Systematic Review of Doctoral Theses on Psychological Capital: A Content Analysis Study

Yıl 2024, Cilt: 11 Sayı: 1, 1 - 13, 30.04.2024

Nihan Çağlar Karaca , Feyzi Uluğ

Öz

The aim of this research is to examine the psychological capital studies published in the field of educational sciences in Turkey between 2000 and 2023 according to the determined criteria and to determine what kind of trend they show. The research is a qualitative study and descriptive content analysis was conducted. 24 doctoral level thesis studies were examined according to the criteria determined within the scope of the research. A coding form developed by the researcher was created for each study, and the data were analyzed according to this form using descriptive statistical techniques such as percentage and frequency. According to the findings of the research, It was found that the studies were concentrated between 2019-2023 (n=15) and the quantitative method was preferred as the research method (n=16). According to the results obtained from the research, it is revealed that psychological capital doctoral thesis studies are mostly prepared according to the quantitative method and the relational screening model, and surveys are mostly used as the data collection method. It is thought that this research will guide future research in terms of showing the current trend in the field regarding psychological capital.

Anahtar Kelimeler

Psychological Capital, Positive Psychology, Content Analysis

Psikolojik Sermaye Konulu Doktora Tezlerinin Sistematik İncelemesi: Bir İçerik Analizi Çalışması

Öz

Bu araştırmanın amacı Türkiye’de 2000-2023 yılları arasında eğitim bilimleri alanında yayımlanan psikolojik sermaye çalışmalarını, belirlenen ölçütlere göre inceleyerek ne tür bir eğilim gösterdiğini belirlemektir. Araştırma nitel bir çalışma olup betimsel içerik analizi yapılmıştır. Araştırma kapsamında belirlenen ölçütlere göre 24 doktora düzeyi tez çalışması incelenmiştir. Her bir çalışma için araştırmacı tarafından geliştirilen kodlama formu oluşturulmuş ve bu forma göre veriler yüzde ve frekans gibi betimsel istatistik teknikleri kullanılarak çözümlenmiştir. Araştırmanın bulgularına göre; yapılan çalışmaların 2019-2023 yılları arasında yoğunlaştığı (n=15), araştırma yöntemi olarak nicel yöntem tercih edildiği (n=16), araştırma sonucu olarak psikolojik sermayenin aracılık etkisinin çoğunlukla incelendiği (n=13) bulgularına ulaşılmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre psikolojik sermaye doktora tez çalışmalarının daha çok nicel yöntem ile ilişkisel tarama modeline göre hazırlandığı, veri toplama yöntemine ilişkin olarak büyük çoğunlukla anket kullanıldığı, demografik değişkenler olarak cinsiyet değişkenin en çok kullanıldığı sonucu ortaya çıkmaktadır. Bu araştırmanın psikolojik sermaye konusunda alanda mevcut eğilimin nasıl olduğunu göstermesi açısından gelecek araştırmalara rehberlik edileceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Psikolojik Sermaye, Pozitif Psikoloji, İçerik analizi

Kaynakça

• Akman, Y. (2016). Öğretmenlerin psikolojik sermaye algılarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (28), 268–277.
• Altınkurt, Y., Ertürk, A. ve Yılmaz, İ. (2015). Öğretmenlerin psikolojik sermayeleri ile tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişki. Journal of Teacher Education and Educators, 4(2), 166–187.
• Aşiroğlu, S. (2020). Eğitim programları ve öğretimde karma yönteme dayalı doktora tezlerinin incelenmesi. AJER - Academia Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(2), 354–367.
• Atış, D. (2020). Okul etkililiği ve pozitif psikolojik sermaye ilişkilerine ilişkin öğretmen görüşleri. (Doktora tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden erişildi.
• Bahadır, E. ve Kahveci, G. (2020). Öğretmenlerin psikolojik sermaye düzeyleri ile okul müdürlerinin toksik liderlik davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(2), 858–879. doi:10.17679/inuefd.526845
• Bandura, A. (1990). Self-regulation of motivation through anticipatory and self-reactive mechanisms. R. Dienstbier (Ed.), Perspectives on motivation içinde (ss. 69–105). Lincoln: University of Nebrasca Press.
• Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. Freeman and Company. New York: Freeman and Company. doi:10.1177/0032885512472964
• Barton, K. C. (2006). Research methods in social studies education: Contemporary issues and perspectives. Greenwich: Information Age Publishing.
• Bouckenooghe, D., Zafar, A. and Raja, U. (2015). How ethical leadership shapes employees’ job performance: The mediating roles of goal congruence and psychological capital. Journal of Business Ethics, 129(2), 251–264. doi:10.1007/s10551-014-2162-3
• Büyükgöze, H. ve Kavak, Y. (2017). Algılanan örgütsel destek ve pozitif psikolojik sermaye ilişkisi: Lise öğretmenleri örnekleminde bir inceleme. Educational Administration: Theory and Practice, 23(1), 1–32. doi:10.14527/kuey.2017.001
• Büyüköztürk, Ş., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., Demirel, F. ve Çakmak, E. K. (2020). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri (29.Basım.). Ankara: Pegem Akademi. doi:10.14527/9789944919289
• Chen, X., Zeng, G., Chang, E. C. and Cheung, H. Y. (2019). What are the potential predictors of psychological capital for chinese primary school teachers? Frontiers in Education, 4(June). doi:10.3389/feduc.2019.00050
• Çakmak, M. S. ve Arabacı, İ. B. (2017). Öğretmenlerin pozitif psikolojik sermaye algılarının iş doyumları ve örgütsel bağlılıkları üzerindeki etkisi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 16(62), 890–909. http://dergipark.gov.tr/esosder adresinden erişildi.
• Çetin, M. ve Tanoba, T. (2020). Okullarda otantik liderlik ve psikolojik sermaye ilişkisi. Eğitim Yönetimi ve Politikaları Dergisi, 1(2), 8-19.
• Çizel, R. ve Aşkun, V. (2023). Psikolojik sermayenin incelemesi ve sentezi. Mediterranean Journal of Humanities, 13, 91–122. doi:10.13114/mjh.2023.595
• Creswell, J. W. (2017). Eğitim araştırmaları. İstanbul: Edam.
• Delhey, J., Hess, S., Boehnke, K., Deutsch, F., Eichhorn, J., Kühnen, U. and Welzel, C. (2023). Life satisfaction during the COVID-19 Pandemic: The role of human, economic, social, and psychological capital. Journal of Happiness Studies, 24(7), 2201–2222. doi:10.1007/s10902-023-00676-w
• Direkçi, B., Akbulut, S. ve Şimşek, B. (2020). Türkçe eğitimi alanında yapılan değerler eğitimi tezlerinin incelenmesi. Zeitschrift für die Welt der Türken, 12(2), 117–140.
• Efilti, E. and Çoklar, A. N. (2019). Teachers’ technostress levels as an indicator of their psychological capital levels. Universal Journal of Educational Research, 7(2), 413–421. doi:10.13189/ujer.2019.070214
• Erkmen, T. ve Esen, E. (2012). Psikolojik sermaye konusunda 2003-2011 yıllarinda yapılan çalışmaların kategori̇k olarak incelenmesi̇. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(19), 89–103.
• Erol, F. (2019). Öğretmenlerin örgütsel destek algısının sosyal sorumluluk temelli liderlik üzerine etkisi: Pozitif psikolojik sermayenin aracılık rolü. (Doktora tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden erişildi.
• Ertürk, S. ve Koşar, S. (2023). Sosyal yapılandırmacılık konulu tezlerin betimsel içerik analizi. Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi, 10(1), 130–143. doi:10.51725/etad.1248617
• Eser, İ. (2018). Öğretmenlerin etik liderlik algısının işle bütünleşme ile olan ilişkisinde pozitif piskolojik sermayenin aracılık etkisi. (Doktora tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden erişildi.
• Fernández-Valera, M. M. (2023). Psychological capital and job search: A systematic literature review and agenda for future research. International Journal for Research in Vocational Education and Training, 10(1), 68–89. doi:10.13152/IJRVET.10.1.4
• Fraenkel, Jack R., and Wallen, N. E. (2023). How to design and evaluate research in education eleventh edition (11.Edition.). New York: McGraw Hill.
• Fu, C.-S. (2014). An exploration of the relationship between psychological capital and the emotional labor of Taiwanese Preschool Teachers. Journal of Studies in Social Sciences, 7(2), 226–246. http://infinitypress.info/index.php/jsss/article/view/717 adresinden erişildi.
• Gordani, Y. and Sadeghzadeh, M. (2023). Mindfulness and the mediating role of psychological capital in predicting the foreign language anxiety. Journal of Psycholinguistic Research, 52(5), 1785–1797. doi:10.1007/s10936-023-09938-3
• Goswami, M. and Goswami, A. K. (2023). A comprehensive examination of psychological capital research using bibliometric, TCCM and content analysis. Benchmarking: An International Journal, 30(5), 1588–1620. doi:10.1108/BIJ-10-2021-0586
• Gören, S. Ç. ve Özdemir, M. (2016). Politik beceri ve psikolojik sermaye arasındaki ilişkinin öğretmen görüşlerine göre incelenmesi. Hacettepe University Journal of Education, 31(2), 333–345. doi:10.16986/huje.2016015699
• Gupta, R. (2016). A Study of psychological capital, job satisfaction and organizational climate in telecom sector: A Gender perspective. Diviner, 13(1), 1–13. https://www.researchgate.net/publication/305724111 adresinden erişildi.
• Han, K. S. and Garg, P. (2018). Workplace democracy and psychological capital: A paradigm shift in workplace. Management Research Review, 41(9), 1088–1116. doi:10.1108/MRR-11-2016-0267
• Hite, B. C. (2015). Positive psychological capital, need satisfaction, performance, and well-being in actors and stunt people. Walden University. https://pqdtopen.proquest.com/doc/1725903670.html?FMT=ABS adresinden erişildi.
• Karadağ, E. (2010). Eğitim bilimleri doktora tezlerinde kullanılan araştırma modelleri: Nitelik düzeyleri ve analitik hata tipleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 16(1), 49–71.
• Kaya, A., Balay, R. ve Demirci, Z. (2014). Ortaöğret mde görev yapan öğretmenlerin psikolojik sermaye düzeylerinin incelenmesi (Şanlıurfa ili Örneği). Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 13(48), 47–68. doi:10.17755/esosder.81152
• Kaya, P. (2019). Türkiye’de denetim alanında yazılmış olan doktora tezlerinin değerlendirilmesi (1995-2018). Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi, 9(2), 556–576.
• Kelekçi, H. ve Yılmaz, K. (2015). Öğretmenlerin pozitif psikolojik sermayeleri ile yeterlik inançları arasındaki ilişki. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(3), 992–1007. doi:10.17860/efd.96988
• Keser, S. ve Kocabaş, İ. (2014). İlköğretim okulu yöneticilerinin otantik liderlik ve psikolojik sermaye özelliklerinin karşılaştırılması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 20(1), 1–22. doi:10.14527/kuey.2014.001
• Korkmaz, E. V. ve Çelİk, A. (2021). Pozitif psikolojik sermaye çalışmaları üzerine bir içerik analizi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 35(3), 1189–1204. doi:doi.org/10.16951/atauniiibd.934028
• Koşar, D. (2018). Türkiye’deki örgütsel vatandaşlık davranışı konulu tezlerin incelenmesi: Bir içerik analizi çalışması. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi, 38(2), 779–802. doi:doi.org/10.17152/gefad.382021
• Kozikoglu, I. ve Senemoglu, N. (2015). The content analysis of dissertations completed in the field of curriculum and instruction (2009-2014). Egitim ve Bilim, 40(182), 29–41. doi:10.15390/EB.2015.4784
• Li, R., Che Hassan, N., and Saharuddin, N. (2023). Psychological capital related to academic outcomes among university students: A systematic literature review. Psychology Research and Behavior Management, 16(August), 3739–3763. doi:10.2147/PRBM.S421549
• Luthans, F. (2002). Positive organizational behavior: Developing and managing psychological strengths. Academy of Management Executive, 16(1), 57–72.
• Luthans, F. (2015). Positive organizational behavior and psychological capital. F. Luthans (Ed.), Organizational behavior: An evidence-based approach içinde (13th. Ed., ss. 1–476). U.S.: İnformation Age Publishing.
• Luthans, F., Avey, J. B., Avolio, B. J., Norman, S. M., and Combs, G. M. (2006). Psychological capital development: Toward a micro-intervention. Journal of Organizational Behavior, 27(3), 387–393. doi:10.1002/job.373
• Luthans, F., Avolio, B. J., Avey, J. B., and Norman, S. M. (2007). Positive psychological capital: Measurement and relationship with performance and satisfaction. Personnel Psychology, 60(1), 541–572.
• Luthans, F. and Youssef-Morgan, C. M. (2017). Psychological capital: An evidence-based positive approach. Annual Review of Organizational Psychology and Organizational Behavior, 4(January), 339–366. doi:10.1146/annurev-orgpsych-032516-113324
• Luthans, F. and Youssef, C. M. (2007). Emerging positive organizational behavior. Journal of Management, 33(3), 321–349. doi:10.1177/0149206307300814
• Luthans, F., Youssef, C. M., and Avolio, B. J. (2007). Psychological capital : Developing the human. New York: Oxford University Press.
• McKenny, A. F., Short, J. C., and Payne, G. T. (2013). Using computer-aided text analysis to elevate constructs: An illustration using psychological capital. Organizational Research Methods, 16(1), 152–184. doi:10.1177/1094428112459910
• Mohanty, N. and Kolhe, S. M. (2016). Understanding psychological capital: Research perspectives. Indian Jornal of Positive Psychology, 7(4), 485–494.
• Norman, S. M., Avey, J. B., Nimnicht, J. L., and Pigeon, N. G. (2010). The interactive effects of psychological capital and organizational identity on employee organizational citizenship and deviance behaviors. Journal of Leadership and Organizational Studies, 17(4), 380–391. doi:10.1177/1548051809353764
• Ocak, M. and Yetim, Ü. (2021). Psychological capital and burnout relationship of employees in Turkey : A Meta-analysis. Turkish Studies Social Sciences, 16(4), 1579–1599.
• Omay, T. ve Özkan, O. S. (2019). Psikolojik sermayenin bireysel performans üzerindeki etkisinde birey-örgüt uyumunun aracılık rolü: Vakıf üniversitelerindeki öğretim üyelerine yönelik bir araştırma. İşletme araştırmaları Dergisi Journal of Business Research - Turk, 11(2), 743–757. doi:10.20491/isarder.2019.633
• Özkal, N. (2020). Eğitim programları ve öğretim alanında yapılan doktora tezlerinin incelenmesi: 2015-2019. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 10(15), 3415–3442. doi:10.26466/opus
• Özkan, O. S., Omay, T. ve Akyüz, A. G. (2019). Psikolojik sermaye, bireysel performans ve birey-örgüt uyumu: Bir literatür taraması. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (41), 113–126.
• Seligman, M. E. P. and Csikszentmihalyi, M. (2000). Positive psychology. American Psychological Association, 55(1), 5–14. doi:10.1037//0003-066X.55.1.5
• Sever, I. (2021). Türkiye’de sosyal bilgiler eğitimi konusunda yazılan doktora tezlerinin incelenmesi: Bir içerik analizi. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(32), 601–624. doi:10.35675/befdergi.801635
• Sezgin, F. and Sönmez, E. (2018). Systematic investigation of organizational culture and climate studies : A content analysis. İnönü University Journal of the Faculty of Education, 19(1), 257–275. doi:10.17679/inuefd.330928
• Singh R. N. and Singh Pratibha. (2021). Job satisfaction among employees of U.P. state electricity board as affected by their organizational hierarchies. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 12(1), 47–65. https://0310513je-y-https-eds-p-ebscohost-com.pirireis.proxy.deepknowledge.io/eds/pdfviewer/pdfviewer?vid=4&sid=ae09af0f-afd7-42db-b672-2a339547466a%40redis adresinden erişildi.
• Snyder, C. R., Irving, L. M., and Anderson, J. R. (1991). Hope and health. D. R. Forsyth (Ed.), Handbook of social and clinicalpsychology: The health perspective içinde (ss. 285–305). Elmsfor: Pergamon.
• Song, R. and Song, L. (2024). The relation between psychological capital and depression: A meta-analysis. Current Psychology, (85). doi:10.1007/s12144-024-05626-0
• Stajkovic, A. D. and Luthans, F. (1998). Self-efficacy and work-related performance: A meta-analysis. Psychological Bulletin, 124(2), 240–261.
• Şahin, G. (2020). Öğretmenlerin kişilik özellikleri ile atılganlıkları arasındaki ilişkide pozitif psikolojik sermayelerinin aracı rolü (Doktora tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden erişildi.
• Takma, Ç. ve Atıl, H. (2006). Bootstrap metodu ve uygulanışı üzerine bir çalışma 2. güven aralıkları, hipotez testi ve regresyon analizinde bootstrap metodu. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 43(2), 63–72.
• Tavşancıl, E., Çokluk, Ö., Gözen Çıtak, G., Yalçın Yıldırım, Ö., Bilican, S., Büyükturan, B., … Özmen, D. T. (2010). Eğitim bilimlerinde enstitülerinde tamamlanmış lisansüstü tezlerin incelenmesi (200-2008). Ankara.
• Tösten, R., Arslantaş, H. İ. ve Şahin, G. (2019). Öğretmenlerin pozitif psikolojik sermayelerinin çalışmaya tutkunlukları üzerine etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 27(3), 1073–1079. doi:10.24106/kefdergi.2575
• Wang, J., Bu, L., Li, Y., Song, J., and Li, N. (2021). The mediating effect of academic engagement between psychological capital and academic burnout among nursing students during the COVID-19 pandemic: A cross-sectional study. Nurse education today, 102(April), 104938. doi:10.1016/j.nedt.2021.104938
• Yıldıran, Ç. (2020). İngilizce öğretmenlerinin pozitif sermayeleri ile öğrencilerin ingilizce dersine yönelik tutumları ve kaygıları arasındaki ilişkinin incelenmesi (Doktora tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden erişildi.
• Yılmaz, V. ve İlhan Dalbudak, Z. (2018). Aracı değişkenin etkisinin inclenmesi: Yüksek hızlı tren işletmeciliği üzerine bir uygulama. International Journal of Management Economics and Business, 14(2), 517–534. doi:10.17130/ijmeb.2018239946
• Yuan, Z., Zhang, X., Wang, F., Jin, M., Teng, M., He, H., and Wang, J. (2023). Levels of psychological capital among nurses: A systematic review and meta-analysis. International Nursing Review, 70(1), 89–96. doi:10.1111/inr.12803
• Zewude, G. T. and Hercz, M. (2021). Psychological capital and teacher well-being: The mediation role of coping with stress. European Journal of Educational Research, 10(3), 1227–1245.
• Zhu, Z., Sang, B., Chen, W., and Liu, J. (2022). Coping style mediates the relationship between psychological capital and depression among senior high school students. Social Behavior and Personality: An International Journal, 50(3), 112–122. doi:10.2224/sbp.11224