Farklı Değişkenlere Göre DKAB Öğretmenlerinin Ölçme ve Değerlendirmeye Yönelik Tutumları

Yıl 2022, Cilt: 25 Sayı: 63, 553 - 578, 15.12.2022

Vahdeddin Şimşek

https://doi.org/10.15745/da.1183068

Cited By: 1

Öz

Eğitim, toplumunun ihtiyaç duyduğu insanı yetiştirme sürecidir. Bu süreç sonunda istenilen çıktının elde edilip edilmediği ise ölçme ve değerlendirme süreçleriyle anlaşılmaktadır. Eğitim sürecinin sağlıklı işleyip işlemediğinin göstergelerinden biri olan ölçme ve değerlendirme faaliyetleri sistem içesinde önemli bir yere sahiptir. Bu noktada ölçme ve değerlendirme uygulamalarını gerçekleştiren öğretmenlerin ölçme ve değerlendirmeye yönelik tutumları süreci etkileyen faktörlerden birisidir. Dolayısıyla Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi (DKAB) öğretmenlerinin tutumları sürecin etkinliği açısından önem arz etmektedir. Söz konusu noktadan hareketle bu çalışmanın amacı DKAB öğretmenlerinin ölçme ve değerlendirmeye yönelik tutumlarının farklı değişkenler çerçevesinde belirlenmesidir. Kesitsel ve ilişkiler tarama modeli benimsen bu nicel araştırmaya 341 DKAB öğretmeni katılmıştır. Çalışmada Çalışkan ve Yazıcı (2013) tarafından geliştirilen “Ölçme ve Değerlendirmeye İlişkin Tutum Ölçeği (ÖDTÖ)” kullanılmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen bulgular, DKAB öğretmenlerinin ölçme ve değerlendirmeye yönelik tutumlarında cinsiyet, formasyon eğitimi alma durumu, mezun olunan fakülte, görev süresi ve görev yapılan okul türüne göre istatistiksel olarak anlamlı bir fark olduğunu göstermiştir. Diğer taraftan ölçme ve değerlendirmeye dair özel bir eğitim alıp almama durumu DKAB öğretmenlerinin ölçme ve değerlendirmeye yönelik tutumlarını anlamlı bir düzeyde etkilememektedir.

Anahtar Kelimeler

Din Eğitimi, Ölçme, Değerlendirme, Tutum, DKAB Öğretmenleri

Determining the Attitudes of RCE Teachers towards Assessment and Evaluation According to Different Variables

Öz

Education is the process of raising the people that your society needs. At the end of this process, whether the desired output is achieved or not is understood by measurement and evaluation processes. Measurement and evaluation activities, which are indicators of whether the training process is functioning right or not, have an important place in the system. At this point, the attitudes of the teachers who perform the assessment and evaluation towards measurement and evaluation are very important. Based on this importance, the aim of this study is to determine the attitudes of RCE teachers towards assessment and evaluation within the framework of different variables. 341 RCE teachers participated in this quantitative study, which adopted a crosssectional and relationships screening model. In the study, "Attitude Scale for Assessment and Evaluation (ÖDTÖ/ASAE)" developed by Çalışkan and Yazıcı (2013) was used. The findings obtained as a result of the research show that there is a statistically significant difference in the attitudes of RCE teachers towards measurement and evaluation according to gender, status of receiving formation education, faculty graduated, tenure of duty, type of school served. On the other hand, whether or not they receive special training on assessment and evaluation does not significantly affect the attitudes of RCE teachers towards assessment and evaluation

Anahtar Kelimeler

Religious Education, Measurement, Evaluation, Attitude, RCE Teachers

Kaynakça

• Alabaş, Ramazan- Kamer, S. Tunay. “Sosyal Bilgiler Öğretim Programının Değerlendirilmesi: Uygulayıcı Görüşlerinin Nitel Analizi”. I. Ulusal İlköğretim Kongresi (2007, Kasım 15-17). 1-11. Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
• Aslan, Serkan. “Öğretmen Adaylarının Ölçme Değerlendirmeye Yönelik Tutumlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi”. OPUS International Journal of Society Researches 16 Eğitim ve Toplum Özel sayısı (2020), 6047-6068. https://doi.org/10.26466/opus.755991
• Avan, Çağrı vd. “Öğretmenlerin Ölçme Değerlendirmeye Yönelik Tutumları: Kastamonu Örneği”. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi 5/3 (2019), 20-31.
• Bekiroğlu, Feral Ogan. Ne Kadar Başarılı? Klasik ve Alternatif Ölçme ve Değerlendirme Yöntemleri: Fizikte Uygulamalar. İstanbul: Nobel Yayın Dağıtım, 2004.
• Binbaşıoğlu, Cavit. Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme. Ankara: Binbaşıoğlu Yayınevi, 1978.
• Cingöz, Osman- Akyürek, Süleyman. “DKAB Öğretmenlerinin, Ölçme ve Değerlendirme Tekniklerini Eleştirel Düşünme Eğitimine Katkı Sağlayacak Şekilde Kullanma Durumları”. Bilimname 44 (2021), 239-278. https://doi.org/10.28949/bilimname.695541
• Çağlayan, Ahmet. Eğitimde Özlenen Öğretmenler. İstanbul: Ağaç Yayınları, 2004.
• Çakmak, Alaaddin. Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretiminde Ölçme ve Değerlendirme Teknikleri Ve Öğretmenlerin Bunları Kullanma Düzeyleri. Sakarya: Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2011.
• Çalışkan, Hüseyin- Yazıcı, Kubilay. “Ölçme ve Değerlendirmeye Yönelik Tutum Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Tutum Düzeylerinin Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi”. International Journal of Human Sciences 10/1 (2013), 398- 415.
• Ercan, İlker- Kan, İsmet. “Ölçeklerde Güvenirlik ve Geçerlik”. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 30/3 (2004), 211-216.
• Erdoğdu, Yüksel Mustafa. “Öğretmenlerin Ölçme ve Değerlendirmeye yönelik tutumlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi”. International Confrence on New Trends in Education and Their Implications, (11-13 November 2010), Antalya.
• Ertuğrul, Halit. Son Gelişmelerle Öğretmenlikte Yeni Teknikler. İstanbul: Timaş Yayınları, 2003.
• Gencel, İlke Evin- Özbaşı, Durmuş. “Öğretmen Adaylarının Ölçme ve Değerlendirme Alanına Yönelik Yeterlik Algılarının İncelenmesi”.. İlköğretim Online 12/1 (2013), 190-201.
• Göktaş, Özlem- Şad, Süleyman Nihat. “Matematik Öğretmenlerinin Ölçme ve Değerlendirme Yaklaşımlarına İlişkin Algılarının İncelenmesi”. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 21/2 (2021), 402-415. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2021.21.62826-578152
• Gündoğdu, Yusuf. “Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Tercih Ettikleri Ölçme Araçları”. Journal of Istanbul University Faculty of Theology 27 (2012), 85-112.
• Güngör, Ali. İlköğretim Okulları İkinci Kademe Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Ölçme ve Değerlendirme Sorunları. Kayseri: Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2001.
• Işıkdoğan, Davut. “Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi Öğretmenlerinin Yapılandırmacı Ölçme ve Değerlendirme Yöntemlerine Yönelik Görüşleri Diyarbakır-Şanlıurfa Örneği”. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 11 (2014), 165-181.
• İlhan, Nail vd. “Eğitim Araştırmalarına Yönelik Öğretmen Tutum Ölçeğinin Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi 4/8 (2013), 31-57.
• Kanatlı, Fikriye. Alternatif Ölçme Değerlendirme Teknikleri Konusunda Sınıf Öğretmenlerinin Görüşlerinin Değerlendirilmesi. Hatay: Mustafa Kemal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2008
• Karakuş, Samet. “Tarih Öğretmenlerinin Alternatif Ölçme-Değerlendirme Sürecinde Karşılaştıkları Sorunlara İlişkin Görüşleri”. Muallim Rıfat Eğitim Fakültesi Dergisi 2/2 (2020), 80-96.
• Karakütük, Kasım vd. “Eğitim Yönetiminde Değerlendirme Süreci”. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences 27/1 (2019), 361-383.
• Karamustafaoğlu, Orhan- Yaman, Süleyman. “Öğretmen Adaylarının Ölçme ve Değerlendirme Alanına Yönelik Yeterlik Algı Düzeylerinin İncelenmesi”. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi 44/2 (2011), 53-72. https://doi.org/10.1501/Egifak_0000001224
• Karamustafaoğlu, Sevilay vd. “Alternatif Ölçme Değerlendirme Araçlarına İlişkin Sınıf Öğretmenlerinin Öz Yeterlilikleri”. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 1/2 (2012), 167-179.
• Karbeyaz, Pervin. “İDKAB Öğretmenlerinin Alternatif Ölçme Değerlendirme Tekniklerini Kullanma Düzeyi”. Sosyal Bilimler Dergisi 8/16 (2018), 201-25.
• Karbeyaz, Pervin. İlkokul ve Ortaokul Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Alternatif Ölçme ve Değerlendirme Tekniklerini Kullanma Düzeyleri ve Karşılaştıkları Sorunları (Osmaniye İli Örneği). Kilis: Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2018.
• Kaya, Umut. “İlahiyat Öğrencilerinin Ölçme ve Değerlendirme Dersi Tutumları”. Türkiye Din Eğitimi Araştırmaları Dergisi 12 (2021), 121-145.
• Kızılabdullah, Yıldız. Din Öğretiminde Planlama ve Değerlendirme. Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2004.
• Kilmen, Sevilay- Çıkrıkçı Demirtaşlı, Nükhet. “The Perceptions of Primary School Teachers About Their Application Levels of Measurement and Evaluation Principles.” Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences 42/2 (2009), 27-54. https://doi.org/10.1501/Egifak_0000001175
• Maden, Sedat. “Türkçe Dersi Öğretmenlerinin Ölçme Değerlendirmeye İlişkin Algıları”. Milli Eğitim Dergisi 41 (2011), 212-233.
• Nazlıçiçek, Nergis- Akarsu, Fisun. “Fizik, Kimya ve Matematik Öğretmenlerinin Değerlendirme Araçlarıyla İlgili Yaklaşımları ve Uygulamaları”. Eğitim ve Bilim 33 (2008), 18-29.
• Okur, Melek- Azar, Ali. “Fen ve Teknoloji Dersinde Kullanılan Alternatif Ölçme ve Değerlendirme Tekniklerine İlişkin Öğretmen Görüşleri”.. Kastamonu Eğitim Dergisi 19/2(2011), 387-400.
• Orbeyi, Saadet- Güven, Bülent. “Yeni İlköğretim Matematik Dersi Öğretim Programının Değerlendirme Öğesine İlişkin Öğretmen Görüşleri”. Eğitimde Kuram ve Uygulama 4/1 (2008) 133-147.
• Öncü, Hüseyin. Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme. Ankara: Matser Basım, 1994.
• Özçelik, Durmuş Ali. Ölçme ve Değerlendirme. Ankara: ÖSYM Yayınları, 1998.
• Özdemir, Soner Mehmet. “Sınıf Öğretmenlerinin Yeni İlköğretim Programlarının Ölçme ve Değerlendirme Süreçlerinde Karşılaştıkları Sorunların İncelenmesi”. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi 42/2 (2018), 55-79.
• Özenç, Mehmet. “Sınıf Öğretmenlerinin Alternatif Ölçme ve Değerlendirme Bilgi Düzeylerinin Belirlenmesi”. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi 21 (2013), 157-178.
• Özsoy, T. Yargıcı vd. “Eğitimsel Değerlendirme Öğretim Süreci İçinde Öğrencilerin Değerlendirilmesinde Yeni Bir Model Önerisi”. Yaşadıkça Eğitim Dergisi 69 (2001), 28-35.
• Quilter, S. M. Inservice Teachers’ Assessment Literacy and Attitudes toward Assessment. University of South Carolina, Doctoral Dissertation, 1998.
• Reçber, Halil İbrahim. Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi Öğretmenlerinin Ölçme ve Değerlendirme Algıları (Şanlıurfa İli Örneği). Şanlıurfa: Harran Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2010.
• Saban, Ahmet. Öğrenme-Öğretme Süreci: Yeni Teori ve Yaklaşımlar. Ankara: Nobel Yayın,2014.
• Senemoğlu, Nuray. Gelişim, Öğrenme ve Öğretim (Kuramdan Uygulamaya). Ankara: Gönül Yayıncılık, 2007.
• Serdarer Kuzu, Bilge. Öğretmenlerin Ölçme Değerlendirme Sürecine Yönelik Tutumlarını Ölçen Bir Ölçek Geliştirme Çalışması. İstanbul: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2016.
• Stiggins, Richard J. Student-Centered Classroom Assessment. New Jersey: Prentice Hall, 1997.
• Şahin, Çavuş vd. “Okul Öncesi Öğretmen Yetiştirme Programı Hakkında Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Görüşleri”. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi 14/1 (2013), 101-118.
• Şahin, Merve- Atasoy, Emin. “Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Alternatif Ölçme-Değerlendirme Yöntemlerine Yönelik Tutumlarının Değerlendirilmesi”. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi 4/1 (2018), 18-33.
• Şaşmaz Ören, Fatma vd. “Fen ve Teknoloji Öğretmen Adaylarının Alternatif Ölçme Değerlendirme Yaklaşımlarına Yönelik Öz-Yeterlilik Düzeyleri ve Görüşleri”. Educational Sciences: Theory & Practice 11/3 (2011), 1675-1698.
• Şimşek, Eyüp. “Öğretmen Adaylarının Ölçme ve Değerlendirme Genel Yeterlik Algıları: Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Örneği”. Amasya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 11 (2018), 59-80.
• Taşgın, Adnan. Ölçme ve Değerlendirme Eğitimde Ölçme ve Değerlendirmenin İşlevleri. (2019). https://doi.org/10.13140/RG.2.2.12466.15047
• Tatar, Nilgün- Murat, Serap. “Öğretmen Adaylarının Değerlendirmeye Yönelik Algıları”. e- Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi 2/4 (2011), 70-88.
• Taymaz, Haydar. Orta Öğretimde Öğrenci Başarısının Ölçülmesi ve Değerlendirilmesi. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Etüd ve Programlama Dairesi Yayınları, 1974.
• Tekin, Halil. Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme. Ankara: Yargı Yayınevi, 2003.
• Tezci, İbrahim Hakkı. “Öğretmenlere Yönelik Ölçme ve Değerlendirme Tutum Ölçeği Geliştirme Çalışması”. I. Uluslararası Bilim, Eğitim, Sanat ve Teknoloji Sempozyumu Tam Metin Kitabı. 408-417. İzmir, 2019.
• Turgut, M. F. Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme. Ankara: Saydam Matbaacılık, 1993.
• Yaşar, Metin. “Öğretmen Adaylarının “Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme” Dersine Yönelik Tutumlarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi”. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 4/2 (2014), 64-83.
• Yıldırım, Cemal. Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme. Ankara: ÖSYM Yayınları, 1999.
• Yıldız, Mehmet- Genç, M. Fatih. “Ortaokul Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Alternatif Ölçme ve Değerlendirme Tekniklerini Kullanma Düzeyleri ve Karşılaştıkları Sorunlar (Sivas İli Örneği)”. İlahiyat Tetkikleri Dergisi 1/45 (2016), 45-80.
• Yıldız, Mehmet. Ortaokul Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Alternatif Ölçme ve Değerlendirme Tekniklerini Kullanma Düzeyleri ve Karşılaştıkları Sorunlar (Sivas İli Örneği). Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2015.