Sınıf Öğretmenlerinin Lisansüstü Eğitimine İlişkin Görüşleri

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 2, 225 - 237, 26.10.2019

Adem Bayar Mustafa Çelenk

Öz

Bu
çalışmanın amacı sınıf öğretmeni olarak görev yapmakta olan bireylerin
lisansüstü eğitim konusundaki düşüncelerin derinsel olarak incelemek ve
lisansüstü eğitime katılımda artışı sağlamak için bazı öneriler ortaya
koymaktır. Çalışmada nitel araştırma desenlerinden olan olgu bilim deseni
kullanılmıştır. Araştırma grubu Adıyaman ili merkez ilkokul çalışan ve kartopu
(zincirleme) örneklem tekniğinden yararlanarak belirlenen 24 sınıf
öğretmeninden oluşmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak öğretmenlere beş
maddelik açık uçlu sorulardan oluşan yarı yapılandırılmış görüşme soru formu
geliştirilmiştir. Elde edilen verilerin analizinde, çalışmaya
katılan sınıf öğretmenlerinin lisansüstü eğitimi ile ilgili düşüncelerinin
genel olarak olumlu olduğu görülürken lisansüstü eğitimi algıları “kişisel
gelişim”, “özlük hakkında iyileşme”, “toplumsal saygınlık”, “kaliteli yaşam”,
“çok çalışma” ve “mutluluk” şeklinde olmuştur. Araştırma sonucunda “meslek”, “sistem”,
“ekonomik”, “sosyal” ve “aile” gibi unsurların öğretmenlerin lisansüstü eğitim
yapma kararlarında etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu çalışmaya katılan
öğretmenlerin lisansüstü eğitime katılımını artırmak için yapılması gerekenler
ise “özlük haklarının iyileştirilmesi”, “ekonomik kazanımlar”, “torpil (adam
kayırma) olmaması”, “teşvik seminerleri” ve “sistemsel düzenlemeler yapılmalı”
şeklinde sıralanmıştır. Elde edilen bulgular, ilgili çalışma sonuçları
doğrultusunda yorumlanarak tartışılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Sınıf öğretmeni, Lisansüstü eğitim, Görüş

Kaynakça

• Adem, M. (1981). Eğitim planlaması, Ankara: EBF Yayını.Akhun, İ. (1987). Mesleki ve teknik eğitimin niteliği ile sorunlar ve çözüm önerileri, Ankara: Hacettepe Üniversitesi ve Özel Yükseliş Koleji Eğitimde Kalite Sempozyumu.Akyüz, H. (2002). Kutadgu bilig’de sosyo-pedagojik ve siyasal söylem. Erzurum: Eser Ofset.Altunışık, Remzi, Coşkun, R., Bayraktar Oğlu, S. ve Yıldırım, E. (2005), Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri, SPSS Uygulamalı: Sakarya Kitabevi. Antalyalı, Ö. L. (2007). Tarihsel süreç içinde üniversite misyonlarının oluşumu. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6 (2), 25-40.Aslan, C. (2010). Türkçe eğitimi programlarında lisansüstü öğrenim gören öğrencilerin akademik öz yeterliklerine ilişkin görüşleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10 (19), 87-115.Ataç, E. (2003). 21. Yüzyılda öğretmen eğitimi: Türkiye’de öğretmen eğitiminin değerlendirilmesi konulu panelde yaptığı açılış konuşması. Anadolu Üniversitesi, Eskişehir. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13 (2),1-31.Azar, A. (2011). Türkiye’deki öğretmen eğitimi üzerine bir söylem: nitelik mi, nicelik mi? Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 1 (1), 36-38. Aziz, A. (2008). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri ve teknikleri, Ankara, Nobel Yayın Dağıtım.Başer, N., Narlı, S., ve Günhan, B. (2005). Öğretmenlerin lisansüstü eğitim almalarında yaşanan sorunlar ve önerileri. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (Özel Sayı 1, Lisansüstü Eğitim), 129-135. Bayar, A., 2014. The components of effective professional development activities in terms of teachers’ perspective. International online journal of educational sciences, 6 (2), 319–327.Bayrakçeken, F. (1977), Bilim adamı yetiştirmede güçlükler ve çözüm yolları, Tübitak VI. Bilim Kongresi Bilim Adamı Yetiştirme Grubu Tebliğleri, Ankara.Bülbül, T. (2003). Ankara üniversitesi eğitim bilimleri fakültesinde görev yapan öğretim üyelerinin lisansüstü öğretime öğrenci seçme sürecine ilişkin görüşleri. Ankara Eğitim Bilimleri Dergisi, 36 (1-2), 167-174.Cresswell, J.W. (2013). Nitel araştırma yöntemleri: Beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma desenleri (3. Baskı.). Çeviri editörleri: Mesut Bütün, Selçuk Beşir Demir, Ankara: Siyasal Yayın Dağıtım.Çakar, Ö. (1997), Fen bilimleri alanında bilim adamı yetiştirme: Lisansüstü eğitim. Bilim adamı yetiştirme: Lisansüstü Eğitim. Ankara: TÜBA Yayını, Bilimsel Toplantılar Serisi No: 7, s. 65-75. Çakar, Ö. (2001). Fen bilimleri alanında bilim adamı yetiştirme: Lisansüstü Eğitim, Türkiye Bilimler Akademisi TÜBA Bilimsel Toplantı Serileri: 7 Bilim Adamı Yetiştirme Lisansüstü Eğitim (65-75). Ankara.Çelikten, M. Şanal, M. ve Yeni, Y. (2005), Öğretmenlik mesleği ve özellikleri, Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19 (2), 207-237.Çepni, S. (2005). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş (2.baskı) Trabzon.Ertürk, S. (1972). Eğitimde program geliştirme (1. Baskı). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Basımevi.Eskicumalı, A. (2002). Eğitim, öğretim ve öğretmenlik mesleği. (Editör: Yüksel Özden). Öğretmenlik mesleğine giriş. Ankara: Pegem A Yayıncılık, 1-31.Gömleksiz, M. N., ve Et, S. Z. (2013). Öğretmen adaylarının lisansüstü eğitime ilişkin metaforik algıları. VI. Ulusal Lisansüstü Eğitim Sempozyumu, 145-152. Gömleksiz, M. N. ve Yıldırım F. (2013). Lisansüstü eğitim alan öğrencilerin lisansüstü eğitime ilişkin görüşleri. VI. Ulusal Lisansüstü Eğitim Sempozyumu (10-11 Mayıs 2013), Sakarya Üniversitesi. VI. Ulusal Lisansüstü Eğitim Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 68-74.Gül, G. (2004). Birey toplum eğitim ve öğretmen. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 1 (1), 223-236.Güven, İ. ve Tunç, B. (2007). Lisansüstü öğrencilerinin akademik sorunları (Ankara üniversitesi eğitim bilimleri enstitüsü örneği). Millî Eğitim, 173, 157-172.İlhan, M., Öner Sünkür, M., ve Yılmaz, F. (2012, Haziran). İlköğretim öğretmen adaylarının lisansüstü eğitime yönelik tutumlarınınİncelenmesi (Dicle Üniversitesi Örneği). Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12 (23), 22-42.Karakütük, K. (1989). Türkiye’de lisansüstü öğretim sorunları ve çözüm önerileri. Ankara Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 22(1), 505-528.Karakütük, K. (1999). Lisansüstü öğretimde örgütlenme modelleri ve Türkiye’deki uygulamalar. 6. Ulusal Sosyal Bilimler Kongresi. 17-19 Kasım 1999, s.15, Ankara.Karaman, S. ve Bakırcı, F. (2010). Türkiye’de lisansüstü eğitim: Sorunlar ve çözüm önerileri, Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, II, 94-114.Karamustafaoğlu, O. (2006). Fen ve Teknoloji öğretmenlerinin öğretim materyallerini kullanma düzeyleri: Amasya ili örneği. AÜ Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 90–101. Kavcar, C. (1999). Nitelikli öğretmen sorunu. 21. Yüzyılın Eşiğinde Türk Eğitim Sistemi Ulusal Sempozyumu. 25-27 Kasım 1999, Hüseyin hüsnü tek ışık eğitim araştırma geliştirme merkezi, Ankara.Kaya, Y. K. (1989). İnsan yetiştirme düzenimize yeni bir bakış: Eğitimde model arayışı (1.basım). Ankara: Bilim Yayınları.Kayadibi, F. (2001). Eğitim kalitesine etki eden faktörler ve kaliteli eğitimin üretime etkisi. İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 3 (1), 71-94.Kazu, H. ve Pullu, S. (2011, Mayıs). Sınıf öğretmeni adaylarının lisansüstü eğitime ilişkin görüşleri ve beklentileri. 10. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Sempozyumu, Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi Eğitim Fakültesi.Köksalan, B. İlter, H. ve Görmez, E. (2010). Sınıf öğretmeni adaylarının sosyo–kültürel özellikleri ve lisansüstü eğitim isteklilikleri üzerine bir çalışma (Fırat, Erzincan ve inönü üniversitesi sınıf öğretmenliği ABD örneği). Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,11(3), 277-299.Köseoğlu, K. (1994). İlköğretime öğretmen yetiştiren kurumlarda öğretim elemanı yeterliklerinin değerlendirilmesi.(Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. Lincoln, Y. S. & Guba, E. (1985). Naturalistic inquiry. Newbury Park. CA: Sage.McLaughlin, M., & Talbert, J. E. (2006). Building school-based teacher learning communities: Professional strategies to improve student achievement. New York: Teachers College Press.Mevzuat Bilgi Sistemi. (2016, Nisan 20). Aralık 14, 2018 Tarihinde Mevzuat Bilgi Sistemi: http://www.mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=7.5.21510&MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch= adresinden alındı.Oğuzkan, F. (1998). Öğretmenliğin Üç Yönü, Ankara: Kadıoğlu Mat. Şanal, M. (1999), Toplumsal değişim süreci içerisinde öğretmenler ve öğretmen rollerindeki değişmeler, Eğitim Yönetimi, 17 (5), 53-64. Saracaloğlu, S. A. (1991). Bir Öğretmen Yetiştirme Model Önerisi. İstanbul: Eğitimde Arayışlar 1. Sempozyumu.Sayan, Y. ve Aksu, H. H. (2005). Akademik personel olmadan lisansüstü eğitim yapan bireylerin karşılaştıkları sorunlar üzerine nitel çalışma: dokuz eylül üniversitesi balıkesir üniversitesi durum belirlemesi, Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (Özel Sayı 1: Lisansüstü Eğitim), 59-66.Semerci, N., Demiralp, D., Koç, S. Ve Kerimgil, S. (2009). Geçmişte (1942) ve günümüzde (2003) göreve başlamış sınıf öğretmenlerine göre öğretmenlik. C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, 33 (1), 37-60.Şahin, Ç., Demir, M. K. ve Arcagök, S. (2015). Öğretmen adaylarının lisansüstü öğretime yönelik görüşleri. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 11(1), 304-320.Şimşek, H. ve Yıldırım, A. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.Taymaz, H. (1992). Hizmet içi eğitim-kavramlar, ilkeler, yöntemler. Ankara.Yazıcıoğlu, Yahşi Ve Erdoğan, Samiye (2004), SPSS Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Detay Yayıncılık, Ankara.Yetim, A. ve Göktaş, Z. (2004). Öğretmenin mesleki ve kişisel nitelikleri, Kastamonu Eğitim Fakültesi Dergisi, 12 (2), 541-550.Yilmaz, M. (2007). Sınıf öğretmeni yetiştirmede teknoloji eğitimi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(1), 155-167.