A Study On The Relatıonshıp Between Internet Addıctıon, Perceıved Parental Attıtudes And Relıgıosıty In Unıversıty Students

Yıl 2025, Cilt: 25 Sayı: 1, 325 - 357, 31.03.2025

Nihal İşbilen

https://doi.org/10.33415/daad.1593204

Öz

This study examines the relationships between internet addiction, parental attitudes, and religiosity levels among university students. Accordingly, the study sample comprised 358 university students aged 18-25. The participants were administered the Young Internet Addiction Scale (YIAS), the Parental Attitudes Scale (PAS), and the Religiosity Scale (RS). Data was analyzed using R programming language and related libraries (e.g., ggplot2, dplyr, psych, stats). Parametric and nonparametric tests were applied in the study and p < .05 significance level was taken as a basis. The findings showed that authoritarian and permissive parental attitudes had a significant positive relationship with Internet addiction, while democratic parental attitudes had a significant negative relationship. In addition, a high level of religiosity was found to have a significant negative relationship with Internet addiction. This study provides a holistic perspective on the relationship between internet addiction and family and religious factors and contributes to the limited studies in the literature. The findings reveal the complex relationships between internet addiction, parental attitudes, and religiosity and open new areas of discussion and research in the fields of psychology and religious sciences.

Anahtar Kelimeler

Psychology of Religion, Internet Addiction, Parental Attitudes, Religiosity, University Students

Üniversite Öğrencilerinde İnternet Bağımlılığı ile Algılanan Anne-Baba Tutumları ve Dindarlık İlişkisi Üzerine Bir Araştırma

Öz

Bu çalışmanın amacı, üniversite öğrencileri arasında internet bağımlılığı, algılanan anne baba tutumları ve dindarlık düzeyleri arasındaki ilişkileri derinlemesine incelemesidir. Bu doğrultuda, araştırmanın örneklemi 18-25 yaş aralığındaki 358 üniversite öğrencisinden oluşmaktadır. Katılımcılara, Young İnternet Bağımlılığı Ölçeği (YİBÖ), Anne-Baba Tutumları Ölçeği (ABTÖ) ve Dindarlık Ölçeği (DÖ) uygulanmıştır. Verilerin analizi, R programlama dili ve ilgili kütüphaneler (ör. ggplot2, dplyr, psych, stats) kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Bulgular, otoriter ve izin verici algılanan algılanan anne baba tutumlarının internet bağımlılığı ile pozitif yönde anlamlı bir ilişkiye sahip olduğunu, demokratik algılanan anne baba tutumlarının ise negatif yönde anlamlı bir ilişkiye sahip olduğunu göstermiştir. Ayrıca, yüksek düzeyde dindarlığın internet bağımlılığı ile negatif yönde anlamlı bir ilişkiye sahip olduğu tespit edilmiştir. Bu çalışma, internet bağımlılığı ile aile ve dini faktörler arasındaki ilişkileri bir arada ele alarak, bu konuda bütüncül bir perspektif sunmuş ve literatürdeki sınırlı çalışmalara katkı sağlamıştır. Elde edilen bulgular, internet bağımlılığı ile algılanan anne baba tutumları ve dindarlık arasındaki karmaşık ilişkileri ortaya koyarak, psikoloji ve din bilimleri alanlarında yeni tartışma ve araştırma alanları açmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Din Psikolojisi, İnternet Bağımlılığı, Anne Baba Tutumları, Dindarlık, Üniversite Öğrencileri

Kaynakça

• Altıntaş, Suat ve Muhammet Öztabak. “Ortaokul Öğrencilerinin Problemli İnternet Kullanımları ile Anne Baba Tutumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori ve Uygulama, 7/13 (2016), 109-128.
• Amriani, Amriani, et al. “Ethics of Using Technology in Strengthening Students Religious Character.” Al-Hayat: Journal of Islamic Education 7/2 (2023): 488-505.
• Anderson, Keith. J., “Internet Use among College Students: An Exploratory Study”, Journal of American College Health, 50/1 (2001), 21-26.
• Ayten, Ali. “Prososyal Davranışlarda Dindarlık ve Empatinin Rolü.” Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, 2009.
• Ayten, Ali. Din ve Sağlık: Kavram, Kuram ve Uygulama. İstanbul: Marmara Akademi, 2018.
• Ayten, Ali ve Betül Acat. “Ergenlerde İnternet Bağımlılığı, Değerler ve Dindarlık Düzeylerinin Hayat Memnuniyetini Yordama Gücü: Lise Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma”. Addicta: The Turkish Journal on Addictions 6/3 (2019): 847-870.
• Baumrind, Diana. “Child Care Practices Anteceding Three Patterns of Preschool Behavior.” Genetic Psychology Monographs 75, no. 1 (1967): 43-88.
• Baumrind, Diana. “The Influence of Parenting Style on Adolescent Competence and Substance Use”. Journal of Early Adolescence, 11/1 (1991), 56-95.
• Bilge, Mehmet, Gülten Uçan ve Hakan Baydur. “Investigating the Association Between Adolescent Internet Addiction and Parental Attitudes”. International Journal of Public Health, 67 (2022).
• Bozkurt, Hasan, Serkan Şahin ve Salih Zoroğlu. “İnternet Bağımlılığı: Güncel Bir Gözden Geçirme.” Çağdaş Tıp Dergisi 6, no. 3 (2016): 235-247.
• Büyükşahin Çevik, Gülşen ve Öner Çelikkaleli. “Ergenlerin Arkadaş Bağlılığı ve İnternet Bağımlılığının Cinsiyet, Ebeveyn Tutumu ve Anne Baba Eğitim Düzeylerine Göre İncelenmesi.” Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 19, no. 3 (2010): 225-240.
• Chao, Ruth K. “Beyond Parental Control and Authoritarian Parenting Style: Understanding Chinese Parenting through the Cultural Notion of Training”. Child Development, 65/4 (1994), 1111-1119.
• Chen, Hsiao-Ching, Jiun-Yi Wang, Ying-Lien Lin ve Shang-Yu Yang. “Association of Internet Addiction with Family Functionality, Depression, Self-Efficacy and Self-Esteem Among Early Adolescents.” International Journal of Environmental Research and Public Health 17, no. 23 (2020): 8820.
• Çavuş, Selahattin, Bünyamin Ayhan ve Mehmet Tuncer. “Bilgisayar Oyunları ve Bağımlılık: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Alan Araştırması.” İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi 2016, no. 43 (2016): 265-289.
• Çetin, Hakan. “Kişisel Veri Güvenliği ve Kullanıcıların Farkındalık Düzeylerinin İncelenmesi.” Akdeniz İİBF Dergisi 14, no. 29 (2014): 86-105.
• Dağtaş, Erdal ve Ozan Yıldırım. “İnternet ve Sosyal Ağlar Dolayımlı Gündelik Yaşam Pratikleri: Anadolu Üniversitesi Öğrencileri Üzerine Mikro Alan Araştırması.” Folklor/Edebiyat 21, no. 83 (2015): 149-180
• DiLorenzo, Paul, Raymond Johnson ve Marian Bussey. “The Role of Spirituality in the Recovery Process” Child Welfare, 80/2 (2001), 257-273.
• Eldeleklioğlu, Jale. “Karar Stratejileri ile Ana-Baba Tutumları Arasındaki İlişki.” Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi 2, no. 11 (1999): 7-13.
• Ersöz, Betül ve Mehmet Özmen. “Dijitalleşme ve Bilişim Teknolojilerinin Çalışanlar Üzerindeki Etkileri.” AJIT-e: Academic Journal of Information Technology 11, no. 42 (2020): 170-179.
• Forcehimes, Alyssa A., ve J. Scott Tonigan. “Spirituality and Substance Use Disorders.” Religion and Spirituality in Psychiatry içinde, editörler Philippe Huguelet ve Harold G. Koenig, 114-127. Cambridge, New York, Melbourne, Madrid, Cape Town, Singapore, São Paulo: Cambridge University Press, 2009.
• Griffiths, Mark D., “Does Internet and Computer ‘Addiction’ Exist? Some Case Study Evidence”, CyberPsychology and Behavior, 3/2 (2000), 211-218.
• Griffiths, Mark D. “A ‘Components’ Model of Addiction Within a Biopsychosocial Framework”. Journal of Substance Use, 10/4 (2005), 191-197.
• Hunsberger, Bruce ve Bob Altemeyer. Atheists: A Groundbreaking Study of America’s Nonbelievers. New York: Prometheus Books, 2006.
• Kandemir, Fatih. “Kur’an ve Sünnet Bağlamında Zaman Yönetimi”. Marifetname 8/2 (Aralık 2021): 413-429
• Karasar, Niyazi. Bilimsel Araştırma Yöntemi. 20. bs. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, 2009.
• Kardefelt-Winther, Daniel. “The Moderating Role of Psychosocial Well-Being on the Relationship Between Escapism and Excessive Online Gaming”. Computers in Human Behavior, 38 (2014), 68-74.
• Kıroğlan, Nevzat, et al. “Kavramsal Açıdan Ebeveyn Tutumları.” Socrates Journal of Interdisciplinary Social Studies 10/37 (2024): 13-22.
• Kılıç, Seval ve Zekavet Kabasakal. “Ergenlerde İnternet Bağımlılığı ve Ana Baba Tutumları Arasındaki İlişkilerin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi.” SSD Journal 7/34 (2022): 43-52.
• Koenig, Harold G., Michael E. McCullough ve David B. Larson. Handbook of Religion and Health. New York: Oxford University Press, 2001.
• Koenig, Harold G. “Religion, Spirituality, and Health: The Research and Clinical Implications.” ISRN Psychiatry 1 (2012): 278730.
• Kurt, Aydın, Bilal Çilkaya ve Etem E. Erşan. “Bir Devlet Üniversitesi Öğrencilerinde İnternet Bağımlılığı ve İlişkili Faktörler.” Bozok Tıp Dergisi 12, no. 4 (2022): 94-104.
• Kuss, Daria J., Mark D. Griffiths, Laurent Karila ve Joël Billieux. “Internet Addiction: A Systematic Review of Epidemiological Research for the Last Decade.” Current Pharmaceutical Design 20, no. 25 (2014): 4026-4052.
• Kutlu, Murat, Murat Savcı, Yusuf Demir ve Ferda Aysan. “Young İnternet Bağımlılığı Testi Kısa Formunun Türkçe Uyarlaması: Üniversite Öğrencileri ve Ergenlerde Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması.” Anadolu Psikiyatri Dergisi 17 (2016): 69-76.
• Kuzgun, Yıldız ve Jale Eldeleklioğlu. “Ana Baba Tutum Ölçeğinin Geliştirilmesi”. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12/1 (1999), 60-77.
• Kwon, Min, et al. “Development and Validation of a Smartphone Addiction Scale (SAS).” Plos One 8/2 (2013): e56936.
• Liu, Qin-Xue, Xiao-Yi Fang, Lin-Yuan Deng ve Jin-Tao Zhang. “Parent-Adolescent Communication, Parental Internet Use and Internet-Specific Norms and Pathological Internet Use Among Chinese Adolescents”. Computers in Human Behavior, 50 (2015), 356-362.
• Livingstone, Sonia ve Ellen Helsper. “Gradations in Digital Inclusion: Children, Young People and the Digital Divide”. New Media & Society, 9/4 (2007), 671-696.
• Maccoby, Eleanor E. ve John A. Martin. “Socialization in the Context of the Family: Parent–Child Interaction.” Handbook of Child Psychology: Vol. 4. Socialization, Personality, and Social Development. Der. E. M. Hetherington, 1-101. New York: Wiley, 1983.
• Öner, Nur. Türkiye’de Kullanılan Psikolojik Testlerden Örnekler (7. Bs.). İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi, 2012.
• Öztosun, Ali. “Ergenlerde Algılanan Sosyal Destek ve Sosyal Dışlanma Deneyimlerinin İnternet Bağımlılığını Yordayıcılığı.” Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2018.
• Padilla-Walker, Laura M., ve Larry J. Nelson. “Black Hawk Down?: Establishing Helicopter Parenting as a Distinct Construct from Other Forms of Parental Control During Emerging Adulthood.” Journal of Adolescence 35/5 (2012): 1177-1190.
• Smith, Christian ve Melinda Lundquist Denton. Soul Searching: The Religious and Spiritual Lives of American Teenagers. New York: Oxford University Press, 2005.
• Steinberg, Laurence. “We Know Some Things: Parent–Adolescent Relationships in Retrospect and Prospect.” Journal of Research on Adolescence 11, no. 1 (2001): 1-19.
• Triantoro, Pramadhoni Amaral Syahputra ve Ima Fitri Sholicha. “The Effect of Perceptions of Parents’ Democratic Parenting on Online Game Addiction”. Journal Universitas Muhammadiyah Gresik Engineering, Social Science, and Health International Conference (UMGESHIC), 2/1 (2023): 229-240.
• Uysal, Veysel. “İslami Dindarlık Ölçeği Üzerine Bir Pilot Çalışma.” İslami Araştırmalar 8, no. 3-4 (1995): 263-271.
• Yao, Mike Z., ve Zhi Jin Zhong. “Loneliness, Social Contacts and Internet Addiction: A Cross-Lagged Panel Study.” Computers in Human Behavior 30 (2014): 164-170.
• Yılmaz, Necla, Elif Kaya, Ramazan Erdem ve Ahmet Alkan. “Üniversite Öğrencilerinde İnternet Bağımlılığı ile Duygu Sağırlığı İlişkisi.” İktisadi İdari ve Siyasal Araştırmalar Dergisi 5, no. 13 (2020): 347-361.
• Young, Kimberly S. “Internet Addiction: The Emergence of a New Clinical Disorder.” CyberPsychology & Behavior 1/3 (1998): 237–244.
• Young, Kimberly S. “Internet Addiction.” American Behavioral Scientist 61, no. 11 (2017): 1335-1346.