The problem of conversion and intercultural marriage in the Mandaean religion

Yıl 2025, Cilt: 36 Sayı: 2, 293 - 312, 26.08.2025

Şinasi Gündüz

https://doi.org/10.26650/di.2025.36.1.1683805

Öz

The Mandaean religion is traditionally known to be closed to conversion and marriage with people of other faiths, emphasising that one can only become a Mandaean by descent, and therefore does not allow missionary work. It is known that this traditional approach is accepted both by various Mandaean scholars who conduct specialised research on their religion and by the overwhelming majority of the Mandaean community. However, some scholars as well as some specific members of the Mandaean community have occasionally challenged this traditional understanding, arguing that people from other cultural environments might be accepted by the Mandaean religion. It is also known that the Mandaean community, which is under intense secularisation and assimilation pressure in the diaspora, is gradually losing blood and almost disappearing, and the Mandaean youth’s desire to marry from different circles from time to time, especially in the USA and European countries, pushes the community to seek a way out in these issues. In this direction, some scholars, as well as some Mandaean clergymen, suggest that such narratives from various Mandaean sacred texts as the stories of Anush Uthra and Meryey, which have mythological elements, even though they have remained in the depths of history, could be used as a reference for the possibility of conversion. In this way, it is thought that at least the current problem of the exclusion from the Mandaean community of spouses and children born from such marriages can be resolved, apart from the traditional approach. This study discusses the current debates on the possibility of conversion and marriage with people from different faith groups in the Mandaean religion and analyses the arguments used as a reference in these debates. It is argued that the social conditions and problems faced by the Mandaean community, especially in the diaspora, are effective in the arguments put forward in contrast to the traditional view that being a Mandaean is only dependent on lineage and that according to the Mandaean religion, intercultural marriage is not permissible.

Anahtar Kelimeler

Mandaeans , conversion , intercultural marriage , diaspora , Anush Uthra , Meryey

Sâbiîlikte İhtida ve Kültürlerarası Evlilik Problemi

Öz

Sâbiîliğin geleneksel olarak din değiştirmeye ve diğer inançlardan kişilerle evlenmeye kapalı olduğu bilinmektedir. Bu gelenekte kişinin ancak soy yoluyla Sâbiî olabileceği vurgulanmakta ve bu nedenle misyonerlik çalışmalarına izin verilmemektedir. Bu geleneksel yaklaşımın hem kendi inançları üzerine akademik araştırmalar yapan çeşitli Sâbiî akademisyenleri hem de Sâbiî toplumunun ezici çoğunluğu tarafından kabul edildiği bilinmektedir. Bununla birlikte günümüzde bazı bilim insanları ve Sâbiî toplumunun belirli üyeleri, başka kültürel çevrelerden gelen insanların Sâbiî inancına kabul edilebileceğini savunarak zaman zaman bu geleneksel anlayışa karşı çıkmaktadırlar. Diasporada yoğun bir sekülerleşme ve asimilasyon baskısı altında olan Sâbiî cemaatinin giderek kan kaybettiği, âdeta yok olmaya yüz tuttuğu ve özellikle ABD ve Avrupa ülkelerindeki Sâbiî gençlerin zaman zaman farklı çevrelerden evlilik yapma isteklerinin cemaati bu konularda bir çıkış yolu aramaya ittiği de bilinmektedir. Bu doğrultuda bazı araştırıcılar ve yanı sıra bazı Sâbiî din adamları, çeşitli Sâbiî kutsal metinlerinde yer alan Anuş Uthra ve Meryey hikâyeleri gibi anlatıların tarihin derinliklerinde kalmış ve mitolojik unsurlar taşıyan anlatılar olsa da din değiştirme olasılığı için birer referans olarak kullanılabileceğini öne sürmektedir. Bu şekilde, geleneksel yaklaşımın dışında, en azından bu tür evliliklerden doğan eş ve çocukların Sâbiî cemaatinden dışlanmasına ilişkin mevcut sorunun çözülebileceği düşünülmektedir. Bu çalışmada, Sâbiîlikte farklı inanç gruplarından kişilerle din değiştirme ve evliliğin mümkün olup olmadığına ilişkin bu tarz güncel tartışmalar ele alınmakta ve bu tartışmalarda referans olarak kullanılan argümanlar analiz edilmektedir. Sâbiî olmanın sadece soya bağlı olduğu ve Sâbiî dinine göre dışarıdan evliliğin caiz olmadığı yönündeki geleneksel görüşün aksine Sâbiî toplumunun özellikle diasporada karşılaştığı sosyal koşulların ve sorunların öne sürülen argümanlarda etkili olduğu savunulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Sâbiîlik , ihtida , kültürlerarası evlilik , diaspora , Anuş Uthra , Meryey

Kaynakça

• Abak, K., Mandaeism: Ancient Gnostic Religion; Living Religious Faith, (PhD Thesis), Flinders University Faculty of Education, Humanities and Law, 2018. google scholar
• Alıcı, M., Işığın Elçisi Mani ve Gnostik Düşüncesi, İstanbul: Divan 2018. google scholar
• Buckley, J.J., The Mandaens: Ancient Texts and Modern People, Oxford University Press 2002. google scholar
• ----------, “Conversion and Other VIIIth Century Community Issues in Mandaeism”, Le Museon, 121/3, 2008. google scholar
• Drower, E.S., The Mandaeans of Iraq and Iran. Their Cults, Customs Magic Legends and Folklore, Oxford 1937. google scholar
• ----------, (tr.), The Canonical Prayerbook of the Mandaeans, Leiden 1959. google scholar
• ----------, (tr.), Haran Gawaita and tha Baptism of Hibil Ziwa, Vatican City 1953. google scholar
• ----------, (tr.), Diwan Abatur or Progress Through the Purgatories, Vatican City 1950. google scholar
• ----------, (tr.), The Thousand and Twelve Questions, Berlin 1960. google scholar
• Drower, E.S., R. Macuch, A Mandaic Dictionary, Oxford 1963. google scholar
• Gündüz, Ş., The Knowledge of Life: The Origins and Early History of the Mandaeans, and Their Relation to the Sabians of the Qur’an and to the Harranians, Oxford University Press 1994. google scholar
• ---------, Sâbiîler Son Gnostikler, (üçüncü baskı), İstanbul: Vadi 2016. google scholar
• Haberl, C.G., J.F. McGrath, (ed., tr.), The Mandaean Book of John, Berlin: Walter de Gruyter 2020. google scholar
• Lidzbarski, M., (tr.), Ginza der schatz oder das grosse Buch der Mandaer übersetzt und erklart, Göttingen 1925 . google scholar
• Lieu, S.N.C., Manichaeism in the LAter Roman Empire and Medieval China A Historical Survey, Manchester University Press 1985. google scholar
• Lupieri, E., The Mandaeans: The Last Gnostics, tr. C. Hindley, Grand Rapids 2002. google scholar
• McGrath J.F. , “Reading the Story of Miriai on Two Levels: Evidence from Mandaean Anti-Jewish Polemic about the Origins and Setting of Early Mandaeism” ARAM, 2010. google scholar
• Nashmi, Y., “Contemporary Issues for the Mandaean Faith”, http://www.mandaeanunion.com/ history-english/item/488-mandaean-faith (erişim: 01.12.2024) google scholar
• Nasoraia, B.H.S., The Mandaean Gnostic Religion: Worship Practice and Deep Thought, New Delhi: Sterling 2021. google scholar
• ---------, “The Mandaeans: writings, ritual and art”, G.W. Trompe, (ed.), The Gnostic World, Routledge 2018. google scholar
• Rudolph, K., Gnosis: the Nature and History of an Ancient Religion, tr. R. McL. Wilson, Edinbourgh: T.&T. Clark 1983. google scholar