LITERATURE REVIEW OF LABORATUARY STUDIES IN SCIENCE AND CHEMISTRY EDUCATION IN TURKEY

Yıl 2018, Cilt: 2 Sayı: 1, 45 - 55, 30.04.2018

Kaan Batı

Öz

Within the scope of this study, the studies in the literature for laboratory applications in science education

and chemistry education were examined and summarized under certain headings and tried to show the deficiencies

in the literature. In the study conducted in Turkey and a total of 42 articles were published between 2015 and

2000, reached the master's and doctoral theses (research in this study refers to 28). A content analysis method

was used to analyze the data. The data obtained from the studies reached; different approaches to the laboratory,

method and technical applications, problems with laboratory applications and concerns and attitudes towards

laboratory applications. The lack of use of experiment types in which the students are active in the results of the

research and the fact that the laboratory practices are not included in the program and the time is not enough or

the time is not enough, the classes are crowded, the lack of effective course materials, the examples related to

daily life, beliefs can be expressed as factors influencing the use of the laboratory. It has also been found in the

literature that there is little to be studied about security measures in laboratories, measurement and evaluation

applications in laboratories and studies on the integration of laboratory practices into daily life.

Anahtar Kelimeler

science education, chemistry education, chemistry laboratory, laboratory applications, laboratory problems

TÜRKİYE’DE FEN EĞİTİMİ VE KİMYA EĞİTİMİ LABORATUVAR UYGULAMALARINA GENEL BİR BAKIŞ

Öz

Bu çalışma kapsamında fen eğitimi ve kimya eğitiminde laboratuvar uygulamalarına yönelik literatürde

yer alan çalışmalar incelenerek belli başlıklar altında özetlenmiş ve literatürdeki eksiklikler gösterilmeye

çalışılmıştır. Çalışmada Türkiye’de yapılmış ve 2000 ile 2015 yılları arasında yayımlanmış toplam 42 makale,

yüksek lisans ve doktora tezine ulaşılmıştır (Bu çalışmada 28 araştırmaya atıfta bulunulmuştur). Verilerin analiz

edilmesi için içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Ulaşılan çalışmalardan elde edilen veriler; laboratuvarda farklı

yaklaşım, yöntem ve teknik uygulamaları, laboratuvar uygulamaları ile ilgili sorunlar ve laboratuvar

uygulamalarına yönelik endişe ve tutumlar başlıkları altında gruplanmıştır. Araştırma neticesinde elde edilen

bulgular ışığında öğrencilerin aktif oldukları deney türlerinin kullanılmaması, programda ve haftalık ders saati

içinde laboratuvar uygulamalarına yer verilmemesi ya da yeterince zaman ayrılmaması, sınıfların kalabalık

olması, etkili ders materyallerinin olmaması, günlük yaşamla ilişkilendirilen örneklere yeterince yer verilmemesi

ve öğretmenlerin laboratuvar uygulamalarına ilişkin inançları laboratuvarın kullanımını etkileyen etmenler

olarak ifade edilebilir. Ayrıca literatürde, laboratuvarda güvenlik önlemlerine, laboratuvarda ölçmedeğerlendirme

uygulamalarına ve laboratuvar uygulamalarının günlük yaşama entegresine ilişkin çalışmaların

yok denecek kadar az olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

fen eğitimi, kimya eğitimi, kimya laboratuvarı, laboratuvar uygulamaları, laboratuvar sorunları

Kaynakça

• Akdemir, Ö. (2006). İlköğretim II. Kademede Fen Bilgisi Öğretmenlerinin Laboratuvar Uygulamalarındaki Yeterlikleri Ve Uygulamalar Sırasında Karşılaştıkları Sorunlar. Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
• Akdemir, Ö. (2006). İlköğretim II. Kademede Fen Bilgisi Öğretmenlerinin Laboratuvar Uygulamalarındaki Yeterlikleri Ve Uygulamalar Sırasında Karsılaştıkları Sorunlar. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
• Akgün, S. (2008). Fen Bilgisi Öğretiminde Laboratuvar Kullanımının Öğrencilerin Başarılarına Disiplinler Arası Etkisi. Kafkas Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü İlköğretim Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi
• Alpçöltekin, A. (2008). İlköğretim Fen Bilgisi Derslerinde Laboratuvarların Yeri Ve Laboratuvar Yeterlilikleri. Kafkas Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü İlköğretim Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
• Arı, E. (2008). Yapılandırmacı Yaklaşım Ve Öğrenme Stillerinin Genel Kimya Laboratuvar Uygulamalarında Öğrencilerin Başarısı Bilimsel İşlem Becerileri Ve Tutumları Üzerine Etkisi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü İlköğretim Ana Bilim Dalı Fen Bilgisi Öğretmenliği Bilim Dalı Doktora Programı, Doktora Tezi.
• Aydoğdu, C. (1999). Kimya Laboratuvar Uygulamalarında Karşılaşılan Güçlüklerin Saptanması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 15 : 30 – 35.
• Aydoğdu, C. (2003). Kimya Eğitiminde Yapılandırmacı Metoda Dayalı Laboratuvar ile Doğrulama Metoduna Dayalı Laboratuvar Eğitiminin öğrenci Başarısı Bakımından Karşılaştırılması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 14-18.
• Azizoğlu, N. ve Uzuntiryaki, E. (2006) Kimya Laboratuvarı Endişe Ölçeği (Chemıstry Laboratory Anxiety Scale). Eğitim Fakültesi Dergisi (H.U. Journal of Education). 30, 55-62.
• Baltürk, M. (2006). Fen Bilgisi Öğretmen Ve Öğretmen Adaylarının Laboratuvar Kullanımında Karsılaştıkları Zorluklar Ve Çözüm Önerileri (Trabzon ili Örneği). Kafkas Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü İlköğretim Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi
• Coştu, B., Ayaş, A., Çalık, M., Ünal, S., Karataş, F. Ö. (2005). Fen Öğretmen Adaylarının Çözelti Hazırlama Ve Laboratuvar Malzemelerini Kullanma Yeterliliklerinin Belirlenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 28: 65-72.
• Doğru, M., Gençosman, T., Ataalkın, A. (2011) . Examination of Natural Science Laboratory Perception Levels of Students at Primary Education Grade 6 and Their Attitudes Towards Laboratory Practices of Natural Science Course. The International Journal of Educational Researchers, 2 (1) : 17-27.
• Erökten, S. (2010). Fen Bilgisi Öğrencilerinde Kimya Laboratuvar Uygulamalarının Öğrenci Endişeleri Üzerine Etkisinin Değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38: 107-114.
• Feyzioğlu, B., Demirdağ, B., Ateş, A., Çobanoğlu, İ., Altun, E., Akyıldız, M. (2011). Students’ Views On Laboratory Applications: Izmir Sample. Elementary Education Online, 10(3), 1208-1226.
• Koray, Ö., Köksal, M. S., Özdemir, M., Presley, A. İ. (2007). The Effect Of Creative And Critical Thinking Based Laboratory Applications On Academic Achievement And Science Process Skills. Elementary Education Online, 6(3), 377-389.
• Maraş, T. (2008). İlköğretim 4. Sınıf Fen Ve Teknoloji Dersi İskelet Ve Kas Sistemi Konusunun Laboratuvar Yöntemi İle İslenmesinin Öğrenci Başarısına Etkisi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Biyoloji Eğitimi Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
• Meriç, G. (2003). Bir Değerlendirme Ve Laboratuvar Aracı Olarak V-Diyagramı’nın Tarihi, Kullanımı Ve Fen Eğitimine Sağlayacağı Katkılar Üzerine Bir İnceleme. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(13), 136-149.
• Morgil, İ. Yücel, A.S. ve Ersan, M. (2000), Öğretmen algılamalarına göre lise kimya öğretiminde karşılaşılan güçlüklerinin değerlendirilmesi. 4.Ulusal Fen Bilimleri Eğitimi Kongresi’ne Sunulmuş Bildiri.
• Özdemir, Z. (2002). Mesleki-Teknik Eğitimde Atölye/Laboratuvar Uygulamalarındaki İşbirlikli Öğrenme Etkinliklerinin Değerlendirilmesi, (Balıkesir Çok Programlı Astsubay Hazırlama Okulu Örneği). Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
• Özden, M. (2007). Kimya Öğretmenlerinin Kimya Öğretiminde Karşılaştıkları Sorunların Nitel Ve Nicel Yönden Değerlendirilmesi: Adıyaman Ve Malatya İlleri Örneği. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 40-59.
• Sezer, D. (2008). Yeni Programdaki “Madde Ve Isı” Ünitesine Yönelik Laboratuvar Etkinliklerinin Çoklu Zekâ Kuramına Göre Yürütülmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Ortaöğretim Fen Ve Matematik Alanları Eğitimi Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
• Şahin-Pekmez, E. (2005).Fen Öğretmenlerinin Laboratuvar Çalışmaları ile İlgili Görüşleri. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 73-80.
• Telli, A., Yıldırım, H. İ., Şensoy, Ö., Yalçın, N. (2004). İlköğretim 7. Sınıflarda Basit Makineler Konusunun Öğretiminde Laboratuvar Yönteminin Öğrenci Başarısına Etkisinin Araştırılması. GÜ, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(3), 291-305.
• Temel, S. Ve Morgil, İ. (2007). Kimya Eğitiminde Problem Çözme Uygulamasının Öğrencilerin Bilimsel Süreç Becerilerine ve Mantıksal Düşünme Yeteneklerine Etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 89-97.
• Tezcan, H. Ve Aslan, S. (2007). Lise Öğrencilerinin Çözeltiler Konusunu Kavramaları Üzerine Laboratuvar Destekli Öğretim Yönteminin Etkisi. GÜ, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(3), 65-81.
• Üce, M., Sarıçayır, H., Demirkaynak, N. (2003). Ortaöğretim Kimya Eğitiminde Asitler Ve Bazlar Konusunun Öğretiminde Klasik Ve Deneysel Yöntemlerin Başarıya Ve Kimya Tutumuna Etkisinin Karşılaştırılması. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 18, 93-104.
• Yeşilyurt, M., Kurt, T., Temur, A.(2005). İlköğretim Fen Laboratuvarı İçin Tutum Anketi Geliştirilmesi Ve Uygulanması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17.
• Yılmaz, A. (2004). Lise-3 Kimya Ders Kitabında Mevcut Deneylerde Kullanılan Kimyasalların İnsan Sağlığı Ve Laboratuvar Güvenliği Açısından Tehlikeli Özelliklerine Yönelik Öğrencilerin Bilgi Düzeyleri Ve Öneriler. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 251-259.
• Yılmaz, A. (2005). Lise-1 Kimya Ders Kitabında Mevcut Deneylerde Kullanılan Kimyasalların İnsan Sağlığı Ve Laboratuvar Güvenliği Açısından Tehlikeli Özelliklerine Yönelik Öğrencilerin Bilgi Düzeyleri Ve Öneriler. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 28, 226-235.