROCESS

Öz

Onomastics is the focus of several studies that are considered as unearthed, yet. This paper aims to shed light into the cultural and morphological units in Turkish surnames, which are the most common parts in all cultures and determine the views of foreign learners of Turkish during their learning process. The study is conducted by classifying of three corpora (n=10.369) that reflect Turkish inhabitants and give cultural and linguistic details in-depth. Corpora bringing out cultural and linguistic diversity are classified in twofold: conceptual and linguistic aspects. This paper’s findings reveal that Turkish surnames denote multifold cognitive diversity. The study draws attention to the point that when foreign learners of Turkish are guided towards surnames embodying contextual and linguistic elements, they could get benefit during learning Turkish. Results reveal that foreign learners are impressed by the richness of this diversity and grasp insights in their learning process.

Anahtar Kelimeler

Onomastics, Anthroponomy, Turkish Surnames, Contextual and Linguistic Diversity, Culture, Identity, Teaching Turkish as a Foreign Language

Proje Numarası

SBA2020-12630

Kaynakça

• Ainiala, T. and Östman, J. A. (2018). Socio-onomastics and pragmatics. Gender and Methodology in the Ancient Near East, Barcino Monographica Orientalia, 10.
• Aksholakova, A. (2014). Proper name as a clue symbol of identity. International Conference on Education & Educational Psychology 2013 (ICEEPSY, 2013). Procedia-Social and Behavioral Sciences, 112, 465- 471.
• Anashkina, I. A. and Konkova, I. I. (2018). Anthropotonymic structures in discourse. Art Human Open Acc J., 2(6), 345-347.
• Anttilla, R. (1989b). Historical and comparative linguistics (2nd rev. ed.). Amsterdam: John Benjamins.
• Atlı, C. S. (2020). İsimlere sosyolojik açıdan bakmak: 1923-2017 yılları arasında Türkiye’de verilen isimler. DEU Journal of Humanities, 7 (2), 387-406.
• Aykut, K. (2017). The influence of Turkish anthroponymy on the translation of the novel 100 by Başar Akşan. Mavi Atlas, 5(2), 663-677.
• Benzer, A. (2020). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde işlevsel dil bilgisi. Ankara: Pegem Akademi.
• Biçer, N. (2016). Yabancılara Türkçe öğretiminde motivasyona ilişkin öğrenci görüşleri ve sınıf içi gözlemler. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 4(1), 84-99.
• Brooks III, Friedman. J.O., Gibson, J. M. and Yesavage, J. A. (1993). Spontaneous mnemonic strategies used by older and younger adults to remember proper names. Memory, 1(4), 393-407.
• Coates, R. (2009). A strictly millian approach to the definition of the proper name. Mind & Language, 24(4), 433–444.
• Council of Europe (2018). Common European framework of reference for languages: learning, teaching, assessment. Companion volume with New Descriptors. Language Policy Programme, Education Policy Division, Education Department.
• Dunifa, L. (2019). Current trends in name giving practices of the buton people: the impact of globalisation on the anthroponomy of Southeact Sulawesi. Voprosy Anomastiki, 16(2), 259-268.
• Eugenia, E., Romanova, E.E. and Spiridonov, D.V. (2018). Syntactic features of proper names: the generativist approach(es) properhood. Voprosy Anomastiki, 15(3), 7-35.
• Gürbüz, R. ve Güleç, İ. (2016). Türkiye’de eğitim gören yabancı öğrencilerin Türkçeye ilişkin görüşleri: Sakarya Üniversitesi örneği. Sakarya University Journal of Education, 6.2:141-153.
• Kardaş, M. N. ve Koç, R. (2019). Türkçenin yabancı dil olarak öğretilmesinde karşılaşılan başlıca sorunlar: Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi. Ankara: Pegem Akademi.
• Khomeniuk, A. (2020). Ukrayna’da yabancı dil olarak Türkçe öğretimi ve karşılaşılan sorunlar üzerine bir inceleme. International Journal of Teaching Turkish as a Foreign Language, 3(1), 5-20.
• Luchtenberg, S. (2010). Proper names as a target of language awareness. Language Awareness. 1(1), 22-31.
• Maduagwu, G. (2010). Iglo personal names: a morpho-semantic study. Language Matters, 41(2), 315-324.
• McGrath, I. (2016). Material evaluation and design for language teaching. Edinburg: Edinburg University Press.
• Mistry, P. J. (1982). Personal names: their structure, variation and grammar in Gujarati. South Asian Review, 6(3), 174-190.
• Motschenbacher, H. (2020). Corpus linguistic onomastics: a plea for a corpus-based investigation of names. Names, 68(2), 88103.
• Murru-Corriga, G. (2000). The patronymic and the matronymic in Sardinia. The History of the Family. 5(2), 161-180, 2.2.2020 tarihinde erişildi <https://doi.org/10.1016/S1081-602X(00)00034-8.
• Ngoc-My, G. (2001). Establishment of Vietnamese personal names. Technical Services Quarterly. 18(2), 15-29. 12.02.2020 tarihinde erişildi <https://doi.org/10.1300/J124v18n02_02>.
• Oller, J.W. (1973). Some psycholinguistic controversies, in focus on the learner: pragmatic perspectives for the language teacher (John Oller W. and Jack Richards C. Mass Ed.). Newbury House Publication.
• Özcan, M. Ş. ve Üzen, İ. (2019). Atatürk döneminde Soyadı Kanunu’nun Çankırı’daki yansıması. ÇKÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10, 129-152.
• Şahin, İ. (2019). Adbilim (4. bs.). Ankara: Pegem Akademi.
• Sarıtaş, S. (2009). Balıkesir Üniversitesi öğrencilerinin günümüzdeki adlar ve ad verme hakkındaki görüşleri. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 12(21), 422-433.
• Sengani, T. M. (2018). Some historical event-marking names in Tshivenḓa. South African Journal of African Languages, 38(1), 87-97.
• Shokhenmayer, E. (2018). Preliminary study of the most frequent Russian, French and German occupational surnames. Onomastica Lipsiensia/OL 13, 271-290.
• Tekvar, S. O. (2017). Kişilik hakkı olarak kadının soyadı: kadınların evlendikten sonra soyadının değişmesine yönelik eğilimleri ve algısı. Toplum ve Demokrasi, 11 (23), 209-221.
• Tezmen, N. (1949). Öz ad soyadı ve yaş düzeltme davaları. Istanbul: Şaka Matbaası.
• Tomlinson, B. 2012. Materials development for language learning and teaching. Language teaching 45, 143-179.
• Turfan, R. ve Bayar, C. (1935). Öz Türkçe soy adları. Yozgat: Vilayet Basımevi.
• Turinay, F. (2012). Yabancı ırk ve millet isimlerinin soyadı olarak kullanılması yasağı ve bir anayasa mahkemesi kararının incelenmesi. Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 112, 29-54.
• Türköz, M. (2007). Surname narratives and the state–society boundary: memories of Turkey’s family name law of 1934. Middle Eastern Studies, 43(6), 893–908.
• Türköz, M. (2018). Naming and nation-building in Turkey: the 1934 surname law. New York: Palgrave Macmilan.
• Uca, A. (2004). Türk toplumunda ad verme geleneği. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü 23,145-150.
• Valentine, T., Moore, V., Flude, B. M., Young, A. W. and Ellis, A. W. (1993). Repetition priming and proper name processing. Do common names and proper names prime each other. Memory 1(4), 329-349. 01.06. 2020 tarihinde erişildi <https://doi.org/10.1080/09658219308258242>.
• Vascenco, V. (1975). Concerning the standard system of Romanian surnames, names. Names: A Journal of Onomastics, 23(2), 89-102. 08.01.2020 tarihinde erişildi <https://doi.org/10.1179/nam.1975.23.2.89>.
• Vural, M. Z. (1935). Öz Türkçe kadın ve erkek adları ve soy adları: öz Türkçe dil değişimine armağan (3. bs.). Bursa: Bizim Matbaa.
• Yıldırım, A. ve Şimşek H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yumaguzin, V. and Vinnik, M. (2019). Surnames in modern Russia. Annals of Human Biology. 10. 01.2020 tarihinde erişildi. <https://doi.org/10.1080/03014460.2019.1685130>.