DİNÎ MİMARİDE DOĞAL TAŞ KULLANIMI: SANCAKLAR CAMİİ VE BEYLİKDÜZÜ FATMA ANA CEMEVİ

Yıl 2022, Cilt: 2 Sayı: 1, 1 - 9, 15.02.2022

İbrahim Türkeri

Öz

Mimarlık tarihinin değişim süreci yapı malzemesinin ve ögelerinin değişimiyle eş zamanlıdır. Süsleyici – taşıyıcı – yüzey örtücü biçimiyle önemli bir yapı ögesi olarak kullanılan doğal taşlar, mimarlığın arşivi konumundadır. Bir yapma biçimi olarak kullanılan doğal taşlar, tapınma mekânına yapısal ve/veya anlamsal olarak kimlik kazandırmaktadır. Bu çaba, mekanı konstrüktif olarak oluşturmak ile birlikte aynı zamanda mekana anlam ve değer yüklemenin aracı olarak da belirebilmektedir. Dini mimariyi malzeme kullanımının ötesinde, dayanıklılığı ve güzelliği nedeniyle bir yapma biçimi olarak doğal taşlar kadrajından okumak, mimarinin dini boyutunu tartışmak için farklı bir aralık sunmaktadır. Bu bağlamda yapılan çalışma kapsamında, doğal taş malzemeye dini mimaride yüklenen anlam ve değerin Türkiye’deki karşılığı olarak Sancaklar Camii ve Beylikdüzü Fatma Ana Cemevi örneklemleri irdelenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Doğal Taş Kullanımı, Sancaklar Camii, Beylikdüzü Fatma Ana Cemevi

USING OF NATURAL STONE IN RELIGIOUS ARCHITECTURE: SANCAKLAR MOSQUE AND BEYLIKDUZU FATMA ANA CEM HOUSE

Öz

The change process of architectural history is simultaneous with the change of building materials and elements. Natural stones, which are used as an important building element with their decorative - carrier - surface covering form, are the archive of architecture. Natural stones, which are used as a way of making, give a structural and/or semantic identity to the place of worship. This effort can appear as a means of constructing the space, as well as adding meaning or value to the space. Reading religious architecture from the frame of natural stones, which are used as a form of construction due to its durability and beauty, beyond the use of materials, offers another range to discuss the religious dimension of architecture. In this context, within the scope of the study, the examples of Sancaklar Mosque and Beylikdüzü Fatma Ana Cem House as the meaning and value attributed to natural stone material in religious architecture in Turkey are examined.

Anahtar Kelimeler

Using of Natural Stone, Sancaklar Mosque, Beylikdüzü Fatma Ana Cem House

Kaynakça

• Arolat, E. (2014). Sancaklar Camii, http://www.arkitera1.rssing.com,10 Ağustos 2021.
• Arpat, A. (2006). Dini Mimaride Gizli Tasarım Yöntemleri, 1. Baskı, Birsen Yayınevi, İstanbul.
• Beylikdüzü Fatma Ana Cemevi, https://www.arkitera.com/proje/beylikduzu-fatma-ana-cemevi-ve-kultur-merkezi/, 11 Temmuz 2021.
• Bingöl, O. (2004). Arkeolojik Mimaride Taş. Homer Kitabevi, İstanbul.
• Clottes, J., Guilaine, J. Simonnet, D. Langaney, A. (2015). İnsanın En Güzel Tarihi (Çev. Kurtalp Devrim) İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.
• Çelik, M.,Y. (2003). Dekoratif doğal yapı taşlarının kullanım alanları ve çeşitleri. Madencilik Dergisi, 42 (1), 3-15.
• Dede, E. (2009). Ahlat-Taşının (Ahlat-Bitlis) Minerolojik ve Jeokimyasal İncelenmesi, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Jeoloji Mühendisliği Anabilim Dalı.
• Dinçer, D.(2021). https://www.arkitera.com/proje/beylikduzu-fatma-ana-cemevi-ve-kultur-merkezi/
• Eliade, M. (2000). Dinler Tarihine Giriş, 1. Baskı, Kabalcı Yayınevi, İstanbul.
• Farrelly, L. (2011). Mimarlığın Temelleri (Çev. Neslihan Şık). Literatür Yayınları, Akademik Temeller Dizisi 01, İstanbul
• Gifford, K. (2010). Natural Stone In The Urban Landscape Berlin, Germany Fall Of Campus Main Study, Suny Esf Bla Program.
• Günay, Ü. (1997). "Türkiye'de Toplumsal Değişme ve Din", Türk Yurdu Dergisi, 116:80-89
• Komisyon, (2013). İnşaat Teknolojisi Taşın Mimaride Kullanımı, T.C. Milli Eğitim Bakanlığı, s 5-37, Ankara.
• Korkmaz, E. (2016). Türkiye'de doğal taş ve mermer madenciliği ile dış ticaret ilişkisi. Paradigma Dergisi, 1 (1), 35-46.
• Kubat, L. (2014). Geçmişten Günümüze Doğal Taşlar Ve Isparta Gönen Trakitinin Seramik Bünyelerde Kullanımı, Süleyman Demirel Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü, Sanatta Yeterlilik Tezi.
• Otto, R. (1917). Kutsala Dair, 1. Baskı, Altıkırkbeş Yayınları, İstanbul.
• Öztank, N. (1999). Mimaride Doğal Taş Kullanımı. Ege Mimarlık Dergisi 31, 8-9.
• SancaklarCamii,https://tr.wikipedia.org/wiki/Sancaklar_Camii#/media/Dosya:EAA_Sancaklar_Mosque.jpg, 10 Ağustos 2021.
• Sweden, J V. (2002). Architecture In Garden, Random House, Inc. New York, 264
• Şentürk, A., Gündüz, L., Tosun, Y. ve Sarıışık, A. (1996). Mermer Teknolojisi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Mühendislik-Mimarlık Fakültesi, Maden Mühendisliği Bölümü Yayını, s.16, Isparta.
• Ulu, M., İ. (2009). Türkiyede Doğal Taş Kullanım Kültürü ve Kireçtaşının Önemi, İstanbul.
• Yüksel, U. (2018). Jeolojik Miras Niteliğindeki Doğal Taşların Peyzaj Mimarlığında Kullanım Alanları, Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Isparta.
• Yüzer, E. ve Mutlu, C. Suat, (2003). Türkiye Doğal Taş Sektörünün Gelişimi, Sektör Raporu, İstanbul.