Ekonomik Göstergeler ile Eğitim Sonuçları Arasındaki İlişki: PISA 2022 ve PIAAC 2023 Verilerinden Çıkarımlar

Yıl 2025, Cilt: 9 Sayı: 2, 81 - 94, 19.12.2025

Hülya Coşkun , Tufan Coşkun

https://doi.org/10.71272/debder.1696919

Öz

Bu araştırma, PISA 2022 ve PIAAC 2023 değerlendirme verileri kullanılarak, ülkelerin ekonomik ve eğitim göstergeleri arasındaki ilişkileri incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırmada, kişi başına düşen millî gelir, öğretmen başına düşen öğrenci sayısı, eğitime ayrılan bütçe oranı ve öğretmen maaşları ile PISA ve PIAAC sonuçları arasındaki ilişki ele alınmıştır. Çalışma, ilişkisel tarama modeli çerçevesinde tasarlanmış olup, araştırmada kullanılan veriler Ekonomik Kalkınma ve İş Birliği Örgütü (OECD) ve Uluslararası Para Fonu (IMF) raporlarından derlenmiştir. Elde edilen veriler, Spearman ve Pearson korelasyon testleri aracılığıyla istatistiksel olarak incelenmiştir. Korelasyon analizleri sonucunda, PISA ve PIAAC sonuçları ile kişi başına düşen millî gelir arasında sırasıyla güçlü ve orta düzeyde pozitif yönlü bir ilişki olduğu belirlenmiştir. Ancak, öğretmen maaşları, öğretmen başına düşen öğrenci sayısı ve eğitime ayrılan bütçe ile PISA ve PIAAC sonuçları arasındaki ilişkinin düşük ve istatistiksel olarak anlamlı olmadığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

GSMH , Korelasyon , PIAAC , PISA

Kaynakça

• Aydın, A., Sarıer, Y., ve Uysal, Ş. (2012). Sosyoekonomik ve sosyokültürel değişkenler açısından PISA matematik sonuçlarının karşılaştırılması. Education and Science, 37, 20–30.
• Becker, G. S. (2002). The age of human capital. In E. Lazear (Ed.), Education in the twenty-first century (pp. 3–8). Hoover Press.
• Boman, B. (2024). Cognitive skills and economic growth in the twenty-first century: Evidence from PISA and cognitive ability studies. International Journal of Educational Research Open, 7, 100360.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak Kılıç, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi.
• Carnoy, M., Beteille, T., Brodziak, I., Loyalka, P., & Luschei, T. (2009). Do countries paying teachers higher relative salaries have higher student mathematics achievement? Teacher Education and Development Study in Mathematics (TEDS-M). Report for the International Association for the Evaluation of Educational Achievement (IEA).
• Chaudhry, I. S. (2007). Impact of gender inequality in education on economic growth: An empirical evidence from Pakistan. The Pakistan Horizon, 4(60).
• Downes, S. (2005). Understanding PISA. Turkish Online Journal of Distance Education, 6(2).
• Flores, I. (2017). Modelling efficiency in education: How are European countries spending their budgets and what relation between money and performance. Sociologia, Problemas E Práticas, 83, 157–170.
• Fuchs, T., & Woessmann, L. (2007). What accounts for international differences in student performance? A re examination using PISA data. Empirical Economics, 32(2–3), 433–462.
• Gedikoğlu, T. (2005). Avrupa Birliği sürecinde Türk eğitim sistemi: Sorunlar ve çözüm önerileri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1).
• Hernández-Torrano, D., & Courtney, M. G. R. (2021). Modern international large-scale assessment in education: An integrative review and mapping of the literature. Large-scale Assessments in Education. International Monetary Fund. (n.d.). GDP per capita. IMF DataMapper. Retrieved January 2025, from https://www.imf.org/ external/datamapper/NGDPDPC@WEO/OEMDC/ADVEC/WEOWORLD
• Kamens, D. H. (2015). A maturing global testing regime meets the world economy: Test scores and economic growth, 1960– 2012. Comparative Education Review, 59(3), 420–446.
• Karahan, M. (2018). PISA sınav sonuçlarının ülkelerin gelişmişlik derecesi ve kalkınmışlık ölçütleri açısından değerlendirilmesi. Atlas Sosyal Bilimler Dergisi, 3, 291–310.
• Karasar, N. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri (20th ed.). Nobel Yayınları.
• Kende, M. (2015). ICTs for inclusive growth: E-entrepreneurship on the open internet. In S. Dutta, T. Geiger, & B. Lanvin (Eds.), The Global Information Technology Report 2015: ICTs for Inclusive Growth. World Economic Forum. https://www3.weforum.org/docs/WEF_Global_IT_Report_2015.pdf
• Kılıçaslan, H., ve Yavuz, H. (2019). PISA sonuçları ile Türkiye’de eğitim harcamaları ilişkisi. Bilgi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(2), 296–319.
• Korkmaz, C., ve Şahin, M. (2013). 2009 PISA başarılarına göre ülkelerin genel ve insani gelişmişlik düzeyleri arasındaki ilişki. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(22), 225–247.
• Mazurek, J., & Mielcová, E. (2019). On the relationship between selected socio-economic indicators and student performances in the PISA 2015 study. E+M Ekonomie a Management, 22(2), 23–39. https://doi.org/10.15240/tul/001/2019-2-002
• Mertens, D. M. (1998). Research methods in education & psychology: Integrating diversity with qualitative & quantitative approaches. Sage Publications.
• OECD. (2012). Better skills, better jobs, better lives: A strategic approach to skills policies. OECD Publishing. https://doi.org/ 10.1787/9789264177338-en
• OECD. (2019a). Skills matter: Additional results from the survey of adult skills. OECD Publishing.
• OECD. (2019b). Technical report of the survey of adult skills (PIAAC) (3rd ed.). OECD Publishing. https://www.oecd.org/skills/ piaac/publications/PIAAC_Technical_Report_2019.pdf
• OECD. (2024). Do adults have the skills they need to thrive in a changing world? Survey of Adult Skills 2023. OECD Publishing. https://doi.org/10.1787/b263dc5d-en
• OECD. (2024). Education at a glance 2024: OECD indicators. OECD Publishing.
• Schwerdt, G., Wiederhold, S. & Murray T. S. (2018). Literacy and growth: New evidence from PIAAC. International Journal of Educational Research. http://www.dataangel.ca/docs/LiteracyandGrowth_revised_October2018.pdf
• Taş, U., ve Yenilmez, F. (2008). Türkiye’de eğitimin kalkınma üzerindeki rolü ve eğitim yatırımlarının geri dönüş oranı. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1).
• Woessmann, L. (2015). The economic case for education. Education Economics, 24(1), 3–32. https://doi.org/10.1080/09645292.2015.1059801
• Wolff, E. N. (2015). Educational expenditures and student performance among OECD countries. Structural Change and Economic Dynamics, 33, 37–57.
• Yardımcıoğlu, F. (2012). Eğitim harcamaları, ekonomik büyüme ve gelir dağılımı ilişkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.