KÜLTÜR – İÇ MEKÂN ETKİLEŞİMİNİN KONUT MUTFAK TASARIMINA ETKİLERİ

Yıl 2022, Cilt: 2 Sayı: 1, 10 - 19, 15.02.2022

Ebru Yazgan Serinkaya

Öz

İnsana ilişkin bir kavram olarak kültür; insanın toplumsal gelişim sürecinde oluşturduğu bütün maddi ve manevi değerlerini sonraki nesillere iletmede kullandığı araçların bütünüdür. Kültürün insan yaşamı üzerindeki düşünsel ve eylemsel belirleyiciliği, insanın varlığını ve eylemlerini sürdürdüğü mekân kavramı için de geçerlidir. İnsan tarafından oluşturulan mekânın içeriği, insanın yaşarken oluşturduğu alışkanlıklar, değer yargıları, inançlar, sanat üretimi gibi kültürel değerler sayesinde belirlenir. İnsanoğlunun en temel gereksinimlerinden olan yeme- içme ihtiyacının karşılandığı bir mekân olarak mutfak, geçmişten günümüze gelen süreç içerisinde değişen ihtiyaçları karşılayabilmek üzere konutlardaki önemini korumaktadır. Günümüz yaşam koşullarının zorluğu sebebiyle mutfaklardaki işlevselliğin insan hayatındaki önemi daha da artmaktadır. Kültürel farklılıkların yöreden yöreye değişiklik gösterdiği ülkemizde konut mutfaklarının gerek büyüklük gerekse işlevsel çözümler açısından farklılaşması kaçınılmaz olmaktadır. Çalışma, konut mutfak tasarımlarının kültür kavramını sorgulayarak toplumun en küçük parçası olan bireyin alışkanlıkları özelinde ele alınması gerekliliğini amaç olarak benimsemektedir. Çalışmada yöntem olarak tarihsel betimleme ve yerinde gözlem metodu seçilmiştir. Çalışmanın kapsamı mutfağın tarih sürecindeki evrimi, mutfağın konut içindeki konumu, mutfaklarda yer alan eylemler ve kullanılan ekipmanların ergonomik açıdan incelenmesi başlıkları altında genişletilmiştir. Çalışmanın sonucunda; gelecekte tasarlanacak olan konut mutfaklarının, kültür-iç mekân etkileşimi temelinde ele alınıp öznesi insan olan mekânların kültürel yapısı doğrultusunda tasarlanması gerekliliği ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Kültür, Mekânsal Tasarım, İç Mekân Tasarımı, Kültür-İç Mekân Etkileşimi, Konut Mutfak Tasarımı

THE EFFECTS OF CULTURE – INTERIOR INTERACTION ON RESIDENTIAL KITCHEN DESIGN

Öz

Culture as a human concept is the whole of the tools that people use to convey all their material and spiritual values that they have created in the process of social development to the next generations. The content of the space created by human beings is determined by cultural values such as habits, value judgments, beliefs, and art production. The kitchen, as a place where one of the most basic needs of human beings, maintains its importance in houses in order to meet the changing needs in the process from the past to the present. Due to the difficulty of today's living conditions, the importance of functionality in kitchens in human life is increasing. In our country, where cultural differences vary from region to region, it is inevitable that residential kitchens will differ in terms of both size and functional solutions. The study adopts the necessity of considering the habits of the individual, who is the smallest part of the society, as a goal, by questioning the concept of culture in residential kitchen designs. Historical description and on-site observation method were chosen as the method in the study. The scope of the study has been expanded under the headings of the evolution of the kitchen in the historical process, the location of the kitchen in the house, the actions in the kitchens and the ergonomic examination of the equipment used. As a result of the study; It has been revealed that the residential kitchens to be designed in the future should be handled on the basis of culture-indoor interaction and designed in line with the cultural structure of the spaces whose subject is human.

Anahtar Kelimeler

Culture, Spatial Design, Interior Design, Culture-Interior Interaction, Residential Kitchen Design

Kaynakça

• Baytin, Nesil, (1980). Konut Islak Mekanları, Tubitak Yayınları,Ankara.
• Civitello, Linda, (2008). Cuisine And Culture: A History Of Food And People, John Wiley & Sons.
• Giddens, Anthony, (2005). Sosyoloji, Ayraç Yayınevi, Ankara.
• Gökalp, Emre, (2014). Sosyolojiye Giriş; "Kültür ve Toplum",Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir.
• Gür, Ö. Şengül,(2000). Doğu Karadeniz Örneğinde Konut Kültürü,YEM Yayınevi, İstanbul.
• Hacıbaloğlu, Muammer, (1989). Geleneksel Türk Evi ve Çağımıza Ulaşamamasının Nedenleri, G.Ü.Müh. Mim. Fak., Ankara.
• Kaptan, Burak, (2013). Kültür ve İç Mimarlık, Seçkin Yayınevi, Ankara.
• Malinowski, Bronislaw, (1992). Bilimsel Bir Kültür Teorisi, Kabalcı Yayınevi, İstanbul.
• Nahya, Nilüfer, (2012). Gaziantep’te Bir Kültürel Mekan Olarak Mutfak, Folklor-Edebiyat Dergisi, 2012,Cilt.18, sayı:69.
• Parekh, Bhikhu, (2002). Çok kültürlülüğü Yeniden Düşünmek, Phoenix Yayıncılık, Ankara.
• Püsküllüoğlu, Ali , (1995). Türkçe Sözlük, Doğan Kitapçılık, İstanbul.
• Ünügür, S.Mete, (1997). Mutfak ve Ergonomik Çözümlenmesi, Yapı Dergisi (188) Ek 3.
• URL-1:https://www.arkitera.com/haber/margarete-schutte-lihotzky-ve-sosyal-mimarlik-ureten-bir-kadin-olmak
• URL-2:http://schatkamer.nai.nl/en/projects/woningen-en-interieur-weissenhofsiedlung
• URL-3:https://www.design-is-fine.org/post
• Yazıcıoğlu, A.Deniz, (2010). Mutfak Tasarım Süreci: Analiz, Karar, Planlama, Literatür Yayıncılık, İstanbul.