The Issue of Understanding the Verse of Sūrat Yā Sīn 36/6 in the Wholeness of the Qurʾān: Were the Ancestors of the People to whom the Prophet was Sent Warned?

Yıl 2024, Cilt: 24 Sayı: 2, 981 - 1015, 30.09.2024

Ersin Çelik

https://doi.org/10.33415/daad.1482006

Öz

In the Holy Qurʾān, there are groups of verses that seem contradictory at first glance on some subjects. In this context, the following three groups of verses in the Qurʾān are among the verses that need to be reconciled. The first group of verses states that a messenger and a warner was sent to every nation, and that no country to which a warner was not sent was destroyed. In the second group of verses, it is explained that the Prophet was sent to warn a nation that had not been warned before. The verse Sūrat Yā Sīn 36/6, which can be evaluated within the second group of verses and states that the Prophet was sent to warn a nation whose ancestors were not warned, is the most striking verse among these. Because it is known that prophets were sent to the Arabs before the Prophet Muhammad. The third group consists of verses that convey the words of the Meccan polytheists that they and their ancestors had previously been given warnings similar to those of the Prophet regarding the resurrection. Although it is interesting how all these verses have been explained from the past to the present, it is seen that the verse Sūrat Yā Sīn 36/6 is at the key point here. As a matter of fact, in the interpretation of this verse since the classical period, in addition to the meaning of “the ancestors were not warned”, an alternative meaning, the exact opposite of “the ancestors were also warned”, is given. This second meaning is also preferred in some Qurʾān translations in the modern period. In this study, it is argued that verses such as Sūrat Yā Sīn 36/6, which states that the Prophet was sent to “a people whose ancestors were not warned”, and Sūrat al-Qaṣaṣ 28/46 and Sūrat al-Sajda 32/3, which state that the Prophet was sent to “a people who were not warned”, should be understood in the same context. It is emphasized that this meaning is more accurate both in the context of the verse Sūrat Yā Sīn 36/6 and in the long period that passed without any warning from Ibrāhīm (Abraham) and Ismāʿīl (Ishmael). On the other hand, in this study, the views in classical and contemporary period commentaries on the reconciliation of these three groups of verses are evaluated and how the verses in question are translated is examined through certain translations.

Anahtar Kelimeler

Tafsīr, Meāl, Mushkil, Inzār, Sūrat Yā Sīn 36/6

Yâsin Sûresi 36/6. Âyetin Kur’an Bütünlüğünde Anlaşılması Meselesi: Hz. Peygamber’in Gönderildiği Kavmin Ataları Uyarılmadı Mı?

Öz

Kur’ân-ı Kerim’de bazı konularda ilk bakışta çelişkili gibi görünen âyet grupları yer almaktadır. Bu bağlamda Kur’an’da yer alan şu üç grup âyet de uzlaştırılması gereken âyetlerdendir. Bunlardan birinci grup âyette, her ümmete bir resul ve uyarıcı gönderildiği, uyarıcı gönderilmeyen hiçbir memleketin helak edilmediği belirtmektedir. İkinci grup âyette ise Hz. Peygamber’in daha önce uyarılmayan bir kavmi uyarmak üzere gönderildiği açıklanmaktadır. İkinci grup âyetler içerisinde değerlendirilebilecek olan ve Hz. Peygamber’in ataları uyarılmayan bir kavmi inzâr için gönderildiğini belirten Yâsin 36/6. âyet bunlar içerisinde en çok dikkat çekilen âyet konumundadır. Zira Hz. Peygamber’den önce Araplara peygamber gönderildiği bilinmektedir. Üçüncü grup ise Mekke müşriklerinin daha önce de kendilerine ve atalarına yeniden dirilmeyle ilgili Hz. Peygamber’in ikazlarına benzer uyarıların yapıldığına dair sözlerini aktaran âyetlerdir. Tüm bu âyetlerin geçmişten günümüze nasıl izah edildiği ilgi çekici olmakla birlikte özellikle burada Yâsin 36/6. âyetin kilit noktada olduğu görülmektedir. Nitekim klasik dönemden itibaren bu âyetin tefsirinde “ataları uyarılmayan” anlamının yanında alternatif olarak “ataları da uyarılan” şeklinde tam aksi bir anlam daha verilmektedir. Modern dönemde bazı meallerde de bu ikinci anlam tercih edilmektedir. Bu çalışmada, Hz. Peygamber’in “ataları uyarılmayan bir topluma” gönderildiğini belirten Yâsin 36/6 ile “kendileri uyarılmayan topluma” gönderildiğini belirten el-Kasas 28/46 ve es-Secde 32/3 gibi âyetlerin aynı anlamda anlaşılması gerektiği savunulmaktadır. Bu anlamın hem Yâsin 36/6. âyetin bağlamına hem de Hz. İbrahim ve İsmail’den itibaren uyarıcı gelmeden geçen uzun bir süreye işaret etmesinin daha doğru olduğu vurgulanmaktadır. Öte yandan çalışmada, bu üç grup âyetin uzlaştırılmasına dair klasik ve çağdaş dönem tefsirlerdeki görüşler değerlendirilmekte ve söz konusu âyetlerin nasıl tercüme edildiği belli başlı mealler üzerinden incelenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Tefsir, Meâl, Müşkil, İnzâr, Fetret, Yâsin 36/6

مسألة فهم آية سورة يس 36/6 في مجموع القرآن: هل كان آباء القوم الذين بعث إليهم النبي صلى الله عليه وسلم منذرين؟

Öz

حقيقة أن بعض الآيات في القرآن يفترض أنها متناقضة مع بعض الآيات الأخرى قد مهدت الطريق لتطوير التخصصات والنظريات المختلفة. وفي هذا السياق، هناك آيات كثيرة في القرآن تفيد أنه بعث في كل أمة رسول ونذير، وأنه لم يهلك بلد إلا وأرسل إليه ناظر. وجاء في كثير من الآيات أن النبي بعث لينذر قوماً لم يُنذروا من قبل. وبالتوازي مع هذا نرى في الآية سورة يس 36/6 أن النبي كلف بإنذار قوم لم يُنذر آباؤهم. ومن ناحية أخرى، هناك آيات تفيد بأن تحذيرات مماثلة قد سبقت لمشركي مكة وأسلافهم. على الرغم من أنه من المثير للاهتمام كيفية شرح كل هذه الآيات من الماضي إلى الحاضر، إلا أنه من الواضح أن آية سورة يس 36/6 تقع في النقطة الرئيسية هنا. والواقع أنه منذ العصر الكلاسيكي، ورد في تفسير هذه الآية معنيان مختلفان، إذ "أنذر آباؤهم" بديلا، بالإضافة إلى تفسير "وما أنذر آباؤهم". وفي العصر الحديث ترك في بعض المعاني معنى " الذين لم يُنذر آباؤهم " ورجح معنى " الذين أنذر آباؤهم أيضا ". ويقال في هذه الدراسة آيات مثل سورة يس 36/6 التي جاء فيها أن النبي بعث إلى "مجتمع لم يُنذر آباؤه"، وسورة القصص 29/46 وسورة السجدة 32. /3، التي تنص على أنه أُرسل إلى "مجتمع لم يتم تحذير أسلافه"، تم فهمها في نفس السياق طوال العملية التاريخية. ونؤكد أنه الأدق أن هذا المعنى يشير إلى سياق الآية المعنية والفترة الطويلة التي مرت دون إنذار من إبراهيم (إبراهيم) وإسماعيل (إسماعيل).

Anahtar Kelimeler

تفسير, مأل, مشكل, الانذار, سورة يس 36/6

Kaynakça

• Abduh, Muhammed - Rızâ, Reşîd. Tefsîru’l-Kur’âni’l-Hakîm (Tefsîru’l-Menâr). Kâhire: el-Hey’etü’l-Mısriyye, 1990.
• Ahmed b. Hanbel, Ebû Abdillâh Ahmed b. Muhammed b. Hanbel eş-Şeybânî. el-Müsned. nşr. Ebû Hâcir Muhammed Saîd Besyûnî. Beyrut: y.y., 1405/1985.
• Akçay, Mustafa. Fetret Dönemi ve İnsan’ın Dinî Sorumluluğu. Araştırma Yayınları: Ankara, 2013.
• Âlûsî, Ebü’s-Senâ Şihâbüddîn Mahmûd b. Abdillâh b. Mahmûd el-Hüseynî. Rûḥu’l-meʿânî fî tefsîri’l-Ḳurʾâni’l- ʿaẓîm ve’s-sebʿi’l-mes̱ânî. thk. Ali Abdülbârî Atiyye. 16 Cilt. Beyrut: Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, 1415.
• Askerî, Ebû Hilâl el-Hasen b. Abdillâh b. Sehl. el-Furûḳu’l-luġaviyye. Kahire: Dâru’l-ilm ve’s-sekâfe, t.y.
• Atay, Hüseyin - Kutluay, Yaşar. Kur’ân-ı Kerîm ve Türkçe Anlamı (Meâl). Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 1983.
• Belhî, Mukâtil b. Süleymân el-. Tefsîr-i Kebîr. çev. M. Beşir Eryarsoy. 4 Cilt. İstanbul: İşaret Yayınları, 2006.
• Belhî, Mukâtil b. Süleymân el-. Tefsîru Mukâtil b. Süleymân. 5 Cilt. Beyrut: Dâru ihyâi’t-türâs, 1423.
• Beyzâvî, Nâsırüddîn Ebû Saîd (Ebû Muhammed) Abdullāh b. Ömer b. Muhammed. Envârü’t-tenzîl ve esrârü’t- teʾvîl. thk. Muhammed Abdurrahmân el-Mar’aşlî. 5 Cilt. Beyrut: Dâru İhyâi’t-türâsi’l-’Arabî, 1418.
• Cevherî, Ebû Nasr İsmâîl b. Hammâd el-. Tâcü’l-luġa. thk. Ahmed Abdülgafûr Attâr. 6 Cilt. Beyrut: Dâru’l-ilmi li’l-melâyîn, 4. Baskı., 1407.
• Cevziyye, İbn Kayyim el-. Ṭarîḳu’l-hicreteyn ve bâbü’s-saʿâdeteyn. Cidde: Mec’meu’l-fıkhi’l-İslâmî, 1429.
• Çalışkan, Muhammed Selman. “Kur’ân’da Yerleşim Birimleri”. Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 21/39 (Haziran 2019), 29-66. https://doi.org/10.17335/sakaifd.472735
• Çantay, Hasan Basri. Kur’ân-ı Hakîm ve Meâl-i Kerîm. İstanbul: Mürşid Çantay, 1972.
• Çavdar, Mustafa. Kur’ân-ı Kerim ve Türkçe Meali. Sesli Kuran, ts.
• Derveze, Muhammed İzzet. et-Tefsîru’l-hadîs. Kâhire: Dâru ihyâi’l-kütübi’l-Arabiyye, 1383.
• Ebû Hayyân el-Endelüsî, Muhammed b. Yûsuf b. Alî b. Yûsuf. el-Baḥrü’l-muḥîṭ. thk. Sıdkî Muhammed Cemîl el- Attâr. 11 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Fikr, 1420.
• Ebû Zehre, Muhammed. Zehratü’t-tefâsîr. Kahire: Dâru’l-fikri’l-Arabî, 1422.
• Ferrâ’, Ebû Zekeriyyâ Yahyâ b. Ziyâd b. Abdillâh el-Absî. Meʿâni’l-Ḳurʾân. thk. Ahmed Yûsuf en-Necâtî vd. 3 Cilt. Mısır: Dâru’l-Mısriyye, t.y.
• Gafîs, Yûsuf b. Muhammed Alî el-. Şerhu Lüm’ati’l-i’tikâd. Mev’kıu’ş-şebeketi’l-İslâmiyye, 1432.
• Heyet. Hayrat Neşriyat Kuranı Kerim Ve Karşılıklı Meali. İstanbul: Hayrat Neşriyat, 1430.
• İbn Âşûr, Muhammed Tâhir. et-Taḥrîr ve’t-tenvîr. 30 Cilt. Tunus: ed-Dâru’t-Tûnûsiyye, 1984.
• İbn Atiyye el-Endelüsî, Ebû Muhammed Abdülhak b. Gālib b. Abdirrahmân b. Gālib el-Muhâribî. el- Muḥarrerü’l-vecîz fî tefsîri’l-kitâbi’l-ʿazîz. thk. Abdüsselâm Muhammed. 6 Cilt. Beyrut: Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, 1422.
• İbn Ebî Hâtim, Ebû Muhammed Abdurrahmân b. Muhammed. Tefsîrü’l-Ḳurʾâni’l-ʿaẓîm. thk. Es’ad Muhammed et-Tayyib. 13 Cilt. el-Memleketü’s-Suûdiyyetü’l-Arabiyye: Mektebetü Nizâr Mustafa el-Bâz, 3. Basım, 1419.
• İbn Kemâl Paşa, Şemseddin Ahmed Bin Süleyman. Tefsîru İbn Kemâl Paşa. thk. Mâhir Edîb Habbûş. İstanbul: Mektebetü’l-İrşâd, 1439.
• İbn Manzûr, Ebü’l-Fazl Cemâlüddîn Muhammed b. Mükerrem. Lisânü’l-ʿArab. 15 Cilt. Beyrut: Dâru Sâdır, 1414.
• İsfahânî, Ebü’l-Kāsım Hüseyn b. Muhammed b. el-Mufaddal er-Râgıb. el-Müfredât fî ġarîbi’l-Ḳurʾân. thk. Safvân Adnân ed-Dâvudî. Beyrut-Dımaşk: Dâru’l-kalem-ed-Dâru’ş-Şâmiyye, 1412.
• İslamoğlu, Mustafa. Hayat Kitabı Kur’an Gerekçeli Meal-Tefsir. İstanbul: Düşün Yayıncılık, 2008.
• İzmirli, İsmâil Hakkî. Meâni-i Kur’ân. İstanbul: Kitâbhâne-i Hilmî, 1927.
• Komisyon. Kur’an Yolu Meâli. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 8. Basım, 2020.
• Kurtubî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Ahmed b. Ebî Bekr b. Ferh. el-Câmiʿ li-aḥkâmi’l-Ḳurʾân. thk. Ahmed el- Berdûnî - İbrâhim İtfiyyiş. 20 Cilt. Kahire: Dâru’l-kütübi’l-Mısriyye, 2. Baskı., 1384.
• Mâtürîdî, Ebû Mansûr Muhammed b. Muhammed b. Mahmûd. Teʾvîlâtü’l-Ḳurʾân. 10 Cilt. Beyrut: Dâru’l- kütübi’l-ilmiyye, 2005.
• Mâverdî, Ebü’l-Hasen Alî b. Muhammed b. Habîb el-Basrî. en-Nüket ve’l-ʿuyûn. 6 Cilt. Beyrut: Dâru’l-kütübi’l- ilmiyye, 1431.
• Mevdudî, Ebu’l-A’lâ. The Holy Qur’an. İstanbul: Birleşik Yayıncılık, 1996.
• Kur’an Mesajı: Meal-Tefsir. çev. Muhammed Esed vd. Ankara: İşaret Yayınları, 2002.
• Müslim, Ebü’l-Hüseyn Müslim b. el-Haccâc b. Müslim el-Kuşeyrî. el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ. thk. Muhammed Fuâd Abdülbâkī. Kahire: Matbaatü Îsâ el-Bâbî el-Halebî ve Şurakâh, 1374.
• Nesefî, Ebü’l-Berekât Hâfızüddîn Abdullah b. Ahmed b. Mahmûd. Medârikü’t-tenzîl ve ḥaḳāʾiḳu’t-teʾvîl. thk. Yusuf Ali el-Budeyvî. 3 Cilt. Beyrut: Dâru’l-kelimi’t-tayyib, 1419.
• Nevevî, Ebû Zekeriyyâ Yahyâ b. Şeref b. Mürî. el-Minhâc fî şerḥi Ṣaḥîḥi Müslim b. el-Ḥaccâc. Beyrut: Dâru İhyâi’t-türâsi’l-’Arabî, 1392.
• Okuyan, Mehmet. Kur’an Meal-Tefsir. İstanbul: Haliç Üniversitesi Yayınları, 2023.
• Özek, Ali vd. Kur’ân-ı Kerîm ve Açıklamalı Meâli. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1997.
• Öztürk, Mustafa. Kur’an-ı Kerim Meali Anlam ve Yorum Merkezli Çeviri. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2015.
• Pickthall, Muhammad Marmaduke. The Meaning of The Glorious Qur’ân. Beyrut: Dâru’l-kitâbi’l-Lübnânî, ts.
• Râcihî, Abdülazîz b. Abdullah er-. Tevfîku’r-Rabbi’l-Mün’im bi-şerhi sahîhi’l-İmâmi Müslim. Merkezü Abdülazîz b. Abdullah er-Râcihî, 1439.
• Râzî, Ebû Abdillâh (Ebü’l-Fazl) Fahrüddîn Muhammed b. Ömer b. Hüseyn. Mefâtîḥu’l-ġayb. 32 Cilt. Beyrut: Dâru İhyâi’t-türâsi’l-’Arabî, 3. Baskı., 1420.
• Ruhaylî, Abdurrahmân b. Sened b. Râşid. el-Müellefât fî müşkili’l-Kur’âni’l-Kerîm ve menâhicühâ. es- Suûdiyye: el-Câmi’atü’l-İslâmiyye bi’l-Medîneti’l-Münevvere, Risâletü’t-Doktâra, 2011.
• Sâbık, Seyyid. el-Akâidü’l-İslâmiyye. Beyrut: Dâru’l-kitâbi’l-Arabî, 1433.
• Said (Dikel), Cemil. Türkçe Kuran. İstanbul: Şems Matbaası, ts.
• Sa‘lebî, Ebû İshâk Ahmed b. Muhammed b. İbrâhîm. el-Keşf ve’l-beyân ʿan tefsîri’l-Ḳurʾân. thk. İbnü Abdi’l- maksûd Abdürrahîm. Beyrut: Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, 1431.
• Semerkandî, Ebü’l-Leys Nasr b. Muhammed es-. Bahru’l-ulûm. Beyrut: Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, 2010.
• Sicistânî, Ebû Ya‘kūb İshâk b. Ahmed es-. İs̱bâtü’n-nübüvve. Beyrut: Dâru’l-Meşrik, 1986.
• Şinkītî, Muhammed el-Emîn b. Muhammed el-Muhtâr b. Abdilkādir. Eḍvâʾü’l-beyân fî îżâḥi’l-Ḳurʾân bi’l- Ḳurʾân. 7 Cilt. Beyrut: Dâru İbn Hazm, 5. Baskı., 1441.
• Taberî, Ebû Ca’fer Muhammed b. Cerîr et-. Câmi’u’l-beyân an te’vîli âyi’l-Kur’ân. thk. Ahmed Muhammed Şâkir. 24 Cilt. Mekke: Dâru’t-terbiye ve’t-türâs, 1420/2000.
• Tekin, Ahmet. Kur’an’ın Anlaşılmasına Doğru-Tefsiri Meal. İstanbul: Kelam Yayınları, 2016.
• Türk, Mehmet. Allah’ın Kelamı -Nüzul Sıralı Meal. İstanbul: Kitap Dünyası, 2013.
• Vâhidî, Ebü’l-Hasen Alî b. Ahmed b. Muhammed en-Nîsâbûrî. el-Basîṭ fî tefsîri’l-Ḳurʾân. thk. Komisyon. 25 Cilt. Suudi Arabistan: Câmi’atü’l-İmâm Muhammed b. Suûd el-İslâmiyye, 1430.
• Yahyâ b. Sellâm, Ebû Zekeriyyâ. Tefsîru Yaḥyâ b. Sellâm. thk. Hind Şilbî. 2 Cilt. Beyrut: Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, 1425.
• Yavuz, Salih Sabri. İslâm Düşüncesinde Nübüvvet. İstanbul: Okur Akademi, 2020.
• Yazır, Elmalılı Muhammed Hamdi. Hak Dîni Kur’an Dili. 8 Cilt. İstanbul: Bedir Yayınevi, 1993.
• Yılmaz, Necla. Kur’ân’da Karye Kavramı. Rize: Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, 2015.
• Yurdagür, Metin. İslam Düşüncesinde Fetret Kavramı. İstanbul: Marifet Yayınları, 1996.
• Zemahşerî, Ebü’l-Kâsım Mahmûd b. Ömer ez-. el-Keşşâf an hakâiki gavâmizi’t-tenzîl ve uyûni’l-ekâvîl fî vücûhi’t-te’vîl. 4 Cilt. Beyrut: Dâru’l-kitâbi’l-Arabî, 1407.