Ortaokul Matematik Öğretmenlerinin Ev Ödevine İlişkin Görüşlerinin İncelenmesi

Yıl 2025, Cilt: 9 Sayı: 1, 15 - 45, 27.07.2025

Ceren Ertütüncü , Mehmet Fatih Özmantar

https://doi.org/10.71272/debder.1595436

Öz

Bu araştırma ortaokul matematik öğretmenlerinin ev ödevi verme amaçlarını derinlemesine incelerken ödev verme uygulamalarını ortaya koymayı amaçlamaktadır. Çalışma Gaziantep ilinde Millî Eğitim Bakanlığı bünyesinde görev yapmakta olan 60 ortaokul matematik öğretmeni ile yürütülmüştür. Çalışmanın örneklemi olasılığa dayalı olmayan örnekleme yöntemlerinden uygun örnekleme yöntemi ile oluşturulmuştur. Çalışma nitel araştırma desenlerinden nitel betimsel araştırma deseni ile desenlenmiştir. Veri toplama aracı araştırmacı tarafından literatür taramalarına dayalı olarak hazırlanan yarı yapılandırılmış görüşme formudur. Görüşmelerde öğretmenlere verdikleri ödev türleri, ödev verme sıklıkları, öğrencinin ödeve ayırdığı zaman, verilen ödeve kontrol ve geribildirimler sağlama durumları; ödev verirken sınıf düzeyine ve sınıfın başarı düzeyine dikkat edilip edilmeme durumları sorulmuştur. Elde edilen veriler içerik analizi yöntemi ile analiz edilmiştir. Yapılan analiz sonrasında görüşme yapılan öğretmenlerinin neredeyse tamamının ev ödevini gerekli gördüğü ve ödev verdiği görülmüştür. Ortaokul matematik öğretmenlerinin çok çeşitli ödev verme amaçları bulunurken öncelikli amaçlarının öğrenciye dersi tekrar ettirme, pekiştirme ve öğrenilenleri kalıcı hale getirme olduğu ortaya konmuştur. Öğretmenler genellikle ders kitabından ya da kendi hazırladıkları çalışma kağıtlarını ödev verirken araştırma türünde ödev vermekten kaçınmaktadırlar. Bununla beraber öğretmenler genellikle konu sonlarında ya da her ders sonunda ödev vermekte, verilen ödevler genellikle bir saatten kısa sürmektedir. Öğretmenler kontrol ve geribildirim sağlanmasını gerekli görmektedirler. Öğretmenler ödev verirken sınıf seviyesi ve sınıf başarı düzeyini dikkate almaktadırlar. Elde edilen bulgulara göre ev ödeviyle ilgili öğretmenlere kurumlara ve araştırmacılara öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Ev ödevi , ödev verme amaçları , ödev verme stilleri , ödeve ayrılan süre , ödev verme sıklığı , kontrol ve dönüt

Kaynakça

• Acar, E., Ersoy, E., Eser, N., & Vural, R. A. (2015). İlkokul 2. sınıf matematik dersi kapsamında verilen ev ödevlerinin incelenmesi. Bogazici University Journal of Education, 30(2), 47-85.
• Akkaya, A. O., & Kurtuluş, A. (2011). 6. sınıf matematik dersi öğretim programının uygulanabilirliğine ilişkin öğretmen görüşleri. Education Sciences, 6(3), 2229-2245.
• Aklar, S. (2019). Matematik ev ödevi değişkenlerinin matematik başarısı ile ilişkisi (Yüksek Lisans Tezi). Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Aksu, D. (2018). Homework in learning-teaching process: Sample of Hong Kong. Journal of Multidiscip linary Studies in Education, 2(4), 66-79.
• Arıkan, S. (2017). TIMSS 2011 verilerine göre Türkiye’deki ev ödevi ve matematik başarısı arasındaki ilişki. International Journal of Eurasia Social Sciences, 8(26), 256-276.
• Arslan, A., & Elma, M. (2023). Ev ödevlerinin öğretmen görüşlerine göre analizi: Bir olgu bilim araştırması. Millî Eğitim Dergisi, 52(238), 981-1010.
• Atlı, S. (2012). 4. sınıf fen ve teknoloji dersinde ev ödevlerinin öğrencilerin kavram öğrenme düzeylerine, akademik başarılarına ve ev ödevlerine yönelik tutumlarına etkisi (Yüksek Lisans Tezi). Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Aydemir, M.B. (2024) Matematik eğitiminde üstbilişsel sorularla zenginleştirilmiş ev ödevleri: Eylem araştırması (Yüksek Lisans Tezi). Sivas Üniversitesi.
• Aydın, F. (2011). Coğrafya dersinde verilen ödevlerin öğrenci görüşlerine göre değerlendirilmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(29), 27-41.
• Aydoğdu, M., Erşen, A. N., & Tutak, T. (2014). Materyal destekli matematik öğretiminin ortaokul 6. sınıf öğrenci başarısına ve tutumuna etkisi. Turkish Journal of Educational Studies, 1(3).
• Babadoğan, C. (2019). Ev ödevlerinin eğitim programı içindeki yeri. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES), 23(2), 745-767.
• Baltacı, A. (2019). Nitel araştırma süreci: Nitel bir araştırma nasıl yapılır? Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 368-388.
• Baynazoğlu, L. (2019). Sınıf öğretmenlerinin ev ödevleri hakkındaki görüşlerinin incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 48(221), 51-71.
• Bulut, F., Ceylan, D., & Ceylan, B. (2022). İlkokulda kullanılan ölçme değerlendirme yöntemlerinin öğretmen görüşleri doğrultusunda incelenmesi. Black Sea Journal of Public and Social Science, 5(2), 48-55. https://doi.org/10.52704/bssocialscience.1032984
• Büyüktokatlı, N. (2009). İlköğretimde ev ödevi uygulamalarına ilişkin öğretmen görüşlerinin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Cooper, H. (1994). Homework research and policy: A review of the literature. Research/Practice, 2(2), 1-10.
• Cooper, H. (2001). Homework for all-ın moderation, Educational Leadership. 58(7), 34–45.
• Cooper, H., Robinson, J.C. and Patall, E.A. (2006). Does homework ımprove academic achievement? a synthesis of research, 1987-2003, Review of Educational Research, 76(1), 1-62.
• Creswell, J. W. (2018). Nitel araştırma yöntemleri: Beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni (4. Baskı). Ankara: Siyasal.
• Deniz, B. (2019). Ortaokul öğrencilerinin ev ödevi yönetim becerileri biliş üstü farkındalıkları ve akademik başarıları arasındaki ilişkiler (Yüksek lisans tezi). Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
• Dömbekçi, H. A., & Erişen, M. A. (2022). Nitel araştırmalarda görüşme tekniği. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(Özel Sayı 2), 141-160.
• Elma, M., & Samancı, O. (2024). Ödev uygulamalarının eğitim sürecindeki durumu: bir literatür taraması. Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 3(1), 13-21.
• Eraz, G. (2014). Sınıf öğretmenlerinin öğrencilerin ders dışı matematik etkinliklerine ilişkin uyguladıkları geribildirimlerin akademik başarı ve tutuma etkisi (Yüksek lisans tezi). Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Güneş, F. (2014). Eğitimde ödev tartışmaları. Bartın University Journal of Faculty of Education, 3(2), 1-25.
• Gürlevik, G. (2006). Ortaöğretim matematik derslerinde ev ödevlerine yönelik öğretmen ve öğrenci görüşleri (Ankara İli Çankaya İlçesi Örneği) (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
• Ilgar, Ş. (2005). Ev Ödevlerinin Öğrenci Eğitimi Açısından Önemi. HAYEF Journal of Education, 2(1), 119-134.
• Işık, C. (2008). İlköğretim İkinci Kademesinde Matematik Öğretmenlerinin Matematik Ders Kitabı Kullanımını Etkileyen Etmenler ve Beklentileri. Kastamonu Education Journal, 16(1), 163-176.
• İnan, C. (2006). Matematik öğretiminde materyal geliştirme ve kullanma. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (7), 47-56.
• Kapıkıran, Ş., & Kıran, H. (1999). Ev Ödevinin Öğrencinin Akademik Başarısına Etkisi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(5), 54-60.
• Kaplan Can, G. (2019, September). Ortaokul matematik öğretmenlerinin ödev uygulamaları: TIMSS 2011 ve TIMSS 2015 Türkiye örneklemi. In 4th International Symposium of Turkish Computer and Mathematics Education (26-28).
• Kaplan Can, G., & Gelbal, S. (2022). Ortaokul Öğrencilerine Verilen Matematik Ev Ödevleri Hakkında Öğrenci, Öğretmen ve Veli Görüşleri; Opinions of Students, Teachers and Parents about Mathematics Homework Assigned to Middle School Students.
• Kaur, B. (2011). Mathematics homework: A study of three grade eight classrooms in Singapore. International Journal of Science and Mathematics Education, 9, 187-206.
• Kır, Ş. (2023). Ev ödevi tekniğine ilişkin karşılaştırmalı bir inceleme (Yüksek lisans tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Temel Eğitim Anabilim Dalı.
• Kırmızıgül, H. G. (2018). Ortaokul matematik dersinde verilen ev ödevlerine yönelik veli görüşlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Fırat Üniversitesi, Elazığ.
• Koç Akran, S. (2021). Ev Ödeviyle İlgili Makale ve Tezlerin Sistematik Analizi. Anadolu Eğitim Liderliği ve Öğretim Dergisi, 9(1), 74-95.
• Kukliansky, I., Shosberger, I., & Eshach, H. (2016). Scıence Teachers’voıce On Homework: Belıefs, Attıtudes, And Behavıors. International Journal of Science and Mathematics Education, 14, 229-250.
• Lambert, V. A., & Lambert, C. E. (2012). Qualitative descriptive research: An acceptable design. Pacific Rim international journal of nursing research, 16(4), 255-256.
• Marzano, R. J., & Pickering, D. J. (2007). Special topic: The case for and against homework. Educational leadership, 64(6), 74-79.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2024). Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli: 2024 Programı (Yayın No: 5678). Milli Eğitim Bakanlığı. https://tymm.meb.gov.tr/upload/program/2024programmat5678Onayli.pdf
• Oğuz, M., Ateş, A. H., Çelik, M. C., Yücesoy, M., Can, T., Şengül, B., ... & Aktay, Z. (2023). Ev Ödevlerinin Sahip Olması Gereken Özellikler ve Akademik Başarıya Olan Etkileri. International Journal of Social and Humanities Sciences Research (JSHSR), 10(101), 2981-2993.
• Ok, M., & Çalışkan, M. (2019). Ev Ödevleri: Öğretmen, Öğrenci ve Veli Görüşleri. OPUS International Journal of Society Researches, 11(18), 594-620. https://doi.org/10.26466/opus.544599
• Öcal, S. (2009). İlköğretim 4. ve 5. sınıf öğrencilerinin ev ödevlerine yönelik tutumlarının oluşmasında ailelerin ve öğretmenlerin rolü (Yüksek lisans tezi). Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Özdemir, Y. (2015). Ortaokul öğrencilerinde okul tükenmişliği: Ödev, okula bağlılık ve akademik motivasyonun rolü. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(1), 27-35.
• Özer, B., & Öcal, S. (2012). İlköğretim 4. ve 5. sınıf öğrencilerinin ev ödevlerine yönelik tutumlarının değerlendirilmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (18), 1-16.
• Özer, Y., & Anıl, D. (2011). Öğrencilerin fen ve matematik başarılarını etkileyen faktörlerin yapısal eşitlik modeli ile incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 41(41), 313-324.
• Patton, M. Q. (2014). Qualitative research & evaluation methods: Integrating theory and practice. Sage publications.
• Rosário, P., Núñez, J. C., Vallejo, G., Cunha, J., Nunes, T., Mourão, R., & Pinto, R. (2015). Does homework design matter? The role of homework’s purpose in student mathematics achievement. Contemporary Educational Psychology, 43, 10-24.
• Sandelowski, M. (2000). Whatever happened to qualitative description? Research in nursing & health, 23(4), 334-340.
• Snead, D., & Burris, K. G. (2016). Middle School Teachers’ Perceptions Regarding the Motivation and Effectiveness of Homework. Journal of Inquiry and Action in Education, 7(2), 62-80.
• Şentürk, A. (2013). Ev ödevlerinin ilköğretim birinci sınıf öğrencilerinin ilkokula yazma becerilerine etkisi (Yüksek lisans tezi). Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Turanlı, A. S. (2007). Gerçek bir ikilem: ödev vermek ya da vermemek? Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 2(1), 136-154.
• Uçar, G. (2018). Ortaokul matematik öğretmenlerinin, öğrencilerinin ve velilerin ödev vermeye yönelik algılarının incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Willis, D. G., Sullivan-Bolyai, S., Knafl, K., & Cohen, M. Z. (2016). Distinguishing features and similarities between descriptive phenomenological and qualitative description research. Western journal of nursing research, 38(9), 1185-1204.
• Yar Yıldırım, V. (2018). Öğretmen, öğrenci ve velilerin ortaokul düzeyinde verilen günlük ödevler hakkındaki görüşleri. Milli Eğitim Dergisi, 47(220), 201-224.
• Yenilmez, K., & Avcu, T. (2011). Yedinci sınıf matematik dersi öğretim programının öğretmen görüşlerine dayalı olarak değerlendirilmesi. Education Sciences, 6(1), 1-19.
• Yeşilyurt, E. (2020). Öğretmenin Pusulası: Genel öğretim ilkeleri. EKEV Akademi Dergisi (83), 263-288.
• Yeşilyurt, S. (2006). Lise öğrencilerinin biyoloji derslerinde verilen ev ödevlerine karşı tutumları üzerine bir çalışma. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 37-53.
• Yıldırım A., & Simsek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin.
• Yuladır, C., & Doğan, S. (2009). Fen ve teknoloji dersinde öğrencilerin ev ödevi performansını arttırmaya yönelik bir eylem araştırması. Cankaya University Journal of Law, 12(2), 211-238