In the Context of Islamic Jurispendence (Fıqh) an Cultural Reletions

Yıl 2016, Cilt: 19 Sayı: 49 - KADIN Özel Sayı (24-11-2016), 37 - 63, 24.11.2016

Mustafa Yıldırım

https://doi.org/10.15745/da.268684

Cited By: 1

Öz

The
inclusion of women more into the social life of the Republican era has brought
with it criticism and evaluation of previous religious or social understanding
and practices. This criticism and evaluations are more focused on the view of
the Islam about women and almost all negativity in that point have been
attributed to the Islamic religion. From press to the publication of textbooks
almost everywhere unfair and unscientific accusations were made about Islam.
Some scientists also have published scientific articles and books on the issue
with a defensive approach. But it is a fact that historical experience and
experienced real life also does not overlap with the ideas written in this
works. We believe that this discrepancy is due to a procedural error. The
"procedural" issues we mentioned and described as defective are also actually
available today in terms of the perception of Islam.

Most of
the issues related to woman and her rights in Quran and Sunnah, which are the
subject of criticsm, lose their problematic character when examined in the
historical and cultural conditions. It is not to be forgetten that Mujtahids
had given different provisions in different circumstances and they change their
decisions/judgments if necessary. Jurisprudential provisions therefore are not
the religion itself but its changeable and conditional comments of
scholars/faqihs, When we examine the provisions of fıqh
regarding women with an overview, we encounter many different provisions from being
a judge to a president, being a witness to seeking a divorce, a guardianship
(velayet) to tutelage (vesayet), obedience to her husband to family affairs.
All these provisions may not be reasonable in today’s world. These should be
assessed  in terms of the day. Becouse
every time the geography, culture, facilities and needs are different. This is
one of the main causes af the sectarian differences. In that case some negative
provisions relating to women are to be considered in this context and should
not be Islam itself. We will try to put forward our thoughts on the subject in
that frame.    

Anahtar Kelimeler

Woman, Fıqh, Quran, Culture, Islam

Fıkıh-Kültür İlişkisi Bağlamında Kadın ve Hukuku

Öz

Cumhuriyet döneminde kadının sosyal hayatın içine daha fazla
girmesi, önceki dini ya da sosyal anlayış ve uygulamaların tenkit ve
değerlendirilmesini de beraberinde getirmiştir. Bu tenkit ve değerlendirmeler
daha çok İslam dininin kadına bakışı üzerinde yoğunlaşmış ve bu hususla ilgili
olumsuzlukların hemen tamamı İslam dinine yüklenmiştir. Basın yayın
organlarından ders kitaplarına varıncaya kadar hemen her yerde İslam dinine
haksız ve bilimsel olmayan ithamlar yapılmıştır. Bazı bilim adamlarımız da
savunmacı bir yaklaşımla konuyu ele alan bilimsel makale ve kitaplar
yayınlamışlardır. Fakat yaşanmış tarihi tecrübeler ve gerçek hayatta
yaşananlarla bu eserlerde yazılanların çok örtüşmediği de bir vakıadır. Bu
çelişkinin bir usûl hatasından kaynaklandığı kanaatindeyiz. Sözünü ettiğimiz ve hatalı olarak nitelediğimiz
“usûl” meselesi aslında günümüz İslam algısı açısından da geçerlidir.

Kadın ve
hukuku ile ilgili Kur’an ve sahih sünnette eleştiri konusu edilen hususlar,
tarihi bağlar ve şartlar dikkate alınarak incelendiğinde sorun olmaktan
çıkmaktadır. Müçtehitler farklı şartlarda farklı hükümler çıkarmışlar,
gerektiğinde zamanın icaplarına göre hükümleri değiştirebilmişlerdir. Dolayısıyla
fıkhi hükümler dinin kendisi değil, insan üretimi olan dini yorumlardır.
Fıkıhtaki kadın hukuku ile ilgili hükümleri genel bir bakışla incelediğimizde,
hâkimlik yapmaktan devlet başkanı olmaya, şahit olmaktan boşanma davası açmaya,
velayetten vesayete, kocasına itaatten aile ilişkilerine kadar pek çok konuda
çok farklı hükümlerle karşılaşırız. Bu hükümler günümüz şartlarında makul
olmayabilir. Bunları o günün şartları çerçevesinde değerlendirmek gerekir. Zira
her dönemin, coğrafyası, kültürü, imkân ve ihtiyaçları farklıdır. Mezheplerin
farklılığının ana sebeplerinden biri de budur. O halde kadın hukukuyla ilgili
bugün için olumsuz görülen bazı hükümleri bu çerçevede değerlendirmek ve İslam
dinine mal etmemek gerekir. Biz bu çerçevede
konuyla ilgili düşüncelerimizi ortaya koymaya çalışacağız. 

Anahtar Kelimeler

Kadın, Fıkıh, Kur’an, kültür, İslam

Kaynakça

• • Ali, Kecia (2015). Cinsel Ahlak ve İslam. Çev. A. Bülent Baloğlu, İstanbul: İletişim.
• • Abduh, Muhammed (1980). A'malu'l-Kamileti li'l-İmami Muhammed Abduh. Beyrut, II: 94-95.
• • Abdulhalim Ebu Şakka (ty). “Tahriru’l-Mer’e”. İslam Kadın Ansiklopedisi. Çev. Şaban Haklı & Fethi Güngör, I, 44. İstanbul.
• • Apaydın, Yunus (1994). "İslam Hukukunun Konumlandırılması". Yeni Dünya. Nisan, S.7.
• • Barlas, Asma (2014). “Müslüman Kadınlar ve Baskı: Kur’an’dan Yola çıkan Özgürlük Okuması”. İslami Feminizmler. Der. Zahra Ali, Çev. Öykü Elitez, İstanbul: İletişim, 65-90.
• • İbn Aşur, Muhammed Tahir (1984). et-Tahrir ve’t-Tenvîr. Tunus.
• • Lamrabet, Asma (2014). “Özcülüğün Reddi ile Müslüman Düşüncenin Radikal Reformu Arasında”. İslami Feminizmler. Der. Zahra Ali, Çev. Öykü Elitez, İstanbul: İletişim, 51-65.
• • Mansurizade Said (1330). "Taaddüd-i Zevcat İslamiyette Men' Olunabilir". İslam Mecmuası. C. I, S.8: 233-238.
• • Muhammed Seyyid Tantâvî (1998). et-Tefsîru’l-Vasît li’l-Kur’âni’l-Kerîm. Kahire.
• • Reşit Rıza (1990). Tefsiru’l-Menâr. Mısır.
• • Şefkatli Tuksal, Hidayet (2000). Kadın Karşıtı Söylemin İslam Geleneğindeki İzdüşümleri. Ankara: Kitabiyat Yayınları.
• • et-Taberî, Ebû Cafer Muhammed b. Cerîr b. Yezîd (2000). Câmiu’l-Beyân fî Tefsîri’l-Kur’an. Mısır.
• • Vehbe Zuhaylî (1422). et-Tefsiru’l-Vasît. Dımaşk.