Arapça Konuşma Pratiği İçin Sanal Bir Partner Önerisi: ChatGPT

Yıl 2025, Cilt: 25 Sayı: 1, 509 - 532, 31.03.2025

Emrullah Tanır

https://doi.org/10.33415/daad.1580217

Öz

Arapça öğreniminde konuşma becerisi, dilin sosyal yönü ve iletişimsel işlevi açısından merkezi bir konumdadır. Ancak geleneksel dil öğretim yöntemleri, özellikle muhâdese alanında yeterli pratik imkânı sunamamakta; öğrenciler, aktif kullanım ortamlarından mahrum kalmaktadır. Bu çalışma, yapay zekâ temelli bir araç olan ChatGPT’nin bu eksikliği gidermede nasıl bir rol üstlenebileceğini incelemektedir. ChatGPT, bireyselleştirilmiş öğretim imkânı ve anlık geri bildirim avantajı sayesinde, öğrencilerin özgüvenini artırabilir ve konuşma pratiğine yönelik motivasyonlarını güçlendirebilir. Ayrıca, pedagojik yaklaşımlarla bütünleştirildiğinde, etkili ve sürdürülebilir bir dijital öğrenme ortamı sunabilir. Bu bağlamda çalışma, ChatGPT’nin Arapça konuşma pratiği için sanal bir partner olarak değerlendirilmesini önererek, dil öğretiminde teknolojinin işlevsel kullanımına dair yeni bir bakış açısı sunmayı amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Arap Dili, Muhâdese, Dilbilgisi-çeviri Yöntemi, Bireyselleştirilmiş Öğretim, Yapay Zekâ, ChatGPT Sesli Asistan

A Virtual Partner for Practising Speaking Arabic: ChatGPT

Öz

In the context of Arabic language learning, the development of speaking skills is of paramount importance, given its central role in the social dimension of the language and its communicative function. However, conventional language teaching methodologies have been criticised for their failure to provide adequate opportunities for practical engagement, particularly within the domain of muhādasa. This has resulted in a deficiency in active usage environments for students. This study explores the potential of ChatGPT, an artificial intelligence-based tool, to address this deficit. The integration of ChatGPT into language education has the potential to enhance students' self-assurance and propel their enthusiasm for speaking practice through personalised instruction and immediate feedback. Furthermore, when integrated with pedagogical approaches, it can offer an effective and sustainable digital learning environment. The present study aims to offer a novel perspective on the functional use of technology in language teaching by proposing the evaluation of ChatGPT as a virtual partner for Arabic speaking practice.

Anahtar Kelimeler

Arabic Language, Muhadese, Grammar-translation Method, Artificial Intelligence, ChatGPT Voice Assistant

Kaynakça

• AI-Pro Ekibi. “Öğretmenlerin Öğretim Becerilerini Geliştirmek İçin ChatGPT’yi Kullanmanın 25 Yolu”. AI-Pro. Erişim 27 Ekim 2024. https://ai-pro.org/learn-ai/tutorials/25-ways-to-use-chatgpt-for-teachers-to- enhance-teaching-skills/
• AI-Pro Ekibi. “Yapay Zekanın Tarihi: Turing’in Teorilerinden ChatGPT’nin Atılımlarına”. AI-Pro. Erişim 27 Ekim 2024. https://ai-pro.org/learn-ai/articles/the-history-of-ai-from-turings-theories-to-chatgpts- breakthroughs/
• Akçay, Cihaner. “Arapça Konuşma Öğretiminde Hata Çözümlemesi ve Değerlendirmesi”. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum 5/15 (01 Aralık 2016), 107-120. https://dergipark.org.tr/tr/pub/egitimvetoplum/issue/32169/356922
• Akkaya, Şengül, Nevin, Ladin. “Metaverse ve Dil Eğitimi”. Eğitim ve Yeni Yaklaşımlar Dergisi 5/2 (2022), 314-326. https://doi.org/10.52974/jena.1194504
• Altıntaş, Muhammed Esat. “İlahiyat Fakültelerinde Arapça Öğretiminde Karşılaşılan Sorunlar: Bir Meta-Sentez Çalışması”. Eskiyeni 52 (26 Mart 2024), 405-433. https://doi.org/10.37697/eskiyeni.1410082
• Aydın, Atik. “İlahiyat Fakültesi Lisans Öğrencilerinin Arapça Eğitimi Hakkındaki Görüşleri”. Mesned İlahiyat Araştırmaları Dergisi 11/1 (30 Haziran 2020), 33-57. https://dergipark.org.tr/tr/pub/mesned/issue/55038/648792
• Aydın, Mehmet Zeki. Din Öğretiminde Yöntemler. Ankara: Nobel, 4. Basım, 2009.
• Aykaç, Necdet. Öğretme ve Öğrenme Sürecinde Aktif Öğretim Yöntemleri. Ankara: Naturel Yayınları, 2005.
• Baytar, Yaşar Seracettin. “Belli Başlı Dil Öğretim Metotları ve Bunların Arap Dili Öğretimi Açısından Eleştirel Değerlendirmesi”. Ekev Akademi Dergisi 67 (2016), 315-338.
• Bolat, Sümeyra. “Osmanlı Döneminde Pratik Arapça Öğretimine Mükâlemetü’l‘Arabî ve’t-Türkî Adlı Eser Özelinde Genel Bir Bakış”. Trabzon Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi 10/2 (2023), 399-428.
• Bozkurt, Aras. “Mobil öğrenme: her zaman, her yerde kesintisiz öğrenme deneyimi”. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi 1/2 (10 Ağustos 2015), 65-81. https://dergipark.org.tr/tr/pub/auad/issue/3029/42082
• Bölükbaşı, Mehmet. “Arapça Öğretiminde Telkin Yönteminin Önemi”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 12/65 (2019), 727-735. https://doi.org/10.17719/jisr.2019.3484
• Câsim, Hasan Muhammed. “Ta‘allümü’l-luga’l-’Arabiyy -zâtiyyen meşâkil ve hulûl- (minassatü AlifBee ünmûzecen)” (2023), 112.
• Coşkun, Eyyup - Tamer, Mehmet. “Yazma Eğitiminde Geri Bildirim Türleri ve Kullanımı / Types and Use of Feedback in Writing Education”. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 12/32 (30 Aralık 2015), 337-372. https://dergipark.org.tr/tr/pub/mkusbed/issue/19578/209046
• Durmuş, İbrahim. “Üniversite Öğrencilerinin Akademik Rekabet ve Hedef Belirleme Yaklaşımları: Ölçek Geliştirme Araştırması”. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi 15/41 (28 Şubat 2024), 14-40. https://doi.org/10.21076/vizyoner.1317223
• Durmuşçelebi̇, Mustafa - Suna, Yıldız. “Türkiye’de Yabancı Dil Öğrenme-Öğretme Problemine İlişkin Yapılan Çalışmaların Derlenmesi”. Opus Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi 3/5 (2013). https://avesis.erciyes.edu.tr/publication/details/a44e037e-5cf1-4b1b-9b59-f72978aa15c2/oai
• Ertuğ, Veyis Özen. “ChatGPT Gelişmiş Ses Modu Herkese Açıldı!” shiftdelete.net. 02 Ekim 2024. Erişim 30 Ekim 2024. https://shiftdelete.net/chatgpt-gelismis-ses-sesli-asistan-olusturma-ozellikleri
• Gömleksiz, Mehmet Nuri. “Yabancı Dil Ögretiminde Kullanılan Yöntemler ve Yöntem Sorunu”. Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 5 (30 Haziran 2000), 0-0. https://dergipark.org.tr/tr/pub/firatilahiyat/issue/68405/1067174
• Hasan, Dalyâ Abdülcevvâd. İsithdâm istirâciyyeti’t-ta‘allümi’z-zâtî litenmiye mehârâti’t-tehâddüs ledâ dârisi’l-luga’l-‘Arabiyye en-nâtikîne bigayrihâ (el-müsteve’l-evvel ünmûzecen). İstanbul: İstanbul Aydın Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, 2022.
• Keskin, Nilgün Özdamar. “Mobil Öğrenme Teknolojileri ve Araçları”. ed. Mustafa Akgül vd. 2/491-495. Muğla Üniversitesi Basımevi, 2011.
• Kırık, Ali Murat - Özkoçak, Vahdet. “Medya Ve İletişim Bağlamında Yapay Zekâ Tarihi Ve Teknolojisi: Chatgpt Ve Deepfake İle Gelen Dijital Dönüşüm”. Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi 58 (27 Haziran 2023), 73-99. https://doi.org/10.17498/kdeniz.1308471
• Koçyiğit, Ahmet - Darı, Abdülhakim Bahadır. “Yapay Zekâ İletişiminde Chatgpt: İnsanlaşan Dijitalleşmenin Geleceği”. Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi 7/2 (31 Temmuz 2023), 427-438. https://doi.org/10.30692/sisad.1311336
• Memiş, Muhammet Raşit- Dursun, Erdem Mehmet. “Yabancı Dil Öğretiminde Kullanılan Yöntemler, Kullanım Özellikleri Ve Eleştiriler”. Turkish Studies 8/9 (2013).
• Oğuz, Orhan. “İlahiyat Fakültesi Hazırlık Sınıfından Sonra Arapça Öğretiminde Kesintiye Uğraması Sorunu”. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi 10/2 (ts.), 452-459.
• Sülemî, Meymûn b. Ahmed. “Su‘ûbât ta‘lîmi mehârâti’l-muhâdese linnâtikîne bigayri’l-‘Arabiyye bicâmi‘a Ümmi’l-kurâ”. el-Mecelletü’l-‘İlmiyye 36 (2021), 26-45.
• Şahin vd., Yusuf. Farklı Boyutlarıyla Yabancı Dil Öğrenimi ve Öğretimi. Konya: Eğitim Yayınevi, 2013.
• Şenyaman, Gül. “Arapça yabancı dil öğretiminde yapay zekânın geleceği: ChatGPT örneği”. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi 33 (26 Nisan 2023), 1057-1070. https://doi.org/10.29000/rumelide.1285940
• Tekin, Mehmet. Roman Sanatı -Romanın Unsurları-. İstanbul: Ötüken, 11. Basım, 2012.
• Tu‘ayme, Ruşdî Ahmed. el-Merci‘ fî ta‘lîmi’l-luga‘l-‘Arabiyye li’n-bâtikîne bilugâtin uhrâ. Mekke: Ma‘hedü’l- luga’l-‘Arabiyye, ts.
• Uçgun, Duygu. “Konuşma Eğitimini Etkileyen Faktörler”. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Sayı 22/1 (2007), 59-67.
• Vural, Birol. Öğretim - Teknik ve Etkinlikler. İstanbul: Hayat Yayınları, 2004.
• Yıldız, Musa - Çilek, Ersin. “Arapça Konuşma Öğretiminde Öğrenci Görüşlerinin Değerlendirilmesi”. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi 40/1 (30 Nisan 2020), 159-181. https://doi.org/10.17152/gefad.672143
• Yüksel, Ezgisu Ögenler. “ChatGPT’nin Yeni Sesli Asistanı Kullanıma Açıldı”. Webtekno.Com. 9 2024. Erişim 30 Ekim 2024